Bibelgaven 4/2022

More documents

Recommendations

Info

BIBELGAVEN I FÆRØYANE TEKST OG FOTO: BJØRN HÅKON HOVDE / FCG/SHUTTERSTOCK Gunnar Nattestad (51) er frå 2016 generalsekretær i Det færøyske bibelselskap. – Eg er gift og har fire barn, og for tre veker sidan blei eg bestefar, smiler han. Nattestad er utdanna innan finans, men har i heile sin yrkesaktive karriere vore engasjert i kristeleg arbeid, og kom til Bibelselskapet frå ei stilling i Heimamissiónin (Indremisjonen) på Færøyane. Eg er så glad i heile Bibelen at det ikkje er enkelt å løfte fram ein særskilt tekst. Men bodskapen i Paulus’ brev til filipparane 2,5–11 kjem ofte tilbake til meg. Vi siterer her dei to siste versa på færøysk: «fyri at í navni Jesusar hvørt knæ skal boyggja seg, teirra, sum í Himli eru, teirra, sum á jørðini eru, og teirra, sum undir jørðini eru, og hvør tunga skal játta, at Jesus Kristus er Harri, Gudi Faðir til dýrd.» (Fil 2,10-11) Kristendomen har ein stor plass i det færøyske samfunnet. Kyrkjene er ikkje berre viktige for trua, men som kulturberarar og sosiale møtestader i lokalsamfunna. – Bibelen er Guds ord, omsetjing er menneskeverk – Når staben består av berre to personar i halv stilling, må ein vere innstilt på sjølv å kunne gjere alt, seier Gunnar Nattestad, som er generalsekretær for eit av verdas minste og nyaste bibelselskap. Vi skal ikkje lenger tilbake enn til 2012 for å finne dei første spirene til eit eige bibelselskap på Færøyane. Fire år seinare, i 2016, blei Det færøyske bibelselskapet teke opp som fullverdig medlem av Dei sameinte bibelselskapa og Gunnar Nattestad tilsett som generalsekretær. – Fram til 2012 var det Det danske bibelselskapet som hadde ansvar for Færøyane, fortel Nattestad. 14 Bibelgaven I nummer 4 I 2022
Noreg og Færøyane har mange fellestrekk. Begge landa har bakgrunn frå hundrevis av år med dansk styre og språk, og lenge var Bibelen berre tilgjengeleg på dansk. – For færøyingane var dette enda vanskelegare enn for nordmenn, for språket på Færøyane ligg lenger frå dansk enn det norsk gjer, seier Nattestad. To bibelomsetjingar Medan Noreg hadde Ivar Aasen, hadde Færøyane sin Venzel Hammershaimb. Han var ein færøysk prest og filolog. Nokre få år før Aasen, i 1846, gav han ut ei ordbok for det færøyske språket. Denne har danna grunnlaget for færøysk rettskriving heilt fram til vår tid. Likevel tok det mange år før den første færøyske Bibelen var fullført. I dag eksisterer det to bibelomsetjingar på Færøyane – ei frå 1949 som tilhøyrer Brøðrasamkoman (Brødremenigheten), og ei anna frå 1961 som blir brukt av Fólkakirkjan (den lutherske statskyrkja), og som Bibelselskapet har rettane til. – Også på Færøyane utviklar språket seg. Vi innsåg at det var eit stort behov for ei ny bibelomsetjing, fortel Nattestad. Tidlegare fanst det ikkje gode færøyske ord og uttrykk for ein del bibelsk terminologi. Dei tidlegare omsetjarane hadde løyst dette ved å hente ein del ord frå islandsk, og på den måten konstruert uttrykk som ikkje var vanlege. I 2017 blei den nye omsetjinga av Det nye testamentet til færøysk daglegspråk lansert. – Dette var ein stor siger for oss, og særleg varma det meg når unge og eldre fortalde at «No skjøner eg endeleg alt det eg les». Innsamling – Ei ny bibelomsetjing kostar pengar. Derfor sette Bibelselskapet i gang ei innsamling til omsetjingsarbeidet, og vi fekk inn over 800 000 danske kroner, fortel Nattestad. For ei befolkning på berre 54 000 menneske er det eit imponerande resultat. – Det var overraskande og gledeleg å sjå at mange menneske som ikkje er kjende for å vere engasjerte i kristent arbeid også bidrog med store pengegåver, seier han. Kanskje vitnar det om det rike og veletablerte kristenlivet på Færøyane: Om lag 95 prosent av folket er medlemer enten i Fólkakirkjan eller Brøðrasamkoman. etablert noko standardisert færøysk skriftspråk, så Schrøter brukte ei lydrett framstilling av Suðuroy-dialekten med det danske alfabetet. færøyske omsetjingar av Bibelen i bruk. Den eine er omsett av Victor Danielsen i 1949 og den andre av Jákup Dahl og Kristian Osvald Viderø i 1961. Danielsens omsetjing var ikkje gjort frå dei opphavlege språka, gresk og hebraisk, men frå ulike europeiske språk, som tysk, engelsk og resten av dei nordiske. Ny omsetjing Bibelomsetjingar – Den viktigaste oppgåva vi står overfor no, på Færøyane er den heilt nye omsetjinga av heile Bibelen Den aller første bibelomsetjinga til færøysk til færøysk, fortel Nattestad. I motsetning til ei av dei mest brukte bibelutgåvene på Færøyane i dag, er den nye på Suðuroy, Johan Henrik skjedde i 1823 då presten omsetjinga gjort direkte frå grunnspråka – Schrøter, omsette hebraisk og gresk. Eit mål med arbeidet har Matteusevangeliet. vore å gjere bibelspråket så tydeleg og På den tida var det ikkje forståeleg som mogleg. – Ein del av språkvala som er gjort har rykka litt på grunnlaget for færøysk språk, og ikkje alle er samde i dei vurderingane, fortel Nattestad. Nokre meir konservativt orienterte kristne har også meint at ein ved omsetjings- I dag er to fullstendige, arbeidet endrar på Guds ord. – Inga omsetjing er perfekt. Bibelen er Guds ord, men omsetjing er menneskeverk. Respekten for Guds ord må ikkje kvile på falskt grunnlag. Det er menneske som har omsett Bibelen – og menneska gjer feil, seier generalsekretæren. Det er den tidlegare biskopen på Færøyane, Hans Jacob Joensen, som har hatt hand om mykje av arbeidet. No blir omsetjinga gjennomlesen og sertifisert i samarbeid med språkavdelinga ved universitetet i Tórshavn. Den tidlegare biskopen i Be for Færøyane Fólkakirkjan, Hans Jacob – Vi har brukt store ressursar på bibelomsetjinga, og vi har vore flinke til å produsere med Bibelselskapet laga Joensen, har i samarbeid bibelmateriell for born. No må vi fokusere ei økumenisk bibelomse- meir på bibelengasjement og bibelbruk, seier Gunnar Nattestad. Han ber også om forbøn frå bibelvener i Noreg. Be om at vi framleis kan vere stolte av Bibelen på Færøyane, og at den nye bibelomsetjinga blir godt motteken. Be om at folket på Færøyane kan motstå sekulariseringa som også er i ferd med å kome til vårt land. Be om at Brøðrasamkoman, det nest største kyrkjesamfunnet på Færøyane, også kan bli med i Bibelselskapets arbeid. • tjing frå grunnspråka, ei omsetjing som alle kristne grupperingar på Færøyane skal kunne sameinast om å bruke. nummer 4 I 2022I Bibelgaven 15
Page 1 and 2: 4 22 BIBELSELSKAPETS INTERNASJONALE
Page 3 and 4: BIBELEN I HELE VERDEN FOTO: SHUTTER
Page 5 and 6: kolleger fra De forente bibelselska
Page 7 and 8: samme tid. Men jeg grep denne mulig
Page 9 and 10: NY VERBUMBOK Østover JOSTEIN ØRUM
Page 11 and 12: I 2012 søkte Bibelselskapet etter
Page 13: 170 milloner utgaver i 2021 Bibelse
Page 17 and 18: Nøkkelpersoner - Første gangen re
Page 19 and 20: BIBELGAVEN I EGYPT TEKST: BERNT G.
Page 21 and 22: - Det er ikke bare enkelt å bli ga
Page 23 and 24: BIBELGAVEN I NORGE TEKST: ANN-CATHE

Bibelgaven 4/2022

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?