Nr. 2/2010 - Norsk Sau og Geit

Ny vår– og ingen gjerder står!-So var det atter ein ny beite -sesong på trappene. Det inneberarbeid i lamming, våronn ogvedlikehald av reiskap. Men deter ein ting som vert forsømt meirenn alt anna på norske gardsbruk– gjerdehaldet!Det kan ikkje leggast skjul på at ein delbønder slurvar med gjerdehaldet. Deter ikkje alltid villaeigarar og hytte -eigarar er aleine om dårleg vedlikehaldav gjerde. Sjølv om nokon måtte tru atskigardar varer evig bør iallfall me somdyreeigarar halde våre eigne gjerdernokolunde i stand for at ikkje me skalfå skulda for den tapte avlinga ellerblomane til naboen. Konfliktar er detikkje berre du som taper på, men ògandre dyreeigarar som lett kan bli«medskuldige» eller få eit dårleg forholdtil t.d. villaeigarar.Mange vel å legge ned gjerdene omhausten for at ikkje snøen skal brytened stolpar og rive sund nettingen,medan andre meinar det er mindrearbeid å henge opp nettingen dersnøen har greidd å rive ut spikaren.Atter andre meinar at det er minstarbeid å late gjerdet liggje, for til fjellsskal vel dyra uansett? Det kan skapedeg mykje ekstra arbeid! Dessutan erdet ingenting som er so konflikt -skapande som dårlege gjerder og dyr inaboen sitt tulipanbed.Allereie i det snøen er i ferd med ågå burde du ut og gå kjapt over gjerdetfor å få eit visst overblikk over kvaomfang det er på vedlikehaldet.Deretter bør du lage deg ein plan forkorleis du har tenkt å gjere dettearbeidet. Om du gjer detsamanhengande eller i fleire mindreomgongar betyr ikkje so mykje. Detviktigaste er at gjerda er so fullstendigesom mogleg når dyra kjem ut. Dersomeit gjerde er sopass dårleg at dei vaksnesøyene vel å hoppe over, er det ikkjesikkert at lamma greier å henge med.Faktisk er det ganske lite sannsynleg atdei greier det dei første vekene. Endåverre er det at dei kan risikere å hengeatt i nettinga og anten døy, skade segeller bli hengande lenge før dei vertløyst.Ein kan velje å dele dette opp i firedeler: 1) få oversikt over omfanget, 2)handle inn materiell, 3) starte på sjølvevedlikehaldet og 4) alternativt gjereførebuing før vinteren.1) Her er det nok med eit par småturar på kveldstid. Ta på deg godesko og gå nokre småturar for å fåoversikt over omfanget. Dersom deter ting du skal hugse so bør du tamed notisblokk eller lommekamera.Prøv å gjer eit overslag over mengdamed stolpar, netting, spikar ogstreng som trengs. Det er enklarenår du ser på sjølve gjerdet enn nårdu skal vurdere dette i ettertid.2) Kjøp inn det meste med ein gong.Stolpar kan ein sjølvsagt lage sjølv,men dette bør vere vinterarbeid.Har du ikkje gjort det før vårenkjem bør du nok kjøpe stolpar, forpå våren er det som regel nok ågjere.3) Sjølve vedlikehaldet kan ta tid dersomdet er fleire år sidan sist dugjorde noko på gjerdet. Gjekk duover gjerdet i fjor kan det hende deter nok å stramme opp overstrengein og anna plass. Det som kan verelurt og førebyggande på storeutgifter og mykje arbeid er åbestemme seg for å skifte ut littnetting kvart år. Finn den delen avstrekket som er dårlegast og byt utdenne. Dårlege gjerder tener dualler minst på sjølv.4) Før vinteren kjem er det mange somvel å legge ned anten overstrengen,eller både overstreng og netting.Dette kan spare mange stolpar omdet er mykje snø der gjerdet står.Det er litt jobb å hekte det oppigjen, men av og til er dette mindrearbeidsomt enn å la det stå oppe omvinteren.Av Håvard Øyrehagen64 • Sau og Geit nr. 2 /2010