dermactu-190-nl-yumpu

Nr 190 | MAART 2024
Tweemaandelijks | Afgiftekantoor : Leuven | P705015
ATOPISCHE DERMATITIS :
BEHANDELING BIJ VOLWASSENEN
SOA IN DERMATOLOGIE:
TUSSEN EPIDEMIEËN EN PANDEMIEËN
VOEDING EN GEZONDHEID:
SIGNIFICANTE IMPACT EN HUIDMANIFESTATIES
ESTHETISCHE GENEESKUNDE:
REFLECTIES OVER ETHISCHE KWESTIES
MAAR OOK...
ACNE, MELANOOM, KLINISCHE GEVALLEN,
PSORIASIS, HOOFDHUID...
Human skin cells under a microscope (detailed texture suitable for dermatological studies) – © Nisit / Adobe Stock
JDP, BSPD, IMCAS, BCEDG:
ZOOM OP DE BESTE SESSIES

CICAPLAST BALSEM B5+
HERSTELLENDE KALMERENDE BALSEM
MULTI-INDICATIES
Gezicht
Lichaam
Intiemes zones
UNIEKE FORMULE
Baby’s
Kinderen
Volwassenen
HERSTELLENDE EFFICIËNTIE
NIEUW [ TRIBIOMA ]
Herbalanceert het microbioom
[ MADECASSOSIDE ]
Versnelt het herstel van de epidermis
[ KOPER + ZINK + MANGAAN ]
Zuiverende bestanddelen
[ KARITÉBOTER + GLYCERINE ]
Lipidenherstellend en hydraterend
VERZACHTENDE KRACHT
[ 5% PANTHENOL ]
Kalmeert intens het
oncomfortabele gevoel
TOLERANTIE en
DOELTREFFENDHEID
Bewezen op 20.000 PERSONEN
(1 week tot 97 jaar)
op 21 VERSCHILLENDE
LETSELS onder pediatrische
en dermatologische controle
40ml - CNK: 4488-649
100ml - CNK: 4488-656
BALSEM TEXTUUR
Niet vet. Plakt niet.
ZONDER PARFUM - ZONDER ALCOHOL
LA ROCHE-POSAY. DERMATOLOGISCHE EFFICIËNTIE.
www.laroche-posay.be

Otezla ® 10 mg, 20 mg and 30 mg film-coated tablets 1. NAME OF THE MEDICINAL PRODUCT: Otezla
10 mg film-coated tablets. Otezla 20 mg film-coated tablets. Otezla 30 mg film-coated tablets. 2. QUA-
LITATIVE AND QUANTITATIVE COMPOSITION: Otezla 10 mg film-coated tablets: Each film- coated
tablet contains 10 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 57
mg of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 20 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet
contains 20 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 114 mg
of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 30 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet contains
30 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 171 mg of lactose
(as lactose monohydrate). For the full list of excipients, see section 6.1. 3. PHARMACEUTICAL FORM:
Film-coated tablet (tablet). Otezla 10 mg film-coated tablets: Pink, diamond shaped 10 mg film-coated
tablet of 8 mm length with “APR” engraved on one side and “10” on the opposite side. Otezla 20 mg
film-coated tablets: Brown, diamond shaped 20 mg film-coated tablet of 10 mm length with “APR”
engraved on one side and “20” on the opposite side. Otezla 30 mg film-coated tablets: Beige, diamond
shaped 30 mg film-coated tablet of 12 mm length with “APR” engraved on one side and “30” on the
opposite side. 4. CLINICAL PARTICULARS: 4.1 Therapeutic indications: Psoriatic arthritis: Otezla, alone
or in combination with Disease Modifying Antirheumatic Drugs (DMARDs), is indicated for the
treatment of active psoriatic arthritis (PsA) in adult patients who have had an inadequate response or
who have been intolerant to a prior DMARD therapy (see section 5.1). Psoriasis: Otezla is indicated for
the treatment of moderate to severe chronic plaque psoriasis in adult patients who failed to respond
to or who have a contraindication to, or are intolerant to other systemic therapy including cyclosporine,
methotrexate or psoralen and
ultraviolet-A light (PUVA). Behçet’s
disease: Otezla is indicated
for the treatment of
adult patients with oral ulcers
associated with Behçet’s
disease (BD) who are candidates
for systemic therapy.
4.2 Posology and method of
administration: Treatment
with Otezla should be initiated
by specialists experienced
in the diagnosis and treatment
of psoriasis, psoriatic
arthritis or Behçet’s disease.
Posology: The recommended
dose of apremilast is 30 mg
taken orally twice daily, approximately
12 hours apart
(morning and evening), with
no food restrictions. An initial
titration schedule is required
as shown below in Table 1.
No re-titration is required after
initial titration. Table 1.
Dose titration schedule:
Day 1: AM: 10 mg; Day 2: AM:
10 mg. PM: 10 mg; Day 3: AM:
10 mg. PM: 20 mg; Day 4: AM:
20 mg. PM: 20 mg; Day 5: AM:
20 mg. PM: 30 mg; Day 6 &
thereafter: AM: 30 mg. PM:
30 mg. If patients miss a
dose, the next dose should
be taken as soon as possible.
If it is close to the time for
their next dose, the missed
dose should not be taken and
the next dose should be taken
at the regular time. During
pivotal trials the greatest
improvement was
observed within the first 24
weeks of treatment for PsA
and PSOR and within the first
12 weeks of treatment for
BD. If a patient shows no evidence
of therapeutic benefit
after this time period, treatment
should be reconsidered.
The patient’s response
to treatment should be evaluated
on a regular basis.
Special populations: Elderly
patients: No dose adjustment
is required for this patient
population (see sections 4.8
and 5.2). Patients with renal
impairment: No dose adjustment
is needed in patients
with mild and moderate renal
impairment. The dose of
apremilast should be reduced
to 30 mg once daily in
patients with severe renal
impairment (creatinine clearance
of less than 30 mL per
minute estimated by the
Cockcroft-Gault equation).
For initial dose titration in this
group, it is recommended that
apremilast be titrated using only the AM schedule listed in Table 1 and the PM doses be skipped (see
section 5.2). Patients with hepatic impairment: No dose adjustment is necessary for patients with hepatic
impairment (see section 5.2). Paediatric population: The safety and efficacy of apremilast in children
aged 0 to 17 years have not been established. No data are available. Method of administration: Otezla
is for oral use. The film-coated tablets should be swallowed whole, and can be taken either with or
without food. 4.3 Contraindications: Hypersensitivity to the active substance(s) or to any of the excipients
listed in section 6.1. Pregnancy (see section 4.6). 4.8 Undesirable effects: Summary of the safety
profile: The most commonly reported adverse reactions with apremilast in PsA and PSOR are
gastrointestinal (GI) disorders including diarrhoea (15.7%) and nausea (13.9%). The other most commonly
reported adverse reactions include upper respiratory tract infections (8.4%), headache (7.9%),
and tension headache (7.2%) and are mostly mild to moderate in severity. The most commonly reported
adverse drug reactions with apremilast in BD are diarrhoea (41.3%), nausea (19.2%), headache
(14.4%), upper respiratory tract infection (11.5%), upper abdominal pain (8.7%), vomiting (8.7%) and
back pain (7.7%) and are mostly mild to moderate in severity. The gastrointestinal adverse reactions
generally occurred within the first 2 weeks of treatment and usually resolved within 4 weeks. Hypersensitivity
reactions are uncommonly observed (see section 4.3). Tabulated list of adverse reactions:
The adverse reactions observed in patients treated with apremilast are listed below by system organ
class (SOC) and frequency for all adverse reactions. Within each SOC and frequency grouping, adverse
BEL-407-0823-80002- V2.0 – creation date 5th of February 2024
reactions are presented in order of
decreasing seriousness. The adverse
drug reactions were determined
based on data from the apremilast
clinical development programme
and post-marketing experience.
The frequencies of adverse drug
APREMILAST IN PATIENTS WITH PSO or PsA
with or without CARDIOMETABOLIC COMORBIDITIES 1-6
Otezla ® , the first and only oral PDE4-inhibitor on the market for patients with PSO
or PsA, is well tolerated and requires no dose adjustment (except in severe renal
impairment), monitoring or analytical screening. 1-3,a
CHOOSE EFFICACY & SIMPLICITY 1-6
IT IS THAT SIMPLE
>8
years of
EXPERIENCE 9
in the treatment of
Experts consider apremilast a
suitable option in the treatment
of the psoriatic patient *# and
presence of comorbidities 1,7,8
Public price (VAT incl.) 2
OTEZLA ® 10, 20, 30 mg 27 tabl.: 337,47 €
OTEZLA ® 30 mg 56 tabl.: 688,83€
reactions are those reported in the apremilast arms of the four Phase III studies in PsA (n = 1,945) or the
two Phase III studies in PSOR (n = 1184), and in the phase III study in BD (n = 207) (the highest frequency
from either data pool is represented in table 2). Frequencies are defined as: very common (≥ 1/10);
common (≥ 1/100 to

Otezla ® 10 mg, 20 mg and 30 mg film-coated tablets 1. NAME OF THE MEDICINAL PRODUCT: Otezla
10 mg film-coated tablets. Otezla 20 mg film-coated tablets. Otezla 30 mg film-coated tablets. 2. QUA-
LITATIVE AND QUANTITATIVE COMPOSITION: Otezla 10 mg film-coated tablets: Each film- coated
tablet contains 10 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 57
mg of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 20 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet
contains 20 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 114 mg
of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 30 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet contains
30 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 171 mg of lactose
(as lactose monohydrate). For the full list of excipients, see section 6.1. 3. PHARMACEUTICAL FORM:
Film-coated tablet (tablet). Otezla 10 mg film-coated tablets: Pink, diamond shaped 10 mg film-coated
tablet of 8 mm length with “APR” engraved on one side and “10” on the opposite side. Otezla 20 mg
film-coated tablets: Brown, diamond shaped 20 mg film-coated tablet of 10 mm length with “APR”
engraved on one side and “20” on the opposite side. Otezla 30 mg film-coated tablets: Beige, diamond
shaped 30 mg film-coated tablet of 12 mm length with “APR” engraved on one side and “30” on the
opposite side. 4. CLINICAL PARTICULARS: 4.1 Therapeutic indications: Psoriatic arthritis: Otezla, alone
or in combination with Disease Modifying Antirheumatic Drugs (DMARDs), is indicated for the
treatment of active psoriatic arthritis (PsA) in adult patients who have had an inadequate response or
who have been intolerant to a prior DMARD therapy (see section 5.1). Psoriasis: Otezla is indicated for
the treatment of moderate to severe chronic plaque psoriasis in adult patients who failed to respond
to or who have a contraindication to, or are intolerant to other systemic therapy including cyclosporine,
methotrexate or psoralen and
ultraviolet-A light (PUVA). Behçet’s
disease: Otezla is indicated
for the treatment of
adult patients with oral ulcers
associated with Behçet’s
disease (BD) who are candidates
for systemic therapy.
4.2 Posology and method of
administration: Treatment
with Otezla should be initiated
by specialists experienced
in the diagnosis and treatment
of psoriasis, psoriatic
arthritis or Behçet’s disease.
Posology: The recommended
dose of apremilast is 30 mg
taken orally twice daily, approximately
12 hours apart
(morning and evening), with
no food restrictions. An initial
titration schedule is required
as shown below in Table 1.
No re-titration is required after
initial titration. Table 1.
Dose titration schedule:
Day 1: AM: 10 mg; Day 2: AM:
10 mg. PM: 10 mg; Day 3: AM:
10 mg. PM: 20 mg; Day 4: AM:
20 mg. PM: 20 mg; Day 5: AM:
20 mg. PM: 30 mg; Day 6 &
thereafter: AM: 30 mg. PM:
30 mg. If patients miss a
dose, the next dose should
be taken as soon as possible.
If it is close to the time for
their next dose, the missed
dose should not be taken and
the next dose should be taken
at the regular time. During
pivotal trials the greatest
improvement was
observed within the first 24
weeks of treatment for PsA
and PSOR and within the first
12 weeks of treatment for
BD. If a patient shows no evidence
of therapeutic benefit
after this time period, treatment
should be reconsidered.
The patient’s response
to treatment should be evaluated
on a regular basis.
Special populations: Elderly
patients: No dose adjustment
is required for this patient
population (see sections 4.8
and 5.2). Patients with renal
impairment: No dose adjustment
is needed in patients
with mild and moderate renal
impairment. The dose of
apremilast should be reduced
to 30 mg once daily in
patients with severe renal
impairment (creatinine clearance
of less than 30 mL per
minute estimated by the
Cockcroft-Gault equation).
For initial dose titration in this
group, it is recommended that
apremilast be titrated using only the AM schedule listed in Table 1 and the PM doses be skipped (see
section 5.2). Patients with hepatic impairment: No dose adjustment is necessary for patients with hepatic
impairment (see section 5.2). Paediatric population: The safety and efficacy of apremilast in children
aged 0 to 17 years have not been established. No data are available. Method of administration: Otezla
is for oral use. The film-coated tablets should be swallowed whole, and can be taken either with or
without food. 4.3 Contraindications: Hypersensitivity to the active substance(s) or to any of the excipients
listed in section 6.1. Pregnancy (see section 4.6). 4.8 Undesirable effects: Summary of the safety
profile: The most commonly reported adverse reactions with apremilast in PsA and PSOR are
gastrointestinal (GI) disorders including diarrhoea (15.7%) and nausea (13.9%). The other most commonly
reported adverse reactions include upper respiratory tract infections (8.4%), headache (7.9%),
and tension headache (7.2%) and are mostly mild to moderate in severity. The most commonly reported
adverse drug reactions with apremilast in BD are diarrhoea (41.3%), nausea (19.2%), headache
(14.4%), upper respiratory tract infection (11.5%), upper abdominal pain (8.7%), vomiting (8.7%) and
back pain (7.7%) and are mostly mild to moderate in severity. The gastrointestinal adverse reactions
generally occurred within the first 2 weeks of treatment and usually resolved within 4 weeks. Hypersensitivity
reactions are uncommonly observed (see section 4.3). Tabulated list of adverse reactions:
The adverse reactions observed in patients treated with apremilast are listed below by system organ
class (SOC) and frequency for all adverse reactions. Within each SOC and frequency grouping, adverse
BEL-407-0823-80002- V2.0 – creation date 5th of February 2024
reactions are presented in order of
decreasing seriousness. The adverse
drug reactions were determined
based on data from the apremilast
clinical development programme
and post-marketing experience.
The frequencies of adverse drug
APREMILAST IN PATIENTS WITH PSO or PsA
with or without CARDIOMETABOLIC COMORBIDITIES 1-6
Otezla ® , the first and only oral PDE4-inhibitor on the market for patients with PSO
or PsA, is well tolerated and requires no dose adjustment (except in severe renal
impairment), monitoring or analytical screening. 1-3,a
CHOOSE EFFICACY & SIMPLICITY 1-6
IT IS THAT SIMPLE
>8
years of
EXPERIENCE 9
in the treatment of
Experts consider apremilast a
suitable option in the treatment
of the psoriatic patient *# and
presence of comorbidities 1,7,8
Public price (VAT incl.) 2
OTEZLA ® 10, 20, 30 mg 27 tabl.: 337,47 €
OTEZLA ® 30 mg 56 tabl.: 688,83€
reactions are those reported in the apremilast arms of the four Phase III studies in PsA (n = 1,945) or the
two Phase III studies in PSOR (n = 1184), and in the phase III study in BD (n = 207) (the highest frequency
from either data pool is represented in table 2). Frequencies are defined as: very common (≥ 1/10);
common (≥ 1/100 to

3
EDITORIAAL
NATHALIE EVRARD
MELANOOM:
ECHTE INNOVATIES
IN BEHANDELING
EN SCREENING
H
et melanoom is de 5e meest voorkomende vorm
van kanker in België, met 4.163 nieuwe diagnoses
in 2022. Het komt vaker voor bij vrouwen (2.356
nieuwe gevallen in 2022) dan bij mannen (1.807 nieuwe
gevallen in 2022). De overlevingsverwachtingen voor patiënten
met gevorderd melanoom (niet te behandelen of metastatisch)
zijn de afgelopen tien jaar aanzienlijk veranderd. Tien jaar
geleden hadden patiënten met de diagnose gevorderd melanoom
(niet te resecteren of metastatisch) een zeer slechte prognose en
boden de beschikbare behandelingen weinig hoop. Vandaag de
dag is overleving op lange termijn voor hen mogelijk geworden.
Immunotherapie en gecombineerde therapieën bij de behandeling
van kanker hebben de algehele overlevingscurve opnieuw
gedefinieerd voor patiënten met melanoom, nier- en blaaskanker,
longkanker en mesothelioom, lymfoom, hersen- en
halskanker, darmkanker, maagkanker en (maag-)slokdarmkanker.
Tot 2010 werd een uitgezaaid melanoom behandeld met
chemotherapie. Het standaardmedicijn in die tijd, dacarbazine,
gaf in de beste klinische onderzoeken een mediane overleving
van ongeveer 9 maanden. Vooruitgang kwam van preklinisch
onderzoek, met de identificatie van mutaties in het BRAF-gen
(MAP-kinase pathway) en receptoren die de anti-tumor immuunrespons
remmen (PD1, CTLA-4). In meer dan 10 jaar zijn 11
moleculen of combinaties van moleculen op de markt gekomen.
In de adjuvante behandeling van het stadium III melanoom is
de echte revolutie gekomen van combinaties, waarmee we nu
aanzienlijke ervaring hebben.
“Het vertalen van fundamentele wetenschap naar effectieve
kankerimmunotherapie door het blokkeren van zogenaamde
immuuncheckpointmoleculen op het oppervlak van immuunen
kankercellen heeft geleid tot een nieuwe therapeutische
dimensie die we ons twintig jaar geleden niet hadden kunnen
voorstellen. En we hebben zeker nog niet alle mogelijke voordelen
onderzocht die immuuntherapie kankerpatiënten kan
bieden. Immunotherapie is een van de behandelingen die het
paradigma van de behandeling van kanker fundamenteel heeft
veranderd, met als doel het verkrijgen van een immuunrespons
tegen de tumor en het genereren van een immunologisch geheugen,”
merkt Professor. Dr. Bart Neyns, hoofd van de afdeling
Medische Oncologie in het UZ Brussel.
De toename in overlevingskansen bij melanoom gaat echter
gepaard met andere uitdagingen. De behoefte aan oncologische
zorg is toegenomen als gevolg van de therapeutische vooruitgang.
Stress en angst bij patiënten en hun familie zijn nooit
eerder onderzocht.
Om een beter inzicht te krijgen in de impact van “scanxiety” op
hen, zijn Melanoompunt, Universiteit Gent en het Universitair
Ziekenhuis Gent een onderzoeksproject gestart.
“Stress en angst gerelateerd aan of tijdens medische beeldvorming
komen vaak voor bij kankerpatiënten, waardoor ze
afwisselend periodes van angst en opluchting ervaren. Dit noemen
we ‘scanxiety’, een grote psychologische belasting voor
patiënten en hun familie,” legt Luc Vautmans, medeoprichter
en bestuurslid van Melanoompunt, uit.
Maart 2024

4
EDITORIAAL
“Door gebruik te maken van gepolariseerde en
niet-gepolariseerde verlichting legt deze huidscanner
het huidoppervlak en de lichaamsvorm van de patiënt
vast in één 3D-beeld met hoge resolutie. Dit wordt
gevolgd door een controle van de hele huid door
de AI van de software, die automatisch alle zichtbare
laesies identificeert, in kaart brengt en karakteriseert.”
Het onderzoeksteam heeft al gegevens verzameld over de impact
van ‘scanxiety’ op het sociale, fysieke en psychologische
welzijn van patiënten en hun familie voor, tijdens en na medische
consultaties. Als volgende stap wordt dit jaar een nationale
longitudinale studie gelanceerd om een overzicht te krijgen
van de situatie in België, vervolgens individuele behoeften te
identificeren en ondersteuningsinitiatieven te ontwikkelen in
samenwerking met patiënten, hun familie en zorgverleners om
angst en bezorgdheid tijdens het hele proces te verminderen.
Daarnaast is de melanoomscreening zelf ook voortdurend in
ontwikkeling. De diagnose van huidkanker is een visueel proces.
De getrainde ogen van een dermatoloog hebben lang vooropgelopen
in de technologie. De laatste jaren zijn er echter verschillende
beeldvormingstechnieken ontwikkeld om huidtumoren
niet-invasief en in realtime te bestuderen. Deze technieken
bieden een aantal voordelen bij de behandeling van verschillende
huidpathologieën, met name doordat er minder huidbiopsieën
nodig zijn en doordat ze helpen bij de therapeutische follow-up
en de vroegtijdige identificatie van lokale recidieven die niet
door klinisch onderzoek kunnen worden opgespoord.
Naast dermoscopie, het belangrijkste niet-invasieve beeldvormingshulpmiddel,
beschikken we nu over andere, geavanceerdere
technieken. Aan deze beeldvormingstechnologieën is onlangs
een 3D-scanner toegevoegd. Wereldwijd zijn er ongeveer veertig
van deze apparaten in gebruik, allemaal gekoppeld aan medische
centra. In België zijn momenteel slechts twee 3D-scanners
geïnstalleerd. De scanner, die 2,50 meter hoog en 2,50 meter
breed is, is uitgerust met een huidbeeldvormingssysteem. Met
behulp van gepolariseerde en niet-gepolariseerde verlichting
legt deze geavanceerde huidscanner het huidoppervlak en de
vorm van het lichaam van de patiënt vast in één enkel beeld.
Hiervoor worden 46 stereovisiemodules (gelijk aan 92 camera’s)
gebruikt, die een nauwkeurig 3D-beeld met hoge resolutie opleveren.
Dit wordt gevolgd door een verificatie van de hele huid
door de AI van de software, die automatisch alle zichtbare laesies
identificeert, in kaart brengt en karakteriseert. Alle volledige
en close-up beelden worden opgeslagen in een toegankelijk,
georganiseerd en veilig beeldbeheersysteem om een archief
te creëren dat kan worden gebruikt voor vergelijking tijdens
volgende onderzoeken en voor automatische identificatie van
nieuwe laesies die zijn verschenen sinds de vorige afbeelding
werd gemaakt.
“De 3D-huidscanner is speciaal ontworpen om nauwkeurig en
gedetailleerd dermatologisch onderzoek uit te voeren. Met deze
geavanceerde techniek kan huidkanker vroegtijdig worden opgespoord.
Moedervlekken, pigmentvlekken, maar ook huidaandoeningen
zoals psoriasis, brandwonden, neurofibromatose en
vitiligo worden in detail gescand en digitaal opgeslagen,” merkt
Dr. Voet op, dermatoloog in Gent, die de eerste dermatoloog in
België was die in deze geavanceerde technologie investeerde.
“Omdat dermatologie een visueel specialisme is, is het duidelijk
dat de vooruitgang op het vlak van beeldvorming een enorme
meerwaarde biedt. Maar de technologische vooruitgang toont
ook aan dat digitale hulpmiddelen een veelbelovende toekomst
hebben om artsen te helpen huidkanker vroeger en nauwkeuriger
te diagnosticeren. Maar één ding is zeker: aan het einde van
de keten “zal menselijke intelligentie blijven beslissen welke
actie ondernomen moet worden, afhankelijk van de context en
de patiënt”, benadrukt Dr. Voet.
Maart 2024

Voor patiënten met MATIGE TOT ERNSTIGE PLAQUE
PSORIASIS (volwassenen en kinderen > 6 jaar
≥ 25kg) artritis psoriatica en axiale spondyloartritis
PP ACTIEF WIGW Tb
TALTZ® - 80 mg/ml Injectiepen 1 ml € 959,25 € 12,10 € 8,00 Bf
TALTZ® - 80 mg/ml Injectiespuit 1 ml € 959,25 € 12,10 € 8,00 Bf
(radiografische en niet-radiografische) 1 Biedt kans op een VOLLEDIGE 2 ,
ZONDER
CITRAAT
DUURZAME 3 GAVE HUID,
met zichtbaar SNEL resultaat 2 ,
zelfs in moeilijk te behandelen zones 4
ESSENTIËLE GEGEVENS VAN DE SKP 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Taltz 80 mg oplossing voor injectie in voorgevulde pen. Taltz 80 mg oplossing voor injectie in voorgevulde injectiespuit. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE
SAMENSTELLING Elke voorgevulde pen/injectiespuit bevat 80 mg ixekizumab in 1 ml. Ixekizumab is geproduceerd in CHO- cellen met behulp van DNA-recombinatietechniek. Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1
3. FARMACEUTISCHE VORM Oplossing voor injectie. De oplossing is helder en kleurloos tot lichtgeel. 4. KLINISCHE GEGEVENS 4.1 Therapeutische indicaties Plaque psoriasis Taltz is geïndiceerd voor de behandeling van matige
tot ernstige plaque psoriasis bij volwassenen die in aanmerking komen voor systemische therapie. Pediatrische plaque psoriasis Taltz is geïndiceerd voor de behandeling van matige tot ernstige plaque psoriasis bij kinderen vanaf de leeftijd
van 6 jaar en met een lichaamsgewicht van ten minste 25 kg en adolescenten die in aanmerking komen voor systemische therapie. Arthritis psoriatica Taltz, alleen of in combinatie met methotrexaat, is geïndiceerd voor de behandeling
van actieve arthritis psoriatica bij volwassen patiënten die één of meer therapieën met disease-modifying antirheumatic drugs (DMARDs) niet verdroegen of daar ontoereikend op reageerden (zie rubriek 5.1). Axiale spondyloartritis
Spondylitis ankylopoetica (radiografische axiale spondyloartritis) Taltz is geïndiceerd voor de behandeling van volwassenen met actieve spondylitis ankylopoetica die ontoereikend reageerden op conventionele therapie. Niet-radiografische
axiale spondyloartritis Taltz is geïndiceerd voor de behandeling van volwassenen met actieve niet-radiografische axiale spondyloartritis met objectieve verschijnselen van ontsteking zoals aangetoond door een verhoogd C-reactief protëine
(CRP) en/of magnetische kernspinresonantie (MRI) die ontoereikend reageerden op niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s). 4.2 Dosering en wijze van toediening Dit geneesmiddel is bedoeld voor gebruik onder begeleiding en
supervisie van een arts met ervaring in de diagnose en behandeling van aandoeningen waar het voor is geïndiceerd. Dosering Plaque psoriasis bij volwassenen De aanbevolen dosis is 160 mg per subcutane injectie (twee injecties van
80 mg) in week 0, gevolgd door 80 mg (één injectie) in de weken 2, 4, 6, 8, 10, en 12, daarna een onderhoudsdosering van 80 mg (één injectie) elke 4 weken (Q4W). Pediatrische plaque psoriasis (6 jaar en ouder) Bij kinderen onder de
leeftijd van 6 jaar zijn geen werkzaamheids- en veiligheidsgegevens beschikbaar (zie rubriek 5.1). Een dosering voor een lichaamsgewicht onder 25 kg wordt door de beschikbare gegevens niet onderbouwd. De aanbevolen dosering die
via subcutane injectie aan kinderen wordt gegeven, is gebaseerd op de volgende gewichtsklassen: Lichaamsgewicht kinderen: Hoger dan 50 kg Aanbevolen startdosering (week 0): 160 mg (2 injecties van 80 mg) Aanbevolen
dosering elke 4 weken (Q4W) hierna: 80 mg. Lichaamsgewicht kinderen: 25 tot 50 kg Aanbevolen startdosering (week 0): 80 mg Aanbevolen dosering elke 4 weken (Q4W) hierna: 40 mg. Voor kinderen die 80 mg
voorgeschreven krijgen, kan direct de Taltz voorgevulde injectiespuit worden gebruikt. Voor bereidingsinstructies van Taltz 40 mg, zie rubriek 6.6. Doses lager dan 80 mg moeten door een zorgverlener worden bereid. Taltz wordt niet
aanbevolen voor gebruik bij kinderen met een lichaamsgewicht lager dan 25 kg. Het pediatrisch lichaamsgewicht moet worden vastgelegd en regelmatig worden geverifieerd voorafgaande aan een dosis. Arthritis psoriatica De aanbevolen
dosis is 160 mg per subcutane injectie (twee injecties van 80 mg) in week 0, gevolgd door 80 mg (één injectie) elke 4 weken hierna. Voor patiënten met arthritis psoriatica met gelijktijdig matige tot ernstige plaque psoriasis is de
aanbevolen dosering hetzelfde als bij plaque psoriasis. Axiale spondyloartritis (radiografisch en niet-radiografisch) De aanbevolen dosis is 160 mg per subcutane injectie (twee injecties van 80 mg) in week 0, gevolgd door 80 mg elke
4 weken (zie rubriek 5.1 voor meer informatie). Voor alle indicaties (plaque psoriasis bij volwassenen en kinderen, arthritis psoriatica, axiale spondyloartritis) moet stoppen met de behandeling overwogen worden bij patiënten die na 16
tot 20 weken behandeling geen respons hebben laten zien. Enkele patiënten die aanvankelijk een gedeeltelijke respons vertonen, kunnen met voortgezette behandeling na 20 weken alsnog een verbetering laten zien. Speciale
patiëntengroepen Ouderen (≥ 65 jaar) Er is geen dosisaanpassing nodig (zie rubriek 5.2). Er is beperkte informatie over personen ≥ 75 jaar. Nier- of leverfunctiestoornis Taltz is in deze patiëntenpopulatie niet bestudeerd. Er kan geen
aanbeveling voor de dosering worden gedaan. Pediatrische patiënten Pediatrische plaque psoriasis (lichaamsgewicht lager dan 25 kg en jonger dan 6 jaar) Er is bij kinderen met een lichaamsgewicht lager dan 25 kg en jonger dan 6 jaar
geen relevante toepassing voor het gebruik van Taltz bij de indicatie van matige tot ernstige plaque psoriasis. Pediatrische arthritis psoriatica De veiligheid en werkzaamheid van Taltz bij kinderen en adolescenten van 2 tot onder de 18 jaar
voor de behandeling van arthritis psoriatica (een categorie juveniele idiopathische artritis) zijn nog niet vastgesteld. Er zijn geen gegevens beschikbaar. Er is geen relevante toepassing voor Taltz bij kinderen onder de 2 jaar voor de indicatie
arthritis psoriatica. Wijze van toediening Subcutaan gebruik Taltz is bedoeld voor subcutane injectie. De injectieplaatsen kunnen worden afgewisseld. Indien mogelijk dienen delen van de huid die psoriasis vertonen, vermeden te worden
als injectieplaatsen. De oplossing/de pen/de injectiespuit mag niet geschud worden. Na de juiste training in de subcutane injectietechniek, kunnen patiënten Taltz zelf injecteren als de zorgverlener vaststelt dat dat kan. De arts dient echter
een juiste follow-up van patiënten te organiseren. In de patiëntenbijsluiter en de gebruikershandleiding worden begrijpelijke instructies voor de toediening gegeven. De injectiepsuit: Doses lager dan 80 mg die moeten worden bereid,
mogen alleen door een zorgverlener worden toegediend. Voor de bereidingsinstructies van het geneesmiddel voor toediening, zie rubriek 6.6. 4.3 Contra-indicaties Ernstige overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor een van de
in rubriek 6.1 vermelde hulpstoffen. Actieve infecties van klinische betekenis (bijv. actieve tuberculose, zie rubriek 4.4). 4.8 Bijwerkingen Samenvatting van het veiligheidsprofiel De meest gemelde bijwerkingen waren reacties op de
injectieplaats (15,5%) en infecties aan de bovenste luchtwegen (16,4%) (meestal nasofaryngitis). Tabel met bijwerkingen Bijwerkingen uit klinische studies en postmarketingrapporten (tabel 1) zijn weergegeven naar systeem/orgaanklasse
volgens MedDRA. Binnen iedere systeem/orgaanklasse zijn de bijwerkingen gerangschikt op frequentie, met de meest voorkomende bijwerkingen als eerste. Binnen iedere frequentiegroep zijn de bijwerkingen vermeld in volgorde van
afnemende ernst. Bovendien is voor elke bijwerking de frequentiecategorie gebaseerd op de volgende conventie: zeer vaak (≥ 1/10); vaak (≥ 1/100, < 1/10); soms (≥ 1/1.000, < 1/100); zelden (≥ 1/10.000, < 1/1.000); zeer zelden
(< 1/10.000). In totaal zijn in geblindeerde en open-label klinische studies bij plaque psoriasis, arthritis psoriatica, axiale spondyloartritis en andere auto-immuunaandoeningen 8.956 patiënten behandeld met Taltz. Hiervan werden
6.385 patiënten ten minste 1 jaar blootgesteld aan Taltz, waarmee een cumulatieve blootstelling bereikt werd van in totaal 19.833 patiëntjaren bij volwassenen en 196 kinderen met een cumulatieve blootstelling van 207 patiëntjaren.
Tabel 1. Lijst met bijwerkingen in klinische studies en postmarketingrapporten: Infecties en parasitaire aandoeningen: Zeer vaak: Bovenste luchtweginfectie. Vaak: Tinea infectie, herpes simplex (mucocutaan). Soms: Influenza,
rhinitis, orale candidiasis, conjunctivitis, cellulitis. Zelden: Oesofageale candidiasis. Bloed- en lymfestelselaandoeningen: Soms: Neutropenie, trombocytopenie. Immuunsysteem aandoeningen: Soms: Angio-oedeem. Zelden:
Anafylaxie. Ademhalingsstelsel-, borstkas- en mediastinumaandoeningen: Vaak: Orofaryngeale pijn. Maagdarmstelselaandoeningen: Vaak: Misselijkheid. Soms: Inflammatoire darmziekte. Huid- en onderhuidaandoeningen:
Soms: Urticaria, huiduitslag, eczeem. Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen: Zeer vaak: Reacties op de injectieplaats a a zie rubriek ‘Beschrijving van geselecteerde bijwerkingen’. Beschrijving van geselecteerde
bijwerkingen Reacties op de injectieplaats De meest waargenomen reacties op de injectieplaats waren erytheem en pijn. Deze reacties waren voor het merendeel licht tot matig van aard en leidden niet tot stoppen met Taltz. In de studies
bij plaque psoriasis bij volwassenen kwamen reacties op de injectieplaats vaker voor bij personen met een lichaamsgewicht < 60 kg, vergeleken met de groep met een lichaamsgewicht ≥ 60 kg (25% versus 14% voor de samengevoegde
Q2W- en Q4W-groepen). In de studies bij arthritis psoriatica kwamen reacties op de injectieplaats vaker voor bij personen met een lichaamsgewicht < 100 kg vergeleken met de groep met een lichaamsgewicht ≥ 100 kg (24% vs. 13%
voor de samengevoegde Q2W en Q4W groepen). In de studies bij axiale spondyloartritis waren reacties op de injectieplaats bij personen met een lichaamsgewicht < 100 kg vergelijkbaar met de groep met een lichaamsgewicht ≥ 100 kg
(14% versus 9% voor de samengevoegde Q2W- en Q4W-groepen). De toegenomen frequentie van reacties op de injectieplaats in de samengevoegde Q2W en Q4W groepen resulteerde niet in een toename in stopzettingen in de studies
naar plaque psoriasis, arthritis psoriatica of axiale spondyloartritis. De hierboven beschreven resultaten zijn verkregen met de oorspronkelijke formulering van Taltz. In een enkelblinde, gerandomiseerde cross-overstudie bij 45 gezonde
proefpersonen, waarin de oorspronkelijke formulering werd vergeleken met de gewijzigde, citraatvrije formulering, werden statistisch significant lagere VAS-pijnscores verkregen met de citraatvrije formulering versus de oorspronkelijke
formulering tijdens injectie (verschil in LS Mean VAS-score -21,69) en 10 minuten na injectie (verschil in LS Mean VAS-score -4,47). Infecties In de placebogecontroleerde periode van de klinische fase III-studies naar plaque psoriasis bij
volwassenen werden infecties gerapporteerd bij 27,2% van de patiënten die tot 12 weken behandeld werden met Taltz, vergeleken met 22,9% van de patiënten die behandeld werden met placebo. De meerderheid van de infecties was
niet ernstig en licht tot matig van aard, waarvan de meeste niet noodzaakten tot stoppen met de behandeling. Ernstige infecties kwamen voor bij 13 (0,6%) patiënten behandeld met Taltz en bij 3 (0,4%) patiënten behandeld met placebo
(zie rubriek 4.4). Over de hele behandelperiode werden infecties gerapporteerd bij 52,8% van de patiënten behandeld met Taltz (46,9 per 100 patiëntjaren). Ernstige infecties werden gerapporteerd bij 1,6% van de patiënten behandeld
met Taltz (1,5 per 100 patiëntjaren). De waargenomen infectiepercentages in de klinische studies bij arthritis psoriatica en axiale spondyloartritis waren gelijk aan de waargenomen percentages in de studies bij plaque psoriasis met
uitzondering van de frequenties van de bijwerkingen influenza en conjunctivitis die vaak voorkwamen bij patiënten met arthritis psoriatica. Laboratoriumonderzoek van neutropenie en trombocytopenie In studies bij plaque psoriasis
ontwikkelde 9% van de patiënten die Taltz kregen neutropenie. In de meeste gevallen was het aantal neutrofielen in het bloed ≥ 1.000 cellen/mm 3 . Een dergelijk niveau van neutropenie kan voortduren, fluctueren of voorbijgaan. 0,1%
van de patiënten die Taltz kregen, ontwikkelde een neutrofielenaantal in het bloed < 1.000 cellen /mm 3 . In het algemeen vereiste neutropenie geen stopzetten van de behandeling met Taltz. 3% van de patiënten blootgesteld aan Taltz
kreeg een verandering van een normale baseline trombocytenwaarde naar < 150.000 trombocyten/mm 3 tot ≥ 75.000 trombocyten/mm 3 . Trombocytopenie kan voortduren, fluctueren of voorbijgaan. De frequentie neutropenie en
trombocytopenie in klinische studies bij arthritis psoriatica en axiale spondyloartritis is gelijk aan die waargenomen in de studies bij plaque psoriasis. Immunogeniciteit Ongeveer 9-17% van de volwassen patiënten met plaque psoriasis
die met Taltz in de aanbevolen dosering werden behandeld, ontwikkelde antilichamen tegen het geneesmiddel; de meerderheid hiervan betrof lage titers en werd niet in verband gebracht met afgenomen klinische respons tot 60 weken
behandeling. Ongeveer 1% van de patiënten behandeld met Taltz had echter bevestigde neutraliserende antilichamen geassocieerd met lage concentraties geneesmiddel en afgenomen klinische respons. Bij patiënten met arthritis
psoriatica die tot 52 weken met de aanbevolen dosering Taltz werden behandeld ontwikkelde ongeveer 11% antilichamen tegen het geneesmiddel, waarvan de meerderheid een lage titer had en ongeveer 8% hadden bevestigde
neutraliserende antilichamen. Er werd geen verband waargenomen tussen de aanwezigheid van neutraliserende antilichamen en de uitwerking op de concentratie van het geneesmiddel of de werkzaamheid. Bij pediatrische psoriasis
ontwikkelden 21 patiënten (18%) die tot 12 weken werden behandeld met het aanbevolen doseringsregime Taltz antilichamen tegen het geneesmiddel. Ongeveer de helft had een lage titer en 5 patiënten (4%) hadden neutraliserende
antilichamen die in verband werden gebracht met een lage concentratie van het geneesmiddel. Er was geen verband met klinische respons of bijwerkingen. Bij radiografische axiale spondyloartritis ontwikkelde 5,2% van de patiënten die
tot 16 weken werden behandeld met de aanbevolen dosering Taltz, antilichamen tegen het geneesmiddel waarvan de meerderheid een lage titer had en 1,5% (3 patiënten) neutraliserende antilichamen (Nab). De NAb-positieve monsters
van deze 3 patiënten bevatten lage concentraties ixekizumab en geen van deze patiënten bereikte een ASAS40-respons. Bij niet-radiografische axiale spondyloartritis ontwikkelde 8,9% van de patiënten die tot 52 weken werden behandeld
met de aanbevolen dosering Taltz, antilichamen tegen het geneesmiddel; allen hadden een lage titer, er waren geen patiënten met neutraliserende antilichamen, en er werd geen aanwijsbaar verband waargenomen tussen de aanwezigheid
van antilichamen tegen het geneesmiddel en concentratie van het geneesmiddel, werkzaamheid of veiligheid. Een verband tussen immunogeniciteit en bijwerkingen voortkomend uit de behandeling werd niet duidelijk vastgesteld binnen
alle indicaties. Pediatrische populatie Het waargenomen veiligheidsprofiel bij kinderen met plaque psoriasis die elke 4 weken met Taltz werden behandeld, is consistent met het veiligheidsprofiel bij volwassen patiënten met plaque psoriasis
met uitzondering van de frequenties conjunctivitis, influenza en urticaria, die vaak voorkwamen. Inflammatoire darmziekte kwam ook vaker voor bij pediatrische patiënten alhoewel het nog steeds slechts soms voorkwam. In de
pediatrische klinische studie kwam tijdens de placebogecontroleerde periode van 12 weken de ziekte van Crohn in de Taltz-groep voor bij 0,9% van de patiënten en bij 0% van de patiënten in de placebogroep. Tijdens de gecombineerde
placebogecontroleerde en onderhoudsperiodes van de pediatrische klinische studie kwam de ziekte van Crohn voor bij in totaal 4 patiënten (2,0%). Melding van vermoedelijke bijwerkingen Het is belangrijk om na toelating van het
geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle
vermoedelijke bijwerkingen te melden via: België: Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, Afdeling Vigilantie, Postbus 97, B-1000 Brussel Madou, Website: www.eenbijwerkingmelden.be, e-mail: adr@fagg.
be. Luxembourg: Centre Régional de Pharmacovigilance de Nancy ou Division de la pharmacie et des médicaments de la Direction de la santé Site internet : www.guichet.lu/pharmacovigilance 7. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR
HET IN DE HANDEL BRENGEN Eli Lilly and Company (Ireland) Limited, Dunderrow, Kinsale, Co. Cork, Ierland. 8. NUMMER(S) VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EU/1/15/1085/001 EU/1/15/1085/002
EU/1/15/1085/003 EU/1/15/1085/004 EU/1/15/1085/005 EU/1/15/1085/006 9. DATUM VAN EERSTE VERLENING VAN DE VERGUNNING/VERLENGING VAN DE VERGUNNING Datum van eerste verlening van de vergunning: 25
april 2016 Datum van laatste verlenging: 17 december 2020 10. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 12 januari 2023. Gedetailleerde informatie over dit geneesmiddel is beschikbaar op de website van het Europees
Geneesmiddelenbureau http://www.ema.europa.eu. AFLEVERINGSWIJZE Aan beperkt medisch voorschrift onderworpen geneesmiddel.
1. Taltz SPC, Eli Lilly, last approved version, www.afmps-fagg.be / 2.Blauvelt A et al. Br J Dermatol. 2020 Jun;182(6):1348-1358 / 3. Blauvelt A, et al. J Am Acad Dermatol. 2021 Aug;85(2):360-368. /
4. Blauvelt A, et al. J Am Acad Dermatol. 2021 Aug;85(2):360-368 - Supplementary appendix
PP-IX-BE-0507 - JANUARI 2024. This material is meant only for individuals allowed by law to prescribe or deliver medicines.

6
INHOUD
3 Editoriaal
Melanoom: echte innovaties in behandeling en screening
Nathalie EVRARD
10 BSPD 2024
Belgian Society of pedriatic dermatology 2024
Lisa HUYGEN
13 SOA
Seksueel overdraagbare infecties in de dermatologie:
tussen epidemieën en pandemieën
Nicolas DAUBY
18 Science news
19 Atopische dermatitis
Behandeling van atopische dermatitis bij volwassenen
Francesco MESSINA
24 Voeding & dermatologie
Wanneer voeding de gezondheid van de huid beïnvloedt
Marie DE BROQUEVILLE
29 BCEDG
Mini-symposium belgian contact and environmental dermatitis group
13
19
WETENSCHAPPELIJK COMITÉ EN LEESCOMITÉ
Dr F. Bourlond
Pr J.M. Lachapelle
Pr C. Franchimont
Pr G.E. Pierard
Dr F. Guiot
Pr D. Tennstedt
Prof. A. Goossens
DIRECTIE EN PUBLICITEIT
Martine Verhaeghe de Naeyer
+32 475/52 47 13
HEBBEN MEEGEWERKT AAN DIT NUMMER:
O. Aerts
S. Golstein
F. Bourlond
L. Huygen
H. Cartier
S. Kerre
N. Dauby
F. Messina
M. de Broqueville
B. Ogunjimi
N. Evrard
A. Van Loon
S. Garson
REDACTIONEEL BEHEER
dermactu@gmail.com
Dermatologie Actueel
10 rue Achille Fievez
1474 Ways – België
GRAFISCHE DIRECTIE
Drukkerij Van der Poorten n.v.
ABONNEMENTEN SERVICE
Christine Bouffioux
dermactu@gmail.com
DRUK
Drukkerij Van der Poorten n.v.
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Martine Verhaeghe de Naeyer
Over the Rainbow Productions
10 rue Achille Fievez
1474 Ways – Belgique
+ 32 475/52 47 13
dermactu@gmail.com
De ondertekende artikels in Dermatologie
Actueel vallen onder de verantwoordelijkheid
van de auteurs.
In geen enkel geval kan de krant verantwoordelijk
voor de redactionele inhoud gehouden worden.
Geen enkel artikel uit Dermatologie Actueel mag
geheel of gedeeltelijk gereproduceerd worden
zonder de toestemming van de uitgever.
100% klimaat neutraal drukwerk
Maart 2024

NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde spuit. Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde
pen. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde spuit: Elke voorgevulde spuit bevat 100
mg guselkumab in 1 ml oplossing. Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde pen: Elke voorgevulde pen bevat 100 mg guselkumab in 1 ml oplossing.
Guselkumab is een geheel humaan immunoglobuline-G1-lambda (IgG1λ)-monoklonaal antilichaam (mAb) en wordt met behulp van recombinant-DNA-technologie
geproduceerd in ovariumcellen van de Chinese hamster (CHO-cellen). FARMACEUTISCHE VORM: Oplossing voor injectie (injectie). De oplossing is helder en kleurloos
tot lichtgeel. Therapeutische indicaties: Plaque psoriasis: Tremfya is gaeïndiceerd voor de behandeling van matige tot ernstige plaque psoriasis bij volwassenen die
in aanmerking komen voor systemische therapie. Arthritis psoriatica: Tremfya, alleen of in combinatie met methotrexaat (MTX), is geïndiceerd voor de behandeling
van actieve arthritis psoriatica bij volwassen patiënten die onvoldoende reageren op of intolerant zijn geweest voor een eerdere behandeling met een disease-modifying
antirheumatic drug (DMARD). Dosering en wijze van toediening: Dit geneesmiddel is bedoeld voor gebruik onder begeleiding en supervisie van een arts met ervaring
in het diagnosticeren en behandelen van aandoeningen waarvoor het geïndiceerd is. Dosering: Plaque psoriasis: De aanbevolen dosis is 100 mg via subcutane injectie
in week 0 en week 4, gevolgd door een onderhoudsdosis eenmaal per 8 weken (q8w). Bij patiënten bij wie er na 16 weken behandeling geen respons is
vastgesteld, dient te worden overwogen om de behandeling te stoppen. Arthritis psoriatica: De aanbevolen dosis is 100 mg via subcutane injectie in week 0 en
week 4, gevolgd door een onderhoudsdosis eenmaal per 8 weken. Voor patiënten die op basis van klinisch oordeel een hoog risico hebben op gewrichtsschade, kan
een dosis van 100 mg elke 4 weken
(q4w) worden overwogen. Bij patiënten
die na 24 weken behandeling
geen respons hebben vertoond, dient
te worden overwogen om de behandeling
te stoppen. Bijzondere populaties:
Ouderen (≥ 65 jaar): De dosis
hoeft niet te worden aangepast. Er is
beperkte informatie bij personen met
een leeftijd van ≥ 65 jaar en zeer beperkte
informatie bij personen met
een leeftijd van ≥ 75 jaar. Nier- of leverinsuficiëntie:
Tremfya is niet bij deze
patiëntengroepen onderzocht. Er kunnen
geen aanbevelingen worden gedaan
omtrent de dosering. Zie Samenvatting
van de productkenmerken voor
verdere informatie over de eliminatie
van guselkumab. Pediatrische patiënten:
De veiligheid en werkzaamheid
van Tremfya bij kinderen en adolescenten
jonger dan 18 jaar zijn niet
vastgesteld. Er zijn geen gegevens
beschikbaar. Wijze van toediening:
Subcutaan gebruik. Door psoriasis
aangetaste huid dient zo mogelijk te
worden vermeden als injectieplaats.
Na een adequate training in de techniek
van het subcutaan injecteren
mogen patiënten Tremfya injecteren
als een arts beslist dat dit aangewezen
is. De arts dient echter te zorgen
voor een adequate medische opvolging
van de patiënten. Patiënten dienen
geïnstrueerd te worden de volledige
hoeveelheid oplossing te injecteren,
overeenkomstig de in de doos bijgesloten
‘Instructies voor gebruik’. Zie
Samenvatting van de productkenmerken
voor instructies voor de bereiding
van het geneesmiddel voorafgaand
aan toediening. Contra-indicaties:
Ernstige overgevoeligheid voor de
werkzame stof of voor een van de
hulpstoffen. Klinisch relevante actieve
infecties (bijv. actieve tuberculose).
Bijwerkingen: Samenvatting van het
veiligheidsprofel: De meest voorkomende
bijwerking was infecties van
de luchtwegen bij ongeveer 14% van
de patiënten in de klinische studies bij
psoriasis en bij arthritis psoriatica. Bijwerkingen
in tabelvorm: Tabel 1 toont
een lijst van bijwerkingen uit klinische
studies bij psoriasis en arthritis psoriatica
en uit postmarketingervaring. De
bijwerkingen zijn ingedeeld volgens de
MedDRA systeem-/orgaanklassen en
frequenties, met de volgende definities:
zeer vaak (≥1/10); vaak (≥1/100,
3 tot ≤ 5 x ULN: A1: 1,4%; A2: 1,1%; A3: 2,7%; B1: 1,6%; B2: 4,6%.
>5 x ULN: A1: 0,8%; A2: 0,8%; A3: 1,1%; B1: 1,1%; B2: 1,1%. ASAT: >1 tot ≤3 x ULN: A1: 20,0%; A2: 18,8%; A3: 21,6%; B1: 22,8%; B2: 27,8%. >3 tot ≤ 5 x ULN:
A1: 0,5%; A2: 1,6%; A3: 1,6%; B1: 2,9%; B2: 3,8%. >5 x ULN: A1: 1,1%; A2: 0,5%; A3: 1,6%; B1:
0,5%; B2: 1,6%. a placebogecontroleerde periode. b patiënten naar placebo gerandomiseerd op
baseline en via crossover overgezet op guselkumab zijn niet inbegrepen. c aantal patiënten met
ten minste één beoordeling na baseline voor de speciieke laboratoriumtest binnen de periode. De
frequentie van transaminaseverhogingen (ALAT en ASAT) voor de guselkumab-q8w-dosis was in
de klinische studies bij psoriasis, gedurende 1 jaar, gelijk aan wat werd waargenomen voor de
guselkumab-q8w-dosis in klinische studies bij arthritis psoriatica. Gedurende 5 jaar nam de incidentie
van transaminaseverhoging per jaar behandeling met guselkumab niet toe. De meeste transaminaseverhogingen waren ≤ 3 x ULN. In de meeste gevallen
was de verhoging in transaminasen voorbijgaand en leidde deze niet tot het stoppen met de behandeling. Neutrofielentelling verlaagd: In twee klinische fase III-studies
bij arthritis psoriatica werd in de placebogecontroleerde periode het ongewenste effect verlaagde neutrofielentelling vaker gemeld in de met guselkumab behandelde
groepen (0,9%) dan in de placebogroep (0%). In de loop van 1 jaar werd het ongewenste effect verlaagde neutrofielentelling gemeld bij 0,9% van de met guselkumab
behandelde patiënten. In de meeste gevallen was de afname van de neutrofielentelling in het bloed licht, voorbijgaand, niet geassocieerd met infectie en
leidde deze niet tot het stoppen met de behandeling. Gastro-enteritis: In twee klinische fase III-studies bij psoriasis trad tijdens de placebogecontroleerde periode
vaker gastro-enteritis op in de groep
die werd behandeld met guselkumab
(1,1%) dan in de placebogroep (0,7%).
Tot en met week 264 meldde 5,8%
van alle met guselkumab behandelde
patiënten gastro-enteritis. De bijwerkingen
van gastro-enteritis waren niet
ernstig en leidden t/m week 264 niet
tot stopzetting van guselkumab. De
frequenties van gastro-enteritis waargenomen
in klinische studies bij
arthritis psoriatica in de placebogecontroleerde
periode waren gelijk aan
die waargenomen in de klinische studies
bij psoriasis. Injectieplaatsreacties:
In twee klinische fase III-studies
bij psoriasis kwamen t/m week 48 bij
0,7% van de injecties met guselkumab
en bij 0,3% van de injecties met
placebo injectieplaatsreacties voor. Tot
en met week 264 ging 0,4% van de
guselkumab-injecties gepaard met injectieplaatsreacties.
Injectieplaatsreacties
waren in het algemeen licht tot
matig in ernst; geen van deze bijwerkingen
was ernstig en één van deze
bijwerkingen leidde tot stopzetting van
guselkumab. In twee klinische fase
III-studies bij arthritis psoriatica was
t/m week 24 het aantal proefpersonen
dat 1 of meer injectieplaatsreacties
meldde laag en iets hoger in de guselkumab-groepen
dan in de placebogroep;
5 (1,3%) proefpersonen in de
guselkumab-q8w-groep, 4 (1,1%)
proefpersonen in de guselkumab-q4wgroep
en 1 (0,3%) proefpersoon
in de placebogroep. Eén proefpersoon
stopte met guselkumab
vanwege een injectieplaatsreactie tijdens
de placebogecontroleerde periode
van de klinische studies bij arthritis
psoriatica. In de loop van 1 jaar was
het percentage proefpersonen dat
melding maakte van 1 of meer injectieplaatsreacties
1,6% in de q8w-guselkumab-groep
en 2,4% in de
q4w-guselkumabgroep. Over het geheel
genomen was het percentage
injecties geassocieerd met injectieplaatsreacties
waargenomen in klinische
studies bij arthritis psoriatica, in
de hele placebogecontroleerdeperiode
gelijk aan de percentages waargenomen
in de klinische studies bij psoriasis.
Immunogeniciteit: De immunogeniciteit
van guselkumab werd
geëvalueerd met behulp van een gevoelige,
voor het geneesmiddel tolerante
immunoassay. In samengevoegde
analyses van fase II- en fase
III-studies bij patiënten met psoriasis
en arthritis psoriatica ontwikkelden
zich in een periode van maximaal 52
weken behandeling bij 5% (n=145)
van de met guselkumab behandelde
patiënten antilichamen tegen het geneesmiddel.
Van de patiënten bij wie
zich antilichamen tegen het geneesmiddel
ontwikkelden, had ongeveer
8% (n=12) antilichamen die als neutraliserend
werden geclassificeerd,
wat gelijkstaat aan 0,4% van alle patiënten
die met guselkumab werden
behandeld. In samengevoegde analyses
van fase III-studies bij patiënten
met psoriasis ontwikkelde ongeveer
15% van de met guselkumab behandelde
patiënten antilichamen tegen het geneesmiddel in een periode van maximaal 264 weken behandeling. Van de patiënten bij wie zich antilichamen tegen het
geneesmiddel ontwikkelden, had ongeveer 5% antilichamen die als neutraliserend werden geclassificeerd. Dit staat gelijk aan 0,76% van alle patiënten die met
guselkumab werden behandeld. Er was geen verband tussen de vorming van antilichamen tegen het geneesmiddel en een lagere werkzaamheid of de ontwikkeling
van injectieplaatsreacties. Melding van vermoedelijke bijwerkingen: Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden.
Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt
verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via: België: Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, Afdeling Vigilantie, Postbus
97, 1000 BRUSSEL Madou. Website: www.eenbijwerkingmelden.be. e-mail: adr@fagg.be. Nederland: Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. Website: www.lareb.
nl. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: Janssen-Cilag International NV, Turnhoutseweg 30, B-2340 Beerse, België. NUMMER(S)
VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: EU/1/17/1234/001 1 voorgevulde spuit. EU/1/17/1234/002 1 voorgevulde pen. EU/1/17/1234/003 2
voorgevulde pennen. EU/1/17/1234/004 2 voorgevulde spuiten. AFLEVERINGSWIJZE: Geneesmiddel op medisch voorschrift. DATUM VAN LAATSTE GOEDKEURING
VAN DE TEKST: 15/07/2022. Meer informatie is beschikbaar op verzoek.
Telefoon: 0800 93 377 • E-mail: janssen@jacbe.jnj.com • Internet: www.janssen.com/belgium
Tremfya
100 mg – 1
voorgevulde spuit
100 mg – 1
voorgevulde pen
PP incl.
6% BTW GV RVV
€ 1.987,83 € 12,10 € 8,00
©Janssen-Cilag – CP-392624 – Approval date: 01-2024 – vu/er Luc Van Oevelen, Antwerpseweg 15- 17, 2340 Beers
Janssen-Cilag NV

8
INHOUD
32 JDP 2023
Pathologie van de ano-genitale mucosa
Florence BOURLOND
36 Klinisch geval
Vaak voorkomende huidlaesies als sleutel tot de diagnose van een zeldzame ziekte
Marie DE BROQUEVILLE
40 Reportage
Baricitinib voor de behandeling van atopische dermatitis: een patiënten casus
44 Kinderdermatologie
Differentiële diagnose van ooraandoeningen
Sophie GOLSTEIN
46 Quiz / klinisch geval
Wat is uw diagnose?
Alison VAN LOON, Benson OGUNJIMI , Olivier AERTS
48 WDEIA
WDEIA, what is not in a name
Stefan KERRE
51 IMCAS 2024
25 jaar toegewijd aan medische en wetenschappelijke innovatie
54 Ethiek
Reflecties over ethische kwesties in de esthetische geneeskunde
Hugues CARTIER, Sébastien GARSON
36 40 46
Maart 2024

KORTE SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN Raadpleeg de Samenvatting van de Productkenmerken voor volledige
informatie over het gebruik van dit geneesmiddel. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Staphycid 500 mg, harde capsules. Staphycid
250 mg/5 ml, poeder voor stroop. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Staphycid 500 mg, harde capsules: Nat
riumflucloxacillinemonohydraat equivalent met 500 mg watervrij flucloxacilline/capsule, hard. Hulpstof met bekend effect: Dit
geneesmiddel bevat natrium. Staphycid 250 mg /5 ml, poeder voor stroop: Magnesiumflucloxacillineoctahydraat 295,8 mg
(equivalent met 250 mg watervrij flucloxacilline) per 5 ml stroop. Hulpstof met bekend effect: Dit geneesmiddel bevat sacharose
(suiker). FARMACEUTISCHE VORM Capsules, hard / Poeder voor stroop. KLINISCHE GEGEVENS Therapeutische indicaties
Staphycid is aangewezen voor de behandeling van infecties die door gevoelige stafylokokken veroorzaakt worden, zoals: - infecties
van de huid (furunculose, anthrax, abces, impetigo), van de weke en subcutane weefsels (flegmonen, cellulitis, lymfangitis) - infecties
van traumata, chirurgische wonden, en van brandwonden - infecties van de beenderen (artritis, osteitis, osteomyelitis,
spondylodiscitis) - infecties van het uitwendig oor (otitis externa) - infecties van de lagere ademhalingswegen (longabces, pneumonie,
bronchopneumonie, pleuritis). Staphycid is geschikt voor de behandeling van infecties veroorzaakt door streptococcus A
ßhaemolyticus, zoals angina en erysipelas, en bij geïnfecteerde brandwonden; desalniettemin gaat voor deze behandeling de
voorkeur uit naar penicilline (G of V). Dosering en wijze van toediening Dosering: de dosering moet aangepast worden per
afzonderlijk geval. Volwassenen: gebruikelijke dosis: 1 tot 3 g per dag, over 3 of 4 toedieningen te verdelen. Pediatrische patiënten:
in geval van impetigo, cellulitis (ontsteking van het bindweefsel) en erysipelas, bedraagt de dosering 25 tot 50 mg kg/dag, over 3 of
4 toedieningen te verdelen. Grotere dosissen worden voor meer ernstige infecties gebruikt (bv. osteomyelitis). Doseringen hoger dan
75 mg / kg / dag, of meer dan 2g/dag of meer moeten parenteraal toegediend worden (injectie). Bejaarden: er wordt geen
doseringsaanpassing aanbevolen alleen gebaseerd op leeftijd. Toch moet Staphycid met voorzichtigheid gebruikt worden bij
patiënten met een verminderde nierfunctie. Patiënten met nierinsufficiëntie: bij nierinsufficiëntie kan de uitscheiding van Staphycid
vertraagd worden. Als de creatinineklaring lager ligt dan 10 ml per minuut, wordt een dosis van 1g om de 8 tot 12 uur aangeraden.
(Bij anuriepatiënten bedraagt de maximumdosis 1 g om de 12 uur). De serumconcentraties van Staphycid worden noch door
hemodialyse noch door peritoneale dialyse verlaagd. Men moet bijgevolg bij dialyse geen bijkomende dosis toedienen.
Behandelingsduur: in het algemeen: 7 dagen ß-hemolytische streptokokken A infecties vereisen een behandeling gedurende 10
dagen. Osteomyelitis (discite) vereist een behandeling gedurende 6 weken. Wijze van toediening: Voor de formuleringen capsules
STAPHYCID harde capsules dienen minstens 1 uur vóór of 2 uur na de maaltijd ingenomen te worden. De harde capsules moet
worden ingenomen met een groot glas water (250 ml) om het risico op een pijnlijk gevoel in de slokdarm te verkleinen. Patiënten
mogen niet meteen gaan liggen nadat ze STPAHYCID hebben ingenomen. Voor de formulering poeder voor orale suspensie.
STAPHYCID poeder voor orale suspensie dient minstens 1
uur vóór of 2 uur na de maaltijd ingenomen te worden.
Daarna moet een groot glas water (250 ml) worden
Staphycid
gedronken om het risico op een pijnlijk gevoel in de
slokdarm te verkleinen. Patiënten mogen niet meteen gaan
liggen nadat ze STAPHYCID hebben ingenomen.
STAPHYCID 250 mg/ 5 ml, poeder voor stroop: Elke fles
bevat een poeder voor de bereiding van 80 ml stroop. Voor
instructies over reconstitutie van het geneesmiddel
voorafgaand aan toediening, zie «Speciale
voorzorgsmaatregelen voor het verwijderen en andere
instructies». Contra-indicaties Overgevoeligheid voor
bètalactam-antibiotica: deze wordt het vaakst aan de hand
van de anamnese opgespoord (gedeeltelijke kruisallergie
met de cefalosporines) of voor een van de in de SKP
vermelde hulpstoffen. - Flucloxacilline is tegenaangewezen
in geval van voorafgaande geelzucht of een slechte
leverwerking hieraan geassocieerd. - Staphycid is niet
aangewezen als preventie van acuut gewrichtsreuma.
Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik -
Allergie Een allergie voor bètalactam-antibiotica moet
systematisch door een zorgvuldige anamnese
voorafgaandelijk opgespoord worden. Bijzondere
voorzichtigheid is geboden bij patiënten met astma- of
atopie-antecedenten. Een kruisallergie met de
cefalosporines komt vaak voor (10 tot 15 %). Bij acute
allergische reacties van het type «anafylactische shock» is
epinefrine (adrenaline) aan 1 pro 1000 - 0,5 ml I.M. bij
volwassenen en 0,01 ml/kg bij kinderen - in associatie met
een I.V. glucocorticoïd de meeste aangewezen behandeling.
Bij langdurige toedieningen van hoge doses (osteomyelitis,
endocarditis) wordt een controle van de lever- en
nierfuncties aanbevolen. Het voorkomen van pseudomembraneuze
colitis is mogelijk. Het optreden van een
gegeneraliseerd erytheem met pustulae en koorts bij het
starten van de behandeling kan een symptoom zijn van een
acute, gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose (AGEP,
zie rubriek 4.8). In geval van een AGEP diagnose moet
flucloxacilline worden stopgezet en is latere toediening
gecontra-indiceerd. Zorgvuldigheid is geboden wanneer
flucloxacilline gelijktijdig met paracetamol wordt
toegediend vanwege het verhoogde risico op hoge anion
gap metabole acidose (HAGMA). Met name patiënten met
ernstige nierinsufficiëntie, sepsis of ondervoeding lopen
een hoog risico op HAGMA, vooral als de maximale
dagelijkse doses paracetamol worden gebruikt. Na
gelijktijdige toediening van flucloxacilline en paracetamol
wordt nauwlettende controle aanbevolen, waaronder de
concentratie 5-oxoproline in de urine, om het optreden van
zuur–base-aandoeningen, met name HAGMA, op te
sporen. Als de behandeling met flucloxacilline wordt
voortgezet na het stopzetten van de toediening van
paracetamol, wordt aanbevolen om vast te stellen dat er
geen tekenen van HAGMA aanwezig zijn, aangezien de
mogelijkheid bestaat dat het klinische beeld van HAGMA
aanhoudt door het gebruik van flucloxacilline. Patiënten
met nierinsufficiëntie Bij patiënten met nierinsufficiëntie
moet de posologie aangepast worden. Hypokaliëmie
Hypokaliëmie (mogelijk levensbedreigend) kan optreden
door het gebruik van flucloxacilline, in het bijzonder in hoge
doses. Door flucloxacilline veroorzaakte hypokaliëmie kan
resistent zijn voor kaliumsuppletie. Het is aanbevolen om
het kaliumgehalte regelmatig te controleren tijdens de
behandeling met hogere doses flucloxacilline. Aandacht
voor dit risico is ook geboden als flucloxacilline wordt
toegediend in combinatie met hypokaliëmie-inducerende
diuretica of als er andere risicofactoren voor hypokaliëmie
bestaan (bv. ondervoeding, niertubulusstoornissen).
Pediatrische patiënten Bij pasgeboren kinderen is
bijzondere voorzichtigheid geboden omwille van een
hyperbilirubinemiegevaar door competitie bij fixatie op
serumproteïnen en omwille van de kans op sterk verhoogde
serumconcentraties door nierinsufficiëntie. Bejaarden Bij
bejaarden, wegens het risico van geelzucht, is het
aangeraden van één 14 dagen behandeling niet te
overschrijden. De capsules, hard bevatten 2,2 mEq
natrium per gram. Voorzichtigheid is geboden bij patiënten
met een gecontroleerd natriumdieet. Het poeder stroop bevat saccharose: patiënten met zeldzame erfelijke aandoeningen als
fructose-intolerantie, glucose-galactose malabsorptie of sucrase-isomaltase insufficiëntie dienen dit geneesmiddel niet te gebruiken.
Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interacties Zoals bij alle andere penicillines het geval is, is het
aangeraden om ook STAPHYCID niet samen met bacteriostatische geneesmiddelen te gebruiken. Een laag risico tot het versterken
van het anticoagulerend effect van het type anti-vitamine K anticoagulantia (zoals warfarine, coumarine, ...) werd reeds gemeld.
Zoals andere antibiotica, kan ook flucloxacilline de intestinale flora beïnvloeden, hetgeen kan leiden tot een vermindering van de
resorptie van de oestrogenen met als gevolg een daling van de doeltreffendheid van de gecombineerde orale contraceptiva.
Sommige gevallen van zwangerschap, niet bevestigd door gecontroleerde studies, werden toegeschreven aan de gelijktijdige inname
van hormonale contraceptiva en flucloxacilline. Voorzichtigheid is geboden wanneer flucloxacilline gelijktijdig met paracetamol
wordt gebruikt aangezien gelijktijdige inname in verband wordt gebracht met hoge anion gap metabole acidose, vooral bij patiënten
met risicofactoren. Er zijn gevallen gemeld van significante dalingen in de plasmaconcentraties van voriconazol bij gebruik van
flucloxacilline (een CYP450-inductor). Als de gelijktijdige toediening van flucloxacilline en voriconazol niet kan worden vermeden,
moet de patiënt worden gecontroleerd op eventueel verlies van de werkzaamheid van voriconazol (bijv. middels therapeutic drug
monitoring, TDM). De dosis voriconazol moet mogelijk worden verhoogd. Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding -
Contraceptie De inname van flucloxacilline kan invloed hebben op de werking van orale contraceptiva. Zwangerschap De
beschikbare resultaten omtrent het gebruik van flucloxacilline tijdens de zwangerschap zijn beperkt. Studies op dieren toonden geen
teratogeen effect aan. Flucloxacilline zou enkel mogen toegediend worden tijdens de zwangerschap na een grondige evaluatie van
de voordelen en de potentiële risico’s verbonden aan de behandeling. Borstvoeding Sporenhoeveelheden van flucloxacilline worden
uitgescheiden in de moedermelk. Met uitzondering tot een risico van sensibilisatie, zijn er geen nadelige effecten op de zuigeling.
Flucloxacilline kan toegediend worden tijdens de borstvoedingsperiode. Vruchtbaarheid Er zijn geen gegevens beschikbaar over de
invloed van het gebruik van flucloxacilline op de vruchtbaarheid. Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om
machines te bedienen STAPHYCID heeft geen invloed op de rijvaardigheid en op het vermogen om machines te bedienen.
Bijwerkingen Frequentie: De volgende conventie is voor de classificatie van bijwerkingen gebruikt: Zeer vaak (≥1/10), vaak (≥ 1/100,
< 1/10), soms (≥ 1/1000, < 1/100), zelden (≥ 1/10 000, < 1/1 000), zeer zelden (< 1/10 000). Beschrijving Bloed- en
lymfestelselaandoeningen Zeer zelden: eosinofilie, hemolytische anemie, agranulocytose, neutropenie en trombopenie. In al deze
gevallen is het stopzetten van de behandeling en het zoeken naar een therapeutisch alternatief noodzakelijk.
Immuunsysteemaandoeningen: Zeer zelden: Quincke oedeem, anafylactische shock. Ze vereisen een onmiddellijke stop van de
behandeling met flucloxacilline (zie ook: huidaandoeningen). Maagdarmstelselaandoeningen Vaak: misselijkheid, braakneigingen,
diarree, stomatitis en andere gastro-intestinale irritaties. Zeer zelden: Pseudomembraneus colitis, dit vereist een onmiddellijke stop
van de behandeling. Lever- en galaandoeningen Zeer zelden: wijziging van levertesten, ze verdwijnen van zodra de behandeling
stopgezet wordt), hepatitis, cholestatische geelzucht. Sommige daarvan werden slechts laat bekend, tot 2 maanden na stopzetting
van de behandeling. Deze gevallen treden vaker op bij personen ouder dan 55 jaar en na een behandeling van meer dan 2 weken. In
zeldzame gevallen sleepten de hepatische problemen enkele maanden aan. Ook werden enkele sterfgevallen gesignaleerd, waarbij
mogelijk de onderliggende ziekte of de bijkomende inname van andere geneesmiddelen een rol hebben gespeeld. Er zijn
aanwijzingen dat het risico van flucloxacilline geïnduceerde leverschade is verhoogd bij personen die het HLA-B * 5701-allel dragen.
Ondanks dit sterke verband, zal slechts 1 op de 500- 1000 dragers leverschade ontwikkelen. Bijgevolg is de positieve voorspellende
waarde van het testen van het HLA-B * 5701 allel voor leverschade dan ook zeer laag (0,12%) en routineonderzoek van dit allel wordt
niet aanbevolen. Huid- en onderhuidaandoeningen Zelden: rash, urticaria, purpura (zie ook Immuunsysteemaandoeningen).
Frequentie niet bekend: AGEP – acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose Skelet-spierstelsel- en systemische aandoeningen
Zeer zelden: artralgie en myalgie kunnen tot na 48 uur en tot 2-4 weken na de start van de behandeling optreden. Nier- en
urinewegaandoeningen. Zeer zelden: interstitiële nefritis. Dit is omkeerbaar na het onderbreken van de behandeling. Algemene
aandoeningen Zeer zelden: koorts kan optreden soms tot 48 uur na de start van de behandeling. Voedings- en stofwisselingsstoornissen
Post marketing ervaring: zeer zeldzame gevallen van hoge anion gap metabole acidose, wanneer flucloxacilline gelijktijdig met
paracetamol wordt gebruikt, doorgaans wanneer risicofactoren aanwezig zijn. Niet bekend’ (kan met de beschikbare gegevens niet
worden bepaald): - Hypokaliëmie - Pijnlijk gevoel in de
slokdarm en gerelateerde klachten (ontsteking van de
slokdarm, brandend gevoel in de slokdarm, keelirritatie,
keelpijn of mondpijn). Melding van vermoedelijke
bijwerkingen Het is belangrijk om na toelating van het
geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op
Staphycid 500 mg, harde capsules – Natriumflucloxacillinemonohydraat
Staphycid 250 mg/ 5 ml, poeder voor stroop – Magnesiumflucloxacillineoctahydraat
Het eerste keus antibioticum
voor infecties van de huid *
* Belgische gids voor anti-infectieuze behandeling in de ambulante praktijk editie 2022 BAPCOC
https://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/sites/default/files/content/bapcoc_gids_antiinfectieuze_behandeling _2022.pdf
deze wijze kan de verhouding tussen de voordelen en de
risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden
opgevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg
worden verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden
via België : Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en
Gezondheidsproducten. Afdeling Vigilantie : Galileelaan
5/03 - 1210 BRUSSEL. Website: www.eenbijwerkingmelden.
be en e-mail: adr@fagg.be . Luxembourg : Centre Régional
de Pharmacovigilance de Nancy. crpv@chru-nancy.fr ; Tél. :
(+33) 3 83 65 60 85 / 87 ; Fax : (+33) 3 83 65 61 33 ; Ou
Division de la Pharmacie et des Médicaments, Direction de
la santé à Luxembourg. pharmacovigilance@ms.etat.lu ; Tél. :
(+352) 247-85592 ; Fax : (+352) 247-95615. Overdosering Bij
neurologische problemen die met convulsies gepaard gaan,
is een symptomatische behandeling nodig (hydratatie en
diazepam). FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN
Farmacodynamische
eigenschappen
Farmacotherapeutische categorie: antibiotica. ATC-code:
J01CF05. STAPHYCID is een smalspectrumantibioticum dat
tot de groep van de isoxazolylpenicillines behoort en niet
door stafylokokken-bètalactamase aangetast wordt.
Microbiologie. STAPHYCID werkt op de synthese van de
bacteriewand in en heeft daardoor een bactericide werking
op de streptokokken, met uitzondering van die
streptokokken die tot groep D behoren (Ent. faecalis), op de
stafylokokken, met inbegrip van de bètalactamase
producerende stammen. Staphycid is niet actief tegen
meticilline-resistente stafylokokken. De minimale
inhibitorische concentraties (M.I.C.) van STAPHYCID ten
opzichte van de micro-organismen die gewoonlijk gevoelig
zijn, worden in onderstaande tabel hernomen:
Microorganisme
Staphylococcus aureus
(ß-lactamase -)
Staphylococcus aureus
(ß-lactamase +)
Streptococcus pneumoniae
Group A Streptococcus
Publieksprijs
(incl. BTW)
Staphycid 500 mg, 16 capsules € 14,37
Staphycid 500 mg, 32 capsules € 23,31
Staphycid 250 mg / 5 ml, 80 ml € 13,60
C.M.I. 50
(mg/l)
≤ 1
≤ 1
< 0,03
< 0,03
C.M.I. 90
(mg/l)
Klinische werkzaamheid en veiligheid. Er zijn aanwijzingen
dat het risico van flucloxacilline geïnduceerde leverschade
is verhoogd bij personen die het HLA-B * 5701-allel dragen.
Ondanks dit sterke verband, zal slechts 1 op de 500-1000
dragers leverschade ontwikkelen. Bijgevolg is de positieve
voorspellende waarde van het testen van het HLA-B *
5701 allel voor leverschade dan ook zeer laag (0,12%) en
routineonderzoek van dit allel wordt niet aanbevolen. Farmacokinetische
eigenschappen Absorptie : STAPHYCID is
stabiel in zuur milieu en kan dus oraal toegediend worden.
De piekserumconcentraties van flucloxacilline die worden
bereikt na 1 uur bij een orale toediening op een nuchtere
maag bedragen - Poeder voor Stroop 250 mg/5ml: 8,8
mg/l. - Capsules, hard 500 mg: 14,5 mg/l. De totale geabsorbeerde
hoeveelheid via orale weg bedraagt 50 tot 55%
van de toegediende hoeveelheid. Bij personen ouder dan
50 jaar blijft de absorptie constant, maar vermindert de eliminatie,
terwijl de absolute beschikbaarheid niet verandert.
Distributie. De proteïnebinding bedraagt 95 %. STAPHYCID
dringt in het merendeel van de weefsels goed door. Vooral
in de beenderen worden actieve flucloxacillineconcentraties
teruggevonden: 11,6 mg/l (substantia ossis compacta) en
15,6 mg/l (substantia ossis spongiosa) bij een gemiddelde
serumwaarde van 8,9 mg/l. Passage door de hersenbarrière
: Bij patiënten van wie de meninges niet ontstoken
zijn, dringt slechts een kleine hoeveelheid flucloxacilline in
de liquor cerebrospinalis door. Overdracht in de moedermelk
: Flucloxacilline wordt in kleine hoeveelheden in de
moedermelk uitgescheiden. Biotransformatie : Bij normale
patiënten wordt ongeveer 10 % van de toegediende flucloxacilline
in penicilloïnezuur omgezet. De eliminatiehalfwaardetijd van STAPHYCID bedraagt 53 minuten. Eliminatie : De eliminatie
geschiedt hoofdzakelijk via de nieren. Binnen 8 uur wordt 65,5 % van de toegediende dosis actief en onveranderd in de urine teruggevonden.
Een klein gedeelte van de toegediende dosis wordt via de gal uitgescheiden. Bij nierinsufficiëntie wordt de uitscheiding
van STAPHYCID vertraagd. Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek Geen aanvullende informatie. FARMACEUTISCHE
GEGEVENS Lijst van hulpstoffen STAPHYCID 500 mg, capsules, hard. Magnesiumstearaat, gelatine, titaniumdioxide (E171), zwart
ijzerdioxide (E172), rood ijzerdioxide (E172), geel ijzerdioxide (E172). STAPHYCID 250 mg/5 ml, poeder voor stroop. Natriumbenzoaat,
watervrij natriumsaccharine, watervrij natriumcitraat, watervrij citroenzuur, xanthaangom (derogatie 41/385), sacharose en
droge aroma’s: synthetisch bloedsinaasappel (derogatie 42/990), synthetisch tutti frutti (derogatie 42/991), synthetisch menthol
(derogatie 42/992). Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing. Houdbaarheid STAPHYCID 500 mg, capsules, hard: 2
jaar. STAPHYCID 250 mg/5 ml, poeder voor stroop: Vóór reconstitutie (droog poeder): 2 jaar. De bereide stroop is in de koelkast
(2°C – 8°C ) te bewaren en dient binnen de 14 dagen na bereiding gebruikt te worden. Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren.
Alle STAPHYCID specialiteiten moeten beneden 25°C worden bewaard. STAPHYCID capsules, hard dienen bewaard te worden ter
bescherming tegen vocht. Aard en inhoud van de verpakking STAPHYCID 500 mg, capsules, hard. STAPHYCID bestaat uit capsules
die verpakt zijn per blisterverpakking van 8 eenheden. Het is verkrijgbaar in dozen van 8, 16 of 32 capsules. Mogelijk worden niet
alle voorstellingen op de markt gebracht. STAPHYCID 250 mg/5 ml, poeder voor stroop is verkrijgbaar in amberflessen (type III)
van 125 ml, afgesloten met een schroefdop (polypropyleen), voorzien van een kindveilige sluiting, bevattende een poeder voor de
bereiding van 80 ml stroop. Elke verpakking bevat een doseerlepel van 5 ml (met CE-markering), voorzien met graduaties van 1.25
ml en 2.5 ml. Speciale voorzorgsmaatregelen voor het verwijderen en andere instructies Voor de bereiding van de stroop voegt
de apotheker 49 ml gezuiverd water toe. Na goed schudden, bekomt men 80 ml stroop. Al het ongebruikte geneesmiddel of afvalmateriaal
dient te worden vernietigd overeenkomstig lokale voorschriften. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL N.V. Farmaceutische Laboratoria TRENKER • Avenue Thomas Edison 32 • BE-1402 Thines AFLEVERING Geneesmiddelen
op medisch voorschrift NUMMERS VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Staphycid 500 mg, harde
capsules: BE080604. Staphycid 250 mg /5 ml, poeder voor stroop: BE154804. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 06/2023.
≤ 1
≤ 1
0,03
0,13
©Trenker_2024/02/23

10
BSPD 2024
LISA HUYGEN
Assistent dermatologie, UZ Brussel
BELGIAN SOCIETY
OF PEDIATRIC
DERMATOLOGY 2024
Op 27 januari vond het jaarlijks congres van de Belgian Society of Pediatric Dermatology (BSPD) plaats in
Wolubilis te Sint-Lambrechts-Woluwe. Het onderwerp was pigmentstoornissen bij kinderen en zoals altijd
bestond het programma uit voordrachten van nationale en internationale experten en klinische casussen van
verschillende Belgische universitaire centra. Hieronder volgt een overzicht van de presentaties die plaatsvonden
tijdens dit leerrijke congres.
SPITZ TUMOREN
De ‘spitz’ werd afgebeten door Prof. Dr. Isabel Colmenero
(Hospital del Niño Jesús, Madrid) met een presentatie over de
histopathologische kenmerken van spitz tumoren bij kinderen.
Deze tumoren vormen een diagnostische uitdaging voor
zowel dermatologen als pathologen. Door specifieke morfologische
en genetische eigenschappen kunnen we deze tumoren
classificeren in verschillende subtypes, waaronder spitz naevi,
atypische spitz tumoren (spitz melanocytomen) en spitz melanomen.
Een spitz naevus is een goedaardige melanocytaire
neoplasie bestaande uit grote epitheel- en/of spoelcellen. Spitz
melanomen zijn over het algemeen groter in omvang (>6mm),
slecht gedifferentieerd, vertonen uitgesproken pleomorfisme en
dermale mitosen, en kunnen ulcereren. Een spitz melanocytoom
vertoont ook atypische histologische kenmerken, maar niet
voldoende om de diagnose van een melanoom te rechtvaardigen.
Bij onduidelijkheid tussen een spitz melanocytoom en melanoom
kan moleculair genetisch onderzoek worden uitgevoerd. Spitz
melanomen met potentieel voor metastasen vertonen meestal
onderliggende proliferaties van serine/threonine kinase-fusies
(MAP3K8, BRAF). Genetisch onderzoek kan ook helpen bij
het onderscheid tussen spitz tumoren en een BAP1 geïnactiveerd
melanocytoom, wat belangrijk is gezien de associatie van
laatstgenoemde met het BAP1-Tumor predispositie syndroom.
Dr. Colmenero benadrukte ook dat onderzoek naar genetische
afwijkingen in spitz tumoren niet alleen van diagnostisch belang
is, maar ook therapeutische implicaties kan hebben door de
toepassing van doelgerichte therapieën zoals BRAF-inhibitoren.
Deze presentatie heeft ons meer inzicht gegeven in de
rol van anatomopathologisch en genetisch onderzoek bij het
differentiëren van de verschillende subtypes van spitz tumoren.
CONGENITALE MELANOCYTAIRE NAEVI
Dr. Nicole Knöpfel (UCL Great Ormond Street Institute of
Child Health, Londen) gaf een presentatie over de aanpak en
opvolging van kinderen met congenitale melanocytaire naevi
Figuur 1. Klinische beelden van de patiënt in de loop
van de tijd tonen een reuze CMN met progressieve groei
en verdikking. A. De patiënt op 8 maanden leeftijd. B. De
patiënt op 4-jarige leeftijd. C. De patiënt op 6-jarige leeftijd.
D. 6 maanden na de start van de behandeling met
trametinib op 7-jarige leeftijd. (Mir et al., Pediatrics. 2019)
(CMN), en besprak tevens haar baanbrekend wetenschappelijk
onderzoek naar het onderliggend genetisch mosaïcisme. CMN
komen frequent voor bij kinderen en kunnen sterk variëren in
grootte. Een solitaire CMN is doorgaans onschuldig en vereist
geen specifieke opvolging, tenzij deze zich bevindt op een cosmetisch
storende plaats, zoals het gelaat, waarbij psychologische
ondersteuning op latere leeftijd nuttig kan zijn. Bij uitgebreide
of multipele CMN is het echter essentieel om een MRI van het
centrale zenuwstelsel uit te voeren om intraparenchymateuze
melanosis en complexe neurologische afwijkingen uit te sluiten.
Deze afwijkingen zijn belangrijke voorspellers voor neurologische
ontwikkelingsstoornissen, epilepsie, de noodzaak van
neurochirurgie, en het risico op melanomen van de huid en
het centrale zenuwstelsel. Opvolging van kinderen met milde
intraparenchymateuze melanosis omvat jaarlijkse neurologische
evaluaties, 1-2 jaarlijkse dermatologische opvolgingen en psy-
Maart 2024

BSPD 2024
11
chiatrische ondersteuning. Bij diffuse intracraniële afwijkingen
dient een individueel, multidisciplinair behandel- en opvolgplan
gemaakt te worden op basis van herhaalde beeldvorming, neurochirurgie,
medicamenteuze behandeling en klinische opvolging.
Behandeling van CMN is uitdagend. Het wordt afgeraden om
therapieën te gebruiken die littekenvorming veroorzaken, zoals
laserbehandeling, curettage en dermabrasie, omdat deze de
uiteindelijke kleur van het letsel niet beïnvloeden en het risico
op maligne transformatie blijft bestaan.
Tijdens de presentatie werden twee belangrijke genetische
mutaties besproken die bijdragen aan het meerendeel van CMN:
NRAS-(68%) en BRAF-mutaties(7%). Recente bevindingen van
Prof. Veronica Kinsler en haar team hebben de rol van fusiegenen,
voornamelijk BRAF-fusies, aangetoond. Deze fusiegenen
zijn geassocieerd met hyperactiviteit van de MAPK-pathway,
die kan worden geremd door trametinib, een MEK-inhibitor.
Enkele succesvolle gevallen zijn beschreven waarbij trametinib
aanzienlijke verbetering bracht bij ernstige CMN veroorzaakt
door een BRAF-fusiegen (Figuur 1). Deze presentatie benadrukte
het belang van verder genetisch onderzoek bij CMN
voor diagnose en therapie van deze soms ernstige huidletsels.
CAFÉ-AU-LAIT SYNDROMEN
Prof. Dr. Eric Legius (Universitair Ziekenhuis Leuven) gaf
een presentatie over de diverse syndromen die gekenmerkt
worden door café-au-lait maculae (CALMs). Bij kinderen met
CALMs wordt vaak als eerste gedacht aan neurofibromatose type
1 (NF1). In 2021 werden nieuwe diagnostische criteria gepubliceerd
waarbij wordt gesproken van NF1 als er aan 2 of meer
van de volgende criteria wordt voldaan: zes of meer CALMs, axillaire
epheliden, aanwezigheid van (plexiforme) neurofibromen,
glioma, Lisch noduli, choroidale afwijkingen, botlaesies, of een
onderliggende NF1-genmutatie. Desondanks kunnen CALMs
zich ook presenteren zonder NF1-geassocieerde tumoren,
wat wijst op het Legius Syndroom. Dit syndroom kan gepaard
gaan met macrocephalie, Noonan-achtige gelaatsafwijkingen en
lipomen, waarbij ontwikkelingsstoornissen over het algemeen
minder voorkomen dan bij NF1. Andere syndromen waarbij
multipele CALMs kunnen voorkomen zijn Noonan syndroom,
McCune-Albright syndroom en LEOPARD syndroom. Het
LEOPARD syndroom kenmerkt zich door de aanwezigheid
van multipele Lentigines, ECG-geleidingsafwijkingen, Oculair
hypertelorisme, Pulmonale stenose, Afwijkende genitaliën,
groeiRetardatie en sensorineural Doofheid. CALMs hebben
een uitgebreid scala aan differentiële diagnostiek, maar kunnen
ook voorkomen zonder syndromale associatie. In dergelijke
gevallen manifesteren ze zich als CALMs bij een licht huidtype
en worden gekenmerkt door onregelmatige, gekartelde randen.
HYPOPIGMENTATIE BIJ KINDEREN
Prof. Dr. Reinhart Speeckaert (Universitair Ziekenhuis Gent)
behandelde de uitgebreide differentiële diagnostiek van hypopigmentaties
bij kinderen. In tegenstelling tot volwassenen komt
vitiligo bij kinderen vaker voor op de onderste extremiteiten. Bij
lichte huidtypes met actieve vitiligo kunnen de randen erythemateus
zijn door onderliggende ontsteking, wat kan leiden tot
verwarring met andere differentiële diagnoses zoals morphea of
tinea corporis. De behandeling van vitiligo is complex en omvat
lokale opties zoals corticosteroïden en calcineurine-inhibitoren,
UVB-therapie, en voor uitgebreide gevallen systemische
therapie met corticosteroïden of methotrexaat. Voor vitiligo
maculae die langer dan zes maanden aanhouden kan er gebruik
gemaakt worden van een pigmentlaser of cryotherapie om de
aangetaste huid te repigmenteren of van monobenzone om de
gezonde huid erom heen te bleken. Segmentale vitiligo komt
vaker voor bij jonge patiënten onder de 20 jaar en kent een
snelle progressie die meestal stopt na anderhalf tot twee jaar.
Deze vorm van vitiligo is significant minder geassocieerd met
systemische auto-immuunziekten. Het individuele risico op het
ontwikkelen van vitiligo neemt toe in geval van geassocieerde
persoonlijke auto-immuunziekten, aanwezigheid van Koebner-fenomeen,
of een familiale voorgeschiedenis van vitiligo.
Eruptieve hypomelanosis is een voorbijgaande hypopigmentatie
op de extremiteiten veroorzaakt door een virale infectie, meestal
voorafgegaan door een prodromale fase met algemene symptomen
zoals malaise. De hypopigmentaties zijn zelflimiterend na
meestal twee tot vier weken en moeten worden onderscheiden
van pityriasis versicolor.
Prof. Dr. Speeckaert besprak ook een nieuwe variant van reticulaire
acropigmentaties, namelijk gespikkelde acrale hypopigmentatie,
die zich presenteert als voorbijgaande, asymptomatische
witte maculae op de laterodorsale zijde van de handen
en voeten. Andere aandoeningen die tot deze groep behoren
zijn dyschromatosis symmetrica hereditaria, ziekte van Dowling-Degos
en gespikkelde acropigmentatie van Kitamura. Indien
hypopigmentaties geassocieerd zijn met CALMs, moet er
gedacht worden aan een onderliggende NF1 gezien hierbij een
prevalentie van 50% bestaat voor het voorkomen van multipele
naevi anaemici.
Ook genetische syndromen kunnen gepaard gaan met hypopigmentaties.
Waardenburg syndroom is een autosomaal-dominant
overerfbare aandoening die onder andere gepaard gaat
met depigmentaties van huid en haren (piebaldisme, poliosis),
gehoorsverlies, heterochromie, hypertelorisme en constipatie.
De diagnose wordt gesteld op basis van DNA-diagnostiek.
Tubereuze sclerose is een erfelijke aandoening die diverse
orgaansystemen aantast en wordt gekenmerkt door typische
huidafwijkingen, waaronder angiofibromen, periunguale fibromen,
ash leaf maculae, confetti depigmentatie, shagreen plaques,
Figuur 2. Leeftijdsafhankelijke expressie van cutane
manifestaties van tubereuze sclerose. (Cardis et al., Arch
Dis Child. 2017)
Maart 2024

12
BSPD 2024
CALMs, fibreuze plaques op voorhoofd, nodulaire fibromen op
gingiva en poliosis. Deze afwijkingen kunnen zich op verschillende
momenten in het leven van het kind manifesteren, wat
betekent dat opvolging noodzakelijk is (Figuur 2). Pigmentair
mosaïcisme presenteert zich als hyper- en/of hypopigmentaties
volgens specifieke patronen. Dit kan gepaard gaan met
extracutane manifestaties en bijzondere genetische syndromen.
Andere differentieel diagnosen van hypopigmentaties bij kinderen
zijn bier spots, piebaldisme, pityriasis lichenoides et varioliformis
acuta, extra-genitale lichen sclerosus, ziekte van Gougerot-Carteaud,
clear-cell papulosis, lichen striatus en albinisme.
In conclusie, een grondig begrip van de diverse oorzaken van
hypopigmentaties bij kinderen, hun differentiële diagnostiek
en mogelijke geassocieerde syndromen is van cruciaal belang
voor een effectieve diagnose en behandeling.
MELANONYCHIA BIJ KINDEREN
Tot slot behandelde Dr. Pauline Lecerf (UVC Brugmann, Brussel)
de diagnostiek en aanpak van melanonychia bij kinderen. Melanonychia,
een zwart-bruin-grijze pigmentatie van de nagelplaat,
komt meestal voor als een longitudinale band, ook wel longitudinale
melanonychia (LM) genoemd. LM in kinderen is zeldzaam
en komt voornamelijk voor op de vingernagels. Meestal gaat het
om een goedaardige naevus, lentigo, of activatie van melanocyten.
In totaal zijn er 20 gevallen beschreven van een onderliggend in
situ melanoom, maar er zijn nooit invasieve melanomen gemeld
bij kinderen. De grote uitdaging van LM bij kinderen is dat de
klinische en dermatoscopische criteria, die bij volwassenen wijzen
op een melanoom, frequent voorkomen zonder kwaadaardige
evolutie. Deze omvatten letsels groter dan 3mm, polychromie,
dots en globules, vormveranderingen, teken van (pseudo-)Hutchinson
en nagelplaatdystrofie. In sommige gevallen verdwijnt de
LM naevus volledig op latere leeftijd. Indien deze blijft bestaat,
blijft er een klein risico op maligne ontaarding. Omdat subunguale
melanomen bij kinderen zeldzaam zijn, wordt een afwachtende
houding met klinische opvolging om de zes maanden aanbevolen.
Echter, gezien het mogelijke risico op maligne ontaarding in
de toekomst, blijft een nauwlettende opvolging van belang. Bij
twijfel moet het letsel worden verwijderd om anatomopathologisch
een onderliggend melanoom uit te sluiten, waarbij snelle groei
en zwarte kleur van het letsel belangrijke criteria zijn voor het
uitvoeren van een biopsie.
Samengevat benadrukt deze presentatie dat subunguale melanomen
bij kinderen zeldzaam zijn, maar dat een nauwlettende
opvolging in de toekomst van essentieel belang is.
KLINISCHE CASUSSEN
Tijdens het congres werden er ook interessante klinische casussen
gepresenteerd van verschillende universitaire centra.
Dr. Astrid Van Reempts (UZ Gent) toonde dat er bij een pasgeborene
met een witte hyperkeratotische plaque op de scalp
genetisch onderzoek moet worden uitgevoerd om het zeldzame
Olmsted syndroom uit te sluiten. Deze genodermatose wordt
veroorzaakt door een gain-of-function mutatie in het TRPV3-
gen en leidt tot mutilerende palmoplantaire keratodermie en
periorificiële keratotische plaques.
Congenitale lingua villosa presenteert zich als een aangeboren
witte plaque op de tong van de pasgeborene en wordt vaak verward
met een intra-orale candidose, aldus Dr. Marie-Justine De
Wolf (AZ Sint-Jan, Brugge). Deze afwijking wordt veroorzaakt
door veranderingen in de filliforme papillen van de tong die leiden
tot korte, dikke filliforme papillen met lange secundaire papillen.
Door het stellen van de juiste diagnose kunnen invasieve
onderzoeken en antifungale behandelingen vermeden worden.
Dr. Julie Van Gysel (Hôpital Universitaire de Bruxelles) presenteerde
een casus van een pasgeborene met congenitale hypotrichosis,
gekenmerkt door verminderde haardensiteit op de scalp
en afwezigheid van wenkbrauwen en wimpers. Opvallend was dat
de ouders eerstegraads neef en nicht waren. Genetisch onderzoek
onthulde een mutatie in het SOX18-gen wat bij homozygotie
gelinkt is aan het hypotrichosis-lymfeoedeem-telangiëctasie syndroom.
Bij heterozygotie van de mutatie kunnen ook geassocieerde
renale afwijkingen voorkomen. Deze afwijkingen manifesteren
zich progressief bij de geboorte of in de vroege kindertijd.
Dat een kapotte thermometer in de garage voor heel wat problemen
kan zorgen, bleek uit de presentatie van Dr. Julie Saerens
(UZ Brussel). Ze behandelde de casus van een 10-jarige jongen
met acrodynie, een jeukende maculopapuleuze uitslag en gedragsveranderingen.
Toen de vader zich herinnerde dat er een
kapotte thermometer in de garage lag, werd de hoeveelheid kwik
in het bloed en de urine van het kind en de andere gezinsleden
gemeten. Verhoogde kwikwaarden in de urine bevestigden een
kwikvergiftiging. Kwik wordt via de luchtwegen opgenomen in de
bloedbaan, vervolgens door verschillende organen geabsorbeerd
en ten slotte uitgescheiden via de urine. Aangezien de kwikdosering
in het bloed normaal kan zijn, is het van cruciaal belang
om gelijktijdig de kwikdosering in de urine te bepalen. Kwik
wordt opgenomen door verschillende organen en kan dus naast
huidafwijkingen ook neurologische, gastro-intestinale, pulmonale,
psychologische, renale en cardiale klachten veroorzaken.
De diagnose van een vulvaire Crohn werd besproken door Dr.
Dalal Lahrichi (Grand Hôpital de Charleroi). Een 11-jarig meisje
presenteerde zich met erythema nodosum van de enkels, groeiretardatie
en een warme, erythemateuze, pijnlijke zwelling van
de linker labia majora. Met behulp van MRI en colonoscopie
werd de diagnose van de ziekte van Crohn bevestigd ter hoogte
van de ileocaecale overgang. Vulvaire aantasting, zowel uni- als
bilateraal, is in 20-50% van de gevallen de eerste manifestatie
van de ziekte van Crohn bij kinderen. Het kan gaan om een
directe uitbreiding van de ziekte vanuit het rectum of om een
‘gemetastaseerde’ ziekte van Crohn, zoals hier het geval was.
Bij een onduidelijke klinische presentatie kan een huidbiopsie
overwogen worden. De behandeling richt zich op het aanpakken
van de onderliggende ziekte van Crohn onder begeleiding van
een gastro-enteroloog. Indien nodig kunnen lokale corticosteroïden
of calcineurine-inhibitoren worden toegevoegd.
Het jaarlijkse congres van de BSPD heeft een diepgaand inzicht
geboden in de vele uitdagingen rond pigmentstoornissen bij
kinderen. Elk onderwerp belichtte de nieuwste ontwikkelingen
binnen de kinderdermatologie, met waardevolle inzichten uit
klinische casussen over diagnostiek en behandeling. Dit benadrukte
eens te meer het cruciale belang van kinderdermatologen,
multidisciplinaire samenwerking en genetisch onderzoek in de
aanpak van deze complexe aandoeningen.
Maart 2024

SOA
13
PROF. NICOLAS DAUBY
Departement Infectieziekten, CHU Saint-Pierre, Université Libre de Bruxelles (ULB)
SEKSUEEL OVERDRAAGBARE
INFECTIES IN DE
DERMATOLOGIE:
TUSSEN EPIDEMIEËN
EN PANDEMIEËN
INLEIDING
Seksueel overdraagbare infecties nemen al enkele jaren toe in
Europa. De meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening
(SOA) is Chlamydia trachomatis, die vooral bij vrouwen
wordt vastgesteld. De op één na meest gediagnosticeerde SOA
in Europa is Gonorroe, die vooral bij mannen wordt vastgesteld.
Tot slot is de incidentie van syfilis de afgelopen jaren blijven stijgen,
vooral onder mannen die seks hebben met mannen (MSM)
(1). Er zijn een aantal redenen voor de stijging van de incidentie
van SOA’s, waaronder een verminderd condoomgebruik, een
toename in het gebruik van datingapps en een grotere toegang
tot pre-expositieprofylaxe tegen HIV (PreP)(2,3).
Verschillende SOA’s kunnen zich via de huid openbaren. De
huid kan primair of incidenteel worden aangetast. Het is om
een aantal redenen belangrijk om op de hoogte te zijn van de
dermatologische uitingen van SOA’s: om de juiste behandeling
voor te schrijven, om mogelijke complicaties en secundaire
besmetting te voorkomen en om te helpen bij het diagnosticeren
van andere gelijktijdige asymptomatische SOA’s.
MPOX-INFECTIE: EEN OPNIEUW
OPKOMENDE ZOÖNOSE
Mpox-infecties (vroeger Monkeypox) worden veroorzaakt door
een virus uit de pokkenfamilie (familie van orthopoxvirussen).
De ziekte werd aanvankelijk beschreven bij primaten (vandaar de
historische naam monkeypox, die nu is afgeschaft om stigmatisering
te voorkomen), maar is een zoönose waarvan het belangrijkste
reservoir waarschijnlijk verschillende knaagdierfamilies op
het Afrikaanse continent zijn. Sinds de jaren 1980 is besmetting
met Mpox verantwoordelijk voor een aantal lokale epidemieën
in West- en Centraal-Afrika. Er zijn enkele geïmporteerde gevallen
gemeld, hetzij onder reizigers die in contact kwamen met
besmette patiënten in Afrika, hetzij door de import van besmette
knaagdieren(4). In 2022 werd wereldwijd de grootste epidemie
ooit gemeld. Alle continenten werden getroffen. De overgrote
meerderheid van de gevallen werd vastgesteld bij mannen die
seks hebben met mannen, en de overdracht vond plaats na nauw
mucocutaan contact tijdens geslachtsgemeenschap (het virus
werd ook voor het eerst geïsoleerd in sperma, hoewel deze wijze
van overdracht waarschijnlijk van ondergeschikt belang is).
We bekijken hier 3 soa’s met mogelijke dermatologische manifestaties,
waarvan de epidemieën momenteel Europa en België
treffen: Mpox-infectie (vroeger apenpokken), die wereldwijd
opdook in 2022, hiv-infectie, de laatste pandemie van de 20e
eeuw, en syfilis.
Afbeelding 1: De verschillende stadia van Mpoxlaesies.
Afbeelding van het UK Health Security Agency.
https://www.gov.uk/guidance/monkeypox
Maart 2024

14
SOA
De huid is het belangrijkste orgaan dat wordt aangetast door
een Mpox-infectie, op een vergelijkbare manier als bij pokken.
Klassieke dermatologische verschijnselen zijn blaasjes,
ulcererende donutachtige laesies die evolueren naar korstige
laesies (figuur 1).
De laesies kunnen gegeneraliseerd zijn of gelokaliseerd in
het ano-genitale gebied. Systemische symptomen komen vaak
voor, waaronder koorts, myalgie, pijn in de lymfeklieren en
vermoeidheid(5).
Er zijn ziekenhuisopnames waargenomen, voornamelijk voor
pijnbehandeling. Sterfte is uitzonderlijk en betreft voornamelijk
patiënten die ernstig immuungecompromitteerd zijn (HIV-infectie
in het AIDS-stadium, lymfoom, enz.) en die gedissemineerde
vormen van de ziekte zullen ontwikkelen.
Belangrijk is dat tijdens de recente epidemie de diagnose van
een Mpox-infectie leidde tot de diagnose van andere SOA’s,
waaronder hiv in 20-30% van de gevallen.
De diagnose moet worden gesteld in aanwezigheid van een
compatibel klinisch beeld bij MSM en wordt gesteld met behulp
van een PCR-uitstrijkje op de laesies. Co-infectie met varicella-zostervirus
(VZV), klassiek beschreven tijdens epidemieën
in Afrika, is niet gevonden tijdens de huidige epidemie in Europa(6).
Het klinische beloop is over het algemeen gunstig.
Het is echter belangrijk dat patiënten worden geïnformeerd
en gedurende 21 dagen seksueel contact vermijden. Antivirale
behandeling is voorbehouden aan ernstige gevallen (immuungecompromitteerde
patiënten).
Vaccinatie met het 3e generatie pokkenvaccin (Jynneos ® ) biedt
ongeveer 80% bescherming na 2 doses en wordt geassocieerd
met een lager infectierisico(7). Het vaccin wordt aanbevolen
voor MSM met meerdere partners of terugkerende SOA-diagnoses
en is verkrijgbaar bij HIV-referentiecentra. Patiënten die
als kind tegen pokken zijn gevaccineerd, kunnen een eenmalige
dosis krijgen. Het opnieuw opduiken van de Mpox-infectie sinds
de jaren 1980 houdt mogelijk verband met het stopzetten van
de pokkenvaccinatie en de afname van de groepsimmuniteit
tegen deze infectie.
HIV-BESMETTING
De HIV-pandemie werd in het begin van de jaren 1980 vastgesteld
na een epidemie van opportunistische infecties onder
jonge MSM. Sinds de identificatie heeft het virus naar schatting
de dood van 40 miljoen mensen veroorzaakt en momenteel leven
40 miljoen mensen met hiv, met 1,3 miljoen nieuwe infecties
per jaar(8).
Het aantal nieuwe hiv-infecties daalt in België al enkele jaren,
voornamelijk als gevolg van een betere toegang tot antiretrovirale
behandeling (“behandeling als preventie”) en vooral de
invoering van pre-expositieprofylaxe (PreP) met Truvada © (een
combinatie van 2 antiretrovirale geneesmiddelen) voor personen
met een hoog risico (bv. MSM met meerdere seksuele partners).
Nieuwe diagnoses betreffen jonge MSM en heteroseksuele
vrouwen uit Afrika(9).
Een vroege diagnose van HIV-infectie is belangrijk om 2 belangrijke
redenen: de snelle start van een antiretrovirale behandeling,
waardoor patiënten met HIV chronische complicaties kunnen
voorkomen, en het elimineren van het risico op seksuele overdracht.
De term I=I staat voor niet detecteerbare virale belasting
= niet overdraagbaar (in het Engels undetectable viral load =
untransmissible (U=U)).
De huid kan in verschillende stadia van de HIV-infectie klinische
symptomen vertonen en dit kan helpen bij het stellen van
de diagnose. Ten eerste kan er tijdens de primaire infectie in
50% van de gevallen sprake zijn van huiduitslag (figuur 2 )(10).
De uitslag gaat gepaard met algemene symptomen (koorts,
lymfadenopathie, vermoeidheid) en lokale symptomen (mondzweren).
Als er een klinische verdenking is op primaire infectie,
is het belangrijk om de aanwezigheid van risicofactoren in de
anamnese vast te stellen (voornamelijk geslachtsgemeenschap
zonder condoom of zonder gebruik van PreP, met uitzondering
van fellatio). Primaire hiv-infectie moet snel worden behandeld
in een verwijscentrum; het starten van behandeling zal helpen
om de duur van de symptomen te beperken en ook het risico op
overdracht, omdat de virale belasting extreem hoog is tijdens
de eerste paar weken van infectie.
Afbeelding 2: Uitslag bij primaire HIV-infectie. 39-jarige
man met een 7-daagse voorgeschiedenis van koorts,
maculopapulaire uitslag, lymfeklieren en mondzweren.
De patiënt vermeldt meervoudige geslachtsgemeenschap
met mannen en gebruikt geen PreP. Referentie:
Matsumoto, CMAJ 2022(10).
Verschillende dermatologische verschijnselen zijn schildwachtklierziekten
voor chronische HIV-infectie, d.w.z.
aandoeningen die geassocieerd worden met een HIV-prevalentie
> 0,1%(11). Deze aandoeningen, opgesomd in tabel
1, moeten altijd de reden zijn voor een hiv-screeningstest.
Kaposi’s sarcoom, veroorzaakt door HHV-8-infectie, en
candidiasis zijn sinds het begin van de epidemie in verband
gebracht met AIDS. Manifestaties zoals atypische psoriasis
en seborroïsche dermatitis zijn minder bekend en er kunnen
diagnostische kansen gemist worden.
Een diagnose van hiv moet altijd persoonlijk worden gesteld en
de patiënt moet snel worden doorverwezen naar een hiv-referentiecentrum
(4 in Brussel en 3 in Wallonië).
Maart 2024

SOA
15
Dermatologische aandoeningen die een HIV-test vereisen
Gordelroos
Sarcoom van Kaposi
Seborroeïsche dermatitis
Atypische of ernstige psoriasis
Herpes simplex, > 1 maand
Onverklaarde orale candidiasis
SYFILIS: DE DEFINITIEVE TERUGKEER
VAN DE GROTE IMITATOR
Sinds de Spaanse veroveraars Zuid-Amerika koloniseerden,
heeft infectie met Treponema pallidum, of syfilis, zich wereldwijd
verspreid onder menselijke populaties.
De incidentie van syfilis neemt de laatste vijftien jaar gestaag
toe in België en Europa. De huidige epidemie concentreert zich
vooral bij mannen die seks hebben met mannen (MSM), hoewel
recent, vooral in de Verenigde Staten, een stijging van het aantal
gevallen werd vastgesteld bij jonge vrouwen, wat leidde tot een
stijging van het aantal gevallen van congenitale syfilis.
“Het Kaposi sarcoom,
veroorzaakt door HHV-
8 infectie, en candidiasis
worden al sinds het
begin van de epidemie
in verband gebracht met
AIDS. Manifestaties zoals
atypische psoriasis en
seborroïsche dermatitis
zijn minder bekend en men
kan diagnostische kansen
missen...”
De dermatologische manifestaties van syfilis zijn zeer divers(12).
Het is daarom belangrijk om de patiënt te vragen naar het mogelijke
risico op syfilis (MSM, meerdere partners, gebruik van
datingapps, contact met recent gediagnosticeerde patiënten).
De dermatologische manifestaties van syfilis en het bijbehorende
stadium staan in tabel 2.
Primair stadium
Chancre
Secundaire Syfilis
Palmoplantaire uitslag
(‘roseola’)
Alopecia in plekken
Mucosale Plaques
Condyloma lata
In tegenstelling tot herpes- of Mpoxlaesies is een syfilitische
chancre pijnloos. Het is belangrijk om bewust te zijn van de
verschillende mogelijke locaties van chancroïd, die overeenkomen
met de inoculatieplaats: mond, lip, anus.
Afbeelding 3: Syfilitische chancre op de tong
(bron CDC)
Secundaire syfilis uit zich meestal als een gegeneraliseerde maculaire
uitslag (roseola), voornamelijk op de romp, met palmaire
en plantaire betrokkenheid (figuur 4). Systemische symptomen
kunnen myalgieën, koorts en hepatitis zijn.
Een te late diagnose van syfilis kan ernstige gevolgen hebben
voor de patiënt, vooral als gevolg van neurologische schade.
Syfilis kan schade veroorzaken aan de VIII-zenuw (omkeerbare
doofheid met oorsuizen) en vooral schade aan het gezichtsvermogen
als gevolg van uveïtis(13). Tot slot bestaat er ook het
risico op overdracht op vrouwelijke partners, met het risico op
een verwoestende aangeboren infectie.
Afbeelding 4: Secundaire syfilis met klassieke palmaire
betrokkenheid (bron CDC)
Maart 2024

16
SOA
Treponemale test
Niet-treponemale test
VDRL/RPR
Interpretatie
Positief Positief Syfilis niet genezen (of follow-up na behandeling);
stadium volgens klinisch belang
Positief Negatief Genezen of zeer recente syfilis
Negatief Positief Vals positief
Negatief Negatief Geen syfilis of te vroeg (test herhalen)
De diagnose is klinisch bij risicopatiënten en kan worden bevestigd
door serologische tests. Er zijn 2 soorten testen: treponemaal
en niet-treponemaal.
Treponemale tests bevestigen de diagnose en blijven positief
na een episode van syfilis. Ze zijn daarom niet nuttig in geval
van herinfectie. De test kan negatief zijn in gevallen van recente
infectie: het kan nuttig zijn om de test te herhalen als er
een hoge mate van klinische verdenking is. Niet-treponemale
testen (VDRL of RPR) geven de intensiteit van de infectie
weer en worden uitgedrukt in titers (bijv. 1/32). Ze maken
controle na behandeling (daling van RPR) en diagnose van
mogelijke herinfectie (nieuwe stijging van RPR-titer, bijvoorbeeld)
mogelijk. Het wordt aanbevolen om niet-treponemale
testen op te volgen na de behandeling (na 3 en 6 maanden)
(14). De volgende tabel vat de interpretatie van serologische
tests bij syfilis samen.
Elke diagnose van syfilis bij MSM moet leiden tot een HIVtest
en tot informatie over PreP als de patiënt HIV-negatief
is. Preventieve behandeling wordt gegeven in een HIV-referentiecentrum.
De standaardbehandeling voor syfilis is sinds 1945-50 penicilline.
Dit is een injecteerbare vorm (Peniciline G of Penadur ®),
die sinds kort niet meer voorradig is. Een alternatief is orale
doxycycline (100mg 2x/ gedurende 14 dagen). In geval van
neurologische schade (gehoor- of oogschade) is intra-hospitale
behandeling noodzakelijk (lumbaalpunctie en intraveneuze
behandeling).
CONCLUSIES
De HIV-pandemie en epidemieën van Mpox en syfilis zijn een
realiteit in België in 2024. Dermatologen spelen een belangrijke
rol, gezien de frequente huidverschijnselen die met deze
SOA’s gepaard gaan. Een vroege diagnose van SOA’s is van
vitaal belang, in de eerste plaats voor de patiënt, maar ook voor
de volksgezondheid. Het is daarom van cruciaal belang om
seksualiteit aan de orde te stellen tijdens het anamneseproces.
Een SOA-counselingstool ontwikkeld door het KCE is online
beschikbaar (https://www.sti.kce.be/en/).
Terwijl syfilis (met uitzondering van neurologische aandoeningen)
poliklinisch kan worden behandeld in een dermatologiepraktijk,
moeten HIV- en Mpox-infecties worden doorverwezen
naar verwijscentra, zowel voor specifieke diagnostiek
(Mpox PCR, HIV-virusbelasting) als voor therapeutische
aspecten (initiatie en monitoring van antiretrovirale behandeling).
REFERENTIES
1. Lecompte A, Vanden Berghe W, Bensemmane S, Van Den Bossche D, De
Baetselier I, Van Beckhoven D. Surveillance des infections sexuellement
transmissibles. Situation épidémiologique jusqu’ au 31 décembre 2021
[Internet]. Sciensano; 2023 [cité 6 févr 2024]. Beschikbaar op: https://www.
sciensano.be/nl/node/72690
2. European Centre for Disease Prevention and Control. Hiv- en soa-prevention
among men who have sex with men. ECDC; 2015.
3. Nguyen VK, Greenwald ZR, Trottier H, Cadieux M, Goyette A, Beauchemin M, et
al. Incidence of sexually transmitted infections before and after pre-exposure
prophylaxis for HIV. AIDS Lond Engl. 20 févr 2018;32(4):523 30.
4. Chastel C. Le monkeypox humain. Pathol Biol (Paris). mars 2009;57(2):175 83.
5. Maronese CA, Avallone G, Aromolo IF, Spigariolo CB, Quattri E, Ramoni S, et
al. Mpox: an updated review of dermatological manifestations in the current
outbreak. Br J Dermatol. 1 sept 2023;189(3):260 70.
6. Coppens J, Liesenborghs L, Vercauteren K, Van Esbroeck M, Van Dijck C. No
Varicella Zoster Virus Infection among Mpox Cases in Antwerp, Belgium. Am J
Trop Med Hyg. 6 déc 2023;109(6):1282 3.
7. Effectiviteit van het Jynneos-vaccin [Internet]. 2023 [cité 6 févr 2024].
Beschikbaar op: https://www.cdc.gov/poxvirus/mpox/cases-data/JYNNEOSvaccine-effectiveness.html
8. ONUSIDA. Fiche d’information - Dernières statistiques sur l’état de l’épidémie
de sida [Internet]. [cité 9 févr 2024]. Beschikbaar op: https://www.unaids.org/
fr/resources/fact-sheet
9. Sciensano. For a healthy Belgium. 2024 [cité 6 févr 2024]. Communicable
diseases: HIV, Health Status Report. Beschikbaar op: https://www.
healthybelgium.be/en/health-status/communicable-diseases/hiv-and-othersexually-transmitted-infections
10. Matsumoto S, Murata Y, Tomoda Y. Acute HIV-infectie bij een 39-jarige man.
CMAJ. 21 nov 2022;194(45):E1541 E1541.
11. Jordans CCE, Vasylyev M, Rae C, Jakobsen ML, Vassilenko A, Dauby N, et al.
National medical specialty guidelines of hiv-indicator conditions in Europe
lack adequate HIV testing recommendations: a systematic guideline review.
Eurosurveillance. 1 déc 2022;27(48):2200338.
12. Whiting C, Schwartzman G, Khachemoune A. Syfilis in de dermatologie:
Recognition and Management. Am J Clin Dermatol. 2023;24(2):287 97.
13. Pratas AC, Goldschmidt P, Lebeaux D, Aguilar C, Ermak N, Benesty J, et al.
Increase in Ocular Syphilis Cases at Ophthalmologic Reference Center, France,
2012-2015 - Volume 24,Reference Center, France, 2012–2015 - Volume 24,
Number 2—February 2018 - Emerging Infectious Diseases journal - CDC. [cité 6
févr 2024]; Disponible sur: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/24/2/17-1167_
article
14. Jespers V, Stordeur S, Carville S, Crucitti T, Dufraimont E, Kenyon C, et al.
Diagnosis and treatment of syphilis: 2019 Belgian National guideline for
primary care. Acta Clin Belg. févr 2022;77(1):195203.
Maart 2024

Cosentyx® P.P. Co-payment #
1 x 300 mg €996,32 €12,10
3 x 300 mg $ €2.905,39 €12,10
Reimbursed in HS
as of December 1st, 2023
2 x 150 mg § €997,66 €12,10
Source: https://www.riziv.fgov.be
for the treatment of active moderate to severe hidradenitis suppurativa (HS)
in adults with an inadequate response to conventional systemic HS therapy 1
TURN
DOWN HS
TURN
UP LIFE
Name: Cosentyx 75 mg solution for injection in pre-filled syringe. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre-filled syringe. Cosentyx 300 mg solution for injection in pre-filled syringe. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre-filled pen. Cosentyx 300 mg solution for
injection in pre-filled pen. Composition: Cosentyx 75 mg solution for injection in pre-filled syringe. Each pre-filled syringe contains 75 mg secukinumab in 0.5 ml. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre- filled syringe. Each pre-filled syringe contains 150 mg secukinumab
in 1 ml.Cosentyx 300 mg solution for injection in pre- filled syringe. Each pre-filled syringe contains 300 mg secukinumab in 2 ml. Cosentyx 150 mg solution for injection in pre- filled pen. Each pre-filled pen contains 150 mg secukinumab in 1 ml. Cosentyx 300 mg solution
for injection in pre-filled pen. Each pre-filled pen contains 300 mg secukinumab in 2 ml.* Secukinumab is a recombinant fully human monoclonal antibody selective for interleukin-17A. Secukinumab is of the IgG1/κ-class produced in Chinese Hamster Ovary (CHO) cells.
For the full list of excipients, see full leaflet. Pharmaceutical form: Solution for injection (injection). The solution is clear and colourless to slightly yellow.Therapeutic indications: Adult plaque psoriasis. Cosentyx is indicated for the treatment of moderate to severe plaque
psoriasis in adults who are candidates for systemic therapy. Paediatric plaque psoriasis. Cosentyx is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in children and adolescents from the age of 6 years who are candidates for systemic therapy. Hidradenitis
suppurativa (HS). Cosentyx is indicated for the treatment of active moderate to severe hidradenitis suppurativa (acne inversa) in adults with an inadequate response to conventional systemic HS therapy (see full leaflet).Psoriatic arthritis. Cosentyx, alone or in combination
with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active psoriatic arthritis in adult patients when the response to previous disease-modifying anti-rheumatic drug (DMARD) therapy has been inadequate. Axial spondyloarthritis (axSpA). Ankylosing spondylitis (AS,
radiographic axial spondyloarthritis). Cosentyx is indicated for the treatment of active ankylosing spondylitis in adults who have responded inadequately to conventional therapy. Non-radiographic axial spondyloarthritis (nr-axSpA). Cosentyx is indicated for the treatment of
active non-radiographic axial spondyloarthritis with objective signs of inflammation as indicated by elevated C- reactive protein (CRP) and/or magnetic resonance imaging (MRI) evidence in adults who have responded inadequately to non-steroidal anti-inflammatory drugs
(NSAIDs). Juvenile idiopathic arthritis (JIA). Enthesitis-related arthritis (ERA). Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active enthesitis-related arthritis in patients 6 years and older whose disease has responded
inadequately to, or who cannot tolerate, conventional therapy (see full leaflet). Juvenile psoriatic arthritis (JPsA). Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active juvenile psoriatic arthritis in patients 6 years and older whose
disease has responded inadequately to, or who cannot tolerate, conventional therapy (see full leaflet). Posology and method of administration: Cosentyx is intended for use under the guidance and supervision of a physician experienced in the diagnosis and treatment
of conditions for which Cosentyx is indicated. Adult plaque psoriasis The recommended dose is 300 mg of secukinumab by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, a
maintenance dose of 300 mg every 2 weeks may provide additional benefit for patients with a body weight of 90 kg or higher. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Paediatric plaque psoriasis
(adolescents and children from the age of 6 years). The recommended dose is based on body weight (Table 1) and administered by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Each 75 mg dose is given as
one subcutaneous injection of 75 mg. Each 150 mg dose is given as one subcutaneous injection of 150 mg. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Table 1. Recommended dose for paediatric
plaque psoriasis : Body weight at time of dosing: Recommended Dose;

18
SCIENCE NEWS
Werkzaamheid van
secukinumab bij hidradenitis
suppurativa
Tussen 2020 en 2023 werd in een multicentrische
retrospectieve studie de werkzaamheid van secukinumab
bij hidradenitis suppurativa geëvalueerd.
De gegevens hadden betrekking op 263 patiënten.
Hiertoe behoorden 130 vrouwen en 130 mannen, met
een gemiddelde leeftijd van 41 jaar, een Hurley I/II/
III-score van respectievelijk 8,3%/42% en 55%, en een
gemiddelde IHS4 van 16,6. HiSCR50-scores werden
verzameld op 16 en 24 weken, samen met veiligheidsgegevens.
Patiënten werden gedurende ten
minste 24 weken behandeld met een dosis van 300
mg/4 weken. In de tweelingfase 3-studies SUNSHINE
en SUNRISE toonde secukinumab superioriteit ten
opzichte van placebo op week 16 met 45% HiSCR50
versus 34% voor placebo bij patiënten met matige
tot ernstige hidradenitis suppurativa.
Deze resultaten werden gehandhaafd en verbeterden
licht op week 52 (55% HiSCR50). De behandeling
werd zeer goed verdragen.
Ref.: Real World Evidence of Secukinumab in hidradenitis suppurativa:
insights from a multicenter retrospective analysis of 263
cases. A. Abstract: T6-O-13. EHSF 2024, Lyon, 7-9 februari 2024
Mount Sinai-Clinique Healthy Skin Dermatology
Center, een nieuw geavanceerd
dermatologisch onderzoekscentrum
Clinique en de Icahn School of Medicine at Mount Sinai
hebben een filantropisch partnerschap aangekondigd voor
de oprichting van het Mount Sinaï-Clinique Healthy Skin
Dermatology Center. Dit centrum zal baanbrekend dermatologisch
onderzoek verrichten naar de biologische basis van
huidveroudering, huidallergieën en inflammatoire of eczemateuze
huidaandoeningen, met name atopische dermatitis en
contactdermatitis. Deze samenwerking is gegrondvest op de
gedeelde missie van dermatologisch onderzoek om het leven
van patiënten te verbeteren en zal zich richten op toepasbare
wetenschappelijke ontdekkingen en baanbrekende innovatie
om de allergiewetenschap te moderniseren en zo innovatieve
oplossingen te vinden voor deze huidaandoeningen.
Het onderzoek van het Mount Sinai-Clinique Healthy Skin Dermatology
Center is gericht op het ontdekken van wetenschappelijke
ontdekkingen om de ontwikkeling van nieuwe topische en
systemische behandelingen voor allergische huidaandoeningen
te versnellen. De prioriteit ligt bij het overbruggen van de kloof
tussen fundamentele wetenschap en praktische klinische toepassing
om het leven van mensen te verbeteren door middel
van een gezonde huid. Door de gezonde huid te bestuderen,
evenals de huid van mensen die lijden aan atopische dermatitis
en andere allergische huidaandoeningen, kunnen onderzoekers
leren hoe ze de zichtbare tekenen van veroudering bij alle
mensen aanzienlijk kunnen vertragen, evenals bij eczeempatiënten,
die tekenen van vroegtijdige of versnelde veroudering
vertonen. De resultaten van dit onderzoek zijn bedoeld om de
vooruitgang op het gebied van dermatologie en huidgezondheid
te versnellen. Het zal ook Clinique’s toekomstige productinnovatie
informeren en inspireren om nieuwe oplossingen te bieden
voor mensen met een allergische of gevoelige huid.
Impact van psoriasis op vruchtbaarheid
Ongeveer de helft van de psoriasispatiënten is een vrouw en de meerderheid komen voor hun 40e levensjaar, dus in hun vruchtbare
jaren. Er is echter weinig bekend over hoe psoriasis de vruchtbaarheid en de zwangerschapsuitkomsten kan beïnvloeden.
Eerdere studies over dit onderwerp zijn meestal klein, hebben geen gematchte vergelijkingsgroepen of presenteren tegenstrijdige
resultaten. In deze studie werden de obstetrische uitkomsten onderzocht bij patiënten met psoriasis, vergeleken met de
populatie van dezelfde leeftijd zonder psoriasis, met behulp van elektronische patiëntendossiers (EHR’s) uit de Clinical Practice
Research Datalink (GOLD UK) database, voor de jaren 1998 tot 2019. Meer dan 6 miljoen vrouwelijke patiënten in de vruchtbare
leeftijd tussen 15 en 44 jaar werden geïdentificeerd. Elke psoriasispatiënt (n = 63.681, met ten minste één jaar follow-up) werd
gematcht met 5 patiënten van dezelfde leeftijd (n = 318.405) en gevolgd door dezelfde huisarts. De mediane leeftijd (IQR) was
30 (22-37) jaar en de mediane follow-up tijd was 4,1 (1,7-7,9) jaar. Patiënten met matige tot ernstige psoriasis hadden lagere
vruchtbaarheidscijfers (RR, 0,75; CI95% 0,69-0,83; p < 0,001). Wanneer zwangerschappen optraden bij deze patiënten, was het
risico op een miskraam verhoogd (odds ratio [OR], 1,06; 95% CI 1,03-1,10; p < 0,001) in vergelijking met moeders zonder psoriasis.
De auteurs vonden geen verhoogd risico op prenatale bloedingen, pre-eclampsie of zwangerschapsdiabetes. Zwangerschappen
van patiënten met psoriasis hadden minder kans om te eindigen in een levendgeboren kind (OR, 0,91; 95% CI 0,88-0,93; p < 0,001).
Tot slot hadden patiënten jonger dan 20 jaar (OR, 2,04; 95% CI 1,94-2,15; p < 0,001) en in de leeftijd van 20-24 jaar (OR: 1,35; 95%
CI 1,31-1,40; p < 0,001) een hoger risico op een miskraam dan patiënten in de leeftijd van 25-34 jaar.
Ref.: Chen TC et al.; Global Psoriasis Atlas. JAMA Dermatol 2023; 159(7): 736-44.
Maart 2024

ATOPISCHE DERMATITIS
19
FRANCESCO MESSINA1
IRCCS Policlinico San Donato, San Donato Milanese (MI) Italië
BEHANDELING VAN
ATOPISCHE DERMATITIS
BIJ VOLWASSENEN
INLEIDING
Atopische dermatitis (AD) is een heterogene ziekte die voornamelijk
wordt gekenmerkt door chronische, pruritische, eczemateuze
huidlaesies. Ernstige pruritus, huidpijn, zwelling en
xerose, evenals slaapstoornissen, psychische aandoeningen en
geassocieerde atopie dragen bij aan een verminderde levenskwaliteit,
vooral bij patiënten met een matige tot ernstige ziekte 1 .
De eerste stap in het therapeutische algoritme voor atopische
dermatitis, vooral in de milde vormen, is gebaseerd op topische
behandelingen, die klassiek gebaseerd zijn op het gebruik van
topische corticosteroïden en topische calcineurineremmers
(pimecrolimus en tacrolimus), die kunnen worden gebruikt
om de ziekte te behandelen of te voorkomen 2 .
Voor patiënten bij wie atopische dermatitis slecht onder controle
is of bij wie de levenskwaliteit aanzienlijk afneemt ondanks
een geschikte topische behandeling, kan ultraviolette
fototherapie of systemische behandeling worden toegepast 3 .
Hoewel fototherapie voor veel patiënten doeltreffend kan zijn,
is de noodzaak van frequente kliniekbezoeken vaak niet haalbaar
4 . Tot voor kort waren alleen breedspectrum systemische
immunomodulatoren zoals corticosteroïden, methotrexaat,
mycofenolaatmofetil, ciclosporine en azathioprine beschikbaar
voor de behandeling van atopische dermatitis. Deze middelen
worden in veel gevallen beperkt door een slechte tolerantie, de
noodzaak van voortdurende controle van bloedtesten en een
beperkte werkzaamheid 3,5 . Bovendien wordt cyclosporine, de
meest efficiënte van de oudere middelen, niet aanbevolen voor
langdurig gebruik, wat problematisch is gezien de chronische
aard van atopische dermatitis 5 .
Onlangs zijn er nieuwe moleculen bestudeerd die al beschikbaar
zijn op de Europese markt of dat in de nabije toekomst zullen
zijn. Deze middelen zijn zowel topisch als systemisch en worden
gekenmerkt door een grotere selectiviteit in hun moleculaire doelwitten,
wat resulteert in een grotere werkzaamheid en veiligheid.
In dit overzicht zullen we kort ingaan op nieuwe topische behandelingen,
die momenteel nog niet beschikbaar zijn in Europa, en
© isavira / Adobe Stock
ons vervolgens richten op nieuwe systemische behandelingen,
waarvan sommige beschikbaar zijn en al de standaardbehandeling
zijn geworden voor ernstige atopische dermatitis bij
volwassenen.
TOPISCHE MIDDELEN
Lokale remmers van de JAK/STAT-route zijn getest voor de
behandeling van AD na de werkzaamheid van orale toediening
van middelen zoals ruxolitinib, een JAK1/JAK2-remmer, of
delgocitinib, een pan-JAK 6 -remmer. Topicale delgocitinib,
ruxolitinib en tofacitinib zijn doeltreffend en veilig gebleken
bij AD. Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat topische
ruxolitinib vergelijkbaar is in werkzaamheid met triamcinolon en
gedurende langere perioden gebruikt kan worden met aanhoudende
werkzaamheid. De veiligheid van deze geneesmiddelen
Maart 2024

20
ATOPISCHE DERMATITIS
lijkt ook zeer hoog te zijn. Zo was de meest voorkomende behandelingsgerelateerde
bijwerking van plaatselijk delgocitinib
gedurende 52 weken folliculitis 7 .
Crisaborol 2% is de eerste fosfodiësterase 4 (PDE-4) remmer
die is goedgekeurd voor gebruik bij volwassenen en kinderen
ouder dan 2 jaar met milde tot matige AD 8 . Andere PDE-4-
remmers zijn onder andere difamilast 1% zalf, die IGA 0 of 1
met 20,9% verbeterde op week 47. Lotamilast en roflumumast
zijn goedgekeurd voor gebruik bij volwassenen en kinderen in de
leeftijd van 2 jaar met milde AD8 . Lotamilast en roflumilast zijn
andere vergelijkbare PDE-4-remmers die onderzocht worden 2 .
Tapinarof is een topische koolwaterstofreceptormodulator
(AhR). AhR is een transcriptiefactor die op grote schaal tot
expressie komt in de huid en die, wanneer geactiveerd, de genexpressie
van filaggrine, loricrine en involucrine verhoogt,
waardoor de epidermale terminale differentiatie wordt versneld.
Tapinarof reguleert de expressie van proteïnen van de huidbarrière,
heeft antioxidantwerking en onderdrukt IL-17 en IL22 9 .
Asivatrep is een krachtige en selectieve antagonist van de potentiële
vanilloïde receptor 1 (TRPV1), die werd geëvalueerd
in een fase 2b-studie. Van TRPV1 is aangetoond dat het een rol
speelt bij pruritus, epidermale barrièrefunctie en ontsteking en
het komt tot overexpressie in AD-laesies. De activering ervan
leidt tot de productie van moleculen die pruritus en ontsteking
bevorderen. Het blokkeren van dit eiwit zou daarom een therapeutisch
potentieel kunnen hebben 10 .
SYSTEMISCHE MIDDELEN
Biologische stoffen
Dupilumab
Dupilumab is een humaan monoklonaal antilichaam dat zich
richt tegen en bindt aan de alfa-subeenheid van de interleukine-4-receptorketen
(IL-4Rα), waardoor de signalering van de
Th2-cytokines interleukine-4 (IL-4) en interleukine-13 (IL-13)
wordt geremd. Sinds 2020 is dupilumab goedgekeurd voor de
behandeling van patiënten van 6 jaar of ouder met matige tot
ernstige AD die onvoldoende onder controle is met topicale
therapie 11 .
De aanbevolen startdosis is 600 mg subcutaan (SC) in week 0,
gevolgd door 300 mg elke 2 weken. Dupilumab is ook goedgekeurd
voor atopische comorbiditeiten zoals allergische astma
en neuspoliepen, waardoor dit middel duidelijk een breed therapeutisch
profiel heeft 12 .
De werkzaamheid en het veiligheidsprofiel van dupilumab als
monotherapie en in combinatie met topische corticosteroïden
werden geëvalueerd in 3 gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde
klinische onderzoeken (LIBERTY AD SOLO-
1, LIBERTY AD SOLO-2 en LIBERTY AD CHRONOS). 13,14
De resultaten tonen de superioriteit van dupilumab aan, zowel
als monotherapie als in combinatie met topische therapie, met
significante verschillen ten opzichte van placebo in het percentage
patiënten met een verbetering van de EASI-75 na 16
weken in het bereik van 32% tot 37% als monotherapie en 46%
in combinatie met topische therapie. Na 52 weken werd een
vermindering in EASI van 84,9% waargenomen vergeleken
met de initiële beoordeling. Er werd ook een duidelijke verbetering
van pruritus waargenomen op de NRS-schaal. Significante
verschillen ten opzichte van placebo werden ook waargenomen
in levenskwaliteit, symptomen van depressie en angst, en door
patiënten gerapporteerde symptomen. 2
Uit de veiligheidsanalyse bleek dat de belangrijkste bijwerkingen
injectieplaatsreacties en conjunctivitis waren. De incidentie van
conjunctivitis varieerde van 3,0% tot 6,4% en over het algemeen
was het symptoom mild tot matig intens en zelflimiterend. Sommige
auteurs bevelen daarom het gebruik van kunsttranen aan
bij het begin van de behandeling met dupilumab. 15
Sinds de toelating van het gebruik van dupilumab bij atopische
dermatitis bij volwassenen, zijn er verschillende studies in de
praktijk uitgevoerd. Een systematische review en meta-analyse
analyseerde 22 studies en 3303 patiënten met deze ziekte. Het
percentage patiënten met een verbetering van 50%, 75% en
90% van de EASI was respectievelijk 85,1%, 59,8% en 26,8%.
Conjunctivitis was de meest voorkomende bijwerking, gerapporteerd
bij 26,1% (hoger dan in klinische studies). 16
Tralokinumab
Tralokinumab is een volledig gehumaniseerd antilichaam gericht
tegen IL-13 dat de binding aan zowel de IL-13Rα1- als de
IL-13α2 12 -receptorketen blokkeert. De aanbevolen startdosis
is 600 mg SC in week 0, gevolgd door 300 mg elke 2 weken.
In de centrale fase III monotherapie studies was tralokinumab
superieur aan placebo op week 16, met IGA 0/1 bereikt in
16% (ECZTRA1) en 22% (ECZTRA2) van de patiënten die het
antilichaam kregen, vergeleken met 7% en 11% in de respectievelijke
placebogroepen. Evenzo werd EASI75 bereikt bij 25%
en 33% van de patiënten die de behandeling kregen, vergeleken
met respectievelijk 13% en 11% bij de placebogroep 17 .
Daarnaast resulteerde tralokinumab 300 mg elke 2 weken in een
afname van 50% in het gebruik van topische corticosteroïden
vergeleken met de placebogroep. Zowel als monotherapie als
in combinatie met dermocorticoïden verbeterde tralokinumab
de door de patiënt gerapporteerde symptomen en de impact
van AD op de slaapkwaliteit op week 16.
Vanuit veiligheidsperspectief werd tralokinumab goed verdragen,
zowel als monotherapie als in combinatie met dermocorticoïden.
De waargenomen bijwerkingen waren vergelijkbaar
met die van dupilumab, maar met een lager percentage gevallen
van conjunctivitis.
In de pivotale studies met dupilumab ontwikkelde 11% van
de patiënten oogaandoeningen (bijv. conjunctivitis, keratoconjunctivitis
en keratitis); daarentegen was het gemiddelde
Maart 2024

ATOPISCHE DERMATITIS
21
percentage oogaandoeningen voor ECZTRA1 en ECZTRA2
met tralokinumab op week 16 7,6% (vergeleken met 3% in de
placebogroep) 12 .
Er is verondersteld dat de depletie van conjunctivale caliciforme
cellen door remming van interleukine-13 en interleukine-4
de homeostase van het bindweefselmucosale oppervlak
beïnvloedt, wat leidt tot oculaire bijwerkingen. Remming van
interleukine-13 alleen lijkt geassocieerd te zijn met een lagere
incidentie en ernst van conjunctivitis dan remming van zowel
interleukine-13 als interleukine-4 signalering. 18
Maar zelfs als een interleukine-13 remmer alleen wordt gebruikt,
wordt het gelijktijdig gebruik van kunsttranen aanbevolen en
wordt een oogheelkundig onderzoek aanbevolen in het geval
van conjunctivitis die niet reageert op de standaardbehandeling.
Lebrikizumab
Lebrikizumab is een ander volledig gehumaniseerd anti-IL-13
antilichaam dat binding van het cytokine aan de receptor niet
blokkeert, maar in plaats daarvan heterodimerisatie van IL-
4Rα en IL-13Rα1 remt, waardoor signaaltransductie wordt
geremd. ADvocate1 en ADvocate2 zijn fase 3 studies die de
werkzaamheid en veiligheid van lebrikizumab monotherapie
evalueren bij adolescente en volwassen patiënten met matige
tot ernstige AD 19 .
In beide studies trad al na 16 weken behandeling een EASI-75
respons op bij respectievelijk 58,8% en 52,1% van de behandelde
patiënten 20 . De meeste patiënten die een robuuste respons vertoonden
op lebrikizumab om de twee weken tijdens de eerste 16
weken van behandeling, behielden een respons tot week 52 door
lebrikizumab met dezelfde frequentie te blijven ontvangen, maar
een vergelijkbare duurzame respons werd ook waargenomen bij
patiënten die opnieuw werden gerandomiseerd om lebrikizumab
om de vier weken te ontvangen (d.w.z. met de helft van de frequentie
van het vorige protocol Deze resultaten suggereren dat
een inductieperiode van lebrikizumab om de twee weken, gevolgd
door minder frequente toediening van lebrikizumab (om de vier
weken) voldoende kan zijn om een respons te behouden bij de
meeste patiënten met matige tot ernstige AD. Opgemerkt moet
worden dat een relatief groot deel van de patiënten die tijdens de
inductieperiode op lebrikizumab reageerden en die opnieuw werden
gerandomiseerd naar placebo, 36 weken na het stoppen met
het geneesmiddel nog steeds klinische respons vertoonden. Het
behoud van respons bij deze patiënten suggereert dat lebrikizumab
een positief effect kan hebben op de tekenen en symptomen
van AD lang nadat de behandeling is gestopt. Deze resultaten zijn
nieuw voor de behandeling van AD en kunnen het gevolg zijn
van het unieke werkingsmechanisme van lebrikizumab, dat een
halfwaardetijd heeft van 25 dagen, een hoge bindingsaffiniteit
voor IL-13, een lagere dissociatiesnelheid en een grotere werkzaamheid
dan andere biologische geneesmiddelen die worden
gebruikt voor de behandeling van AD, zoals tralokinumab 19 .
Er waren geen veiligheidsproblemen, afgezien van een hogere
incidentie van conjunctivitis in vergelijking met placebo 20 .
Nemolizumab
Nemolizumab is een monoklonaal antilichaam gericht tegen
de receptor voor het neuro-immuun cytokine interleukine 31
(IL-31). Een fase 2b-onderzoek vergeleek het effect van nemolizumab
(10, 30 en 90 mg) elke 4 weken met topische corticosteroïden
bij volwassenen met matige tot ernstige AD, ernstige
pruritus en onvoldoende controle met topische behandeling
gedurende 24 weken. Nemolizumab (30 mg) verminderde de
EASI-scores in vergelijking met placebo op week 24 (-68,8% vs
-52,1%). Een verbetering in EASI en pruritus werd al na 1 week
behandeling waargenomen. Nemolizumab werd bij alle doses
goed verdragen, met weinig ernstige of ernstige bijwerkingen.
Bij patiënten met een voorgeschiedenis van astma werd een
hogere incidentie van astmatische voorvallen waargenomen met
nemolizumab op een dosisafhankelijke manier. Alle astma-incidenten
waren overwegend mild en er waren geen nieuwe gevallen
van astma geassocieerd met nemolizumab. 21
Twee langlopende multicentrische fase 3-studies met nemolizumab
voor de behandeling van pruritus geassocieerd met
AD werden uitgevoerd bij Japanse patiënten bij wie de ziekte
onvoldoende onder controle was met topische middelen en
orale antihistaminica 22 . In dit onderzoek werd nemolizumab
60 mg elke 4 weken subcutaan toegediend in combinatie met
topische behandelingen. Klinisch significante verbeteringen
werden waargenomen vanaf de uitgangswaarde tot week 68
met betrekking tot pruritus (66% reductie) en EASI (78% reductie).
Het veiligheidsprofiel op lange termijn was consistent
met het eerder gerapporteerde profiel 21 . Nemolizumab wordt
momenteel geëvalueerd in 2 identieke centrale fase 3-studies
(Arcadia 1 en 2) en een langetermijn uitbreidingsstudie. De
dosis die momenteel wordt onderzocht is 30 mg om de twee
weken, wat de beste resultaten lijkt te geven 2 .
Daarnaast is nemolizumab onderzocht bij prurigo nodularis 23
en bij pruritische pediatrische atopische dermatitis, met goede
resultaten 24 .
JAK-remmers
Upadacitinib
Upadacitinib is in Europa goedgekeurd voor de behandeling
van matige tot ernstige AD bij volwassenen en adolescenten van
≥ 12 jaar die in aanmerking komen voor systemische therapie.
Het is een selectieve en reversibele remmer van het JAK1-enzym
en wordt voornamelijk gemetaboliseerd door CYP3A4,
waardoor de plasmaconcentraties kunnen worden beïnvloed
door gelijktijdige toediening van krachtige CYP3A4-remmers
of -inductoren. Wat betreft farmacodynamische interacties moet
combinatie met cyclosporine of andere immunosuppressiva
worden vermeden, aangezien het additieve immunosuppressieve
effect niet is onderzocht 2 . De werkzaamheid en veiligheid van
upadacitinib in doses van 15 mg en 30 mg bij adolescenten
en volwassenen met AD werden geëvalueerd in 3 multicentrische,
gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde
onderzoeken van 16 weken (Measure Up 1, Measure Up 2 en
AD Up). De werkzaamheid van upadacitinib werd geëvalueerd
Maart 2024

22
ATOPISCHE DERMATITIS
als monotherapie in Measure Up 1 en 2 en in combinatie met
topische corticosteroïden in AD UP 25 . Het percentage patiënten
dat EASI 75 bereikte op week 16 was significant hoger in
de upadacitinib 15 mg (70%) en upadacitinib 30 mg (80%)
groepen dan in de placebogroep (16%) in Measure Up 1. De
werkzaamheid op week 16 werd behouden tot en met week 52.
Op week 52 werd EASI-75 bereikt door ongeveer 80% en 84%
van de patiënten die de dosis van respectievelijk 15 mg en 30
mg bleven gebruiken 26 .
Een recente head-to-head klinische studie waarin upadacitinib
en dupilumab werden vergeleken, toonde aan dat op week 16
71% van de patiënten die upadacitinib kregen en 61,1% van
de patiënten die dupilumab kregen een EASI-75 bereikten.
Andere effectiviteitsmetingen toonden ook de superioriteit
aan van upadacitinib ten opzichte van dupilumab op week 16 27 .
Stopzetting van de behandeling als gevolg van bijwerkingen
kwam over het geheel genomen niet vaak voor, hoewel iets vaker
bij upadacitinib 30 mg. Veiligheidsgegevens in AD toonden
aan dat de meest voorkomende bijwerkingen infecties van de
bovenste luchtwegen en acne waren. Minder vaak voorkomend
waren herpes simplex en gordelroos, folliculitis en andere 26,28 .
Behandeling vereist analytische controle met bijvoorbeeld absolute
neutrofielen- en lymfocytentellingen en hemoglobine,
levertransaminasen en lipiden. De behandeling moet worden
gestaakt bij een absoluut aantal neutrofielen

DROGE HUID MET NEIGING TOT
ATOPISCH ECZEEM EN JEUK
NIEUW
FAMILIE
FORMAAT
0
JEUK VANAF
5 DAGEN*
I-MODULIA ®
Anti-jeuk
CER-OMEGA
Voedt en herstelt de huidbarrière
THERMISCH WATER VAN AVENE
Kalmerend en anti-irriterend
* Gemiddelde tijd tot het verdwijnen van pruritus voor 52% van de onderzochte populatie. Fase IVonderzoek
bij 5.910 patiënten (33 landen), zelfevaluatie. Bij 78,6% van de patiënten, gebruik van XERACALM
A.D alleen 1 tot 2 keer per dag gedurende 7 dagen bij de indicatie xerositispruriginosa.
EAU THERMALE AVÈNE,
HET VERTROUWEN VAN EEN GEZONDE HUID.

24
VOEDING & DERMATOLOGIE
DOKTER MARIE DE BROQUEVILLE
Assistent dermatologie, UCL
WANNEER VOEDING
DE GEZONDHEID VAN
DE HUID BEÏNVLOEDT
De huid, het grootste orgaan van het menselijk lichaam,
fungeert als een beschermende barrière tegen
agressieve invloeden van buitenaf en weerspiegelt
vaak onze algemene gezondheidstoestand. Op het kruispunt
van deze complexe interactie tussen binnen en buiten is een
fascinerend dermatologisch gebied in opkomst: de nauwe
relatie tussen voeding en de gezondheid van de huid. Naast
de traditionele rol van fysieke bescherming kan de huid ook
getuigen van onevenwichtigheden in de voeding, waarbij een
tekort aan of een teveel aan bepaalde voedingsstoffen tot uiting
komt in een gevarieerde reeks dermatologische symptomen.
Deze symbiose tussen voeding en dermatologie roept cruciale
vragen op over hoe onze eetgewoonten de gezondheid van onze
huid beïnvloeden. Eenvoudige vitaminesupplementen kunnen
soms tot verrassende verbeteringen in de huid leiden, waardoor
het nog belangrijker wordt om deze huidverschijnselen niet te
onderschatten.
Om te beginnen is ijzertekort een veelvoorkomend tekort in
de bevolking. Huidmanifestaties kunnen soms voorafgaan aan
bloedarmoede, met veranderingen aan de nagels (koilonychia
en broze nagels), hoofdhuid (droog, broos haar, alopecia), slijmvliezen
(atrofische glossitis en angulaire cheilitis) en pruritus.
Een teveel aan ijzer kan ook pathologisch worden, ofwel in
een verworven vorm in situaties van frequente transfusies of
overmatige inname, ofwel genetisch, zoals in het geval van hemochromatose.
Dit laatste wordt geassocieerd met een mutatie
in het HFE hepcidine gen, wat leidt tot een verhoogde opname
van ijzer, dat zich ophoopt in de huid en in het systeem, met
complicaties zoals diabetes, cirrose, cardiomyopathie, enz. Op
het gebied van de huid resulteert deze aandoening in wijdverspreide
grijzige hyperpigmentatie, huidatrofie en hypopilositeit.
Zinkgebrek kan worden verworven, bijvoorbeeld in het geval
van parenterale voeding, malabsorptie of de aanwezigheid van
HIV. Het kan ook genetisch bepaald zijn, zoals in het geval
van acrodermatitis enteropathica, die typisch optreedt na het
stoppen met borstvoeding. Deze deficiëntie resulteert in zeer
karakteristieke huidveranderingen, die zich meestal manifesteren
als acrale en perioriële dermatitis, met een erythemateus,
schilferig of zelfs erosief uiterlijk, met de vorming van korsten.
Symptomen zoals diarree en alopecia worden vaak geassocieerd.
Soms leidt zinksuppletie tot een “wonderbaarlijke” verdwijning
van de huiduitslag.
Kopergebrek kan verworven zijn, hoewel dit zeldzaam is, of
van genetische oorsprong, zoals in het geval van de ziekte van
Menkes, ook bekend als trichopoliodystrofie. Deze aandoening
is het gevolg van een mutatie in een gen dat codeert voor een
kopertransport ATPase en wordt gekenmerkt door hypocupraemie
en een verlaagde ceruloplasmineverzadiging.
De ziekte van Menkes manifesteert zich meestal rond de leeftijd
van 2 tot 3 maanden, met karakteristieke kenmerken zoals een
mollig, bleek gezicht en afwijkingen aan de hoofdhuid, waaronder
hypopigmentatie met kenmerken als pili torti, monilethrix
en trichorexia nodosa. Deze kinderen ontwikkelen lethargie die
gepaard gaat met neurologische stoornissen, psychomotorische
retardatie, spijsverteringsbloedingen en botmisvormingen.
Koilonychia bij ijzertekort
(Jean-Hilaire Saurat, 2017)
Een teveel aan koper, zoals bij de ziekte van Wilson, is gekoppeld
aan een verstoring van het kopermetabolisme, wat leidt
tot ophoping in verschillende organen, waaronder de huid. In
Maart 2024

VOEDING & DERMATOLOGIE
25
Vitaminetekort Slijmvliesaandoeningen Belangrijkste systemische
aandoeningen
Vitamine A
Vitamine B2 of
riboflavine
Vitamine B3 (vit PP)
of nicotinezuur
Vitamine B6
Vitamine B9 of
foliumzuur
Vitamine B12
Vitamine C
Xerose, dunner en broos haar, talg- en zweetatrofie, folliculaire hyperkeratose
(phrynoderma).
Oro-oculo-genitaal syndroom met de verschijning van perioriële seborroïsche
dermatitis, cheilitis, perileïtis, onthaarde glossitis, indolente fissuren en ulcera.
Pellagra: symmetrisch donkerrood erytheem van aan foto’s blootgestelde gebieden,
soms sero-hemorragische bulleuze loslating met langzame genezing.
Dikke band rond de nek (Casal-kraag).
Periorificiële schilfers (verschijning van seborroïsche dermatitis), glossitis,
conjunctivitis, stomatitis.
Atrofische glossitis, cheilitis en mucosale erosies, hyperpigmentatie van aan
zonlicht blootgestelde gebieden.
Hunter’s glossitis, hyperpigmentatie van de plooien, handpalmen, nagels en
mond.
Scheurbuik gekenmerkt door perifolliculaire purpura, kurkentrekkerharen,
gingivale bloeding en hypertrofie, glossitis.
Verminderd zicht ‘s nachts
Blepharoconjunctivitis en
fotofobie.
DDD: diarree-dementie-dermatitis
Hematologische afwijkingen
(anemie, lymfopenie, hypereosinofilie)
en neurologische
afwijkingen (convulsies,
perifere neuropathie, verwardheid).
Macrocytaire anemie.
Pernicieuze anemie.
Neurologische symptomen
geassocieerd met beschadiging
van het achterste
medullaire koord.
Subperiostale bloeding, loskomen
van de tanden.
Vitamine K Purpura et ecchymosis. Bloedingsdiathese
Acrodermatitis enteropathica.
(Marine Beeckman, 2019)
de huid komt dit tot uiting in koperpigmentatie, voornamelijk
op de onderste ledematen, blauwachtige verkleuring van de
nagelriemen en de aanwezigheid van een groene Kayser-Fleischer
hoornvliesring.
Vitaminen spelen een essentiële rol in het in evenwicht houden
van het lichaam en hun afwezigheid kan leiden tot een
Perifolliculaire purpura en kurkentrekkerharen
bij scheurbuik.
(Jean L. Bolognia, 2022)
verscheidenheid aan huidaandoeningen. Hieronder staat een
tabel met de verschillende huidverschijnselen die geassocieerd
worden met tekorten, evenals de belangrijkste systemische
aandoeningen.
Er zijn verschillende eetstoornissen, waarvan sommige zeer
specifieke huidverschijnselen hebben.
Maart 2024

26
VOEDING & DERMATOLOGIE
Deze patiënten lijden aan ernstige ondervoeding, gekenmerkt
door hypoalbuminemie die leidt tot oedeem en problemen met
wondgenezing.
Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich obesitas, gekenmerkt
door een body mass index van meer dan 30. Bepaalde
genetische syndromen, zoals het Prader-Willi-syndroom, of
endocriene afwijkingen, zoals het micropolycysteus ovariumsyndroom
of de ziekte van Cushing, predisponeren voor een
aanzienlijke gewichtstoename. De meeste vormen van obesitas
zijn echter multifactorieel, waarbij de omgeving een overheersende
rol speelt.
Obesitas gaat vaak gepaard met het metabool syndroom, wat
leidt tot karakteristieke huidlaesies. Het is essentieel om te
benadrukken dat patiënten die bariatrische chirurgie ondergaan
een aanzienlijk risico lopen op voedingstekorten als gevolg van
malabsorptie. Langdurige vitaminesuppletie is daarom een
onvermijdelijke noodzaak voor deze mensen.
Op de huid worden acanthosis nigricans, een toename van het
aantal hangende fibromen, striae en een toename van het aantal
mycotische infecties in de grote huidplooien waargenomen.
In de onderste ledematen wordt vaak lymfatische en veneuze
insufficiëntie waargenomen, wat leidt tot oedeem dat gepaard
gaat met stasisdermatitis, lipodermatosclerose, beenulcera en
plantaire hyperkeratose.
Pellagre
(Abosaleh, s.d.)
Aan de ene kant van het spectrum staat anorexia nervosa, een
eetstoornis met soms ernstige voedingstekorten. Naast aanzienlijk
gewichtsverlies en amenorroe uit deze stoornis zich in
soms bedrieglijke handafwijkingen zoals acrocyanose, syndroom
van Raynaud, bevriezing, acromegaloïde extremiteiten, paronychia
en carotenodermie (een oranje pigmentatie van de huid als
gevolg van het onvermogen
om bètacaroteen en vitamine
A om te zetten). Russel’s
sign, waargenomen bij bepaalde
bulimische patiënten
die braken teweegbrengen,
wordt gekenmerkt door slijtage
van de vingerkootjes
als gevolg van herhaald en
traumatisch contact met de
tanden. Haarverdunning,
hypertrichose, telogeen effluvium
en fijn, breekbaar
haar zijn ook symptomen van
deze aandoening. Huidverschijnselen die verband houden met
voedingstekorten (zie tabel), zoals pellagra, carpaal necrolytisch
erytheem, gebarsten eczeem, glossitis, afthoïde laesies
en ernstige huidxerose, kunnen ook worden waargenomen.
Concluderend kan worden gesteld dat het onderzoeken van
de verbanden tussen voeding en dermatologie de significante
invloed van voeding op de gezondheid van de huid benadrukt.
Huidletsels die verband houden met voedingstekorten benadrukken
het cruciale belang van een evenwichtige voeding voor
een gezonde huid. Met dit in het achterhoofd blijken bloedtests
een essentieel instrument te zijn voor het beoordelen van
de niveaus van essentiële voedingsstoffen, waardoor tekorten
vroegtijdig kunnen worden gediagnosticeerd en de juiste suppletie
kan worden toegepast. Door een proactieve benadering
van voeding kunnen we niet alleen het uiterlijk van onze huid
verbeteren, maar ook de algehele gezondheid bevorderen en
dermatologische complicaties voorkomen die samenhangen
met onevenwichtige voeding.
BIBLIOGRAFIE
Abosaleh, D. M. (s.d.). Nutrition et Peau. Ontleend aan Presentatie door het Hoofd
Dermatologie en Venereologie HUG: https://www.hug.ch/sites/interhug/files/
structures/direction_des_soins/documents/nutrition_et_peau_v1.pdf
Jean L. Bolognia, J. V. (2022). Dermatologie: L’essentiel. Elsevier Masson.
Jean-Hilaire Saurat, D. L.-M. (2017). Dermatologie et infections sexuellement
transmissibles, 6ième édition. Elsevier Masson.
Marine Beeckman, D. D. (2019, Septembre). Médecine interne et peau. Louvain
Médical, p. 442.
Maart 2024

INNOVERENDE HUIDVERZORGING VOOR IEDEREEN
HET BELANG VAN CERAMIDEN IN GEZONDE HUID
De lipiden bilaag bestaat voor ongeveer 50% uit CERAMIDEN 1,2 . Deze bilaag is noodzakelijk om een
effectieve huidbarrière te behouden, voor een goede waterhuishouding in het stratum corneum.
STRATUM CORNEUM
-50% CERAMIDEN
-25% CHOLESTEROL
-10% / -20% VETZUREN
CORNEOCYTEN
INTERCELLULAIRE LIPIDEN / LIPIDEN BILAAG
EFFECTIVITEIT GEDREVEN DOOR EEN UNIEKE SYNERGIE
CERAMIDEN
Een combinatie van 3 huideigen, essentiële
ceramiden, die de in de huid aanwezige
ceramiden aanvullen, om zo droge huid
te verzachten en de huidbarrière te versterken.
MVE TECNOLOGIE
Een revolutionair afgifte systeem welke
hydraterende ingrediënten laag voor laag
afgeeft voor een langdurige hydratatie.
Houdt de huid langdurig zacht en comfortabel 3,4
CERAMIDE CERAMIDE CERAMIDE
1 3 6-II
CERAMIDEN VECTOR ®
CERAVE HEEFT EEN BREDE PRODUCTRANGE PASSEND BIJ
VERSCHILLENDE INDICATIES (O.A LICHTE TOT MATIGE ATOPIE,
SENIELE XEROSE, ALLE SOORTEN DROGE HUID (BIJV. BIJ DIABETES)).
1. Sahle FF, Gebre-Mariam T, Dobner B, Wohlrab J, Neubert RH. Skin diseases associated with the depletion of stratum corneum lipids and stratum corneum lipid substitution therapy. Skin
Pharmacol Physiol. 2015;28(1):42-55. 2. Del Rosso JQ. Repair and maintenance of the epidermal barrier in patients diagnosed with atopic dermatitis: an evaluation of the components of a body
wash-moisturiser skin care regimen directed at management of atopic skin. J Clin Aesthet Dermatol. 2011;4(6):45-55. 3. Lynde CW, Andriessen A, Barankin B, et al. Moisturisers and ceramide-containing
moisturisers may offer concomitant therapy with benefits. J Clin Aesthet Dermatol. 2014;7(3):18-26. 4. Draelos ZD. The effect of ceramidecontaining skin care products on eczema resolution
duration. Cutis. 2008;81(1):87-91.
VERKRIJGBAAR IN DE APOTHEEK - WWW.CERAVE.BE

28
SCIENCE NEWS
Lifileucel duurzaam klinisch voordeel
aangetoond bij patiënten met mucosaal
melanoom die vooruitgang boeken
met immunotherapie
Slijmvliesmelanomen reageren minder goed op immunotherapie
dan cutane melanomen en hebben een slechtere
overleving (11,3-16 maanden). Ze zijn duidelijk ondervertegenwoordigd
en worden zelfs uitgesloten van eerste- of
tweedelijns klinisch onderzoek. Aangezien tumor-infiltrerende
lymfocyten (TIL’s) in staat zijn om een aanzienlijk
deel van de patiënten met melanoom die refractair zijn
voor anti-PD-1 te ‘redden’, is een van hen, lifileucel, getest
in een fase II-studie bij patiënten met mucosaal melanoom
nadat een voordeel was aangetoond in objectieve respons
bij zwaarbehandelde patiënten met gevorderd melanoom.
De resultaten van 12 patiënten die progressie vertoonden
op anti-PD-(L)1 toonden een bevestigde respons van 50,0%
na een mediane follow-up van 35,7 maanden, met een
mediane duur van respons die niet werd bereikt, wat de
vraag opriep of lifileucel moet worden aangeboden als
eerstelijnsbehandeling in combinatie met immuuntherapie.
Ref.: Grigoleit G, Kluger H, Thomas S, et al. Lifileucel tumor-infiltrating
lymphocyte (TIL) cell therapy in patients (pts) with advanced
mucosal melanoma after progression on immune checkpoint
inhibitors (ICI): Results from the phase II C-144-01 study. ESMO
2023. Abstract#1086MO.
Uitbraak van mazelen in Europa
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt
voor een explosie van het aantal gevallen van mazelen
in 2023 op het Europese continent vergeleken met 2022,
voornamelijk in Rusland en Kazachstan. In 2023 zullen
er 42.000 gevallen zijn, waaronder iets meer dan 2.000
in EU/EER-landen, waarbij Roemenië goed is voor bijna
tweederde van de gevallen. Aangezien de vaccinatiegraad
in Europa onvoldoende is (≤95% voor de 2e dosis in de
meeste EU/EER-landen), kunnen we de komende maanden
meer gevallen van mazelen verwachten. Alleen een zeer
hoge en aanhoudende vaccinatiegraad kan deze ziekte in
Europa uitroeien. In België waren er, na zeer lage aantallen
gevallen van mazelen in 2021 (7 gevallen) en 2022 (8 gevallen),
in december 2023 al minstens 52 besmettingen.
“Er verschenen verschillende middelgrote clusters: gelinkt
aan een asielcentrum in Brussel (9 gevallen), bij kinderen
in een school en ziekenhuis in Brussel (6 gevallen), binnen
een gezin na een reis naar het buitenland (5 gevallen) en,
in oktober 2023, binnen gezinnen en over een school in
Sint-Niklaas, Oost-Vlaanderen (15)”, vertelt Sciensano,
eraan toevoegend dat “de overgrote meerderheid van
de gevallen ongevaccineerd of onvolledig gevaccineerd
was”. In België is de vaccinatiegraad voor de tweede dosis,
die op 7-8-jarige leeftijd wordt gegeven, niet gehaald.
Dit zou minstens 95% moeten zijn. Uit de resultaten van
het laatste onderzoek bij kinderen in het 6e jaar van de
basisschool blijkt echter dat slechts 73% van de leerlingen
gevaccineerd is. Het is belangrijk dat deze vaccinatie niet
wordt vergeten en dat beide doses worden ontvangen. Als
een vaccinatie is gemist, is een inhaalvaccinatie mogelijk.
Evaluatie van de overleving van melanoom in de afgelopen 10 jaar
De specifieke overleving van melanoom is heterogeen en afhankelijk van het histologische stadium. Een studie van Zweedse
klinisch-pathologische gegevens laat een recente verbetering van de overleving zien, parallel aan de komst van nieuwe behandelingen.
Zweedse auteurs hebben trends in specifieke overleving voor invasief melanoom tussen 1990 en 2020 geanalyseerd op
basis van klinisch-pathologische gegevens uit het Zweedse melanoomregister. Tussen 1990 en 2020 werden in Zweden in totaal
77.036 primaire invasieve MM’s gediagnosticeerd bij 70.511 patiënten. De 5-jaars cutane melanoomspecifieke overleving (MCHS)
is 88,9% (95% betrouwbaarheidsinterval CI 88,3-89,4) voor 1990-2000, 89,2% (88,7-89,6) voor 2001-2010 en 93,0% (92,7-93,9)
voor 2011-2020. Over het geheel genomen verbeterde het MCHS tijdens de twee diagnoseperioden (2001-2010 en 2011-2020)
vergeleken met de referentieperiode 1990-2000 voor mannen en vrouwen, respectievelijk [HR mannen: 2001-2010: 0,89; CI 0,82-
0,96 en 2011-2020: 0,62; CI 0,56-0,67; HR vrouwen: 2001-2010: 0,82 (CI 0,74-0,91) en 2011-2020: 0,62; CI 0,56-0,70)]. Het risico op
overlijden aan kwaadaardig melanoom was significant lager in alle leeftijdsgroepen, zowel bij mannen als bij vrouwen, tijdens
de meest recente diagnoseperiode (2011-2020 versus 1990-2000). Vrouwen zijn in dit opzicht altijd in het voordeel geweest,
omdat zij vaker dunne melanomen hebben en een gunstigere algemene uitkomst. De resultaten van deze analyse benadrukken
de verbetering van MSCC bij mannen en vrouwen in Zweden. Voor de periode 2011-2020 houdt dit waarschijnlijk verband met de
introductie van nieuwe systemische therapieën. Daarnaast worden vergelijkbare trends waargenomen bij mannen en vrouwen.
De oddsratio’s voor de diagnose van nodulair melanoom met een slechtere prognose (vergeleken met oppervlakkig melanoom)
zijn echter significant verlaagd met 20% (2001-2010) en 46% (2011-2020) vergeleken met de referentieperiode 1990-2000.
Ref.: Vikström S et coll.: Increasing melanoma incidence and survival trend shifts with improved melanoma-specific survival between 1990 and 2020 in
Sweden. Br J Dermatol 2023; 189:702–709 doi.org/10.1093/bjd/ljad244
Maart 2024

BCEDG
29
MINI-SYMPOSIUM
BELGIAN CONTACT
AND ENVIRONMENTAL
DERMATITIS GROUP (BCEDG)
17 FEBRUARI 2024
(VUB CAMPUS JETTE)
Samenvattingen van de klinische casussen
ALLERGISCHE CONTACTDERMATITIS
DOOR KANEEL! (STEFAN KERRE, DER-
MATOLOGIE AARSCHOT EN IMELDA
ZIEKENHUIS BONHEIDEN: ‘AN APPLE
A DAY DOES NOT ALWAYS KEEPS THE
DOCTOR AWAY’)
Deze casus betreft een 50-jarige vrouw die leed aan
aanhoudende aftose en zwelling aan de oogleden. Er
werd een allergische contact dermatitis vermoed, te
meer omwille van een voorgeschiedenis van contactallergische
reacties. Patchtests uitgevoerd met de Belgische
standaardreeks en cosmetische reeks waren positief
voor nikkel, limoneen, geurmengsel (Fragrance-mix) 1
en kaneelalcohol. Uit een grondige anamnese bleek dat
patiënte dagelijks een appelmet kaneel at. Het stopzetten
van deze gewoonte resulteerde in volledige remissie van
de symptomen, wat dus leidde tot de diagnose van allergische
contactstomatitis door kaneel, met uitbreiding
naar de oogleden.
Allergische contactcheïlitis en -stomatitis kennen velerlei
oorzaken, zoals cosmetica, muziekinstrumenten,
tandheelkundige materialen, lokale geneesmiddelen en
meer zeldzaam drank of voedsel. (Fig. 1. toont positieve
reacties voor kaneel en de belangrijkste sensibilisatoren,
nl. kaneelaldehyde en kaneelalcohol bij een
andere patiënt. De diagnose is niet altijd gemakkelijk
te stellen vanwege de verschillende klinische presentaties
die vaak andere aandoeningen van de lippen en het
mondslijmvlies nabootsen.
“Uit een grondige controle
van de achtergrond bleek
dat de patiënt dagelijks
een appel met kaneel
at. Stopzetting van deze
gewoonte resulteerde in
volledige remissie van
de symptomen...”
Maart 2024

30
SCIENCE NEWS
De waarde van psychodermatologie bij de behandeling van acne
In een recent onderzoek werd onderzocht hoe psychotherapeutische benaderingen acne-patiënten die lijden aan psychologisch leed dat verband
houdt met hun uiterlijk, ten goede kunnen komen. Volgens een onderzoek uit 2022 rapporteert slechts 6,9% van de acnepatiënten geen negatieve
gevolgen van de aandoening. Studies hebben een verhoogde prevalentie van deze stoornissen aangetoond tijdens de follow-up van mensen met
acne: volgens een Brits onderzoek is het risico op het ontwikkelen van een depressieve stoornis 18,5% in de acne populatie, vergeleken met
12,0% in de rest van de bevolking over een follow-up periode van 15 jaar. Het risico op het ontwikkelen van een depressieve stoornis is vooral
hoger in de eerste jaren na de diagnose. Het verschijnen en de ernst van huidlaesies zijn bevorderlijk voor psychologisch leed, met een lager
gevoel van eigenwaarde, gevoelens van schaamte en een groter risico op sociaal isolement. Uit een meta-analyse van kinderen en adolescenten
met huidaandoeningen bleek dat de prevalentie van zelfmoordpogingen ten minste 0,08% was bij psoriasis en zelfs 21,9% bij acne. Een focus
op het uiterlijk kan leiden tot de ontwikkeling van symptomen van dysmorfobie. Het probleem kan acuter zijn bij mensen met een donkerder
huidtype, waar de ontstekingsreactie verhoogd kan zijn, wat kan leiden tot post-inflammatoire hyperpigmentatie en de ontwikkeling van keloïde
littekens, evenals bij transgenders die hormonale behandeling ondergaan, wat kan leiden tot acne. Behandeling van acne met isotretinoïne wordt
nog steeds vaak vermeden door artsen uit angst voor de psychiatrische bijwerkingen van de stof. Het bewijs voor deze kwestie blijft beperkt
en moet worden afgewogen tegen de mogelijke psychiatrische voordelen die worden verwacht van het oplossen van acne. Hoe het ook zij,
een analyse van Amerikaanse databases waarin 30.000 acne-patiënten die behandeld werden met isotretinoïne vergeleken werden met 44.000
anderen die behandeld werden met antibiotica, bracht geen schadelijke risico’s aan het licht, maar juist mogelijke gunstige psychologische
effecten. Het rapport van een groep experts in opdracht van het Britse Geneesmiddelenbureau, gepubliceerd in april 2023, concludeert dat het
onmogelijk is om vast te stellen of het geneesmiddel al dan niet leidt tot psychiatrische stoornissen.
Ref. : Is it really ever ‘just acne’? Considering the psychodermatology of acne. British Journal of Dermatology, Volume 189, Issue Supplement_1, October
2023, Pages i11 i16, https://doi.org/10.1093/bjd/ljad251
AI opent mogelijkheden tegen
Staphylococcus aureus
Elk jaar zijn in de Europese Unie 150.000 infecties met antibiotica-resistente
staphylococcus aureus verantwoordelijk voor 35.000 sterfgevallen.
Een team van het Broad Institute van MIT en Harvard University
(Cambridge, Massachusetts) is erin geslaagd een klasse verbindingen
te identificeren die mogelijk actief zijn tegen staphylococcus aureus
die resistent is tegen bepaalde antibiotica. Dit originele onderzoek
combineert de prestaties van kunstmatige intelligentie met biomedische
expertise. De originaliteit van de aanpak is dat men op basis
van de chemische structuur van tienduizenden moleculen virtueel kan
anticiperen op zowel mogelijke antibacteriële eigenschappen als de al
dan niet toxische kracht van deze moleculen op menselijke cellen. In de
praktijk bepaalden de onderzoekers eerst de antibiotische activiteiten
van 39.312 verbindingen, chemische substructuren van moleculen die
al bekend waren en hun cytotoxiciteitsprofielen op menselijke cellen.
Neurale netwerken werden getraind om de chemische structuren te
identificeren die geassocieerd worden met antimicrobiële activiteit en
werden vervolgens gebruikt om meer dan 12 miljoen verbindingen te
screenen en hun antibiotische activiteit en cytotoxiciteit te voorspellen.
Hun gemeten toxiciteit voor menselijke cellen blijkt zeer laag te zijn,
wat suggereert dat ze kandidaat-geneesmiddelen zouden kunnen
zijn. Maar we zijn nog ver verwijderd van de ontwikkeling van een
antibioticum. Met behulp van deze techniek werden 283 verbindingen
geselecteerd voor empirische tests tegen staphylococcus aureus
en eerste tests op muizen identificeerden een klasse structuren die
antimicrobieel bleken tegen meticillineresistente staphylococcen en
vancomycineresistente enterokokken.
Ref: Wong, F., Zheng, EJ, Valeri, JA et al. Nature (2023). https://doi.org/10.1038/s41586-023-06887-8
Gordelroos na vaccinatie
tegen Covid-19
Italiaanse auteurs hebben een literatuuroverzicht uitgevoerd van
gevallen van herpes zoster na vaccinatie tegen Covid, met als doel
het mechanisme van dit verband op te helderen. Een zoekactie in
de verschillende standaard databases (Embase, MEDLINE, EBSCO,
PubMed, Google Scholar en de Cochrane Skin) tot 19 september
2023 onthulde (in 31 artikelen) 4.555 gevallen van herpes zoster
na vaccinatie tegen Covid 19. onderzoekers. Het grootste aantal
gevallen werd gerapporteerd door Florea et al. in een cohortstudie
waarin de associatie tussen mRNA-vaccinatie en het optreden
van gordelroos binnen 90 dagen werd onderzocht. Het cohort
omvatte 1.052.362 gevaccineerden met mRNA-1273 (Moderna) en
1.055.461 gevaccineerden met BNT162b2 (Pfizer). De aangepaste
HR (Hazard Ratio) voor herpes zoster na de tweede dosis was
respectievelijk 1,14 (1,05-1,24) en 1,12 (1,03-1,22), iets hoger bij
patiënten ouder dan 50 jaar. Evenzo vonden Barda en al. een
verhoogd risico op VZV-reactivatie na vaccinatie met BNT162b2
bij de 884.828 proefpersonen in hun onderzoek (RR 1,43). Twee
andere onderzoeken vonden echter geen significante toename
van het risico op herpes zoster na vaccinatie met Covid 19. Het
percentage VZV-reactiveringen na vaccinatie tegen Covid 19 lijkt
zeer laag en zou naleving van deze preventieve maatregel niet
moeten ontmoedigen.
Ref: Potestio L et coll.: Herpes Zoster and COVID-19 Vaccination:
A Narrative Review. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2023 Nov
16;16:3323-3331. doi: 10.2147/CCID.S441898. eCollection 2023.
Maart 2024

10 JAAR VOORSPRONG
OP ANTI-BIOFILM
1
DOELTREFFENDHEID
KERACNYL PP+
Crème tegen onzuiverheden
Ernstige onzuiverheden
en hardnekkige restsporen
Synergie van gepatenteerde bestanddelen²
Myrtacine® 1 e bestanddeel anti-biofilm
Celastrol tegen inflammatie
-45% rode restsporen 3
Hydrateert 24u
4
Doeltreffend vanaf 7dagen 5
Fotocredits: Adobestock
1. Patent WO2014/009325: Gebruik van een mirte-extract als anti-biofilm bestanddeel tegen P. acnes.
2. Patent WO2022/189758: Combinatie van mirte-extract en Tripterygium wilfordii extract bij C. Acnes veroorzaakte inflammatie.
3. Klinische studie uitgevoerd bij 41 personen, tweemaal daagse toepassing, gedurende 57 dagen.
4. Klinische studie uitgevoerd bij 22 personen, eenmalige toepassing, meting van de hydratatie-index (1U, 2U, 4U, 6U en 24U).
5. Klinische studie uitgevoerd bij 40 personen, tweemaal daagse toepassing, gedurende 8 weken.

32
JDP 2023
FLORENCE BOURLOND
Afdeling Dermatologie, Luxemburg
JDP 2023 :
PATHOLOGIE VAN DE
ANO-GENITALE MUCOSA
Tijdens de ‘Journées Dermatologiques de Paris’, op woensdag 06/12/2023,
presenteerde een groep sprekers van verschillende gespecialiseerde disciplines,
onder leiding van dokter Pelletier (dermatoloog), hun beste casussen van het jaar
met betrekking tot de pathologie van ano-genitale mucosa.
Hier volgt een verslag van deze multidisciplinaire sessie, die eens te meer het belang
van teamwerk aantoont.
D
e
eerste spreker, dr. Jeanne Wendling, gaf ons
een differentiële diagnose van goedaardige
vulvaretumoren.
Angiokeratomen (afbeelding 1) komen voornamelijk voor bij
vrouwen na de menopauze en bevinden zich voornamelijk op
de grote schaamlippen (labia majora). Ze zijn soms getromboseerd
en kunnen daardoor een melanocytaire laesie simuleren.
Talgkliercysten bevinden zich voornamelijk aan de buitenkant
van de grote schaamlippen. Bij esthetisch of seksueel ongemak
kan een chirurgische resectie gemakkelijk worden uitgevoerd.
Syringomen zijn kleine pruritische papels, soms gelig, die
zich voornamelijk aan de buitenkant van de grote schaamlippen
bevinden, maar ook de binnenkant kan aangetast zijn.
Mucoïde cysten bevatten een viskeuze vloeistof die zichtbaar
wordt na incisie. Ze kunnen een lineaire rangschikking hebben
of zelfs op een litteken.
De cyste in de Bartholinbuis bevindt zich aan de achterkant
van de vulva. De rol van deze klieren is het afscheiden van een
glijmiddel tijdens de geslachtsgemeenschap, dus moet de patiënt
gevraagd worden of de laesie opzwelt tijdens het opwinden. Degeneratie
tot carcinoom van de Bartholin klier is zeer zeldzaam.
Er kunnen cysten ontstaan ten koste van de klier van Skene, niet
te verwarren met een urethraal divertikel.
Papillair hidradenoom is een goedaardige tumor van de ano-genitale
borstklieren. Het kan niet worden doorprikt omdat er geen
vloeistof in zit. Het bevindt zich bij voorkeur in de interlabiale
plooien, het perineum of de anale marge. Bij klinisch onderzoek
is het vrij aspecifiek: een papule die kan ulcereren of zelfs cystevormig
of nodulair kan zijn. Het moet altijd overwogen worden
als het zich in de interlabiale groef bevindt.
Een andere aspecifieke papel kan het gevolg zijn van een granuloom
op een draad (vooral na een episiotomie), dat regelmatig
kan etteren, zelfs 20 jaar na de bevalling.
Een anovulvar fistel kan zich op een kwetsbare plek bevinden
(episiotomielitteken).
Secundaire syfilis is een papule met het uiterlijk van condyloma
lata (simuleert condyloma maar reageert niet op behandeling).
Men moet rekening houden met deze diagnose.
Dr. Mathab Samimi gaf ons vervolgens een differentiële diagnose
van gepigmenteerde laesies van het genitale gebied.
Meer diffuse genitale pigmentatie kan fysiologisch zijn vanaf
fototype 3, en is bilateraal en symmetrisch, aan de buitenzijde
en de vrije rand van de kleine schaamlippen.
Genitale melanose is de meest voorkomende oorzaak van
pigmentatie. Het treft jonge vrouwen en is polymorf, uni- of
multifocaal en soms heterogeen. Het kan idiopathisch of hormonaal
zijn, waarbij oestrogenen melanocyten stimuleren; het
kan posttraumatisch (episiotomie) of postinflammatoir zijn.
Er moet een systematische biopsie worden uitgevoerd om
melanoom uit te sluiten, zelfs als het multifocaal is. Daarnaast
moet worden gezocht naar andere mucosale pigmentatieplekken
om het syndroom van Laugier uit te sluiten.
Maart 2024

JDP 2023
33
Tabel 1.
VHSIL
Gedifferentieerde VIN
Frequentie 97 % 3 %
Pathofysiologie HPV Ontstekingsziekte
Leeftijd Jong Oud
Degeneratie < 9% 20-30%
Behandeling Conservering Chirurgie
De incidentie van angiokeratomen neemt toe met de leeftijd en
ze treffen de cutane zijde van de grote schaamlippen (het scrotum
bij mannen). Ze zijn waarschijnlijk het gevolg van degeneratie
van het elastische weefsel.
Lymfangiëctasieën zijn doorschijnend of hemorragisch, kunnen
gaan sijpelen en lijken op pseudo-condylomen. Ze worden
het vaakst gezien na bestraling voor genitale neoplasie en
gaan soms gepaard met lymfoedeem (genitaal of onderste
ledemaat). De behandeling is zeer gecompliceerd en recidief
komt vaak voor.
Bowenoïde papulose is de meest voorkomende vorm van intraepitheliale
neoplasie en houdt verband met HPV. De belangrijkste
risicofactoren zijn roken en het aantal seksuele partners.
Het risico op degeneratie naar plaveiselcelcarcinoom is lager
dan bij lichen sclerosus. De behandeling is gebaseerd op het 3
tot 4 keer per week aanbrengen van Aldara® gedurende 3-4
maanden, met een werkzaamheid die minstens vergelijkbaar is
met chirurgische behandeling. Stoppen met roken is absoluut
noodzakelijk, omdat roken leidt tot resistentie tegen Aldara®.
Dr. Sandra Ronger Savle presenteerde een aantal klinische
gevallen waarin de intuïtie het bij het verkeerde eind had.
Gelokaliseerde argyria is te wijten aan afzettingen van zilverzouten
door herhaald contact (oorbellen, crèmes met zilverzouten,
acupunctuurnaalden, enz. Microscopisch wordt er geen pigment
gezien rond de eccriene klieren (zoals bij gegeneraliseerde argyria).
Bij klinisch onderzoek zijn dit heterogene gepigmenteerde
laesies die uni-focaal of vaker multifocaal kunnen zijn.
In het geval van lichen sclerosus, die niet goed reageert op dermocorticoïden,
is het belangrijk om een andere diagnose uit te
sluiten, waaronder mycose, degeneratie, contactallergie voor
dermocorticoïden, de ziekte van Paget, enz.
Epidermolytisch acanthoom is vrij zeldzaam en is een differentiaaldiagnose
van condyloma en intraepitheliale neoplasie. Het
histologische beeld is gemeenschappelijk voor verschillende
pathologieën. Er is een mannelijke predominantie, de letsels zijn
vaak multipel en de etiologie is onbekend maar niet HPV-gerelateerd.
Er kunnen verschillende behandelingen worden overwogen:
emolliënten, vernietiging met stikstof (eenvoudigste)
of laser.
Een andere actuele kwestie met betrekking tot vulvale laesies is
het begrijpen van het verschil tussen VHSIL en gedifferentieerde
VIN. VHSIL (Vulvar High grade Squamous Intra epithelial
Lesion) zijn HPV-geïnduceerde laesies, de meest voorkomende
(97% en verantwoordelijk voor 30% van de plaveiselcelcarcinomen
(SCC). Gedifferentieerde VIN’s ontwikkeld op lichen
sclerosus zijn goed voor 3% van de dysplasieën, maar induceren
vaker EC’s. HSIL is vaak multifocaal; gedifferentieerde VIN is
vaak leukokeratotisch.
Toen Dr. Pelletier aan de beurt kwam, presenteerde hij ook
klinische gevallen van vulvapathologie.
De streptokokken β-haemolytische vulvovaginitis van Groep A
is de meest voorkomende oorzaak van vulvaire pathologie bij
pre-puberale meisjes en minder vaak bij volwassen vrouwen.
Er is een seizoensgebonden patroon met een hogere frequentie
in de winter en lente.
Patiënten klagen over pijn of pruritus. Bij klinisch onderzoek
is er bilateraal erytheem van de kleine schaamlippen en het
binnenoppervlak van de grote schaamlippen en zijn de patiënten
koortsig. Vaginale afscheiding kan overvloedig of zelfs purulent
zijn, maar zonder geur, en er is peri-anale betrokkenheid
in 50% van de gevallen. Recidieven komen vaak voor binnen
zes maanden.
Candida albicans infecties zijn zeldzaam bij pre-puberale patiënten,
behalve in gevallen van diabetes of immunosuppressie. Dit
illustreert het feit dat het niet nodig is om overmatige antimycotische
behandelingen te introduceren bij pre-puberale kinderen.
De behandeling van streptokokken vulvitis of anitis is gebaseerd
op het toedienen van amoxicilline 50mg/kg/d in drie doses
gedurende 21 dagen (om herhaling te voorkomen).
Daarna sprak een uroloog, dr. Ala Chebbi, met ons over de
chirurgische behandeling van lichen sclerosus.
Chirurgie is geïndiceerd in het geval van pathologie die refractair
is voor lokale behandeling of in het geval van progressie,
in het geval van phimosis met preputiale verklevingen,
ontsierende laesies of beschadiging of stenose van de urethrale
meatus.
Post-hectomie met urethroplastie wordt meestal in twee fasen
uitgevoerd. De chirurg verwijdert de gehele urethra en transplanteert
een flap buccale mucosa om de meatus op het dorsale
oppervlak van de penis te reconstrueren. Drie tot zes maanden
later grijpt de chirurg opnieuw in en brengt hij buisjes aan. Deze
procedure is vaak heel effectief, met 80% goede resultaten als
de strictuur kort is (betere resultaten dan inwendige chirurgie).
Tijdelijke erectiestoornissen kunnen optreden.
Voor PIN (Penile Intra epithelial Neoplasia) proberen urologen
een conservatieve ingreep uit te voeren, met «resurfacing» van de
eikel met een dunne flap die via een dermatoom uit de dij wordt
Maart 2024

34
JDP 2023
“Bij patiënten met de ziekte van Cröhn worden
vaak secundaire openingen van fistels gezien,
het traject loopt door het sluitspierapparaat...”
gehaald, en vervolgens een posthectomie. Voor reconstructie
van de eikel moeten transfixerende hechtingen worden gebruikt
om dehiscentie van het litteken in geval van postoperatief hematoom
te voorkomen.
Als de urethrale meatus is aangetast, moet chirurgie de eerstelijnsbehandeling
zijn.
Tot slot gaf Dr. Carole Prothe, een gastro-proctoloog, uitleg
over de pathologieën van de anale sfeer die ook dermatologen
kunnen interesseren.
Uitwendige hemorroïdale trombose veroorzaakt hevige pijn
die spontaan verdwijnt. De behandeling is gebaseerd op ontstekingsremmers
om het oedeem dat verantwoordelijk is voor
de pijn te verminderen. Uitwendige aambeien verschillen van
inwendige aambeien, die zich boven de pectineale lijn bevinden
(d.w.z. aan de slijmvlieszijde van de anus). Interne hemorroïdale
trombose is veel zeldzamer.
In het geval van rectale prolaps is er een risico op necrose, dus
de behandeling moet chirurgisch zijn.
In het geval van anale randabcessen moeten incisies worden
gemaakt en snel worden behandeld om progressie naar gangreen
van Fournier te voorkomen.
Een anale fissuur is een «racketvormige» ulceratie van de anale
marge en de radiale plooien van de anus moeten zorgvuldig
worden opengevouwen tijdens het klinisch onderzoek. We
kunnen pijnstillers of lokale calciumantagonisten voorschrijven.
Papilliferische hidradenomen kunnen zich uitstrekken tot de
anale marge en moeten worden verwijderd om de diagnose met
microscopisch onderzoek te bevestigen.
Marisci zijn littekenachtige «stukjes» huid na een fissuur of
hemorroïdale of andere trombose. Als patiënten asymptomatisch
zijn, is ingrijpen niet nodig.
Bij patiënten met de ziekte van Cröhn worden vaak secundaire
fistelopeningen gezien, waarbij de tractus het sluitspierapparaat
kruist. Er kan een seton worden ingebracht om de drainage
te vergemakkelijken en abcesvorming te voorkomen. Er
kunnen meer inflammatoire en oedemateuze marisci worden
waargenomen.
Omalizumab, efficiënt in het voorkomen
van voedselallergieën
SCIENCE NEWS
Omalizumab (Xolair), een recombinant gehumaniseerd anti-IgE monoklonaal antilichaam, is momenteel beschikbaar (als subcutane
injectie) vanaf de leeftijd van 6 jaar voor de behandeling van ernstige persisterende allergische astma met IgE-gemedieerde
overgevoeligheid, als aanvulling op conventionele behandeling en bij chronische spontane urticaria.
Op 16 februari keurde de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) deze behandeling goed voor de preventie van
allergische reacties op verschillende voedingsmiddelen bij volwassenen en kinderen ouder dan één jaar.
De patiënten die deelnamen aan het onderzoek en baat hadden bij de behandeling zagen een significante toename in hun tolerantie
voor voedingsmiddelen zoals pinda’s, noten, eieren, melk en tarwe, onthult de publicatie in de New England Journal of Medicine.
Deze resultaten tonen aan dat een dergelijke behandeling “het optreden van allergische reacties op verschillende voedingsmiddelen
bij toevallige blootstelling aanzienlijk kan verminderen”, aldus Robert Wood, hoofdauteur van het onderzoek. Na een
periode van regelmatige injecties gedurende 16 tot 20 weken verdroeg 67% van de patiënten die omalizumab kregen een dosis
van 600 mg pinda’s, bijvoorbeeld, vergeleken met slechts 7% van de patiënten die een placebo kregen.
Aan het onderzoek, dat werd gefinancierd door het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid, namen ongeveer 177 kinderen
deel in de leeftijd van 1 tot 17 jaar. Hoewel deze resultaten bemoedigend zijn, dringt de FDA erop aan dat ze patiënten niet doen
geloven dat ze de consumptie van de allergenen kunnen hervatten.
Maart 2024

INNOVATIE
ANTIROUGEURS
ROSAMED
DE 1 E DERMOCOSMETICUM *
DIE LANDURIG INWERKT OP
DE OORZAAK VAN ROODHEID
- 48 %
INTENSITEIT
VAN ROODHEID **
ANGIOPAUSINE TM
INNOVATIE GEPATENTEERD
ACTIEF BESTANDDEEL
MONOTHÉRAPIE
NA EEN LASERBEHANDELING
IN COMBINATIE MET EN
MEDICAMENTEUZE BEHANDELING
IN SAMENWERKING MET
DERMATOLOGEN
GESPECIALISEERD IN ROSACEA
Pr. Saurat & Dr. Forton
*Het 1e huidverzorgingsproduct van het Laboratoire Eau Thermale Avène. **Klinisch onderzoek.
Evaluatie volgens de GFSS (Global Flushing Severity Score), 41 proefpersonen, 2 toepassingen per
dag gedurende 29 dagen.
VOOR (WEEK 0) NA (WEEK 4)

36
KLINISCH GEVAL
DOKTER MARIE DE BROQUEVILLE
Assistent dermatologie, UCL
VAAK VOORKOMENDE
HUIDLAESIES ALS SLEUTEL
TOT DE DIAGNOSE VAN EEN
ZELDZAME ZIEKTE
D
it artikel presenteert een klinische casus die op
welsprekende wijze het belang illustreert van klinisch
onderzoek bij een vaak waargenomen biologische
afwijking. Deze casus benadrukt het cruciale belang van een
grondige en aandachtige klinische benadering en benadrukt
de mogelijkheid om zeldzame aandoeningen op te sporen via
subtiele maar significante huidmanifestaties.
Een 67-jarige vrouwelijke patiënt werd opgenomen op de afdeling
gastro-enterologie met ernstige bloedarmoede. Deze
patiënte werd regelmatig opgenomen op de spoedeisende hulp
vanwege aanhoudende verslechtering van haar algemene conditie,
gepaard gaande met ernstige bloedarmoede door ijzertekort
waarvoor herhaaldelijk transfusies nodig waren. Haar medische
voorgeschiedenis omvatte arteriële hypertensie, diabetes type II
en hypothyreoïdie. Geen noemenswaardige familiegeschiedenis.
Gastroscopie en colonoscopie leverden geen relevante informatie
op. Na een grondig klinisch onderzoek en identificatie van
karakteristieke huidlaesies werd een videocapsule uitgevoerd,
waaruit de aanwezigheid bleek van meerdere digestieve angiomen
die de ernstige anemie veroorzaakten.
Wat zijn deze huidlaesies? Bij klinisch onderzoek van deze patiënt
werden meerdere mucocutane teleangiëctasieën waargenomen,
vooral in het gezicht, op de lippen en in de palmoplantaire
gebieden. Deze verschijnselen zijn zeer karakteristiek. Dit klinische
beeld doet sterk denken aan de ziekte van Osler-Rendu.
De ziekte van Osler-Rendu, ook bekend als erfelijke hemorragische
telangiectasie, is een autosomaal dominante aandoening
die het gevolg is van genetische mutaties die van invloed zijn op
eiwitten die betrokken zijn bij de TGF-beta signaalroute, die
cruciaal is voor de ontwikkeling en het behoud van arterioveneuze
integriteit. De ziekte wordt gekenmerkt door betrokkenheid
van meerdere systemen, wat kan leiden tot ernstige, soms fatale,
bloedingen. De prevalentie van de ziekte wordt geschat tussen
1/5000 en 1/8000.
Klinisch verschijnen teleangiëctasieën aanvankelijk in het
mondslijmvlies, waarbij de lippen en tong tijdens de adolescentie
worden aangetast, waarna ze zich geleidelijk verspreiden naar
het gezicht en de palmoplantaire gebieden. Het aantal laesies
neemt toe naarmate de ziekte vordert.
Maart 2024

KLINISCH GEVAL
37
“Deze casus benadrukt
de onmisbaarheid
van een zorgvuldige
klinische aanpak...”
Nauwkeurige herkenning van deze laesies is van cruciaal belang,
omdat dit kan leiden tot een multi-systeem work-up om mogelijke
arterioveneuze malformaties (AVM’s) op te sporen. Dit
onderzoek moet bestaan uit longfoto’s om pulmonale AVM’s
uit te sluiten, MRI van de hersenen, trans-thoracale echografie,
leverfoto’s en nauwgezette hemoglobinecontrole om eventuele
angioomgerelateerde spijsverteringsbloedingen op te sporen,
zoals bij de hier gepresenteerde patiënt. Genetische analyse
voor ENG, ACVRL1 en SMAD4 mutaties zal worden uitgevoerd
om de diagnose te bevestigen. Als de mutatie eenmaal is
geïdentificeerd, kan ernaar worden gezocht bij familieleden.
De behandeling van de ziekte van Osler-Rendu is internistisch
en multidisciplinair en kan soms chirurgie vereisen. In het geval
van cutane manifestaties wordt vaak de voorkeur gegeven aan
lasertherapie.
De vier criteria die de verdenking op de ziekte van Osler-Rendu
moeten wekken zijn de volgende:
• Terugkerende spontane epistaxis beginnend in de
kindertijd.
• Aanwezigheid van mucocutane telangiëctasieën of cutane
arterioveneuze malformaties.
• Aanwezigheid van viscerale telangiectasieën of viscerale
arterioveneuze malformaties.
• Eerstegraads familiegeschiedenis.
Samenvattend benadrukt deze casus de onmisbaarheid van
een zorgvuldige klinische benadering. De aanwezigheid van
mucocutane teleangiëctasieën bij onze patiënt wees niet alleen
in de richting van een diagnose van de ziekte van Osler-Rendu,
maar leidde ook tot een cruciale uitbreiding work-up. De
potentieel ernstige implicaties van systemische of cerebrale
arterioveneuze malformaties onderstrepen het belang van het
niet onderschatten van deze pathologie. Bij vergelijkbare klinische
verschijnselen is het noodzakelijk om de aanwezigheid
van epistaxis te beoordelen en de familiegeschiedenis grondig
te onderzoeken. Concluderend benadrukt deze casus de noodzaak
van verhoogde waakzaamheid en uitgebreid onderzoek om
vroegtijdige identificatie en passend beheer van de ziekte van
Osler-Rendu te garanderen.
BIBLIOGRAFIE
Claire L Shovlin, P. F. (2023, December). Clinical manifestations and diagnosis
of hereditary hemorrhagic telangiectasia (Osler-Weber-Rendu syndrome).
Récupéré sur UpToDate: https://www.uptodate.com/contents/clinicalmanifestations-and-diagnosis-of-hereditary-hemorrhagic-telangiectasia-oslerweber-rendu-syndrome?search=osler%20weber%20rendu&source=search_
result&selectedTitle=1~72&usage_type=default&display_rank=1
Jean L-Bolognia, J. V. (2022). Dermatologie: l’essentiel. France: Elsevier Masson.
Jean-Hilaire Saurat, D. L.-M. (2017). Dermatologie et infections sexuellement
transmissibles. Elsevier Masson.
Maart 2024

38
SCIENCE NEWS
Vaccins tegen huidkanker in 2025?
Het farmaceutische bedrijf Moderna hoopt tegen 2025 een vaccin tegen huidkanker op de markt te kunnen brengen. “De resultaten
zijn veelbelovend”, zegt Evelien Smits, hoogleraar immunologie aan de Universiteit Antwerpen. Bijzonder is ook dat
andere vormen van kanker bestreden kunnen worden met zo’n gepersonaliseerd vaccin op basis van mRNA. In totaal namen
157 huidkankerpatiënten bij wie de kankercellen al waren uitgezaaid, deel aan het onderzoek. Nadat hun tumoren waren verwijderd,
kregen sommigen van hen het vaccin. “De onderzoekers gaven een groep patiënten de combinatie van de standaard
immunotherapiebehandeling en het gepersonaliseerde kankervaccin. Ze vergeleken deze combinatie met een groep die alleen
het immunotherapiemedicijn kreeg”, legt Evelien Smits uit. De patiënten werden drie jaar lang gevolgd. “De resultaten zijn
veelbelovend. De mensen die de combinatie kregen, hadden de helft minder kans op herval of overlijden.” Het risico op overlijden
en recidief na ablatie, om precies te zijn, daalde met 49%. Het risico op verspreiding van de ziekte daalde met 62%. “De
onderzoekers zijn nu begonnen met een groot onderzoek waarin ze 1000 patiënten behandelen,” voegt ze eraan toe. In totaal
nemen 14 landen deel aan deze nieuwe onderzoeksfase, waaronder België.
Multiple actinische keratose erkend
als beroepsziekte
Multiple actinische keratose wordt toegevoegd aan
de lijst van beroepsziekten van FEDRIS (Federaal
Agentschap voor Beroepsrisico’s). Dit betekent dat
deze ziekte nu, onder bepaalde voorwaarden, erkend
kan worden bij werknemers die in de privésector of
voor lokale overheden werken wanneer ze blootgesteld
zijn aan een beroepsrisico. Mensen die deze
voorloper van huidkanker tijdens hun loopbaan
hebben opgelopen, kunnen recht hebben op schadevergoeding
als ze aan een aantal voorwaarden
voldoen. In het geval van deze pathologie houdt
dit beroepsrisico in dat ze tijdens hun loopbaan
minstens 20.000 uur in een typisch buitenberoep
hebben gewerkt. De berekening houdt rekening met
werkdagen van mei tot september (zonnige dagen
in andere maanden worden gecompenseerd door
regenachtige dagen in de zomer). Deze dagen tellen
als 8 u/d. Typische openluchtberoepen zijn: landbouwer,
boom- en fruitteler, tuinier, hovenier, houthakker,
medewerker bosbouw en beheer natuurlijke
hulpbronnen, bemanningslid vissersboot, wegenwerker,
dakwerker, metaalbewerker, bouwvakker,
op voorwaarde dat deze activiteiten hoofdzakelijk
buiten worden uitgevoerd. Met andere woorden,
als een werknemer ongeveer 25 jaar in een van de
bovenstaande beroepen heeft gewerkt, is er sprake
van een beroepsrisico. Er is een extra voorwaarde:
er moeten minstens 6 actinische keratosen zijn per
huidgebied dat aan de zon is blootgesteld.
De voordelen van kunstmatige intelligentie
bij het voorkomen van medische fouten
Een onderzoek met 29 universitaire medische centra die
deelnemen aan het Hospital Medicine ReEngineering
Network, een samenwerkingsnetwerk voor het verbeteren
van de kwaliteit van zorg, had als doel de voordelen van
kunstmatige intelligentie in de medische praktijk aan te
tonen. De casussen werden willekeurig geselecteerd uit
een grote steekproef, wat resulteerde in een eindcohort
van 2.428 patiënten. Deze patiënten vertoonden bijzonder
ernstige pathologieën en driekwart van hen, oftewel 1.863
patiënten, overleed tijdens hun ziekenhuisopname. Een
eerste systematische beoordeling van elk medisch dossier
werd uitgevoerd door de artsen om de aan- of afwezigheid
van diagnostische fouten op te sporen, gevolgd door een
schatting van de mogelijke impact van deze fouten. Elk
dossier werd beoordeeld door twee artsen die gespecialiseerd
waren in het herkennen van diagnostische
fouten, en een derde arts was beschikbaar om eventuele
meningsverschillen tussen de eerste twee op te lossen.
Van alle bestudeerde dossiers werden 550 patiënten, of
23% van de steekproef, getroffen door een diagnostische
fout. Deze fouten resulteerden in 436 gevallen in tijdelijke
of permanente schade. De onderzoekers stelden vast dat
diagnostische fouten bijdroegen aan 121 van de sterfgevallen
die zich voordeden. De meest voorkomende fouten
in dit onderzoek waren vertragingen bij het stellen van
diagnoses in plaats van daadwerkelijke fouten. Dit was
het geval wanneer een specialist te laat werd gebeld of
wanneer een alternatieve diagnostische hypothese niet
op tijd was overwogen. Andere fouten hielden verband
met het verkeerd voorschrijven van tests of fouten bij
de interpretatie van resultaten. De onderzoekers konden
vaststellen dat het vermijden van deze tekortkomingen
deze fouten met 40% zou hebben verminderd.
Ref.: https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/
article-abstract/2813854
Maart 2024

EXPERT IN HAAR EN HOOFDHUID
AANBEVOLEN DOOR MEER DAN
50.000 DERMATOLOGEN 1
VERWIJDERT
100% VAN DE
ZICHTBARE ROOS 2
NA 4 WEKEN
BEHANDELING
BRENGT HET HOOFD-
HUIDMICROBIOOM
WEER IN BALANS
VOORKOMT
TOT 6 WEKEN
TERUGKEER 3
DAG 0 DAG 31
VOOR/NA – KLINISCH BEWEZEN 4
ANTI-ROOS DS
SHAMPOO
1% SELENIUMDISULFIDE
ANTI-SCHIMMELWERKING
1% SALICYLZUUR
KERATOLYTISCH EFFECT
1 Enquête uitgevoerd door AplusA en andere partners tussen januari 2021 en juli 2021,
over de dermocosmetischemarkt onder dermatologen uit 34 landen die samen meer dan
82% van het wereldwijde GDP vertegenwoordigen.
2 Consumententest op 262 deelnemers – regelmatig gebruik gedurende 2 weken - Italië.
3 Klinische studie op 45 personen na 4 weken gebruik en 6 weken onderhoud.
4 Klinische studie op 45 personen, 3x/week gebruik. Beeld komt overeen met het
gemiddeld behaalde resultaat.
5 Klinische studie met follow up naar de micro-organismen die een rol spelen bij roos,
56 personen, 3x/week gebruik gedurende 4 weken.
ALS MONOTHERAPIE OF AANVULLEND
BIJ MEDICATIE TE GEBRUIKEN

40
REPORTAGE
BARICITINIB VOOR
DE BEHANDELING VAN
ATOPISCHE DERMATITIS:
EEN PATIËNTEN CASUS
Atopische dermatitis (AD) is een chronische ontstekingsziekte van de huid die gekenmerkt wordt door een droge en eczemateuze
huid met aanhoudende jeuk. Een beter inzicht in de pathofysiologische basis van AD resulteerde de voorbije jaren in
de ontwikkeling van verschillende nieuwe geneesmiddelen die op een effectieve en veilige manier verlichting kunnen bieden
voor patiënten met AD. Zo toonde onderzoek aan dat de JAK-STAT signaaltransductiecascade een belangrijke rol speelt in
verschillende pathofysiologische processen bij AD. Naast een centrale rol in de modulering van verschillende immunologische
processen, is de JAK-STAT pathway namelijk ook betrokken in de regulatie van de huidbarrière en in de modulering van
perifere zenuwbanen die zorgen voor de ontwikkeling van jeuk bij AD. 1 Dit maakt van de JAK-STAT pathway een interessant
therapeutisch target in de behandeling van AD. Baricitinib is een oraal toegediende selectieve inhibitor van JAK1 en JAK2 die
in verschillende klinische studies zijn effectiviteit bewees bij patiënten met AD. 2-7 Om deze effectiviteit verder te illustreren
vroegen we Dr. Valérie Failla, dermatologe in de Clinique André Renard te Ans, om een patiëntencasus uit haar eigen praktijk
met ons te delen.
CASUS
De patiënt in kwestie betreft een 34-jarige lerares die van
kindsbeen af lijdt aan AD. Daarnaast heeft de patiënt ook last
van allergisch asthma, uitgelokt door huisstofmijt, gras- en
berkenpollen en kattenhaar. De dame leeft op het platteland en is
al meer dan 10 jaar in behandeling bij Dr. Failla. De patiënt geeft
verder aan dat haar AD niet seizoensgebonden is. Het is wel zo dat
haar symptomen op bepaalde momenten meer uitgesproken zijn
dan op andere tijdstippen, maar er zijn weinig tot geen momenten
waarop ze helemaal geen last heeft van de AD.
Tijdens haar kinderjaren werd de patiënt behandeld met
fototherapie, maar deze behandeling bracht weinig soelaas.
Later kreeg ze verschillende injecties met corticosteroïden
toegediend. Deze injecties zorgden steeds voor een
kortstondige verlichting van de AD symptomen, maar niet
voor een duurzame verbetering. Boven op haar AD kreeg de
patiënt doorheen de jaren verschillende impetigo infecties
waardoor ze op regelmatige basis haar toevlucht moest nemen
tot antibiotica. Bij de initiële consultatie bij Dr. Failla werd de
patiënt behandeld met desloratadine (5 mg/dag) en kreeg ze
Inuvair® voor haar astma. In geval van een astma aanval werd
deze anti-astmatische behandeling aangevuld met salbutamol.
De patiënt werd vervolgens behandeld met ciclosporine en
deze behandeling zorgde voor een duurzame verbetering van
haar AD symptomen. De aard van dit middel laat echter niet
toe om deze behandeling oneindig verder te zetten en na twee
jaar werd dan ook besloten om de ciclosporine te stoppen en
over te schakelen naar een behandeling met methotrexaat.
Jammer genoeg bleek deze behandeling helemaal niet
effectief te zijn bij de dame en de therapie ging bovendien
ook nog eens gepaard met
een erg slechte tolerantie.
Er werd dan ook snel
besloten om over te stappen
naar een behandeling
met dupilumab, een
monoklonaal antilichaam
gericht tegen interleukine-4
en -13. De
patiënt werd gedurende
16 weken behandeld met
dit middel, maar tijdens
die periode ontwikkelde
ze maar liefst 4 episodes
van conjunctivitis. Mede
Dr Valérie Failla
Dermatologe
Clinique André Renard
(Ans)
op advies van de oftalmoloog werd dan ook besloten om de
behandeling te stoppen. Op dat moment stelde Dr. Failla de
patiënt voor om over te schakelen naar een behandeling met
de JAK inhibitor baricitinib (Olumiant®). De mogelijke
bijwerkingen van deze behandeling beschreven in de bijsluiter
zorgden er echter voor dat de patiënt erg weigerachtig stond
tegenover het gebruik van een JAK inhibitor. Op haar
aandringen werd dan ook besloten om in plaats daarvan te
starten met een behandeling met tralokinumab (anti-IL13). Na
de tralokinumab inductiefase (m.a.w. na de eerste 4 injecties)
zag men echter een acute en ernstige verergering in de AD
symptomen waarna de behandeling werd gestopt. Door middel
van een aantal injecties met corticosteroïden kon de situatie
enigszins genormaliseerd worden waarna de patiënt bereid
werd gevonden om toch te starten met een behandeling met
baricitinib. Erg snel na het starten van deze behandeling
Maart 2024

REPORTAGE
41
Voor de meeste patiënten met AD is het van cruciaal belang dat
een behandeling zorgt voor een verbetering in de jeuk en in de
pijn die veroorzaakt wordt door het krabben. Bij het gebruik
van baricitinib ziet men al na een paar dagen een sterke
verbetering in deze symptomen, wat zich op zijn beurt vertaalt
in een snelle verbetering van de slaapkwaliteit van patiënten en
van hun algemene levenskwaliteit.*
Figuur 1 : AD symptomen aan baseline en na 4 weken
Baseline
Na 4 weken
gaf de patiënt aan dat haar AD symptomen sterk verbeterd
waren en daarnaast stelde men ook een normalisatie van de
huid vast (Figuur 1).
Voorafgaand aan de start van de baricitinib behandeling werd
de patiënt op het hart gedrukt om erg waakzaam te zijn voor
signalen van flebitis, of trombo-embolie. Toen de patiënt
tijdens haar verlof een aantal knobbels in haar kuiten voelde
besloot ze dan ook om de behandeling te onderbreken uit
angst voor trombo-embolische complicaties en contacteerde
ze haar dermatoloog. Uit een echografie van de kuiten en een
bloedafname bleek echter dat de knobbels in kwestie niet
cardiologisch van aard waren, maar eerder het gevolg van
uitdroging. Ondertussen is de patiënt al meer dan 6 maanden in
een duurzame remissie onder de behandeling met baricitinib.
Daarenboven wordt de therapie erg goed verdragen, zonder
noemenswaardige neveneffecten.
DISCUSSIE
De Belgische terugbetalingscriteria voor baricitinib stipuleren
dat dit middel enkel terugbetaald kan worden in patiënten waarbij
een eerdere behandeling met dupilumab of tralokinumab faalde.
Dit zorgt er dan ook voor dat patiënten die dit middel krijgen in
de dagelijkse praktijk vaak al een lang behandelingstraject achter
zich hebben liggen. Deze casus is een mooie illustratie van hoe
een behandeling met baricitinib toch kan zorgen voor een
snelle en duurzame verbetering van de AD symptomen bij
deze patiënten. Dr. Failla benadrukt hierbij vooral het belang
van de snelheid waarmee baricitinib werkt.
Zoals deze casus ook illustreert kunnen de mogelijke
bijwerkingen van een JAK inhibitor zorgen voor de nodige
bezorgdheid bij patiënten. Een goede patiënten educatie
waarbij de nadruk gelegd wordt op het tijdig herkennen van
bepaalde alarmsignalen (bv. dyspneu, knobbels in de kuiten,
infecties, koorts, pijn ter hoogte van de borst, etc.) is dan
ook essentieel bij het gebruik van deze middelen. Daarnaast
is het ook cruciaal om voorafgaand aan een behandeling een
duidelijk beeld te krijgen van het risicoprofiel van de patiënt
in kwestie. Naast het uitsluiten van tuberculose en eventuele
oncologische contra-indicaties bestaat dit vooral ook uit een
evaluatie van het trombo-embolische risico.
Kort samengevat zorgde een behandeling met baricitinib
in deze sterk voorbehandelde patiënt voor een duurzame
remissie van de AD zonder noemenswaardige neveneffecten.
Gelijkaardige resultaten vinden we ook terug in de klinische
studies met baricitinib bij atopische dermatitis.
Publiredac gerealiseerd voor Lilly België
Maart 2024

ESSENTIËLE GEGEVENS VAN DE SKP 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Olumiant 1 mg filmomhulde tabletten Olumiant 2 mg filmomhulde
Verpakking Publieksprijs ACTIEF WIGW Tb
tabletten Olumiant 4 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Olumiant 1 mg filmomhulde tabletten
Elke filmomhulde tablet bevat 1 mg baricitinib. Olumiant 2 mg filmomhulde tabletten Elke filmomhulde tablet bevat 2 mg baricitinib. Olumiant 4 mg Olumiant 2 mg 28 tabs € 909,37 € 12,10 € 8,00 Bf
filmomhulde tabletten Elke filmomhulde tablet bevat 4 mg baricitinib. Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1. 3. FARMACEUTISCHE
VORM Filmomhulde tablet (tablet) Olumiant 1 mg filmomhulde tabletten Zeer lichtroze, 6,75 mm ronde tabletten, met aan de ene zijde ingeslagen
84 tabs € 2.401,02 € 15,00 € 9,90 Bf
“Lilly” en aan de andere zijde “1”. Olumiant 2 mg filmomhulde tabletten Lichtroze, 9 x 7,5 mm langwerpige tabletten, met aan de ene zijde ingeslagen
Olumiant 4 mg 28 tabs € 909,37 € 12,10 € 8,00 Bf
“Lilly” en aan de andere zijde “2”. Olumiant 4 mg filmomhulde tabletten Medium roze, 8,5 mm ronde tabletten, met aan de ene zijde ingeslagen “Lilly”
en aan de andere zijde “4”. De tabletten hebben aan beide zijden een uitholling. 4. KLINISCHE GEGEVENS 4.1 Therapeutische indicaties Reumatoïde
84 tabs € 2.401,02 € 15,00 € 9,90 Bf
artritis Baricitinib is geïndiceerd voor gebruik bij volwassen patiënten die onvoldoende hebben gereageerd op één of meer diseasemodifying
antirheumatic drugs (DMARD’s) of daar intolerant voor zijn voor de behandeling van matige tot ernstige reumatoïde artritis. Baricitinib kan worden gebruikt als monotherapie of in combinatie met methotrexaat (zie rubriek 4.4,
4.5 en 5.1 voor de beschikbare gegevens over andere combinaties). Atopische dermatitis Baricitinib is geïndiceerd voor de behandeling van matige tot ernstige atopische dermatitis bij volwassen en pediatrische patiënten van
2 jaar en ouder die in aanmerking komen voor systemische therapie. Alopecia areata Baricitinib is geïndiceerd voor de behandeling van ernstige alopecia areata bij volwassen patiënten (zie rubriek 5.1). Juveniele idiopathische
artritis Baricitinib is geïndiceerd voor de behandeling van actieve juveniele idiopathische artritis bij patiënten van 2 jaar en ouder die onvoldoende hadden gereageerd op of intolerantie hebben gehad voor een of meer eerdere
conventionele synthetische of biologische DMARD’s: polyarticulaire juveniele idiopathische artritis (polyarticulaire reumafactor positief [RF+] of negatief [RF-], uitgebreid oligoarticulair), enthesitis-gerelateerde artritis, en
juveniele artritis psoriatica. Baricitinib kan worden gebruikt als monotherapie of in combinatie met methotrexaat. 4.2 Dosering en wijze van toediening De behandeling moet worden ingesteld door artsen met ervaring in de
diagnostiek en behandeling van de aandoeningen waarvoor dit geneesmiddel is geïndiceerd. Dosering Reumatoïde artritis De aanbevolen dosering baricitinib is 4 mg eenmaal daags. Een dosering van 2 mg eenmaal daags
wordt aanbevolen voor patiënten met een hoger risico op veneuze trombo-embolie (VTE), ernstige ongewenste cardiovasculaire voorvallen (MACE) en maligniteiten, voor patiënten > 65 jaar en voor patiënten met een
voorgeschiedenis van chronische of recidiverende infecties (zie rubriek 4.4). Een dosering van 4 mg eenmaal daags kan worden overwogen voor patiënten bij wie de ziekteactiviteit onvoldoende onder controle is met een
dosering van 2 mg eenmaal daags. Een dosering van 2 mg eenmaal daags moet worden overwogen voor patiënten bij wie de ziekteactiviteit met 4 mg eenmaal daags stabiel onder controle is gekomen en die in aanmerking
komen voor een verlaging van de dosering (zie rubriek 5.1). Atopische dermatitis Volwassenen De aanbevolen dosering baricitinib is 4 mg eenmaal daags. Een dosering van 2 mg eenmaal daags wordt aanbevolen voor patiënten
met een hoger risico op VTE, MACE en maligniteiten, voor patiënten ≥ 65 jaar en voor patiënten met een voorgeschiedenis van chronische of recidiverende infecties (zie rubriek 4.4). Een dosering van 4 mg eenmaal daags kan
worden overwogen voor patiënten bij wie de ziekteactiviteit onvoldoende onder controle is met een dosering van 2 mg eenmaal daags. Een dosering van 2 mg eenmaal daags moet worden overwogen voor patiënten bij wie de
ziekteactiviteit met 4 mg eenmaal daags stabiel onder controle is gekomen en die in aanmerking komen voor een verlaging van de dosering (zie rubriek 5.1). Baricitinib kan worden gebruikt met of zonder topicale
corticosteroïden. De werkzaamheid van baricitinib kan worden versterkt als het gegeven wordt met topicale corticosteroïden (zie rubriek 5.1). Topicale calcineurineremmers kunnen worden gebruikt maar dienen te worden
voorbehouden voor alleen de gevoelige gebieden, zoals het gezicht, de nek, intertrigineuze en genitale gebieden. Stoppen met de behandeling moet worden overwogen bij patiënten die na 8 weken behandeling geen tekenen
van therapeutisch voordeel hebben laten zien. Kinderen en adolescenten (van 2 jaar en ouder) De aanbevolen dosering baricitinib is 4 mg eenmaal daags voor patiënten die 30 kg of meer wegen. Voor patiënten die tussen 10
kg en 30 kg wegen, is de aanbevolen dosering 2 mg eenmaal daags. Een verlaging tot de helft van de dosering moet worden overwogen voor patiënten bij wie de ziekteactiviteit met de aanbevolen dosering stabiel onder
controle is gekomen en die in aanmerking komen voor een verlaging van de dosering. Baricitinib kan worden gebruikt met of zonder topicale corticosteroïden. Topicale calcineurineremmers kunnen worden gebruikt maar dienen
te worden voorbehouden voor alleen de gevoelige gebieden, zoals het gezicht, de nek, intertrigineuze en genitale gebieden. Stoppen met de behandeling moet worden overwogen bij patiënten die na 8 weken behandeling geen
tekenen van therapeutisch voordeel hebben laten zien. Alopecia areata De aanbevolen dosering baricitinib is 4 mg eenmaal daags. Een dosering van 2 mg eenmaal daags wordt aanbevolen voor patiënten met een hoger risico
op VTE, MACE en maligniteiten, voor patiënten ≥ 65 jaar en voor patiënten met een voorgeschiedenis van chronische of terugkerende infecties (zie rubriek 4.4). Een dosering van 4 mg eenmaal daags kan worden overwogen
voor patiënten bij wie de ziekteactiviteit onvoldoende onder controle is met een dosering van 2 mg eenmaal daags. Een dosering van 2 mg eenmaal daags moet worden overwogen voor patiënten bij wie de ziekteactiviteit met
4 mg eenmaal daags stabiel onder controle is gekomen en die in aanmerking komen voor een verlaging van de dosering (zie rubriek 5.1). Zodra een stabiele respons is bereikt, wordt het aanbevolen de behandeling gedurende
ten minste enkele maanden voort te zetten om terugval te voorkomen. De baten-risicoverhouding van de behandeling moet met regelmatige tussenpozen op individuele basis opnieuw worden beoordeeld. Stoppen met de
behandeling moet worden overwogen bij patiënten die na 36 weken behandeling geen tekenen van therapeutisch voordeel hebben laten zien. Juveniele idiopathische artritis (van 2 tot 18 jaar) De aanbevolen dosering
baricitinib is 4 mg eenmaal daags voor patiënten die 30 kg of meer wegen. Voor patiënten die tussen 10 kg en 30 kg wegen, is de aanbevolen dosering 2 mg eenmaal daags. Bij patiënten bij wie na 12 weken behandeling geen
bewijs van therapeutisch voordeel wordt vastgesteld, dient te worden overwogen om de behandeling te staken. Start van de behandeling De behandeling moet niet worden gestart bij patiënten met een absolute
lymfocytentelling (ALC) van minder dan 0,5 x 10 9 cellen/l, een absolute neutrofielentelling (ANC) van minder dan 1 x 10 9 cellen/l of met een hemoglobinewaarde van minder dan 5 mmol/l. De behandeling kan worden ingesteld
zodra de waarden tot boven deze limieten hersteld zijn (zie rubriek 4.4). Dosis verlaging Bij patiënten die sterke organische aniontransporter 3 (OAT3)-remmers gebruiken, zoals probenecide, of met een creatinineklaring
tussen 30 en 60 ml/min, moet de aanbevolen dosering voor pediatrische patiënten worden gehalveerd en is de aanbevolen dosering voor volwassen patiënten 2 mg (zie rubriek 4.5). Speciale patiëntengroepen
Nierfunctiestoornissen De aanbevolen dosering is 2 mg eenmaal daags bij volwassen patiënten met een creatinineklaring tussen 30 en 60 ml/min. Bij pediatrische patiënten met een creatinineklaring tussen 30 en 60 ml/min
dient de aanbevolen dosering baricitinib te worden gehalveerd. Baricitinib wordt niet aanbevolen voor gebruik bij patiënten met een creatinineklaring < 30 ml/min (zie rubriek 5.2). Leverfunctiestoornissen Bij patiënten met
een lichte tot matige leverfunctiestoornis hoeft de dosering niet te worden aangepast. Baricitinib wordt niet aanbevolen voor gebruik bij patiënten met een ernstige leverfunctiestoornis (zie rubriek 5.2). Ouderen De klinische
ervaring bij patiënten > 75 jaar is zeer beperkt. Pediatrische patiënten (jonger dan 2 jaar) De veiligheid en werkzaamheid van baricitinib bij kinderen jonger dan 2 jaar zijn nog niet vastgesteld. Er zijn geen gegevens beschikbaar.
Zie rubriek 4.2 hierboven voor informatie over dosering bij kinderen van 2 jaar en ouder. De veiligheid en werkzaamheid van baricitinib bij kinderen jonger dan 18 jaar met alopecia areata zijn nog niet vastgesteld. Er zijn geen
gegevens beschikbaar. Wijze van toediening Voor oraal gebruik. Baricitinib wordt eenmaal daags met of zonder voedsel ingenomen en kan op elk moment van de dag worden ingenomen. Alternatieve toediening voor kinderen
Bij pediatrische patiënten die niet in staat zijn hele tabletten door te slikken, kan worden overwogen de tabletten in water te dispergeren. Er mag alleen water worden gebruikt om de tablet te dispergeren. Alleen het aantal
tabletten dat nodig is voor de dosis mag worden gedispergeerd. Als om welke reden dan ook niet de hele suspensie is toegediend, niet nog een tablet dispergeren en toedienen, maar wachten tot de volgende geplande dosis.
Voor instructies over het dispergeren van het geneesmiddel vóór toediening, zie rubriek 6.6. 4.3 Contra-indicaties Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor een van de in rubriek 6.1 vermelde hulpstoffen. Zwangerschap
(zie rubriek 4.6). 4.8 Bijwerkingen Samenvatting van het veiligheidsprofiel De vaakst gemelde bijwerkingen met baricitinib zijn verhoogd LDL-cholesterol (26,0%), bovensteluchtweginfecties (16,9%), hoofdpijn (5,2%),
herpes simplex (3,2%) en urineweginfecties (2,9%). Ernstige longontsteking en ernstige herpes zoster kwamen soms voor bij patiënten met reumatoïde artritis. Tabel met bijwerkingen Geschatte frequentie: zeer vaak
(≥ 1/10), vaak (≥ 1/100, < 1/10), soms (≥ 1/1.000, < 1/100), zelden (≥ 1/10.000, < 1/1.000), zeer zelden (< 1/10.000). De frequenties in tabel 2 zijn gebaseerd op samengevoegde gegevens van klinische onderzoeken bij
volwassenen en/of van na het in de handel brengen binnen de indicaties reumatoïde artritis, atopische dermatitis en alopecia areata, tenzij anders vermeld. Wanneer er opmerkelijke verschillen tussen de verschillende
indicaties zijn waargenomen, wordt dit toegelicht in de voetnoten onder de tabel. Tabel 2. Bijwerkingen Systeem/ orgaanklasse Infecties en parasitaire aandoeningen: Zeer vaak: Bovensteluchtweg-infecties Vaak: Herpes
zoster b Herpes simplex Gastro-enteritis Urineweginfecties Pneumonie d Folliculitis g Bloed- en lymfestelsel-aandoeningen: Vaak: Trombocytose > 600 x 10 9 cellen/l a, d Soms: Neutropenie < 1 x 10 9 cellen/l a Immuunsysteemaandoeningen:
Soms: Opzwellen van het gezicht Urticaria Voedings- en stofwisselingsstoornissen: Zeer vaak: Hypercholesterolemie a Soms: Hypertriglyceridemie a Zenuwstelsel-aandoeningen: Vaak: Hoofdpijn
Bloedvataandoeningen: Soms: Diepe veneuze trombose b Ademhalingsstelsel-, borstkas- en mediastinum-aandoeningen: Soms: Longembolie f Maagdarmstelsel-aandoeningen : Vaak: Misselijkheid d Buikpijn d Soms:
Diverticulitis Lever- en galaandoeningen: Vaak: ALAT verhoogd ≥ 3 x ULN a, d Soms: ASAT verhoogd ≥ 3 x ULN a, e Huid- en onderhuid-aandoeningen: Vaak: Rash Acne c Onderzoeken: Vaak: Verhoogd creatinekinase > 5 x ULN a, c
Soms: Gewichtstoename Omvat bij laboratoriummonitoring gedetecteerde veranderingen (zie tekst hieronder). b De frequentie van herpes zoster en diepe veneuze trombose is gebaseerd op de klinische onderzoeken bij
reumato ïde artritis. c In klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis kwamen acne en verhoogd creatinekinase > 5 x ULN soms voor. d In klinische onderzoeken bij atopische dermatitis kwamen misselijkheid en ALAT ≥ 3 x ULN
soms voor. In klinische onderzoeken bij alopecia areata kwam buikpijn soms voor. In klinische onderzoeken bij atopische dermatitis en alopecia areata kwamen longontsteking en trombocytose > 600 x 10 9 cellen/l soms voor.
e
In klinische onderzoeken bij alopecia areata kwam ASAT ≥ 3 x ULN vaak voor. f De frequentie van longembolie is gebaseerd op de klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis en atopische dermatitis. g Folliculitis werd
waargenomen in klinische onderzoeken bij alopecia areata. Dit was meestal gelokaliseerd op de hoofdhuid waar hernieuwde haargroei optrad. Beschrijving van geselecteerde bijwerkingen Maagdarmstelselaandoeningen In
klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis was de frequentie van misselijkheid tot en met week 52 met de combinatiebehandeling van methotrexaat en baricitinib bij behandelingsnaïeve patiënten hoger (9,3%) dan voor
methotrexaat alleen (6,2%) of baricitinib alleen (4,4%). In de samengevoegde gegevens van klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis, atopische dermatitis en alopecia areata kwam misselijkheid het vaakst voor tijdens de
eerste 2 behandelingsweken. Gevallen van buikpijn waren gewoonlijk licht, voorbijgaand, hielden geen verband met infectieuze of inflammatoire aandoeningen van het maagdarmstelsel en leidden niet tot onderbreking van de
behandeling. Infecties In de samengevoegde gegevens van klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis, atopische dermatitis en alopecia areata waren de meeste infecties licht tot matig van ernst. In onderzoeken met beide
doseringen, werden infecties gemeld bij respectievelijk 31,0%, 25,7% en 26,7% van de patiënten in de 4 mg-, 2 mg- en placebogroep. In klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis leidde de combinatie met methotrexaat
tot een verhoogd aantal infecties in vergelijking met monotherapie met baricitinib. Herpes zoster kwam bij reumatoïde artritis voor met een frequentie vaak, zeer zelden bij atopische dermatitis en soms bij alopecia areata. In
klinische onderzoeken bij atopische dermatitis kwamen huidinfecties die een behandeling met antibiotica vereisten minder vaak voor bij baricitinib dan met placebo. De incidentie van ernstige infecties met baricitinib was
gelijk aan placebo. De incidentie van ernstige infecties bleef stabiel tijdens langetermijnblootstelling. De algehele incidentie van ernstige infecties in het klinische onderzoeksprogramma was 3,2 per 100 patiëntjaren bij
reumatoïde artritis, 2,1 bij atopische dermatitis en 0,8 bij alopecia areata. Ernstige longontsteking en ernstige herpes zoster kwamen soms voor bij patiënten met reumatoïde artritis. Verhogingen van de levertransaminasen
Dosisafhankelijke verhogingen van ALAT en ASAT in het bloed werden gemeld in studies die langer dan 16 weken duurden. Verhogingen in gemiddelde ALAT/ASAT bleven stabiel in de tijd. De meeste gevallen van verhogingen
≥ 3 x ULN van het hepatisch transaminase waren asymptomatisch en voorbijgaand. Bij patiënten met reumatoïde artritis resulteerde de combinatie van baricitinib met potentieel hepatotoxische geneesmiddelen, zoals
methotrexaat, in een toegenomen frequentie van deze verhogingen. Lipidenverhogingen In de samengevoegde gegevens van klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis, atopische dermatitis en alopecia areata ging de
behandeling met baricitinib gepaard met dosisafhankelijke verhogingen van de lipidenparameters waaronder totaal cholesterol, LDL-cholesterol en hoge dichtheid lipoproteïne (HDL)-cholesterol. Er was geen verandering in
de LDL/HDL-ratio. Verhogingen werden waargenomen na 12 weken en bleven daarna stabiel op een hogere waarde dan baseline, ook in het langdurige verlengingsonderzoek bij reumatoïde artritis. Spiegels van gemiddeld
totaal cholesterol en LDL-cholesterol namen toe tot en met week 52 bij patiënten met atopische dermatitis en alopecia areata. In klinische onderzoeken bij reumatoïde artritis werd de behandeling met baricitinib in verband
gebracht met dosisafhankelijke toenames in triglyceriden. Er was geen toename in triglyceridenspiegels in klinische onderzoeken bij atopische dermatitis en alopecia areata. Verhogingen van het LDL-cholesterol verminderden
bij behandeling met een statine naar waarden van voor de behandeling. Creatinekinase (CK) Behandeling met baricitinib werd in verband gebracht met dosisafhankelijke toenames van CK. Gemiddeld CK was verhoogd in week 4
en bleef daarna op een hogere waarde dan op baseline. Bij alle indicaties waren de meeste gevallen van CK-verhogingen > 5 x ULN van voorbijgaande aard en de behandeling hoefde niet te worden gestopt. Er traden in de
klinische onderzoeken geen bevestigde gevallen van rabdomyolyse op. Neutropenie Gemiddelde neutrofielentellingen namen af na 4 weken en bleven in de tijd stabiel op een lagere waarde dan baseline. Er was geen duidelijke
relatie tussen neutropenie en het optreden van ernstige infecties. In klinische onderzoeken werd de behandeling echter onderbroken als de ANC < 1 x 10 9 cellen/l was. Trombocytose Dosisafhankelijke verhogingen in
gemiddelde trombocytenaantallen werden waargenomen en bleven stabiel in de tijd, op een hogere waarde dan baseline. Pediatrische patiënten Juveniele idiopathische artritis In totaal werden 220 patiënten van 2 tot 18 jaar
blootgesteld aan een willekeurige dosis baricitinib in het klinisch onderzoeksprogramma voor juveniele idiopathische artritis, wat neerkomt op een blootstelling van 326 patiëntjaren. Bij pediatrische patiënten die werden
behandeld met baricitinib in de placebogecontroleerde, dubbelblinde, gerandomiseerde ontwenningsperiode van het klinisch onderzoek naar juveniele idiopathische artritis (n=82), kwam hoofdpijn zeer vaak voor (11%),
neutropenie < 1.000 cellen/mm 3 kwam vaak voor (2,4%, één patiënt) en longembolie kwam vaak voor (1,2%, één patiënt). Pediatrische atopische dermatitis De veiligheidsbeoordeling bij kinderen en adolescenten is gebaseerd
op de veiligheidsgegevens van de fase III-studie BREEZE-AD-PEDS waarin 466 patiënten tussen 2 en 18 jaar een dosis baricitinib hadden gekregen. Over het algemeen was het veiligheidsprofiel bij deze patiënten vergelijkbaar
met hetgeen wat was waargenomen bij de volwassen populatie. Neutropenie (< 1 x 10 9 cellen/liter) kwam vaker voor (1,7%) vergeleken met volwassenen. Melding van vermoedelijke bijwerkingen Het is belangrijk om na
toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de
gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via: België: Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, Afdeling Vigilantie, Postbus 97, B-1000 Brussel Madou, Website:
www.eenbijwerkingmelden.be, e-mail: adr@fagg.be. Luxembourg : Centre Régional de Pharmacovigilance de Nancy ou Division de la pharmacie et des médicaments de la Direction de la santé Site internet : www.guichet.lu/
pharmacovigilance 7. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Eli Lilly Nederland B.V., Papendorpseweg 83, 3528 BJ Utrecht, Nederland. 8. NUMMER(S) VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN Olumiant 1 mg filmomhulde tabletten EU/1/16/1170/017 EU/1/16/1170/018 EU/1/16/1170/019 Olumiant 2 mg filmomhulde tabletten EU/1/16/1170/001 EU/1/16/1170/002
EU/1/16/1170/003 EU/1/16/1170/004 EU/1/16/1170/005 EU/1/16/1170/006 EU/1/16/1170/007 EU/1/16/1170/008 Olumiant 4 mg filmomhulde tabletten EU/1/16/1170/009 EU/1/16/1170/010
EU/1/16/1170/011 EU/1/16/1170/012 EU/1/16/1170/013 EU/1/16/1170/014 EU/1/16/1170/015 EU/1/16/1170/016 9. DATUM VAN EERSTE VERLENING VAN DE VERGUNNING/VERLENGING VAN DE
VERGUNNING Datum van eerste verlening van de vergunning: 13 februari 2017 Datum van laatste verlenging: 12 november 2021 10. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 18 oktober 2023. Gedetailleerde informatie
over dit geneesmiddel is beschikbaar op de website van het Europees Geneesmiddelenbureau http://www.ema.europa.eu. AFLEVERINGSWIJZE Aan beperkt medisch voorschrift onderworpen geneesmiddel.
Referenties: 1. Huang I-H, et al. Front Immunol 2022;13:1068260. 2. Guttman-Yassky E, et al. J Am Acad Dermatol 2019; 80:913–21 e9.
3. Simpson E, et al. J Am Acad Dermatol 2020; 83:839–46. 4. Simpson E, et al. Br J Dermatol 2020; 183:242–55. 5. Simpson E, et al. J Am Acad Dermatol 2021 Jul;85(1):62-70.
6. Reich K, et al. JAMA Dermatol 2020; 156:1333–43.
7. Bieber T, et al. J Eur Acad Dermatol Venereol 2021; 35:476–85.
* Visie van de behandelende arts van deze patient
Dit materiaal is bestemd voor personen die -wettelijk bevoegd zijn om geneesmiddelen voor te schrijven of af te leveren
Afleveringswijze: Geneesmiddel dat aan beperkt geneeskundig voorschrift is onderworpen.
PP-BA-BE-0530 Februari 2024
E.R./V.U.: ELB - 1/4B Markiesstraat - 1000 Bruxelles/ Brussel

SCIENCE NEWS
43
Impact van de mondmaskers
De Hoge Gezondheidsraad heeft de impact op het milieu en de gezondheid van het gebruik van de mondmaskers bestudeerd,
waardoor het concludeerde dat de bescherming die mondmaskers bieden tijdens een pandemie veel zwaarder weegt dan de
mogelijke gezondheidsrisico’s van intensief gebruik. Er werden echter vragen gesteld over de mogelijke negatieve effecten van
intensief en langdurig gebruik van deze maskers. Tijdens het productieproces worden meerdere chemische stoffen gebruikt
om bepaalde antimicrobiële en kwaliteitseigenschappen te verkrijgen.
• Er wordt namelijk vaak zilver toegevoegd omwille van zijn biocidale werking. Vanuit een conservatieve schatting van de
blootstelling, bleek dat de hoeveelheid zilver die gebruikers inademen, over het algemeen onder de kritische waarden voor
schadelijke gezondheidseffecten ligt, hoewel uitzonderingen mogelijk blijven afhankelijk van het type/merk van de maskers.
Gezien de uitstekende fysische filtercapaciteit van veel maskers, kan het gebruik van zilverhoudende maskers gunstig zijn
voor gezondheidswerkers die zwaar worden blootgesteld aan pathogenen, maar het extra voordeel van het zilver is waarschijnlijk
klein voor het grote publiek.
• Titaniumdioxide wordt meestal aan mondmaskers toegevoegd voor cosmetische eigenschappen (witter maken). Met behulp
van een conservatieve risicobeoordeling werd vastgesteld dat gezondheidsrisico’s niet kunnen worden uitgesloten in bepaalde
gevallen van intensief gebruik en sterke maskerspecifieke TiO2 afgifte. Aangezien er enig bewijs is voor de mogelijke carcinogeniteit
van TiO2 voor mensen, moet TiO2 op basis van het voorzorgsprincipe worden verboden in mondmaskers, met name
in de wegwerpmaskers die gedurende 4 - 8 uur worden gedragen. De cosmetische voordelen en de beperkte antibacteriële
en antivirale capaciteit van TiO2 wegen in deze korte periode niet op tegen vermijdbare gezondheidsrisico’s.
• Er zijn ook sporen van andere schadelijke stoffen gevonden, maar het gebruik daarvan is over het algemeen zeer beperkt en
ligt onder de gezondheidsnorm. Wat betreft de invloed van micro- en nanoplastics op de gezondheid is verder onderzoek nodig.
Checkpointremmers: een verhoogd risico op
bulleuze dermatosen
Om de incidentie van bulleuze dermatosen veroorzaakt door
checkpointremmers te bepalen, analyseerden Kawsar et al. retrospectief
gegevens van 7.391 volwassen patiënten die tussen
2006 en 2019 werden behandeld voor alle soorten kanker in vier
gespecialiseerde centra in het Verenigd Koninkrijk. Immuunreactieve
bulleuze huidbijwerkingen werden gemeld bij 22 van de
gevolgde patiënten (0,3%), waaronder 16 gevallen van bulleuze
pemphigoïd. De mediane leeftijd bij aanvang was 76 jaar, met
een overwicht aan mannen. De meeste patiënten hadden cutaan
melanoom (73%, n=16), waarvan 81% (13/16) BRAF wild-type was.
Graad 1 huidtoxiciteit werd waargenomen bij 9% van de patiënten,
graad 2 bij 45%, graad 3 bij 41% en graad 4 bij 4%. Slijmvliezen
waren betrokken in 27% van de gevallen.
De auteurs melden dat een kwart van de biopsiebevestigde gevallen
van bulleuze pemphigoïd niet gepaard ging met een huidbulla.
De mediane tijd tot het optreden van deze bijwerkingen was
12 maanden en de mediane duur van de symptomen was zes
maanden. De mediane tijd tot het optreden was langer bij één
behandeling met anti-PD1 of anti-PDL1: 12 maanden, terwijl dit
zeven maanden was bij meerdere gelijktijdig voorgeschreven
antikankermiddelen.
Twee gevallen traden op na het einde van de behandeling met
checkpointremmers: een maand later en de andere drie maanden
later. In de andere 20 gevallen, toen de bulleuze bijwerking
optrad, was de behandeling met checkpointremmer permanent
gestopt in 55% van de patiënten en slechts opgeschort in 20%.
Vier patiënten bleven de checkpointremmer gebruiken en bij twee
van hen werd een nieuwe bulleuze opflakkering waargenomen.
Topische 5-FU bij de behandeling
van de ziekte van Bowen
Er werd een multicentrisch non-inferioriteitsonderzoek uitgevoerd
om de resultaten van tweemaal daags aanbrengen
van 5% 5-FU crème gedurende 4 weken of twee sessies
PDT met methylaminolevulinaat (MAL) met een tussenpoos
van een week te vergelijken met chirurgische excisie met
een marge van 5 mm bij patiënten met de ziekte van Bowen
van 4 tot 40 mm. Tussen mei 2019 en januari 2021 werden
250 patiënten gerandomiseerd tussen de drie behandelgroepen.
Het percentage patiënten dat na 12 maanden
vrij was van laesies was 97,4% (75/77) na excisie, 85,7%
(66/77) na 5-fluorouracil en 82,1% (64/78) na PDT. De twee
niet-invasieve behandelingen leidden significant vaker tot
een goed of uitstekend cosmetisch resultaat. Op basis van
een vooraf gedefinieerde non-inferioriteitsmarge van 22%
is topisch 5-FU dus niet inferieur aan excisie en wordt het
geassocieerd met een beter cosmetisch resultaat. Er kan
geen conclusie worden getrokken met betrekking tot de
niet-inferioriteit van maligne lymfkliertherapie ten opzichte
van excisie (bovengrens van het 95% betrouwbaarheidsinterval:
-23,1). Het gebruik van 5 FU crème kan worden
voorgesteld als alternatief voor chirurgische excisie bij de
behandeling van de ziekte van Bowen.
Ref.: Ahmady S, et al. Surgical excision versus topical 5% 5-fluorouracil
and photodynamic therapy in treatment of Bowen’s disease: A
multicenter randomized controlled trial. J Am Acad Dermatol. 2024
Jan;90(1):58-65.
Maart 2024

44
KINDERDERMATOLOGIE
SOPHIE GOLSTEIN
Afdeling Dermatologie, universitair kinderziekenhuis Koningin Fabiola
DIFFERENTIËLE DIAGNOSE
VAN OORAANDOENINGEN
Gebaseerd op een presentatie van dr. Bonigen tijdens het seminar over
kinderdermatologie in het Necker Ziekenhuis (SDPHN 2023).
De oorzaken van huidlaesies op de oren zijn
gevarieerd, waaronder infectieuze, inflammatoire
en tumoroorzaken. Er zijn bepaalde aandoeningen
geïdentificeerd die specifiek zijn voor dit gebied, maar
oorletsels kunnen ook verband houden met meer algemene
dermatologische pathologieën. Een gedetailleerde analyse van
de klinische symptomen helpt ons hypotheses te formuleren.
Laesies op de oorlel suggereren bijvoorbeeld een andere
diagnose dan laesies op de helix.
Oorletsels kunnen voorkomen bij veelvoorkomende dermatologische
aandoeningen zoals psoriasis, eczeem (dat scheurtjes
op de oorlel veroorzaakt) of contacteczeem. We zien contacteczeem
op de oorlellen veroorzaakt door oorbellen, maar
ook contacteczeem rond de oren veroorzaakt door nikkel in
mobiele telefoons.
Minder vaak voorkomende aandoeningen zijn bulleuze lupus,
neonatale lupus, interferonopathieën en mastocytose.
Hydroa vacciniforme is een zeldzame fotodermatose die optreedt
in de uren na blootstelling aan de zon. Het komt vaker
voor bij jongens dan bij meisjes. Het is een dermatose die op
kinderleeftijd verschijnt (voor de leeftijd van 10 jaar), met
in de zomer recidieven en mogelijke cosmetische schade,
omdat deze necrotische laesies zich kunnen ontwikkelen tot
littekenvorming. Het is gekoppeld aan lokale en bloedreactivering
van het EBV-virus en maakt deel uit van het spectrum
van chronische EBV-infecties. Er wordt onderscheid gemaakt
tussen klassieke vacciniforme hydroa, die meestal verdwijnt
in de adolescentie, en vacciniform-achtige hydroa, die geassocieerd
wordt met lymfoproliferatieve aandoeningen. Als
onderdeel van de initiële work-up bij deze patiënten moet
worden gezocht naar mogelijke lymfoproliferatie met behulp
van beeldvorming (röntgenfoto van de borst + abdominale
echografie of thoraco-abdomino-pelvic CT-scan of PET-CT),
gevolgd door klinische controle, met het oog op het potentiële
risico op het ontwikkelen van lymfoproliferatie, rekening
houdend met het feit dat het risico bij deze patiënten moeilijk
te voorspellen is. De behandeling van hydro vacciniforme is
gebaseerd op strikte fotoprotectie, synthetische antimalaria,
thalidomide, corticosteroïden, enz.
Het oor kan tumorafwijkingen vertonen, of deze nu vanaf de
geboorte aanwezig zijn of op latere leeftijd zijn ontstaan. Eén
zo’n aandoening is infantiel hemangioom dat, als het zich in dit
gebied vormt, beoordeeld moet worden voor mogelijke behandeling
met propranolol. Daarnaast zijn er pijnlijke oorknobbels
(die ook bij kinderen kunnen voorkomen), pilomatricoom en
geïsoleerde nodulaire verkalking van Winer.
Bepaalde pathologieën zijn specifiek voor de oren, zoals het
rode-oorsyndroom. Dit is een uni- of bilaterale, oedemateuze
en erythemateuze aandoening van de oren. Dit syndroom veroorzaakt
brandende pijn bij patiënten. Het kan idiopathisch
of secundair zijn en gepaard gaan met hoofdpijn. Er is weinig
bekend over het pathofysiologische mechanisme, maar vasomotorische
of neuropathische aandoeningen worden vermoed.
Differentiële diagnoses zijn erytromelalgie (geassocieerd met
aandoeningen van de extremiteiten) of atrofische polychondritis
(geen betrokkenheid van de oorkwab, omdat het gaat om schade
aan het oorkraakbeen). De behandeling is niet gecodificeerd.
Deze aandoening wordt analoog aan migraine behandeld, vanwege
het voorgestelde mechanisme van vasomotorische stoornissen:
tricyclische antidepressiva, propranolol, gabapentine.
Op het gebied van infectieziekten kunnen we de volgende aandoeningen
vermelden:
• Borreliaallymfocytoom:
In Frankrijk worden jaarlijks ongeveer 50.000 gevallen van
de ziekte van Lyme gediagnosticeerd.
Erythema migrans kan worden waargenomen in de gelokaliseerde
fase, borreliaal lymfocytoom in de vroege gedissemineerde
fase en atrofische acrodermatitis in de late gedissemineerde
fase.
Borreliaal lymfocytoom verschijnt enkele weken of maanden
na een beet. Het komt vaker voor bij kinderen. Het is een
Maart 2024

KINDERDERMATOLOGIE
45
“De oorzaken van cutane laesies van de oren zijn
gevarieerd, waaronder infectieuze, inflammatoire
of tumorachtige oorzaken. Er worden bepaalde
aandoeningen geïdentificeerd die specifiek zijn
voor dit gebied, maar oorletsels kunnen ook in
verband worden gebracht met meer algemene
dermatologische pathologieën. Een gedetailleerde
analyse van de klinische symptomen helpt ons
hypotheses te formuleren...”
erythemateuze-paarsachtige, etterende, pseudotumorachtige
laesie die zich voornamelijk in de oorlel bevindt, maar minder
vaak in de helix, het tepelhof of het scrotum. De diagnose
is voornamelijk gebaseerd op serologie. De behandeling is
gebaseerd op een antibioticatherapie met in eerste instantie
Amoxicilline 50mg/kg/d gedurende 21 dagen en in tweede
instantie Doxycycline 4mg/kg/d.
• Infectieuze chondritis:
Dit is een infectie van het kraakbeen. De belangrijkste kiemen
zijn stafylococcus aureus en pseudomonas aeruginosa. Er
is een toename in de prevalentie van chondritis in de afgelopen
jaren, door een toename in het aantal piercings (wat
een bijdragende factor is). Andere risicofactoren (vooral bij
volwassenen) zijn diabetes en dermatologische aandoeningen
zoals atopische dermatitis (met een mogelijke ingang
in krablaesies).
Infectieuze chondritis wordt gekenmerkt door erytheem en
warm, pijnlijk oedeem van het oor. De oorkwab blijft gespaard.
Koorts en biologisch ontstekingssyndroom zijn niet
systematisch. Het risico is voornamelijk esthetisch, met mogelijke
vernietiging van het kraakbeen en esthetische gevolgen,
vooral als de chondritis wordt gecompliceerd door een abces.
De behandeling is gebaseerd op systemische antibioticatherapie
(Augmentin als eerstelijnsbehandeling). Klinische
symptomen moeten na 48-72 uur worden gecontroleerd; als
de respons niet bevredigend is, moeten fluoroquinolonen worden
toegevoegd om pseudomonas aeruginosa te behandelen.
Bij terugkerende chondritis is het belangrijk om te denken
aan chronische atrofische polychondritis.
Een van de differentiële diagnoses van infectieuze chondritis
is chronische atrofische polychondritis. Dit is een ontstekingsziekte
die wordt gekenmerkt door herhaalde episodes
van ontsteking van bepaalde kraakbenige structuren, met
name het oor, maar ook de neus, de sternocostale kraakbenen
en de luchtwegen. Extra-kraakbenige manifestaties kunnen
gepaard gaan met deze kraakbenige manifestaties: artralgie,
sensorineurale doofheid, oogheelkundige manifestaties (episcleritis,
scleritis), valvulopathieën.
Deze aandoening komt voornamelijk voor bij volwassenen,
maar kan (uitzonderlijk) ook bij kinderen voorkomen. De
behandeling is gebaseerd op niet-steroïdale ontstekingsremmers,
algemene corticosteroïden of immunosuppressiva.
Ten slotte is er het bloemkooloor. Dit is een pijnloze, opeenvolgende
laesie. De oorzaken kunnen infectieus (chondritis,
lepra), inflammatoir (chronische atrofische polychondritis)
of traumatisch (bloeduitstortingen bij rugbyspelers) zijn. Bij
kinderen moet herhaald trauma beschouwd worden als een
teken van misbruik.
Deze lijst, die niet volledig is, illustreert de verscheidenheid
aan pathologieën die de oren kunnen aantasten en benadrukt
het belang van een uitgebreide klinische beoordeling van onze
patiënten.
Maart 2024

46
QUIZ / KLINISCH GEVAL
ALISON VAN LOON 1 , BENSON OGUNJIMI 2 , OLIVIER AERTS 1
(1) Dermatologie en (2) Pediatrie, UZA, Antwerpen
WAT IS UW DIAGNOSE?
CONTEXT: een 5-jarige jongen, bekend met juveniele idiopathische
artritis (JIA) onder behandeling met oraal methotrexaat,
presenteerde zich op onze dermatologie afdeling vanwege het
abrupt verschijnen van jeukende, erythemateuze papulo-vesikels
op zijn rechteroor, en in mindere mate ook linkeroor, met name ter
hoogte van de (anti)helices. De huidlaesies traden op tijdens een
zonnige maar koude dag. De moeder herinnerde zich dat hij een
jaar eerder, ook in het vroege voorjaar, soortgelijke maar minder
uitgesproken laesies had, die na een paar weken spontaan genazen.
ONZE DIAGNOSE: JUVENILE SPRING ERUPTION
De klinische kenmerken kwamen overeen met een juveniele “voorjaarseruptie”
(Juvenile Spring Eruption; JSE), een variant van
een polymorfe lichteruptie (PLE), ook wel “voorjaarsperniose”
genoemd omdat niet alleen blootstelling aan UV-straling maar
ook koud weer een vereiste is (1). De diagnose wordt klinisch
gesteld, vereist geen aanvullend laboratoriumonderzoek, en de
behandeling kan bestaan uit een licht topisch corticosteroïd en
UV-bescherming.
REFERENTIES:
Nabatian AS, Rosman IS, Sturza J, Jacobson M. Juvenile Spring Eruption: A Variant of Perniosis? Am J Dermatopathol. 2015 Sep;37(9):721-3.
Maart 2024

DERMOPURE
BESTRIJDT
POST-ACNÉ VLEKKEN
EEN DOELTREFFENDE ROUTINE
IN 2 STAPPEN:
NIEUW
1 2
REINIGEN
VERMINDEREN
NIEUW
96%
BEVESTIGT **
ANTI-
ONZUIVERHEDEN
ANTI-VLEKKEN
ANTI-GLANS
ANTI-
ONZUIVERHEDEN
ANTI-
VLEKKEN
ANTI-
GLANS
2% SALICYLZUUR
AHA / BHA / PHA
REINIGENDE WERKING
* Gepatenteerd Thiamidol Frankrijk, België, Nederland (EP 2 758 381 B1)
** Consumententest met 100 vrijwilligers, 4 weken regelmatig gebruik, tweemaal per dag
EUCERIN.BE | EUCERIN BELGIUM | EUCERIN_BE

48
WDEIA
STEFAN KERRE
Dermatologie, huidziekten Imelda ziekenhuis Bonheiden
WDEIA,
WHAT IS NOT IN A NAME
Aan de hand van een casus wordt er ingegaan op WDEIA, gedefinieerd door
anaphylaxis op tarwe die zich slechts manifesteert in combinatie met een
inspanning. De naam WDEIA dekt echter niet de hele lading, waardoor diagnoses
kunnen gemist worden.
CASUS:
Een 22-jarige jongedame consulteert ivm 2 opstoten van urticaria.
Bij de eerste opstoot bleven de urticaria beperkt tot het gelaat.
Deze urticaria traden op op het werk. Patiënte had ontbeten
met brood, kaas en water en was vervolgens op tien minuten
gewandeld naar haar werk. Tussen het ontbijt en het optreden
van de urticaria zaten ongeveer 2 uur.
De opstoot zelf duurde 2 uur en verdween vanzelf.
De tweede opstoot ontstond na eenzelfde ontbijt en een gelijkaardig
scenario (korte wandeling van 10 minuten) met nu
ontwikkelen van gegeneraliseerde urticaria. Patiënte was bij
de twee opstoten ook zeer gestresseerd omdat het ging om een
nieuwe werkomgeving.
Er was nooit sprake van ademhalingsproblemen.
Patiënte had bij de beide opstoten geen medicatie ingenomen.
Patiënte heeft geen belangrijke medische voorgeschiedenis, is
niet bekend met allergieën, noch met atopie. Familiaal komt
er wel atopie voor.
Hoewel een tijdsinterval van 2 uur tussen een maaltijd en het
optreden van symptomen, een voedingsallergie als oorzaak op
het eerste gezicht minder waarschijnlijk maakt, dient voeding
toch als oorzaak weerhouden te worden in een aantal specifieke
gevallen.
Ten eerste bij het nuttigen van rood vlees, dat verantwoordelijk
kan zijn voor een alfa-gal allergie die typisch vertraagd optreedt.
Ten tweede bij WDEIA, tarwe afhankelijke, inspanningsgeïnduceerde
anafylaxie. Het verhaal van intermittente urticaria die
vertraagd optraden na het eten van tarwe en een korte wandeling
past bij deze diagnose.
Immunocap bepaling van omega 5 gliadine (tri a 19), het
belangrijkste oorzakelijke allergeen in tarwe, werd patiënte
dan ook uitgevoerd en was duidelijk positief (9, 79 kU/l (nl

WDEIA
49
Gibberellines die aanwezig zijn in de schil en in het vruchtvlees
van o.a. perzikken en citrusvruchten zijn een andere plant fruit
allergeen groep die FDEIA kunnen veroorzaken. (5)
Het begrip WDEIA (tarwe) werd dan ook logischerwijs uitgebreid
naar FDEIA (voeding).
De pathogenese is in principe dezelfde als voor een klassieke
voedingsallergie, maar bij FDEIA ontstaan symptomen pas na
overschrijden van een hogere drempel door aanwezigheid van
co-factoren.
Ditzelfde principe kan ook verklaren waarom FDEIA kan optreden
als een doorbraak reactie bij patiënten die een orale
immunotherapie ondergaan voor ei, melk en tarwe. (6)
De diagnose berust op een goede anamnese waarbij er duidelijk
klachten (gaande van urticaria tot anaphylaxis) ontstaan tijdens
of kort na een inspanning (of andere cofactoren) maar enkel
als die voorafgegaan werd door de inname van voeding 2 tot
3 uren voordien.
Voeding betreft tarwe maar dus ook noten, fruit (denk aan
sportrepen!). Vervolgens kan hetzij door in vivo (priktesten),
hetzij in vitro testen (immunocaps, basosfiele activatie test) de
voedingsallergie aangetoond worden. Immunocaps voor omega
5 gliadine (Tri a 19) en Pru p 3 zijn doelgerichte testen. Een
positieve voeding/inspanningstest is dus niet (altijd) nodig
voor de diagnose en kan trouwens vals negatief blijven. (3)(7)
Behandeling bestaat op de eerste plaats in het vermijden van de
oorzakelijke voeding en/ of de cofactoren.
Oorzakelijke voeding dient tot 4 uur voor (en eventueel tot een
uur erna) een inspanning vermeden te worden.
Gezien het risico op anafylaxie wordt ook een epipen voorgeschreven.
(8) (9)
REFERENTIES:
1. Kulthanan K, Ungprasert P, Jirapongsananuruk O, Rujitharanawong C,
Munprom K, Trakanwittayarak S, Pochanapan O, Panjapakkul W, Maurer M.
Food-Dependent Exercise-Induced Wheals, Angioedema, and Anaphylaxis: A
Systematic Review. J Allergy Clin Immunol Pract. 2022 Sep;10(9):2280-2296.
2. Kennard L, Thomas I, Rutkowski K, Azzu V, Yong PFK, Kasternow B, Hunter H,
Cabdi NMO, Nakonechna A, Wagner A. A Multicenter Evaluation of Diagnosis
and Management of Omega-5 Gliadin Allergy (Also Known as Wheat-Dependent
Exercise-Induced Anaphylaxis) in 132 Adults. J Allergy Clin Immunol Pract. 2018
Nov-Dec;6(6):1892-1897.
3. Brockow K, Kneissl D, Valentini L, Zelger O, Grosber M, Kugler C, Werich M,
Darsow U, Matsuo H, Morita E, Ring J. Using a gluten oral food challenge
protocol to improve diagnosis of wheat-dependent exercise-induced
anaphylaxis. J Allergy Clin Immunol. 2015 Apr;135(4):977-984
4. Cardona V, Luengo O, Garriga T, Labrador-Horrillo M, Sala-Cunill A, Izquierdo
A, Soto L, Guilarte M. Co-factor-enhanced food allergy. Allergy. 2012
Oct;67(10):1316-8.
5. Inomata N. Gibberellin-regulated protein allergy: Clinical features and crossreactivity.
Allergol Int. 2020 Jan;69(1):11-18.
6. Tsuji G, Matsui T, Takasato Y, Kitamura K, Kubota S, Sugiura S, Ito K.
Exercise-Induced Allergic Reactions in Children Desensitized to Hen’s Eggs
and Cow’s Milk by Oral Immunotherapy. J Allergy Clin Immunol Pract. 2023
Oct;11(10):3187-3194.
7. Christensen MJ, Eller E, Mortz CG, Brockow K, Bindslev-Jensen C. Wheat-
Dependent Cofactor-Augmented Anaphylaxis: A Prospective Study of Exercise,
Aspirin, and Alcohol Efficacy as Cofactors. J Allergy Clin Immunol Pract. 2019
Jan;7(1):114-121.
8. Christensen MJ, Eller E, Kjaer HF, Broesby-Olsen S, Mortz CG, Bindslev-Jensen
C. Exercise-induced anaphylaxis: causes, consequences, and management
recommendations. Expert Rev Clin Immunol. 2019 Mar;15(3):265-273.
9. Brockow K, Feldweg A.Exercise-induced anaphylaxis: Management and
prognosis. Uptodate 2023 Wolters Kluwer
SCIENCE NEWS
Terugbetalingen
Dimethylfumaraat (Skilarence®) wordt opnieuw terugbetaald
in bij volwassenen met matige tot ernstige plaque
psoriasis ondanks adequate voorafgaande behandeling
met ten minste fototherapie, methotrexaat en ciclosporine
(tenzij in geval van contra-indicatie of intolerantie voor één
van deze behandelingen.
Stopzettingen van commercialisatie
Methylprednisolon crème (Advantan®), gebruikt bij de
behandeling van verschillende ontstekingsziekten van de
huid, is niet meer beschikbaar.
Enstilum® kan weer verkocht worden
Graag informeren we u dat Enstilum® (1 spuitbus 60 g) vanaf heden opnieuw verkocht kan worden als niet-terugbetaalbaar
geneesmiddel op voorschrift. De prijs voor de patiënt bedraagt 38,85 euro. Door de introductie van een generieke versie van
Dovobet® zalf is vanaf 1 februari 2024 het systeem van referentieterugbetaling toegepast op alle originele geneesmiddelen
met de actieve bestanddelen calcipotriol en betamethason. Dovobet® zalf, Dovobet® gel en Xamiol® behouden hun terugbetaling
met een aanzienlijke prijsdaling. Vanaf heden is Enstilum® weer beschikbaar als niet-terugbetaalbaar geneesmiddel
op voorschrift.
Maart 2024

50
REPORTAGE
ZONNECRÈME:
NIET ALLEEN IN DE ZOMER...
Zowel in de zomer als in de winter is de huid van het gezicht
het lichaamsdeel dat het meest wordt blootgesteld aan
de zon. Een zonnecrème voor het gezicht is daarom niet
alleen een noodzaak tijdens de meest intense blootstelling in
de zomer, maar ook dagelijks, zodra er een klein straaltje zon
is. En regelmatige gebruikers zijn zich hier steeds meer van
bewust. Als gevolg daarvan zijn hun eisen steeds specifieker:
96% van de gebruikers geeft de voorkeur aan een zonneproduct
dat geen plakkerig gevoel achterlaat, dat snel intrekt en 95%
van de gebruikers geeft de voorkeur aan een zonneproduct met
een ultralichte textuur 1 .
Eucerin is attentvol en beantwoordt de
behoeften van de gebruikers en biedt een
dagelijkse zonbeschermingproduct voor het
gezicht: Sun Hydro Protect Ultralichte
Fluid SPF50+. De subtiel geparfumeerde,
ultralichte, niet-plakkerige en niet-vette
formule wordt onmiddellijk door de huid
opgenomen en biedt na het aanbrengen een
onzichtbare finish zonder residu. Het is een
aangenaam en gebruiksvriendelijk product
zowel voor op vakantie als voor dagelijks
gebruik in het actieve leven.
Het wordt klinisch en dermatologisch zeer
goed verdragen door alle huidtypes, ook
door de gevoelige huid.
Net als het hele gamma Eucerin Sun kreeg
ook dit zonverzorgingsproduct het beste
van Eucerins expertise en bevat het de kenmerkende technologie en
de belangrijkste ingrediënten:
• Advanced Spectral Technology, die UVA/UVB-filters combineert voor
een zeer hoge UV-bescherming met Licochalcone A om vrije radicalen,
die worden veroorzaakt door UV- en HEV-licht, te neutraliseren.
• Glycyrrhetinezuur, dat het natuurlijke
DNA-herstelmechanisme van de huid
ondersteunt 2 .
ANDERE
TOPPRODUCTEN...
Wij willen in avant-première ook even kijken
naar het nieuwe Kids product, met de
“Dry Touch Technology”, die als praktisch
effect heeft dat zand niet aan de huid blijft
kleven, wat zeer gewaardeerd wordt door
kinderen (en ook door de volwassenen, er
is voor hen ook een formule die een mat
effect geeft...).
Eucerin Sun Kids Sensitive Protect Gel-
Cream SPF 50+ kalmeert en beschermt de
gevoelige huid, laat geen residu achter op
de huid, is extra waterbestendig, zandbestendig,
geschikt voor gezicht en lichaam,
geschikt voor de oogcontouren en geschikt
voor baby’s vanaf 3 maanden.
En als de huid ondanks alles niet beschermd
is omdat men vergeten is zonnecrème aan
te brengen, als de huid ‘verbrand’ is, als
men last heeft van een ‘zonnebrand’, dan
is Aquaphor Repair Balm de SOS-behandeling
die de huid nodig heeft. Deze herstellende
en hydraterende crème vormt een
semi-occlusieve beschermende barrière op
de huid die de natuurlijke overdracht van
waterdamp en zuurstof van en naar de huid
bevordert, waardoor de huid kan “ademen”
en de natuurlijke barrièrefunctie wordt ondersteund.
De glycerine in de formule van
Repair Balm is een doeltreffende vochtinbrenger
die water in de huid aantrekt en
vasthoudt. Het werkt samen met Panthenol,
dat de regeneratie helpt versnellen en het herstellend vermogen van
de huid ondersteunt terwijl het hydrateert.
HET ENGAGEMENT VAN EUCERIN
We willen hier graag aan toevoegen dat Eucerin niet alleen uitstekende
huidverzorgingsproducten maakt, maar dat het laboratorium ook
veel zorg besteedt aan de strenge selectie van ingrediënten voor haar
producten om te voldoen aan hoge interne normen en verplichtingen
met betrekking tot werkzaamheid, veiligheid en duurzame herkomst,
evenals hun impact op het milieu na gebruik.
1 PiU Eucerin Hydro Protect 2022, Germany, Base: N=162
2 Inclusief in alle producten van het assortiment, behalve de verstuivers: Sun
Sensitive Protect Dry Touch Mist SPF30 en Sun Sensitive Protect Dry Touch
Mist SPF50.
Formules zonder vaste deeltjes
van microplastics
In het verleden hadden veel cosmetische formules microplastics
nodig om doeltreffend te werken. Deze microplastics zijn
klein (minder dan 5 mm), niet afbreekbaar en niet oplosbaar in
water*. Als zodanig kunnen ze dramatische schade toebrengen
aan het ecosysteem.
In 2013 was Beiersdorf, het moederbedrijf van Eucerin, een
van de eerste cosmeticabedrijven die besloot te stoppen met
het gebruik van polyethyleen scrubdeeltjes (beter bekend als
microbeads).
In 2015 verving Eucerin deze polyethyleen deeltjes door milieuvriendelijkere
alternatieven zoals microkristallijne cellulose
deeltjes, siliciumdioxide deeltjes of castorwas. Deze milieuvriendelijke
alternatieven zijn net zo zacht en huidvriendelijk als hun
voorgangers en geven hetzelfde peelingeffect.
In 2020 heeft Eucerin nylon, een soort microplastic, geëlimineerd
en de productformules hieraan aangepast.
Als gevolg hiervan zijn sinds eind 2023 al hun cosmetische
zonneformules vrij van vaste microplasticdeeltjes.
Dit zijn innovaties waar gebruikers zich steeds meer bewust
van worden en die de moeite lonen om deze informatie te delen.
Maart 2024

IMCAS 2024
51
IMCAS 2024
© Gael Kazaz
25 JAAR IN HET TEKEN
VAN MEDISCHE EN
WETENSCHAPPELIJKE INNOVATIE
In de afgelopen 25 jaar hebben dermatologie, plastische
chirurgie en leeftijdsgerelateerde wetenschappen
spectaculaire veranderingen ondergaan. Een kwart
eeuw die werd gekenmerkt door aanzienlijke medische en
wetenschappelijke vooruitgang, waardoor het landschap van
de medische esthetiek radicaal veranderde. Het begin van de
jaren 2000 vormde een belangrijk keerpunt, met het op de
markt brengen van Botox voor esthetische doeleinden in 2003
en de daaropvolgende explosie van de vraag naar niet-invasieve
procedures. In de komende jaren worden tal van innovaties
ontwikkeld, aangedreven door de opkomst van kunstmatige
intelligentie, en worden nieuwe medische gebieden verkend,
zoals regeneratieve geneeskunde. Deze nieuwe praktijken en de
veranderende vraag creëren nieuwe behoeften op het gebied van
informatie en educatie voor patiënten, een onderwerp dat artsen
en gezondheidszorgautoriteiten nu moeten aanpakken, zonder
enige vorm van ambiguïteit of zelfgenoegzaamheid met bepaalde
praktijken die op het randje van de medische ethiek balanceren.
We moeten vooruitdenken zonder te speculeren, waakzaam
zijn zonder te alarmeren. In deze enthousiaste geest vond de
25e editie van IMCAS plaats, een editie die resoluut op de toekomst
gericht was, in dienst van wetenschappelijke en medische
innovatie en in het belang van onze patiënten.
EEN MARKT DIE BLIJFT GROEIEN
De wereldwijde markt voor esthetica kende een bloeiperiode in
de nasleep van de Covid-19 pandemie, vooral op de Amerikaanse
markt. Met jaarlijkse groeipercentages van meer dan 5% in alle
geografische zones, zelfs met meer dan 8% in de Verenigde
Staten en Azië-Stille Oceaan, voorspelt de wereldwijde esthetische
markt groeipercentages die structureel hoger liggen dan
die van de wereldeconomie, die volgens de Global Economic
Outlook van KPMG in 2024 2,4% en in 2025 2,6% zou moeten
bedragen. Alleen de Europese Unie groeit iets langzamer, met
2,1%, in een economie die volgens de Europese Commissie in
2023 niet meer dan 0,6% groei heeft bereikt.
Maart 2024

52
IMCAS 2024
Het vertegenwoordigt dus zowel de huidige behoeften aan apparatuur
van professionals als hun vertrouwen in de toekomst
wanneer ze de beslissing nemen om te investeren.
ESTHETISCHE GENEESKUNDE EN
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE:
NAAR EEN NIEUW TIJDPERK VAN
DE ‘VERBETERDE DOKTER’?
De versnelde ontwikkeling van kunstmatige intelligentie in de
gezondheidszorg breidt zich snel uit naar esthetische geneeskunde
en plastische chirurgie.
De professionals voorspellen een verdere versnelling van deze
esthetische markt in 2024 en ten minste tot 2027.
BOTOXINJECTIES, HET MEEST
DYNAMISCHE SEGMENT
Botulinetoxine is het snelst groeiende marktsegment. Tussen
nu en 2027 en 2021, in minder dan 10 jaar, zal de omvang
van het botulinetoxinesegment bijna verdubbeld zijn in termen
van omzet, van 3,7 miljard dollar (het post-Covid-19 recordjaar)
naar 6,4 miljard dollar. Het is het leidende economische
segment in de wereldwijde esthetische markt. “Wat ons op
dit moment interesseert zijn de vloeibare vormen van toxines,
die een echte revolutie betekenen,” merkt Benjamin Asher,
plastisch chirurg, op. “Dit ‘gebruiksklare’ formaat wordt al
sinds 2013 in Korea gebruikt. Het voordeel van een vloeistof
is dat het bij elke injectie een identieke dosis afgeeft, dus het
is niet nodig om dierlijk eiwit toe te voegen. We hebben ook
een goed idee van hoelang het blijft werken, wat belangrijk
is, vooral voor glabella. Sommige laboratoria werken aan een
zogenaamd ‘snelwerkend’ toxine, een type E recombinant. Het
wordt geproduceerd door de bacterie E. Coli bacterie in plaats
van Clostridium en veroorzaakt effecten in slechts een paar uur
in plaats van een paar dagen, zoals bij andere toxinen. Er zijn
talloze gemodificeerde hybride vormen in voorbereiding en
een “gemodificeerd” AB-toxine zou een aanzienlijk langere
werkingsduur moeten hebben. Waar iedereen ernaar streeft om
injecties veiliger te maken, zou de komst van deze nieuwe toxines
en innovaties op de Europese markt het mogelijk moeten maken
om de prijs van producten, en dus van injecties, te verlagen en
hun werkingsduur te verlengen”.
Dermale fillers vormen het 2e grootste segment van de markt
voor medische esthetica. In 2023 stagneerde de markt voor op
energie gebaseerde apparatuur op iets minder dan 2 miljard dollar.
Dit marktsegment is niet gebaseerd op “verbruiksgoederen”,
maar is een markt voor apparatuur (lasers, radiofrequenties,
ultrageluid, enz.)
© Gael Kazaz
“Het vooruitzicht dat we zien is dat van de verbeterde arts, wiens
capaciteiten zullen worden vermenigvuldigd dankzij kunstmatige
intelligentie.
De mogelijkheden van de arts zullen worden verveelvoudigd
dankzij ultra-high-performance tools. Het doel is om een vorm
van hybridisatie van medische praktijken te bereiken, om de
huidige grenzen van de geneeskunde te verleggen door een
symbiose tussen menselijke expertise en geavanceerde technologieën
aan te moedigen, terwijl we trouw blijven aan de primaire
roeping van de arts: het bieden van hoogwaardige zorg waarbij
de behoeften van de patiënt centraal staan,” merkt Benjamin
Asher, plastisch chirurg, op.
Heel concreet bieden tools voor kunstmatige intelligentie artsen
een grotere diagnostische precisie, met de mogelijkheid om grote
hoeveelheden gegevens in recordtijd te verwerken. Voor esthetische
artsen, dermatologen en chirurgen heeft dit zeer tastbare effecten
op huidanalyse, huiddiagnose, het voorspellen van postoperatieve
resultaten en het personaliseren van behandelplannen.
Naast hun medische toepassingen kunnen kunstmatige intelligentietools
van grote waarde zijn voor artsen bij hun managementtaken.
Management- en factureringssystemen, chatbots,
optimalisatie van de workflow en de mogelijkheid om eenvoudig
content te genereren voor sociale netwerken zullen de manier
waarop artsen deze taken benaderen, die perifeer zijn aan hun
medische activiteiten maar waar ze niet zonder kunnen, ingrijpend
veranderen.
MEDISCHE ETHIEK BEWAREN
Om het vertrouwen van patiënten te behouden en ethische medische
praktijken te garanderen, is het essentieel om strikte
ethische normen te definiëren. Deze grenzen moeten principes
omvatten zoals strikte bescherming van de privacy van patiënten,
zodat gevoelige medische gegevens met de grootst mogelijke
vertrouwelijkheid worden behandeld. De transparantie van
AI-systemen is ook van het grootste belang, zodat professionals
in de gezondheidszorg de besluitvormingsmechanismen
van de algoritmen kunnen begrijpen en patiënten duidelijke
informatie krijgen over het gebruik van deze technologieën bij
hun diagnose en behandeling.
Het erkennen van de beperkingen van AI ten opzichte van menselijke
competenties is net zo belangrijk, waarbij benadrukt
Maart 2024

IMCAS 2024
53
moet worden dat AI gezien moet worden als een hulpmiddel
bij het nemen van beslissingen en niet als een volledige vervanging.
Tot slot is het integreren van ethisch denken vanaf
de vroegste stadia van de ontwikkeling van AI-technologieën
in de gezondheidszorg noodzakelijk om een robuust ethisch
kader te waarborgen.
Door deze meervoudige dimensies in acht te nemen, is het mogelijk
om een verantwoord gebruik van AI in de gezondheidszorg
te bevorderen en technologische innovatie te verzoenen met
hoge ethische normen.
DE VOORDELEN VAN KUNSTMATIGE
INTELLIGENTIE VOOR PATIËNTEN
Naast het toevoegen van waarde aan de medische procedures
die door artsen worden uitgevoerd, bieden de hulpmiddelen van
kunstmatige intelligentie ook mogelijkheden voor patiënten, in
het bijzonder met regelmatige huiddiagnostiek via smartphoneapplicaties,
die aan hun verwachtingen voldoen en al concrete,
operationele oplossingen bieden. Virtuele consulten, waarbij
gebruik wordt gemaakt van geschreven of gesproken chatbots,
maken het mogelijk om antwoord te geven op de meest gestelde
vragen, waarvoor niet altijd een consult nodig is of die vooraf
worden gesteld, om de patiënt zo goed mogelijk te begeleiden
en voor te bereiden op het consult. Dit bespaart tijd en verbetert
de efficiëntie voor patiënten die soms lang moeten wachten op
een consult met een specialist.
“De vooruitzichten en redelijke verwachtingen die we in dit
stadium kunnen hebben, zijn die van geavanceerde robotica,
duurzame en gepersonaliseerde producten die ecologisch verantwoord
zijn en virtuele klinieken die voor iedereen toegankelijk
zijn. Voor de patiënten, geautomatiseerde verzorgingsproducten
op maat, postoperatieve follow-up en gevalideerde
en gereguleerde toepassingen worden overwogen,” benadrukt
Dr. Diala Haykal.
“Robotchirurgie biedt meer precisie en controle, minder littekens,
snellere hersteltijden en betere resultaten. Kunstmatige
intelligentie ontwikkelt ook nieuwe diagnostische hulpmiddelen
en behandelingsplannen, zoals het analyseren van biopten van
huidkanker of het aanbevelen van de beste filler voor de gelaatstrekken
van een patiënt.” Kunstmatige intelligentie verandert de
medische praktijk en biedt enorme mogelijkheden, maar roept
ook vragen op over de reikwijdte en verwachtingen die we kunnen
hebben, zowel wetenschappelijk als ethisch,” concludeert
dermatoloog Dr. Atchima Suwantchinda.
REGENERATIEVE GENEESKUNDE:
VOORUITGANG EN TOEKOMSTIGE
UITDAGINGEN.
Het gebruik van de eigen cellen en weefsels van een patiënt,
behandeld met specifieke processen, is een gemeengoed geworden.
In feite biedt vetweefsel een aantal voordelen, zoals
cosmetisch chirurg Dr. Alexis Verpaele uitlegt: “Vet is een
schatkamer voor het herstellen van volume tegen de tekenen van
veroudering. Nanofat is een mechanische manier om weefselregenererende
cellen te concentreren en te isoleren. Deze zeer
jonge discipline zal de komende jaren veel ontwikkelingen en
innovaties te zien geven”. Er blijven echter uitdagingen bestaan,
vooral met betrekking tot de methoden om vet te verrijken met
regeneratieve cellen, wat variabele kosten met zich meebrengt.
Naast vet heeft de ontdekking van exosomen, intercellulaire
boodschappers, een nieuwe dimensie gegeven aan regeneratieve
geneeskunde. Hoewel deze aanpak nog in de kinderschoenen
staat, laat hij veelbelovende mogelijkheden zien voor het direct
beïnvloeden van cellulair gedrag om regeneratie te bevorderen.
Het gebruik van exosomen afkomstig van foetussen roept echter
ethische vragen op en het debat zal waarschijnlijk doorgaan. Een
andere benadering die momenteel vorm krijgt is het gebruik
van plantaardige of dierlijke exosomen, bekend als hybrosomen,
buiten de gereguleerde medische context, voornamelijk
in cosmetische producten. Deze nanodeeltjes overschrijden de
cellulaire grenzen van de huid en openen nieuwe mogelijkheden
op esthetisch gebied. Deze onderzoekslijnen bieden echter
veelbelovende vooruitzichten, zoals dermatoloog Dr. Michael
Gold uitlegt: “Exosomen zijn zeer krachtige communicatiecellen
en de esthetische wereld besteedt momenteel veel tijd
aan het proberen ze te begrijpen. In de Verenigde Staten is
het injecteren ervan verboden. Maar in andere landen mogen
ze wel geïnjecteerd worden en de wetenschappelijke kennis
erover blijft zich ontwikkelen”.
Zoals de dermatoloog Dr. Atchima Suwantchinda het samenvat:
“Hoewel we nog in de kinderschoenen staan, is regeneratieve
geneeskunde een gebied dat nog in ontwikkeling is, met aanhoudend
onderzoek en ethische kwesties, en toch biedt het
een immense belofte voor de toekomst van de esthetiek. De
regeneratieve geneeskunde is een gebied dat nog in ontwikkeling
is, met voortdurende onderzoeken en ethische kwesties,
en toch biedt het een immense belofte voor de toekomst van de
esthetiek. Naarmate het onderzoek vordert en de technologie
zich verder ontwikkelt, kunnen we nog meer innovatieve en
effectieve behandelingen verwachten.”
Genomische analyse zal een belangrijke rol gaan spelen en een
proactieve benadering op basis van het genetische profiel van
een individu mogelijk maken. Het is echter cruciaal om ethische
waakzaamheid te behouden terwijl we de technologische
vooruitgang omarmen.
© Gael Kazaz
Maart 2024

54
ETHIEK
DOKTER HUGUES CARTIER, DERMATOLOOG - DOKTER SOBASTIEN GARSON, PLASTISCH CHIRURG
Wetenschappelijke bestuurders van IMCAS
REFLECTIES OVER
ETHISCHE KWESTIES IN DE
ESTHETISCHE GENEESKUNDE
Als artsen die zich op het gebied van esthetische
geneeskunde inzetten, zijn wij van mening dat
een ethische benadering fundamenteel is voor
het garanderen van kwaliteitsvolle zorg met respect voor
goede praktijken en wetenschappelijke vooruitgang. Een
ethische benadering is fundamenteel om kwaliteitsvolle
zorg te garanderen met respect voor goede praktijken en
wetenschappelijke vooruitgang. Het welzijn van onze patiënten
blijft centraal staan en dit wordt weerspiegeld in onze concrete
verbintenissen.
Duidelijkheid en eenvoud in communicatie zijn essentiële
pijlers van onze praktijk. Een nauwkeurige diagnose, vrij van
persoonlijke oordelen, biedt een solide basis om aan patiënten
uit te leggen welke opties er zijn en wat de grenzen zijn van wat
haalbaar is.
Over een samenwerking met psychologen zal onze aanpak selectief
blijven en deze optie voorbehouden worden voor uitzonderlijke
gevallen. In plaats van systematisch een psychologisch
consult aan te bevelen, geven we de voorkeur aan een meer
genuanceerde aanpak, aangepast aan de situatie van elke patiënt,
vooral als het gaat om patiënten die grote lichamelijke
veranderingen overwegen, zoals transgenders.
Op ethisch gebied dienen zich cruciale vragen aan, vooral met
betrekking tot pre-juvinatie. Op welke leeftijd moeten bepaalde
behandelingen worden gestart en welke aanbevelingen moeten
aan patiënten worden gedaan?
Deze vragen gelden ook voor ingrepen bij minderjarigen, een
praktijk die we accepteren in bepaalde specifieke gevallen,
waarbij we rekening houden met de bijbehorende risico’s en
ethische grenzen.
Als wij geconfronteerd worden met deze kwesties, is het van
vitaal belang om een evenwicht te vinden tussen de vrijheid van
patiënten, om de medische procedures uit te voeren die zij wensen,
en de verantwoordelijkheid van artsen om ervoor te zorgen
dat patiënten voldoende geïnformeerd zijn om hun keuzes naar
eer en geweten te maken. Hoewel er beperkingen zijn met betrekking
tot de indicaties, kunnen financiële verleidingen soms
de keuzes van artsen beïnvloeden, waardoor de grens tussen
medische ethiek en financiële overwegingen vervaagt, ook al
is dit volledig in strijd met de ethiek van ons beroep.
Dokter Hugues Cartier en dokter Sébastien Garson
Artsen spelen een centrale rol in de pre-juvinatie en het is noodzakelijk
dat iedereen een eerlijk en medisch standpunt inneemt.
Het marketingmisbruik van bepaalde artsen, met name op sociale
netwerken zoals Instagram, en het toenemende belang van
influencers die esthetische medische procedures doorgeven,
zetten ons aan het denken over het informeren van patiënten
en een jonger publiek.
Artsen hebben ook een grotere verantwoordelijkheid op het
gebied van verantwoorde informatie en communicatie. Hoewel
sommige landen meer permissieve praktijken toestaan, is het
in Frankrijk
maar ook in België, essentieel om aan de verleiding te weerstaan
om te gaan ‘ronselen’ vooral op sociale netwerken. IMCAS
zet zich in voor een coherente en ondubbelzinnige aanpak van
deze kwesties en bevordert transparante informatie over de
implicaties van esthetische behandelingen.
De zoektocht naar ethische en verantwoorde esthetische geneeskunde
vereist een grondige reflectie over de huidige praktijken
en een collectief engagement voor een gedeelde ambitie, in het
primordiale belang van de patiënten.
Maart 2024

ONDERSCHEP
UW HAARPROBLEEM
BIJ DE WORTEL
CYSTIPHANE
De hoogste dosis cystine *
Cystine is een essentieel aminozuur voor de synthese van keratine.
CYSTIPHANE combineert deze cystine met vitamine B6, zink en arginine
om de wortels van uw haar te voeden en ze kracht en vitaliteit te geven.
*2000 mg/dag voor 4 tabletten.
De haarschacht is samengesteld uit een
fibrillair eiwit, het alfa-keratin.
Cystine is een uiterst belangrijk aminozuur
in keratine en zorgt via de disulfidebruggen
voor de stabiliteit en sterkte van de keratine
in het haar.
Het werdtvastgesteld dat de groeisnelheid
van de haarfollikel, de proteïnesynthese en de
vezeldiameter van het haar afhankelijk waren
van de in vitro beschikbare hoeveelheid
cysteïne.
Een vermindering in concentratie van cysteïne
in de celculturen van de haarfollikels
leidde tot een dosisafhankelijke afname van
zowel groeisnelheid als diameter van de
haarvezels.
Via een voedingssupplement kan cystine
aangebracht worden, maar deze cystine
wordt niet altijd op de meest efficiënte wijze
vrijgegeven.
De wijze waarop de absorptie van cystine
gebeurt, is dus niet voor elk supplement gelijk. 2
• Supplement A geeft de hoogste beschikbaarheid
van cystine na gastro-intestinale
vertering van een tablet.
• Supplement B was het enige keratine
bevattende supplement, deze geeft geen
cystine af in de darm.
Invloed van de concentratie op de
opname van de Cystine in het haar
Concentratie van Cystine (mM)
Hoe hoger de dosis Cystine, hoe beter de opname 1
CYSTINE
DOSIS
AFHANKELIJK
Beschikbaarheid (mg)
200
150
100
50
0
Supplement A
Supplement B
Supplement C
Supplement D
Supplement E
Supplement F
KERATINE
Het belang van Cystine: de haren zijn opgebouwd uit
Keratine, een proteïne rijk aan Cystine.
2 2.5 3 3.5 4 4.5 5
Gastro-intestinale vertering (h)
Beschikbaarheid voor absorptie van cystine na gastro-intestinale verteringvan 6 voedings-supplementen op basis van cystine of keratine. De samenstelling van voedingssupplementen
A-F wordt op het einde van het artikel van professor Nina Hermans weergegeven. 2
*Voor 4 tabletten dagelijks
1. Matheson H.B. Nutrition and metabolism in isolated human hair follicles: current status and future developpment. Exp Dermatol 1999; 8 (7): 319-320.
2. Professor Nina Heymans. Voedingssupplementen voor haar: cystine of keratine; Bailleul news - Sept 2017.

56
REPORTAGE
ACNE, EEN ZIEKTE VAN
DE CUTANE MICROBIOTA
A
cne is een chronische ontstekingsziekte van de haarfollikel
met een multifactoriële oorsprong. Recente biochemische
en genomische studies hebben de invloed van het exposoom
en C. acnes op het huidmicrobioom verduidelijkt. Een beter begrip
van de mechanismen van acne heeft geleid tot grote vooruitgang in de
ontwikkeling van nieuwe behandelingen gericht op het microbioom.
Keracnyl, van de Laboratoires Dermatologiques Ducray, is een
baanbrekend huidverzorgingsgamma voor de ondersteuning van de
vette of acnegevoelige huid, met een wetenschappelijk bewezen gerichte
werking op het microbioom.
INVLOED VAN HET EXPOSOOM OP ACNE
Het acne exposoom wordt gedefinieerd als de som van alle omgevingsfactoren
die het ontstaan, de duur en de ernst van acne beïnvloeden.
“Het begrijpen, identificeren en verminderen van de invloed van het
exposoom is belangrijk voor een goede behandeling van acne,” zegt
professor Dréno, dermatoloog, CHU Nantes. “Blootstellingsfactoren,
waaronder voeding, beroepsfactoren gerelateerd aan medicatie,
vervuilende stoffen, klimatologische factoren en psychosociale en
leefstijlfactoren, kunnen een impact hebben op het verloop en de
ernst van acne, evenals op de doeltreffendheid van de behandeling.
Blootstellingsfactoren werken in op de natuurlijke huidbarrière en
op de huidmicrobiota, wat leidt tot een toename van de talgproductie,
hyperkeratinisatie, een verandering in de microbiota en activering van
de aangeboren immuniteit, die allemaal acne verergeren. Het identificeren
van negatieve blootstellingsfactoren en het verminderen van hun
impact zijn essentieel voor een goede behandeling van acne.
Op basis van de blootstellingsfactoren stelt professor Dreno de volgende
praktische overwegingen voor de behandeling van acne-patiënten voor:
• Identificeer vóór het voorschrijven mogelijke negatieve
blootstellingsfactoren, vooral bij patiënten met matige tot
ernstige acne, omdat deze van invloed kunnen zijn op het
succes van de behandeling. Tabel 1 geeft een overzicht van de
factoren die bij het eerste bezoek met de patiënt moeten worden
gecontroleerd.
• De negatieve impact van het geïdentificeerde exposoom
moet zoveel mogelijk worden beperkt om de belangrijkste
doelwitten van het exposoom, de natuurlijke huidbarrière en
haar microbiota, de kans te geven zich te herstellen. Voorgesteld
kan worden om voedingsmiddelen met een hoge glycemische
index te beperken bij patiënten met een predispositie en
voedingssupplementen met gewichtdragende eiwitten, roken
en cannabis. Ook een aanpassing van anticonceptiemiddelen en
huidverzorgingsroutine kan worden voorgesteld..
• Het gebruik van lokale antibiotica als monotherapie wordt niet
aanbevolen. Dit om een toename van antibacteriële resistentie
en veranderingen in het natuurlijke microbioom van de huid te
voorkomen. Topische retinoïden met of zonder benzoylperoxide
moeten worden voorgeschreven met een toepassing ‘s avonds en
dit in overeenstemming met de huidige richtlijnen om irritatie en
beschadiging van de huidbarrière te voorkomen.
• Patiënten moeten eraan worden herinnerd dat ze hun huid niet
te veel moeten wassen (vermijd scrubs of scrubapparaten) omdat
dit de natuurlijke functie van de huidbarrière kan beschadigen.
Reinigingsmiddelen met een pH-waarde van 5,5 (syndet)
Tabel 1. Blootstellingsfactoren die moeten worden
gecontroleerd bij het 1e bezoek van de patiënt
Voeding
Magere melk, snel opneembare sachariden, tussendoortjes
Voedingssupplementen met wei-/leucine-eiwitten
Geneesmiddel
Anticonceptie: type progestageen
Gebruik van anabole steroïden en testosteron
Professionele factoren
Schoonheidsproducten
Mechanische factoren
Verontreinigende stoffen
Atmosferische en industriële vervuilers
Tabak- en cannabisgebruik
Klimatologische factoren
Hitte, vochtigheid, UV
Psychosociale factoren moderne levensstijl
Stress, emoties, slaapgebrek
Sociaal-economische druk
Overmatige blootstelling aan blauw licht (tablets, smartphones,
computers)
verdienen de voorkeur
boven traditionele
detergenten, omdat ze
de huid zacht reinigen en
ook de partikelbelasting
van de huid ‘s
avonds verminderen.
De optimale
reinigingsfrequentie is
twee keer per dag.
• Huidverzorgingsproducten
zijn
belangrijk voor het
behoud van een gezond huidmicrobioom; door huidbarrièreversterkend
te werken gaan ze de inflammatie voorkomen.
Vochtinbrengende crèmes moeten ‘s ochtends worden gebruikt
om de natuurlijke barrièrefunctie van de huid te herstellen en te
verbeteren. Het binnendringen van verontreinigende stoffen in
de huid gedurende de dag vermindert en beperkt irritatie, die
vaak wordt waargenomen met topische retinoïden, vooral tijdens
de eerste paar weken van de behandeling.
• Daarnaast moeten patiënten worden geadviseerd
om niet-comedogene make-up te gebruiken en om
zonbeschermingsproducten met een zonbeschermingsfactor
van minstens 30 aan te brengen om post-inflammatoire
hyperpigmentatie en fototoxiciteitsreacties te voorkomen.
Dagelijkse fotoprotectie is belangrijk omdat UV-stralen de
impact van vervuilende deeltjes op de huid kunnen vergroten.
Maart 2024

REPORTAGE
57
HUIDDYSBIOSE EN INFECTIE
Het huidmicrobioom speelt verschillende belangrijke rollen in de
huidhomeostase. Het is betrokken bij de differentiatie en epithelialisatie
van de huidbarrière, gemedieerd door de arylhydrocarbon
receptor (AhR), die fungeert als een chemische barrière voor de huid
door een zure pH te creëren, waardoor kolonisatie door pathogene
bacteriën wordt beperkt; de AhR moduleert ook de aangeboren en
adaptieve immuniteit. Dysbiose ligt aan de basis van huidziekten
zoals acne; in dit geval gaat het gepaard met een toename van het
transepidermaal waterverlies en gaat het gepaard met een verandering
in de distributie van bacteriën en in de metabolische activiteit
of het metaboloom.
Cutibacterium acnes is de belangrijkste bacterie die betrokken is bij
acne. C. acnes heeft 6 bekende fylotypen. Bij acne is er een overwicht
van het IA1 fylotype, dat pro-pathogeen is.
«Het is inderdaad het verlies aan diversiteit in de C. acnes fylotypes
dat het evenwicht van de bacteriële flora verandert en de aangeboren
immuniteit activeert bij zowel adolescenten als volwassen vrouwen,
of de acne nu mild of ernstig is», benadrukt Prof. Dreno, Universitair
Ziekenhuis Nantes.
«Jarenlang lag de focus op C. acnes. Als je kijkt naar de diversiteit
van je microbioom, zie je dat je gemiddeld minder C. acnes hebt bij
acnepatiënten dan bij gezonde personen. Aan de andere kant vonden
we meer stafylokokken en enterokokken bij acne-patiënten», legt
Brigitte Dréno uit. Acne is dus te wijten aan dysbiose, met een verlies
aan diversiteit in het C. acnes fylotype, maar ook een toename van
bepaalde bacteriën, waaronder Staphylococcus epidermidis.
Naast de bacteriën van het microbioom kan ook de manier waarop
ze met elkaar interageren een therapeutisch doelwit zijn. We weten
bijvoorbeeld dat bacteriën de proliferatie van andere bacteriesoorten
controleren via antimicrobiële peptiden: C. acnes controleert de
proliferatie van S. epidermidis via propionzuur en S. epidermidis
controleert de proliferatie van C. acnes via barnsteenzuur.
Wat betreft het metaboloom, vertoonde het microbioom van het
comedon een grotere metabolische activiteit, inclusief de productie
van acne-gerelateerde enzymen, dan dat van het huidoppervlak.
Acne-gerelateerde stammen produceren meer porfyrine, meer ontstekingsfactoren
in de keratinocyten: reactieve zuurstofspecies,
pro-inflammatoire cytokinen (IL-8, IL-17, IL-16), CAMPs, Lipase,
MIMPS. Bij matige tot ernstige acne zijn er ook veranderingen in de
darmmicrobiota. Bij deze patiënten is er een lagere dichtheid van
actinobacteriën en een hogere dichtheid van proteobacteriën. De
diversiteit van de darmmicrobiota is veranderd.
KERACNYL, EEN REFLEX VOOR HET
MEDISCH VOORSCHRIFT VOOR DE
HUID MET ACNE OF DE HUID DIE
ONDERWORPEN IS AAN UITDROGENDE
BEHANDELINGEN
Verschillende publicaties hebben de doeltreffendheid aangetoond van
Myrtacine ® en Celastrol, twee natuurlijke ingrediënten die in KER-
ACNYL zijn geformuleerd, een huidverzorgingslijn voor de vette of
acnegevoelige huid.
Myrtacine ® heeft ook een bewezen werking tegen de biofilm van C.
acnes, fylotype IA1. Myrtacine ® kalmeert onmiddellijk de huid die wordt
behandeld met adapaleen, benzoylperoxide, erytromycine, retinoïden
en gecombineerde behandelingen.
De Keracnyl lijn van de Laboratoires Dermatologiques Ducray,
met zijn twee gerichte huidverzorgingsproducten, is een baan
brekend gebruik van natuurlijke actieve ingrediënten met een
gerichte werking op het microbioom.
Keracnyl PP+ crème tegen onzuiverheden: Bestrijdt
ontstoken puistjes en voorkomt hun vorming.
• Effectief vanaf 7 dagen op imperfecties en
vlekken (1)
• Uitstekende tolerantie (2)
• Kalmeert onmiddellijk (2)
• Hydrateert 24 uur (3)
• 1 tot 2 keer per dag
• Alleen, in combinatie of als estafette
behandelingen (4)
REFERENTIES
(1) Bron: Klinisch onderzoek uitgevoerd bij 40 proefpersonen,
toepassing tweemaal per dag, gedurende 8 weken.
(2) Tolerantie- en werkzaamheidsonderzoek uitgevoerd bij 41
proefpersonen gedurende 57 dagen.
(3) IH kinetiek, eenmalige toepassing bij 19 proefpersonen.
(4) Tolerantieonderzoek in combinatie met lokale medicinale behandelingen
uitgevoerd bij 39 proefpersonen gedurende 29 dagen.
Keracnyl repair: Compenseert de bijwerkingen
van behandelingen op basis van
isotretinoïne
• Kalmeert de huid in 1 min (1)
• Hydrateert 48h (2)
• Uitstekende tolerantie
• Fijne textuur & niet-comedogeen
• 2 keer per dag
REFERENTIES
U vindt alle JEADV-artikelen over de verschillende
onderzoeken die de werkzaamheid van
Myrtacine ® en Celastrol aantonen - gratis
toegang via deze QR-code.
(1) Klinische studie met monotherapie, 30
proefpersonen, 2 toepassingen per dag
gedurende 22 dagen.
(2) Herhaalde toepassingen gedurende 7 dagen /
Maatregelen vóór (D1), dan 48 uur (D9) na
de laatste toepassing.
In in vitro en in vivo studies verminderde Myrtacine ® pathway de virulentiefactoren
van C. acnes, Celastrol wijzigde de Th17 route en beide
ingrediënten vertoonden ontstekingsremmende en synergetische
effecten voor de meeste gemeten cytokines. Deze resultaten geven
aan dat Myrtacine ® pathway en Celastrol specifiek inwerken op de
immuun-inflammatoire Th17-route, wat wijst op hun potentiële therapeutische
voordelen voor doelgerichte acnebehandeling.
Maart 2024

58
REPORTAGE
ONZE PLANEET
IS HET WAARD
De cosmetica-industrie bevindt zich midden in een groene revolutie. Het doel is
niet langer alleen om innovatieve producten van hoge kwaliteit te maken, maar
ook om hun impact op het milieu te beperken. Alles is veranderd: de herkomst van
grondstoffen, formulering, verpakking, productie, transport...
Hoe draagt het laboratoire L’Oréal eco-verantwoordelijkheid?
Het antwoord van Jean-Yves Larraufie, General Manager L’Oréal Dermatological
Beauty Benelux en Erik Troost, Sustainability Director, L’Oréal Benelux.
WAT MAAKT L’ORÉAL TOT EEN PIO-
NIER IN DUURZAME ONTWIKKELING?
Onze uitdaging is om te streven naar duurzame schoonheid
in al onze productlijnen, zonder concessies te doen aan prestaties,
veiligheid en gebruiksvriendelijkheid. Omdat we een
industriële groep zijn, zijn we begonnen met het verminderen
van de CO 2
-impact en het waterverbruik in onze fabrieken en
distributiecentra. In 2013 lanceerden we ons eerste programma
voor duurzaam engagement. En we ontwikkelden een tool om
de sociale en milieu-impact van al onze producten te meten. Als
gevolg daarvan hebben 95% van onze producten hun milieuscore
verbeterd. Maar dit was niet genoeg gezien de klimaatnood. In
2020 hebben we een tweede, ambitieuzer programma gelanceerd,
dat L’Oréal voor de toekomst heet. Met verschillende
doelstellingen tussen nu en 2030 en drie actiepijlers.
Jean-Yves Larraufie, General Manager L’Oréal Dermatological
Beauty Benelux en Erik Troost, Sustainability
Director, L’Oréal Benelux.
HOE COMBINEERT L’ORÉAL
ONDERNEMERSGEEST EN
DUURZAME ONTWIKKELING?
Wat L’Oréal uniek maakt, is dat het de grote trends in de schoonheidswereld
opvangt en wereldwijd ontwikkelt. Dit geldt ook op
het gebied van sociale en milieuverantwoordelijkheid: in een tijd
waarin de uitdagingen steeds dringender worden (klimaatverandering,
watervoorziening, rechtvaardige ontwikkeling, enz.),
gaat de Groep al lange tijd ambitieuze verplichtingen aan en zet
zich in voor voortdurende vooruitgang. De bestaansreden van de
Groep, “Schoonheid creëren die de wereld vooruithelpt”, drukt
het verband uit tussen innovatie en duurzame ontwikkeling. De
wereld vooruithelpen betekent vandaag de dag werken aan de
verduurzaming ervan, vooral door innovatie.
— Al onze merken gebruiken de tool van de Groep voor de
beoordeling van de ecologische en sociale impact van al hun
producten. Deze tool analyseert 14 impactfactoren over de
hele levenscyclus van een product, inclusief transport en
gebruik. Het verbeteren van het milieu- en sociaal profiel
van alle productlanceringen is een van de verbintenissen
van de Groep. —
WAT IS DEZE STRATEGIE, GEBASEERD
OP DRIE PIJLERS?
De eerste is het transformeren van onze activiteiten in lijn met
de planetaire limieten gedefinieerd door de wetenschappelijke
gemeenschap, wat zich vertaalt in gekwantificeerde engagementen
om onze impact op vier belangrijke kwesties te verminderen:
klimaat, water, biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen.
Ten tweede, omdat transformatie systemisch moet zijn om
echt duurzaam te zijn, is de tweede pijler het betrekken van
het hele ecosysteem van de Groep bij onze transformatie. We
geloven dat het onze verantwoordelijkheid is om onze klanten,
leveranciers en consumenten bij ons transformatieproces te
betrekken. We doen nieuwe inspanningen om ervoor te zorgen
dat het beleid voor duurzame ontwikkeling van onze leveran-
Maart 2024

REPORTAGE
59
ciers net zo veeleisend is als dat van ons, en om de sociale en
economische ontwikkeling van de gemeenschappen waarmee
we samenwerken mee te nemen in ons beleid. We lanceren ook
een innovatief systeem van milieu- en sociale labeling, zodat
onze consumenten weloverwogen keuzes kunnen maken die
hun waarden weerspiegelen. De laatste pijler is bijdragen aan
het aanpakken van grote mondiale uitdagingen, met name via
fondsen voor vrouwen in kwetsbare situaties, het herstel van bosen
mariene ecosystemen en de circulaire economie. Aan elk van
deze pijlers zijn doelen gekoppeld voor 2025 en 2030, die zijn
vastgesteld aan de hand van de internationale SBT-benadering
(Science-Based Targets). Tegen 2030 zullen we bijvoorbeeld
innoveren om onze consumenten in staat te stellen de uitstoot
van broeikasgassen door het gebruik van onze producten met
gemiddeld 25% per eindproduct te verminderen. In 2022 zaten
we al op -24%.Een ander voorbeeld: 95% van de ingrediënten in
onze formules zullen van biologische oorsprong zijn, afkomstig
van overvloedige mineralen of circulaire processen.
WELKE ACTIES WORDEN ER ONDER-
NOMEN OM ONZE KOSTBAARSTE
HULPBRON, WATER, TE BESCHERMEN?
Water is in feite onze kostbaarste hulpbron, een “blauw goud”
waar meer dan twee miljard mensen geen directe toegang toe
hebben. Het is niet alleen essentieel om te overleven, maar ook
een gezondheids-, sociale en culturele kwestie in het hart van
menselijke samenlevingen. Bij L’Oréal Dermatological Beauty
is water de essentie van de formulering van onze producten bij
la Roche Posay en Vichy. We werken al jaren aan het behoud
van kwaliteitswater, dat in verantwoorde hoeveelheden wordt
gebruikt, in onze hele waardeketen en in alle stroomgebieden
en gemeenschappen waar we aanwezig zijn. Productinnovatie
en -evaluatie zullen een sleutelrol spelen in onze inspanningen
om deze kostbare hulpbron te behouden. Tegen 2030 wil het
bedrijf bijvoorbeeld 100% van het water dat gebruikt wordt in
zijn industriële processen gerecycleerd en hergebruikt hebben
in een kringloop, terwijl het er ook naar streeft dat 100% van
zijn strategische leveranciers water duurzaam gebruiken waar
ze actief zijn. Naast onze inspanningen om het waterverbruik
in onze fabrieken te verminderen, werken we aan het meten en
vergroten van de biologische afbreekbaarheid van onze formules
en het verkleinen van hun watervoetafdruk. We hebben deze
twee parameters opgenomen in ons eco-design tool, SPOT
(Sustainable Product Optimization Tool). Tegen 2030 zullen
we al onze formules beoordelen met behulp van ons milieutestplatform
om ervoor te zorgen dat ze alle aquatische ecosystemen
respecteren, of ze nu op het vasteland of aan de kust liggen.
Tegen 2021 was 82% van het volume van onze grondstoffen
al biologisch afbreekbaar.
IS HET MOGELIJK OM INNOVATIE EN
DUURZAME ONTWIKKELING TE COM-
BINEREN?
Eerst en vooral omdat we er diep van overtuigd zijn dat duurzame
ontwikkeling een krachtige motor voor innovatie is. Het
stelt ons in staat om op alle gebieden te innoveren: performantie,
efficiëntie en duurzaamheid.
Concreet vertaalt dit zich in nieuwe materialen, nieuwe vormen
en nieuwe galenische formuleringen die ons in staat stellen om
producten aan te bieden die zowel eco-ontworpen als zeer gewild
zijn. Als het gaat om verpakkingen, hebben we een tweeledige
aanpak: lichtgewicht natuurlijk en navulling. De meeste grondstoffen
van L’Oréal zijn afkomstig uit hernieuwbare bronnen
en zijn grotendeels van plantaardige oorsprong. De Groep, die
ongeveer 1.600 grondstoffen van bijna 350 plantensoorten
gebruikt, beschouwt biodiversiteit als een essentiële bron van
innovatie en zet zich in om haar ingrediënten duurzaam en verantwoord
in te kopen. Tegen 2030 zal 100% van de ingrediënten
in onze formules en verpakkingsmaterialen van biologische
oorsprong traceerbaar en afkomstig zijn van duurzame bronnen,
en geen enkele zal bijdragen aan ontbossing. Tegen 2030 zal
100% van onze plastic verpakking van gerecyclede of biologische
oorsprong zijn (we zullen 50% bereiken tegen 2025).
Tot slot innoveren we op het gebied van ingrediënten. Bijvoorbeeld
met centella asiatica uit Madagaskar, een plant die zeer
nuttig is in cosmetica omdat het een aantal antiveroudering-actieve
ingrediënten bevat. Oorspronkelijk was het een wilde
plant, maar we hebben een partnerschap ontwikkeld met een
gemeenschap van kwekers om hun economische ontwikkeling
te ondersteunen en we hebben onderzoek gedaan om de plant
te kunnen kweken en tegelijkertijd de impact op het natuurlijke
ecosysteem te beperken. Tegelijkertijd gebruiken we biotechnologie
om te voorkomen dat de natuur wordt aangetast. Ons
belangrijkste antiverouderingsproduct, Pro-Xylane, dat de celvernieuwing
versnelt en de elasticiteit van de huid verbetert,
wordt geproduceerd volgens het principe van de groene chemie.
Het wordt gemaakt van een natuurlijke suiker uit beukenhout,
waarbij alleen water als oplosmiddel wordt gebruikt.
— L’Oréal heeft zeer ambitieuze doelstellingen voor 2030.
De Groep is lid van het EcoBeautyScore Consortium, dat tot
doel heeft een methode te ontwikkelen om de milieu-impact
van producten voor de hele cosmeticasector te beoordelen.
Om te zien welke vooruitgang we hebben geboekt, hebben we
doelstellingen nodig die we kunnen beoordelen. Maar je kunt
niet terzelfdertijd rechter en jury zijn en het is belangrijk om
door derden te worden uitgedaagd.---
Maart 2024

60
NEWS
Een technologie van de nieuwste generatie
die de tien tekenen van zichtbare veroudering
helpt aan te pakken
SkinCeuticals kondigt de lancering aan van A.G.E. Advanced Eye, een
vernieuwde formule die is ontwikkeld om 10 tekenen van veroudering
van de oogomtrek aan te pakken die worden beïnvloed door collageenafname
en glycatie.
Met het ouder worden, binden suikers zich aan de structurele proteïnen
van de huid in een proces dat bekend staat als glycatie. De giftige
bijproducten van deze reactie verzwakken het collageen van de huid. De huid rond de ogen is bijzonder gevoelig voor
veroudering door glycatie, omdat de huid kwetsbaarder is, waardoor de vermindering van collageen beter zichtbaar is.
SkinCeuticals heeft zijn oogverzorgingstechnologie verbeterd om geavanceerde glycatieversnellers beter te voorkomen
en de anti-ageing doeltreffendheid te verbeteren - met behoud van de erg gewaardeerde en kenmerkende textuur van
zijn voorganger.
De NIEUWE A.G.E. Advanced Eye is geformuleerd met geconcentreerd Proxylane (2,8 keer meer dan de vorige formule)
dat de huid ondersteunt en de tekenen van peri-oculaire veroudering helpt te verminderen, wilde fruitextracten met
flavonoïden (12,5% meer dan de vorige formule) die oxidatieve stress helpen te verminderen en helpen beschermen tegen
schade veroorzaakt door vrije radicalen, Matrixyl, een krachtige biomimetische peptide om de natuurlijke stevigheid
en elasticiteit van de huid te ondersteunen en haar een jeugdige uitstraling te geven, Glycyrrhetinezuur om een doffe
teint te helpen bestrijden en Cafeïne (2,5 keer meer dan de vorige formule) om zichtbare wallen en donkere kringen te
verminderen voor een intensere uitstraling. Als merk dat zich inzet voor in vivo bewijs, heeft SkinCeuticals een onafhankelijk
klinisch onderzoek uitgevoerd om de doeltreffendheid van A.G.E. Advanced Eye op de belangrijkste tekenen van
veroudering en vergevorderde glycatie van de oogomtrek aan te tonen. NIEUW A.G.E. Advanced Eye hielp 10 zichtbare
tekenen van veroudering in de oogomtrek om te keren, zowel direct als na verloop van tijd. Na slechts 8 weken gebruik
was klinisch bewezen dat alle geteste tekenen waren verbeterd.
Beschermende vloeistof tegen pigmentvlekken
MELASCREEN is het 1 sste dermatologische programma TEGEN PIGMENT-
VLEKKEN dat werd ontwikkeld om zowel de zichtbare als onzichtbare
tekenen van hyperpigmentatie effectief te behandelen. Of het nu gaat om
melasma, post-acne restsporen, zonnevlekken of andere soorten pigmentvlekken.
Het programma bestaat uit het Concentraat tegen pigmentvlekken
dat pigmentvlekken selectief depigmenteert en de SPF50+ zonnebescherming
die de huid beschermt en hyperpigmentatie voorkomt. De kenmerkende
selectie van actieve ingrediënten werkt in op verschillende niveaus
van pigmentvorming. Het Concentraat bevat glycolzuur met keratolytische
werking, azelaïnezuur met de pigmenterende werking en hesperidinemethylchalcone
dat zich richt op de vasculaire component. De zonnebescherming,
verkrijgbaar in fluïde en crème, beschermt met de gepatenteerde Triasorb
zonnefilter niet alleen tegen UV-B en UV-A, maar ook tegen blauw licht, dat
een van de oorzaken is van hyperpigmentatie. Bovendien bevat Melascreen
zonnebescherming ook azelaïnezuur om gedurende de hele dag een depigmenterend effect te behouden. Hoe kan het
worden geïntegreerd in een dermatologische behandeling? Deze unieke kuur kan op zichzelf worden gebruikt of gemakkelijk
worden geïntegreerd in eerste-en tweedelijnsbehandelingen van hyperpigmentatie. Het hele Melascreengamma
kan worden gebruikt door zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.
Maart 2024

NEWS
61
De beste dagelijkse bescherming
voor de gevoelige huid
Elke dag wordt de gezichtshuid blootgesteld aan UVA- en UVB- stralen
en blauw licht, factoren die de huid aanzienlijk kunnen beschadigen. Voor
een optimale bescherming presenteert Eau Thermale Avène haar nieuwe
Ultra Fluid : Invisible en Perfector. Het hoge beschermingsniveau wordt
gegarandeerd dankzij TriAsorB, de eerste organische ultrabreedspectrumfilter
tegen UVA, UVB en blauw licht, het resultaat van onderzoek door
Pierre Fabre. De textuur, zo licht als water, biedt een onmerkbare finish
voor een gevoel van een blote huid na het aanbrengen. Het is ook een uitstekende
make-up basis. Tot slot is de geurloze, waterbestendige formule
met hoge tolerantie speciaal ontwikkeld voor de gevoelige huid.
Ultra Fluid Perfecteur belooft een zeer hoge dagelijkse bescherming
terwijl het de huid egaliseert dankzij de licht getinte finish, geschikt voor alle huidtinten. Ultra Fluid Perfecteur heeft een
anti-vervuilende werking en verfijnt de huidtextuur voor een egalere, stralende teint.
Een schoonheidsroutine terwijl je droomt
ISDIN onthult zijn revolutionaire nieuwe lijn ISDINCEUTICS, die aan een doeltreffende
nachtroutine voor een gezonde, stralende huid is gewijd. De producten zijn zorgvuldig
geselecteerd en combineren de geavanceerde dermatologische expertise van ISDIN
met innovatieve ingrediënten.
Het belangrijkste ingrediënt in deze producten is retinaldehyde, een van de meest
efficiënte ingrediënten tegen huidveroudering. Het is 3 keer krachtiger dan retinol en
transformeert 11 keer sneller in zijn actieve vorm in de huid. Als onderdeel van deze
nachtroutine is ISDINCEUTICS Retinal Intense een krachtige en innovatieve oplossing
verrijkt met retinol, die ontworpen is om ‘s nachts de celvernieuwing te stimuleren en
de huidtextuur te verbeteren. Dit serum vermindert zichtbaar fijne lijntjes en rimpels
tot 43% na een maand gebruik en versnelt het vernieuwingsproces van de huid. Het is
verrijkt met SoothingComplex, waardoor het ook geschikt is voor de meest gevoelige
huid en een comfortabel gevoel geeft.
Fresh Effect Roll-on
CUTALGAN Fresh Effect Roll-on, een must-have voor uw huisapotheek, nu verkrijgbaar in zakformaat!
Net zoals de Cutalgan spray, ontwikkeld voor de fragiele, geïrriteerde, jeukende of droge huid met neiging
tot atopisch eczeem, kalmeert Cutalgan Roll-on alle oncomfortabele huidsensaties.
Klein, draagbaar en hygiënisch! De gepatenteerde, licht geleiachtige textuur loopt niet uit en geeft een
verbandeffect op het te verlichten gebied. De natuurlijke formule is geschikt voor zowel gelaat als
lichaam, voor alle huidtypes van baby’s tot volwassenenen, bevat geen essentiële oliën of parfum.
Maart 2024

62
KEY POINTS
De oorzaak van roos behandelen
Product: Dercos Anti-Dandruff DS, een shampoo tegen roos en jeuk voor normaal tot vet haar.
Belofte: roos en de oorzaak ervan behandelen en het microbioom van de hoofdhuid opnieuw in evenwicht
brengen in 4 weken behandeling.
Sterke punten: romige oranje textuur, geconcentreerd in seleniumdisulfide (1%) - bekend om zijn
zuiverende en schimmeldodende eigenschappen - en salicylzuur (1%) - gewaardeerd om zijn keratolytische
werking die helpt de schilfers op de hoofdhuid te verwijderen - Behandeling in twee fasen: een
behandelingsfase, om roosaanvallen en terugvallen te behandelen, 3 keer/week gedurende 4 weken
en een vervolgfase als onderhoud om terugval te voorkomen, 1 keer/week.
Serum met vitamine C
Product: Het nieuwe Pur Vitamine C10 Serum van de Laboratoires La Roche-Posay werd
speciaal ontwikkeld voor de gevoelige huidtypes. Het is een glansherstellend, antioxidant
serum met een lichte, niet-vette, hydraterende textuur die snel wordt opgenomen.
Belofte: Het helpt huidveroudering te corrigeren en de kwaliteit van de huid te verbeteren
door haar meer uitstraling te geven.
Sterke punten: Dit serum bevat pure vitamine C (10%), salicylzuur en neurosensine. De in
Pur Vitamine C10 Serum gebruikte neurosensine helpt het gevoel van pijn, jeuk en warmte
te verminderen. De combinatie met pure vitamine C zorgt voor een stralende huid, minder
zichtbare poriën en minimaliseert de kans op ongemak. De voordelen op de huidtextuur en
-teint zijn meervoudig: vermindering van huidschade door oxidatie en ruwheid.
Een Belgisch eco-gecertificeerd merk voor het kalmeren
van de huid
Product: Extreme Skincare® van Socosmetica. Een verzorgingsproduct met een romige textuur
en een zeer comfortabele applicatie-ervaring, zonder vette finish en zonder parfum maar met
een zeer discrete geur van biologisch katoen. SØ is een Belgisch merk met het EcoCertified en
Cosmos Organic label.
Belofte: dit huidverzorgingsproduct herstelt, verzacht en beschermt zelfs de meest gevoelige huid.
Dankzij het zakformaat en het vacuümpompje kan het in elke situatie worden gebruikt tegen een
zeer redelijke prijs.
Sterke punten: een ultra-effectieve formule die alle gebruikers vanaf de eerste applicatie bekoort,
dankzij een organisch concentraat van calendula maceraat, arganolie, zoete amandelolie, sheabutter,
toverhazelaarwater en kamillewater. Dit merk is een mooie ontdekking en het proberen
waard. Meer informatie op socosmetica.com.
Maart 2024

NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Myconail 80 mg/g medische nagellak. KWALITATIE-
VE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: Een gram medische nagellak bevat 80 mgciclopirox.
Hulpstof met bekend effect: 10 mg cetostearylalcohol/g oplossing. Hulpstoffen:
ethylacetaat, ethanol (96%), cetostearylalcohol, hydroxypropyl-chitosan, gezuiverd
water. FARMACEUTISCHE VORM: Medische nagellak. Heldere, kleurloze tot lichtgelige
oplossing. THERAPEUTISCHE INDICATIES: Milde tot matige schimmelinfecties van de
nagels veroorzaakt door dermatofyten, gisten en schimmels, zonder betrokkenheid
van de nagelmatrix/lunula. Myconail 80 mg/g medische nagellak is geïndiceerd voor
gebruik bij volwassenen. DOSERING EN WIJZE VAN TOEDIENING: Dosering: Pediatrische
patiënten: De
veiligheid en werkzaamheid
van Myconail
bij kinderen en
adolescenten jonger
dan 18 jaar zijn nog
niet vastgesteld. Er
zijn geen gegevens
beschikbaar. Wijze
van toediening:
Cutaan gebruik.
Voor lokaal gebruik
op de vingernagels,
teennagels en direct
aangrenzende huid
(perionychium, hyponychium).Tenzij
anders
is voorgeschreven,
wordt Myconail
nagellak aangebracht
in een dunne laag één
keer per dag op de
aangetaste nagel(s)
na zorgvuldig wassen
en drogen van de
nagels. De medische
nagellak moet over
het gehele nageloppervlak,
5 mm van de
omliggende huid en
indien mogelijk onder
de vrije rand van de
nagel worden aangebrach.
Myconail nagellak
moet ongeveer
30 seconden drogen.
De behandelde nagels
mogen niet worden
gewassen gedurende
ten minste zes uur,
daarom wordt aanbevolen
om de nagellak
’s avonds voor het slapen
gaan aan te brengen.
Nadien kan de
normale hygiënische
verzorging worden
BE2023MYC200
hernomen. Myconail
nagellak hoeft niet
te worden verwijderd
met een oplosmiddel
of schuurmiddel (zoals
nagel vijlen); het is voldoende om de nagels te wassen. In het geval van onbedoelde
verwijdering van de nagellak door wassen, kan Myconail nagellak weer opnieuw
worden aangebracht. Regelmatig knippen van de rand van de nagel en verwijdering
van losse delen, wordt aanbevolen. De behandeling dient te worden voortgezet tot
volledige mycologische en klinische genezing wordt bereikt en een gezonde nagel opnieuw
is aangegroeid. Gewoonlijk is de behandelingsduur van vingernagels ongeveer 6
maanden terwijl het voor teennagels 9-12 maanden is. Controle door schimmelkweek
mag pas 4 weken na het eind van de behandeling ingezet worden om interferentie
van kweekresultaten te voorkomen door mogelijke
resten van de werkzame stof. Omdat het een lokale
behandeling betreft, is er geen andere dosering nodig
voor speciale patiëntengroepen. Als de aandoe-
PP : 34,00 €
ning ongevoelig is voor behandeling met Myconail
nagellak en/of er is een uitgebreide betrokkenheid
van een of meer vinger-en teennagels, zal aanvullende orale behandeling overwogen
moeten worden. CONTRA-INDICATIES: Overgevoeligheid voor de werkzame stof of
voor één van de hulpstoffen. Kinderen en adolescenten jonger dan 18 jaar door onvoldoende
ervaring bij
deze leeftijdsgroep.
BIJWERKINGEN:
De frequentie van
voorkomen van bijwerkingen
wordt
als volgt uitgedrukt:
zeer vaak (≥ 1/10),
vaak (≥ 1/100 tot

VIND DE FAVORIETE
VERZORGING
VOOR JE HUID
#followyourskin
HERSTELT
GEBARSTEN HUID
VERLICHT
DROGE EN
RUWE HUID
VERZACHT
HUID MET NEIGING
TOT ATOPIE
AQUAPHOR
HERSTELLENDE ZALF
Aquaphor verzacht, herstelt
en vormt een beschermende
barrière om de regeneratie
van de huid te versnellen
UREA REPAIR PLUS
10% UREA LOTION
ATOPICONTROL
BALSEM
Exfoliert zacht en
Verzacht een jeukerig
maakt de huid glad
en irritatiegevoel
Resultaat:
Snel absorberend,
+92% meer hydratatie * lichte textuur
40g | CNK 2753-952
198g | CNK 3438-058
250 ml | CNK 2816-049
400 ml | CNK 2816-056
400 ml | CNK 4187-217
* Corneometrie meting, 92% toename van gemeten waarden vergeleken met
een onbehandelde zone na 2 weken regelmatig gebruik, 44 deelnemers.
EUCERIN.BE | EUCERIN BELGIUM | EUCERIN_BE