<strong>19.</strong> <strong>De</strong> <strong>verwerving</strong> <strong>van</strong> <strong>natuurgebieden</strong> <strong>door</strong> <strong>het</strong> Vlaamse Gewest en de erkende terreinbeherende verenigingen 144 ingegaan op de natuurdomeinen in beheer <strong>van</strong> AMINAL Afdeling Bos en Groen. Voor zover <strong>het</strong> bosgebieden betreft (de grote meerderheid) is de juridische regelgeving ondergebracht in <strong>het</strong> Bosdecreet; men spreekt in dit geval <strong>van</strong> "domeinbossen". In <strong>het</strong> Vlaamse Milieubeleidsplan 1997-2001 wordt, in uitvoering <strong>van</strong> Actie 108, beleidsmatig gestreefd naar de aankoop <strong>van</strong> minimaal 10.000 ha natuur- en bosgebied tegen eind 2001 (aankoopritme <strong>van</strong> 1.600 ha per jaar) en de uitbouw <strong>van</strong> 50.000 ha natuurreservaat in Vlaanderen tegen 2007. Evaluatie <strong>van</strong> de <strong>verwerving</strong> <strong>van</strong> natuurreservaten <strong>door</strong> de Vlaamse overheid en erkende terreinbeherende verenigingen Op 1/1/98 liepen in Vlaanderen 609 reservaatprojecten (Vlaamse natuurreservaten, bosreservaten en private (al dan niet erkende) natuurreservaten), goed voor een totale oppervlakte <strong>van</strong> 14.976 ha. Een volledige lijst <strong>van</strong> alle projecten met details inzake oppervlakte, beheerders e.d. is weergegeven in Tabel <strong>19.</strong>1 (zie bijlage bij dit hoofdstuk). Zoals hoger vermeld, zullen een klein aantal projecten <strong>van</strong> steden, gemeenten, provincies of lokale milieugroepen ontbreken (b.v. <strong>het</strong> natuurreservaat "Bourgoyen-Ossemeersen", grotendeels eigendom <strong>van</strong> en beheerd <strong>door</strong> de Stad Gent). Van alle projecten, uitgezonderd de bosreservaten (1.374 ha) en de gebieden gehuurd <strong>door</strong> de v.z.w. Wielewaal (1.074ha), kon tevens de aangroei per jaar worden geregistreerd voor de periode 1/1/1988- 1/1/1998. Tabel <strong>19.</strong>2 geeft een samenvattend overzicht <strong>van</strong> de stand <strong>van</strong> zaken op 1/1/98 en de netto aangroei <strong>van</strong> <strong>het</strong> areaal natuurreservaat in eigendom gedurende de afgelopen 10 jaar. In Figuur <strong>19.</strong>2a-e wordt de aangroei <strong>van</strong> <strong>het</strong> areaal natuurreservaat per provincie grafisch weergegeven, voor de terreinen beheerd <strong>door</strong> AMINAL Afdeling Natuur, de erkende terreinbeherende verenigingen en beiden samen. Telkens is ook <strong>het</strong> onderscheid gemaakt tussen de oppervlakte in eigendom en de totale oppervlakte (eigendom en huur samen). Een eerste analyse <strong>van</strong> de gegevens laat toe een aantal conclusies te trekken. Het aantal reservaatprojecten is relatief groot, maar de totale oppervlakte natuurreservaat in Vlaanderen blijft beperkt (Tabel <strong>19.</strong>2). 14.976 ha vertegenwoordigt slechts 1,1% <strong>van</strong> de oppervlakte <strong>van</strong> Vlaanderen. Hiermee scoort Vlaanderen aanzien- lijk minder dan Nederland waar, met een vergelijkbare bevolkingsdichtheid en levensstandaard, op een oppervlakte <strong>van</strong> 6,9% <strong>van</strong> <strong>het</strong> landareaal (d.i. exclusief de grote wateren zoals de Waddenzee) een beheer gevoerd wordt gericht op natuur als hoofdfunctie (VAN DER WEIJDEN & MIDDEL- KOOP 1998). Het Milieubeleidsplan 1997-2001 beoogt de uitbouw <strong>van</strong> 50.000 ha natuurreservaat in Vlaanderen tegen 2007, wat neerkomt op 3,7% <strong>van</strong> Vlaanderen. Er zijn geen officiële internationale afspraken inzake streefnormen voor de oppervlakte natuurreservaat in elk land. Het Verdrag inzake biologische diversiteit, opgesteld te Rio de Janeiro op 5/6/92, in België in voege getreden op 20/2/97, bepaalt in dit verband enkel dat elk land een stelsel <strong>van</strong> beschermde gebieden moet instellen om de biologische diversiteit te behouden, alsook dat alle noodzakelijke bijkomende maatregelen moeten genomen worden om de biologische diversiteit te behouden of te herstellen. Door de Raad <strong>van</strong> Europa werd in 1995 de "Pan-European Biological and Landscape Diversity Strategy" goedgekeurd en gelanceerd die voorziet in een aantal concrete doelstellingen en acties inzake natuurbehoud voor alle leden <strong>van</strong> de Raad <strong>van</strong> Europa (Council of Europe, 1996). <strong>De</strong> World Conservation Union (IUCN), United Nations Environment Programme (UNEP) en World Wide Fund For Nature (WWF) hebben in 1980 reeds afgesproken er naar te streven dat tenminste 10% <strong>van</strong> <strong>het</strong> aardoppervlak wordt beschermd als natuurgebied. In IUCN Commission on National Parks and Protected Areas (1994) wordt een stand <strong>van</strong> zaken opgemaakt voor 33 Europese landen.Voor de Europese regio lag <strong>het</strong> landgemiddelde voor beschermde <strong>natuurgebieden</strong> met een hoofdfunctie natuur in 1994 op 3,33% <strong>van</strong> <strong>het</strong> areaal. Met <strong>het</strong> streefdoel <strong>van</strong> 50.000 ha natuurreservaat tegen 2007 komt Vlaanderen dus in de buurt <strong>van</strong> <strong>het</strong> Europese landgemiddelde <strong>van</strong> 1994. 14.976 ha vertegenwoordigt slechts 7,25% <strong>van</strong> de groene en geelgroene gebieden op de gewestplannen (nl. natuur- en reservaatgebied, groengebied, bosgebied, parkgebied, buffergebied en de groep <strong>van</strong> agrarische gebieden met ecologisch belang). <strong>De</strong> Vlaamse overheid heeft in totaal 6.836 ha in beheer als natuurreservaat (147 gebieden, waar<strong>van</strong> 24 bosreservaten); alle terreinbeherende verenigingen samen beheren 8.140 ha (462 gebieden).Van deze laatste groep neemt de v.z.w. Natuurreservaten ongeveer 2/3 <strong>van</strong> de oppervlakte voor haar rekening. Het grootste aantal reservaatprojecten is te vinden in de provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Limburg (181 resp. 134 en 133); <strong>het</strong> kleinste aantal in de provincies Vlaams-Brabant (93) en West-Vlaanderen (68). Instituut voor Natuurbehoud Natuurrapport 1999. Toestand <strong>van</strong> de natuur in Vlaanderen: cijfers voor <strong>het</strong> beleid
<strong>19.</strong> <strong>De</strong> <strong>verwerving</strong> <strong>van</strong> <strong>natuurgebieden</strong> <strong>door</strong> <strong>het</strong> Vlaamse Gewest en de erkende terreinbeherende verenigingen Tabel <strong>19.</strong>2: Samenvattende tabel met aantallen en oppervlakte (ha) <strong>van</strong> de natuurreservaten in Vlaanderen (toestand 1/1/98). Bedekkingsgraad <strong>van</strong> <strong>het</strong> areaal natuurreservaat per provincie, op de Biologische waarderingskaart en op de groengebieden (s.l.) <strong>van</strong> <strong>het</strong> gewestplan. Instituut voor Natuurbehoud Natuurrapport 1999. Toestand <strong>van</strong> de natuur in Vlaanderen: cijfers voor <strong>het</strong> beleid 145
Change language