Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Foto’s: Toma Tudor<br />
Achtergrond<br />
Het voortgezet onderwijs verwacht een groot docententekort <strong>nu</strong> steeds<br />
meer babyboomers met pensioen gaan. Bij de hogescholen zijn de problemen<br />
minder acuut, als ze maar wel aantrekkelijke werkgevers blijven.<br />
Voor jong én oud.<br />
Het hbo-personeel vergrijst in rap<br />
tempo. In 2005 was al veertig<br />
procent ouder dan vijftig jaar. Vooral<br />
de mannelijke docenten – 48,9 jaar<br />
oud – duwen het leeftijdsgemiddelde<br />
omhoog. Bij twee grote hogescholen<br />
– Fontys, Utrecht – zijn de mannelijke<br />
docenten gemiddeld zelfs al<br />
ouder dan vijftig. De lerarenopleidingen<br />
en de faculteiten zorg en techniek/ICT<br />
tellen de meeste ouderen,<br />
terwijl juist in die beroepenvelden<br />
het personeel schaars wordt. De<br />
hogescholen zijn er daarom niet<br />
gerust op dat de vervanging van hun<br />
uittredende babyboomers zonder<br />
problemen zal verlopen. Zeker niet<br />
als ook de studentenaantallen jaarlijks<br />
blijven groeien. Ze houden de<br />
vinger nauwlettend aan de pols.<br />
De stichting Mobiliteitsfonds HBO<br />
– het opleidings- en ontwikkelingsbureau<br />
voor hogeschoolpersoneel –<br />
doet momenteel een groot onder-<br />
zoek naar de vergrijzings- en vervangingsproblematiek.<br />
De eerste uitkomsten<br />
zijn niet alarmerend volgens<br />
coördinator René Haasnoot:<br />
geen enkele instellingsfaculteit verwacht<br />
dat er de komende drie jaar<br />
opleidingen moeten sluiten vanwege<br />
gebrek aan docenten. Maar van<br />
onderschatting van de problematiek<br />
– KPMG en Randstad waarschuwden<br />
daar vorige maand nog voor – is<br />
volgens hem geen sprake.<br />
Ook Lein Labruyère, bestuurder van<br />
de Hogeschool Inholland en delegatieleider<br />
van de hogescholen bij de<br />
lopende cao-onderhandelingen, is<br />
waakzaam. Volgens hem is het <strong>nu</strong> al<br />
een hele toer voor het hbo om<br />
ICT’ers of accountants te contracteren.<br />
Dat zal nog erger worden als de<br />
hogescholen er niet beter in slagen<br />
maatwerk te bieden, toegesneden<br />
op de behoefte van de diverse leeftijdsgroepen<br />
onder de werknemers.<br />
18 juni 2007<br />
‘Levensfasebewust personeelsbeleid’<br />
heet dat. Zeker <strong>nu</strong> het economisch<br />
wat beter gaat en de vraag<br />
naar hoogopgeleiden toeneemt, is<br />
dat volgens vakbonden en hogescholen<br />
dé oplossingsrichting: goede<br />
secundaire arbeidsvoorwaarden en<br />
bijscholing op maat. Voor jong en<br />
zeker ook voor oud. Concurreren op<br />
salaris heeft minder zin, gelet op de<br />
mogelijkheden die het bedrijfsleven<br />
op dat punt heeft. Het nieuwe<br />
beleid is zo al duur genoeg. Want<br />
willen de hogescholen aantrekkelijke<br />
werkgevers blijven, dan is er de<br />
komende vier jaar ruim 200 miljoen<br />
euro extra subsidie nodig.<br />
HBO-raad en vakbonden staan<br />
schouder aan schouder om het vervangingsvraagstuk<br />
op te lossen. En<br />
die missie begint bij de ouderen.<br />
Willen zij langer doorwerken, dan<br />
moet er volgens vakbondsonderhandelaar<br />
Marieke van den Berg volop<br />
Het vergrijzingsspook<br />
te investeren<br />
Sexy<br />
voor jong<br />
in hen worden geïnvesteerd: “We<br />
moeten het normaal gaan vinden<br />
dat medewerkers ook op latere leeftijd<br />
een opleiding volgen. Werkgevers<br />
moeten dat stimuleren met<br />
tijd en geld. Ouderen leren misschien<br />
langzamer, maar van iemand<br />
met genoeg niveau om in het hbo<br />
les te geven, mag je best nog wat<br />
verwachten.”<br />
Een sterk wapen van de hogescholen<br />
is volgens Labruyère dat ze soepel<br />
om kunnen gaan met werktijden<br />
en aanstellingen. “Een oudere<br />
docent zou in deeltijd kunnen gaan<br />
werken, of bijvoorbeeld één of twee<br />
trimesters per jaar in dienst kunnen<br />
blijven en voor zijn derde trimester<br />
een beroep doen op zijn pensioenrechten.”<br />
Qua flexibiliteit kan het hbo de<br />
concurrentie met het bedrijfsleven<br />
prima aan, denkt Labruyère. “Zestigers<br />
die de harde dynamiek van de<br />
zakenwereld beu zijn en nog iets<br />
met hun kennis willen doen, kunnen<br />
hun ervaring uitstekend bij ons<br />
kwijt. Misschien kunnen we ze voor<br />
een jaar of vier strikken met een<br />
aantrekkelijk contract. Omdat ze<br />
geen gebruik maken van pensioenfaciliteiten,<br />
kunnen we het financieel<br />
wat interessanter maken.”<br />
Hier bereikt de eensgezindheid tussen<br />
HBO-raad en vakbonden dan<br />
toch een grens. Marieke van den<br />
Berg: “Goede mensen werven met<br />
een tijdelijke baan lijkt mij lastig:<br />
die moeten toch ook hun hypotheek<br />
aflossen en eventueel de studie van<br />
hun kinderen betalen? Dat kan<br />
beter met de zekerheid van een<br />
vaste baan.”<br />
“Lectoren kunnen we toch ook<br />
voor vier jaar vastleggen?”, werpt<br />
Labruyère tegen. “Waarom zou je<br />
niet hetzelfde doen met de broodnodige<br />
experts, zonder daarbij aan
Change language