FDP Senter - Hordaland fylkeskommune

ekspansjon vert knytt opp mot auke i folketal eller kundegrunnlag.
I dei mindre tettstadene i distrikta er problemstillingane i større grad knytt til
nyetableringar av mindre kjøpesentra/ nye matvarekjeder utanfor eksisterande tettstad.
I mange tilfelle medfører dette nedleggingar av forretningar og forfall i eksisterande
sentrum, då staden ofte er for liten til å ha begge deler og avstandane blir for store.
5.3 Tilrettelegging for tenleg transport
5.3.1 HANDELEN SI VERKNAD FOR REISEMØNSTER
Utbyggingsmønsteret i fylket er eit resultat av lokalisering av arbeidsplassar, bustader,
service, topografi og transport. Fylket har mange fjordar, fjell, ein spreidd busetnad og
har derfor mange heller små sentra med eit geografisk stort oppland. Samling av mange
funksjonar på ein stad skapar færre reiser enn om dei ligg spreidd. Lokalisering av
arbeidsplassar, handel og service i høve til transportnettet kan såleis ha stor innverknad
på transportarbeidet totalt.
På landsbasis utgjer handlereisene 22% (1998) av alle reiser, i Bergen er prosentdelen
lågare, 17 % (2000). Det viser seg at andel av handelsreiser er redusert med 20 % frå
1992. Samtidig har tal reiser auka, slik at totalt sett har det truleg vore ein viss auke i
tal handelsreiser med bil. I Bergen skjer 76 % av handelsreisene innan eigen bydel, ein
prosentdel som har auka sidan 1992. Dette kan tyde på at bydelane i Bergen i store trekk
har eit variert og likeverdig tilbod.
Dei fleste reiser skjer mellom heim og arbeid, og mange handlar i samband med arbeidsreiser.
Dermed har truleg lokalisering av bustad og arbeidsplassar større innverknad på
transportbehovet enn lokalisering av handels- og servicetilbod. Likevel har handelsreiser
ei viss innverknad på det totale transportbehovet.
5.3.2 OPTIMAL LOKALISERING AV SERVICE OG HANDEL – A, B, C - PRINSIPPET
For å utnytte kapasiteten på vegnettet best mogeleg og redusera transportbehovet, bør
verksemder lokaliserast mest mogeleg optimalt i høve til transportbehov og vegnett.
Rett lokalisering av verksemdene i høve til transportsystemet reduserer også transportutgiftene
for verksemdene.
I Nederland er det utvikle eit prinsipp for rett lokalisering av verksemder i høve til
transportsystemet ofte kalla ABC- prinsippet.
Areala i eit område vert klassifisert i A-, B- og C- område etter kor god tilgjenge er med
bil og kollektive transportmiddel (tilgjengeprofilar). På same måten vert nærings- og
serviceverksemder klassifisert som A, B og C- verksemder etter kor mykje transport dei
genererer (mobilitetsprofilar) eller har behov for.
24