Klikoni këtu - Lajme / News Albemigrant

More documents

Recommendations

Info

Antichità Anno 9 n.1 Aprile 2011 pagina 12 L’enigma dei Pelasgi e degli Etruschi Pelasgi, un popolo antichissimo, gli antenati di tutti I i popoli indoeuropei, furono un popolo che seppe illuminare e insegnò la cultura all’Europa, di loro si conosce poco, o meglio dire quasi nulla. I’alfabeto di questo popolo misterioso si chiama Pelasgico poiché a quella civiltà risale, DIODORO il SICULO ci informa che i poeti preomerici si esprimevano proprio con quell’alfabeto, e dalla stessa fonte, apprendiamo che, almeno 10 secoli aC. Si usava quella stessa scrittura. Inoltre Diodoro riferisce che furono i Pelasgi a portare per primi l’alfabeto in Italia, nonche’ nel resto dell’Europa, praticando opportuni adattamenti e migliorie. Anche Plinio il Vecchio conferma le informazioni di Diodoro.Virgilio (Eneide, VIII, V. 62-63), scrive: “Si dice che i primi abitatori della nostra Italia furono i Pelasgi”. Dagli autori dell’antichita’ abbiamo appreso che prima dell’arrivo dei Greci, il terrotiorio dove si stabilirono si chiamava Pelasgia, Le varie fonti ci informano inoltre, che i Greci impararono dai Pelasgi non solo l’arte della lavorazione dei metalli, della costruzione delle mura, ma appresero, perfezionandolo, il loro modo di scrivere e facendo proprie le loro divinità.Varie popolazioni, specie quella pelasgica, hanno dato al paese il loro nome Pausania (Arcadia, Libro VIII, 1,4,6) “Gli Arcadi dicono che Pelago fu il primo a nascere nella terra dell’Arcadia. Dato che Pelago divenne re, (Una fantastica veduta di Dodona, forse il paese si chiamò Pelasgia in suo onore” il centro dei Pelasgi) Pindaro (Carminia, Fragmenta Selecta, I, 240) “Portando un bel dono, la Terra fece nascere per qualificati studiosi ritenuta anche più antica): primo l’essere umano nell’ARCADIA, il “DIVINO PE- divinità, come per esempio DE-MITRA (Dhe=terra LASGO”, molto prima della luna”. Mitra=utero, cioè la DEA MADRE TERRA), nonché La citazione di Pindaro potrebbe apparire valida AFER-DITA(Afer=vicino, Dita=Giorno, più tardi solo come ispirazione poetica, forse perfino mitologica, però malgrado cio’, scienziati posteriori hanno I Pelasgi, che furono chiamati anche “Popoli del chiamata Venus dai Romani, oggi Venere). dimostrato che la luna e’ un frammento staccato dal mare”, poiché erano abili e liberi navigatori, chiamarono ILIRIA (ILLYRIA per i Romani) la loro pa- nostro globo. Omero menziona i Pelasgi fra gli alleati dei Troiani, (Illiade, II, 840-843) e narra che Achille pregava lo “ZEUS PELASGICO DI DODONA” del popolo libero”, paese che si estendeva dal Meditria: LIRI (LIR=libero), che voleva dire: “Il Paese (Iliade, XVI, 223). Omero li menziona anche come terraneo fino al Danubio. Parole con la radice Lir “POPOLI di CRETA” , (Odissea, XIX, 177). la troviamo con lo stesso significato nelle seguenti Lo storico Eforo riferisce di un brano di Esiodo lingue: Pelasgo-illirico (liri), Etrusco (liri), Albanese che attesta la tradizione di un popolo dei Pelasgi in odierno (liri), Italiano (libertà), Francese (libertè), Latino (libertas), Inglese (liberty), Spagnolo (libertad), Arcadia e sviluppa la teoria che fosse un popolo di guerrieri diffusosi da una “patria” che aveva annesso Romeno (libertade), Portoghese (liberdade). e colonizzato tutte le regioni della Grecia in cui gli In italia, e precisamente nel Lazio, esiste il monte autori antichi fanno cenno a loro, da Dodona a Creta Liri, nonché il fiume Liri, e Fontana Liri. Questo alla Triade fino in Italia, dove i loro insediamenti nome è stato conservato durante i secoli nei vari sono ben riconoscibili ancora nel tempo degli Elleni e paesi Europei Mediterranei, molto probabilmente attraverso la “irradiazione” delle varie tribù illiriche, sono in stretta relazione con i “Tirreni”. La caratteristica struttura della muratura della cittadella di Atene ha fatto si che tutte le costruzioni Piceni, etj, Ognuno di questi nomi ha un significato come gli Etruschi, i Messapi, i Dauni, i Veneti, i in blocchi non squadrati e senza l’uso di malta abbiano avuto il nome, di “muratura pelasgica” esat- Cervello, paese di gente con cervello), MESSAPI Questa iscrizione interamente bustrofedica, dove nella lingua Albanese: E TRURIA(E=di, TRURIA= tamente come talvolta sono dette “mura ciclopiche”, varie (MES=ambiente, tribù illiriche, come centro, gli Etruschi, HAPI=aperto, i Messapi, i Dauni, paese i di Veneti, si i Piceni, possono etj, leggere continuamente le lettere “TH” e cioè costruite dai Pelasgi, coloro che insegnarono ai Ognuno gente di aperta), questi nomi DAUNI ha un (dauni, significato separati, nella lingua separatevi), Albanese: E TRURIA(E=di, “H”, per rappresentare sospiri e singhiozzi, come greci i metodi delle costruzioni, il modo di scrivere e TRURIA= VENETI Cervello, (nome derivante paese di gente dalla dea con VEND, cervello), patria, MESSAPI luogo per HAPI=aperto, eccellenza), paese PICENI di (PI=bere, gente aperta), KENI=avete, DAUNI (dauni, mentato separati, lamento funebre, ovviamente per la morte (MES=ambiente, noi faremmo oggi “AH” e “OH”, contiene un tor- la cultura. centro, Potremmo continuare all’infinito con citazioni sui separatevi), luogo con VENETI acqua abbondante). (nome derivante dalla dea VEND, patria, in di una un luogo forma congiunto per più sciolta che adattandola era stato anche ai tempi un nostri: grande eroe, Pelasgi, per terminare ad ogni modo e sempre che eccellenza), Il nome PICENI Pelasgi (PI=bere, si può riferire KENI=avete, alla parola luogo con Albanese acqua abbondante). come dimostra il ripetuto orgoglio di tutta la parentela. Riscriviamo ora la Stele in una forma più sciolta le civiltà in generale cominciano con i Pelasgi, ma Il nome PELLG Pelasgi (mare si può profondo), riferire alla come parola in Albanese italiano PELLG “pelago”. (mare “LUTTO, profondo), siamo in pieno lutto, la domanda principale che sorge a questo punto è : come Questa in italiano è un’iscrizione “pelago”. Questa illirica è postumata, un’iscrizione datata illirica postumata, tra il adattandola ai tempi nostri: angoscia, datata disgrazia tra il dappertutto, Esistono ancora i Pelasgi Se si, chi sono III-II III-II secolo secolo a.C, a.C, che attualmente che attualmente si trova si nel trova museo nel archeologico museo “LUTTO, siamo in pieno lutto, Nermin Vlora Falaski, nel suo libro “Patrimonio donne di Durazzo, coperte dal velo nero. in archeologico Albania: di Durazzo, in Albania: angoscia, disgrazia dappertutto, linguistico e genetico” (scritto anche in lingua italiana), ha decifrato iscrizioni Etrusche e Pelasgiche Lutto hai dato ai parenti, o parente! Lutto hai dato ai parenti, o parente! Egli donne è della coperte nostra dal stirpe, velo nero. Ah!, Oh! con la lingua odierna Albanese. Questo proverebbe Ci è stato strappato via, che disgrazia. Egli è della nostra stirpe, Ah!, Oh! che gli Albanesi (Discendenti degli Illiri) siano gli Ma per quale colpa, questa sciagura Ci è stato strappato via, che disgrazia. odierni discendenti dei Pelasgi, una delle più antiche Gelido Ma per è il quale suo trono colpa, d’oro, questa Ah! sciagura stirpi che popolò l’Europa. Qui di seguito proporremo Della Gelido sua è fama il suo fieri trono eravamo, d’oro, Ah! Oh! alcune traduzioni di Falaski: Lutto, Della lutto sua nel fama mondo fieri eravamo, intero, Oh! Dunque, in Italia esiste la località dei TOSCHI (la strappandolo Lutto, lutto via, nel mondo siamo stati intero, decapitati! Toscana), così come i Toschi abitano nella “Toskeria”, All’improvviso strappandolo ci via, colpì siamo questo stati lutto, decapitati! Ah! nell’Albania meridionale.Molti autori sostengono che Ahimè, All’improvviso per quale ci mai colpì colpa questo Oh! lutto, Ah! la parola Tosk, oppure Tok, sia il sinonimo di DHE, Parente Ahimè, nostro per quale egli fù, mai colpa Oh! tanto che oggi in albanese si usa indifferentemente Parente nostro egli fù, la parola DHE che quella TOK per dire “terra”. ma perché con questo lutto ci colpì ma perché con questo lutto ci colpì In Toscana si trova un’antichissima città, verosimilmente fondata dai Pelasgi, che si chiama Cortona, Sopporta il tuo dolore e piangi se ti aiuta, però affidalo alla terra Ci Ci calda, soffocano alla le le lacrime, Oh! Oh! Nel lutto, nella disperazione, Ah! Nel lutto, nella Ah! (Nota, in Albanese: COR=raccolti, TONA=nostri, Grazia Celeste Sopporta e al il Supremo tuo dolore Bene” e piangi se ti aiuta, però Egli Egli che che ha ha fatto fatto vivere la la nostra stirpe, cioè “i nostri raccolti”). Dalla vasta e fertile pianura È importante affidalo alla notare terra che calda, il linguaggio alla Grazia di questa Celeste iscrizione e al è talmente per per quale simile colpa, ora, ora, la la estingue della Val di Chiana si accede a una rapida collina, in all’Albanese odierno, che Supremo con difficoltà Bene” si può pensare che risalga Ah! a Oh! più di Ah! Oh! cima alla quale si trova un bellissimo castello, trasformato in museo archeologico. In mezzo ad un grosso da destra È importante a sinistra e notare continuando che il talvolta linguaggio da sinistra di questa a destra, cioè duemila anni fa. In generale, le iscrizioni più antiche si presentano Oh! formulate Oh! D’oro D’oro era era Lui, Lui, una rapida collina, in cima alla quale si trova un bellissimo castello, ferito in forma ferito da da coltello, coltello, che che disgrazia, disgrazia, patrimonio epigrafico, vi è anche una iscrizione particolarmente bella e interessante, su un sarcofago con documento che con difficoltà Durazzo si è può stato pensare inciso da che sinistra risalga verso a più destra, di ciò che bustrofedica, iscrizione e è spesso talmente senza simile interruzione all’Albanese tra una parola odierno, e l’altra. Però trasformato in museo archeologico. In mezzo ad un grosso patrimonio soffrì questo tanto, in silenzio, soffrì tanto, in silenzio, epigrafico, vi è anche una iscrizione particolarmente bella e interessante, su un senza dimostra mai proferire insulti! addobbi floreali. la duemila sua origine anni più fa. recente, In generale, quando l’alfabeto le iscrizioni latino, più molto antiche senza mai proferire insulti! più pratico, sarcofago con addobbi floreali. Ah! si era Oh! già Su questo sarcofago appare la seguente scritta: affermato si presentano e ormai formulate si scriveva da sempre destra da a sinistra verso e continuando talvolta da sinistra a destra, cioè in forma bus- Tu, Tu, parente, la vita a ci noi hai piena decapitati, di spine Oh! hai reso, Ah, Oh!” destra. Ah! Oh! Su questo sarcofago appare la seguente scritta: Tu, parente, ci hai decapitati, Oh! Andando trofedica, alla e ricerca spesso di nuove senza iscrizioni, interruzione dall’Egeo tra una all’Atlantico parola e casualmente Tu, la vita in a noi piena di spine hai reso, Ah, Oh!” Egitto e l’altra. ed oltre, Però non questo solo nel documento tentativo di di scoprire Durazzo il loro è stato contenuto, La ma parola anche “ZI” o “SI” (lutto) la troviamo, fra altre, per inciso verificare da sinistra la monogenesi verso destra, delle ciò lingue che dimostra che viene la sostenuto sua anche da eminenti questa breve iscrizione, ma di notevole contenuto, stele molto in una stele al museo archeologico di FEL- studiosi, origine nel più Museo recente, Archeologico quando di l’alfabeto Atene è stata latino, incontrata molto una antica più pratico, che contiene si era un’iscrizione già affermato bustrofedica e ormai redatta si scriveva con l’alfabeto TRE FELTRE dei (Italia) Pelasgi (Italia) sempre da sinistra verso destra. La nave è per noi fierezza, coraggio e libertà” La nave è per noi fierezza, coraggio e libertà” La voce verbale â o âsht (in Italiano è) si usa ancora nel dialetto dell’Albania settentrionale e nel Kossovo, mentre nel sud e nella lingua ufficiale, che è quella dei Toschi, si impiega la voce ësht. Le varie fonti ci informano che i Greci impararono dai Pelasgi non solo l’arte della lavorazione dei metalli, della La voce verbale â o âsht (in Italiano è) si usa ancora nel dialetto dell’Albania settentrionale e nel Kossovo, mentre nel sud e nella lingua ufficiale, che è quella dei Toschi, si impiega la voce ësht. Le varie fonti ci informano che i Greci impararono dai Pelasgi non solo l’arte della lavorazione dei metalli, della costruzione delle mura, ma appresero, perfezionandolo, il loro modo di scrivere e fecero proprie le loro divinità, come per esempio DE-MITRA (Dhe=terra costruzione delle mura, ma appresero, perfezionandolo, il loro modo di scrivere e fecero proprie le loro Mitra=utero, cioè la DEA MADRE TERRA), nonché AFER-DITA(Afer=vicino, Dita=Giorno, più tardi chiamata Venus dai Romani, oggi Venere). Andando alla ricerca di nuove iscrizioni, dall’Egeo all’Atlantico e casualmente in Egitto ed oltre, non solo nel tentativo di scoprire il loro contenuto, ma anche per verificare la monogenesi delle lingue che viene sostenuto da eminenti studiosi, nel Museo Archeologico di Atene è stata incontrata una stele molto antica che contiene un’iscrizione bustrofedica redatta con l’alfabeto dei Pelasgi ed è di contenuto funerario. Questa stele è stata scoperta nell’isola di Lemno e, in generale, viene considerata molto difficile e poco convincente ogni tentativo di comprendere il contenuto di quella scrittura. Ed è per questo che fino ad oggi pochi si sono seriamente impegnati a sciogliere quell’enigma. Cominciamo mostrando questa Stele di Lemno, attribuita al VI secolo a.C. (ma da alcuni qualificati studiosi ritenuta anche più antica): ed è di contenuto funerario. Questa stele è stata scoperta nell’isola di Lemno e, in generale, viene considerata molto difficile e poco convincente ogni tentativo di comprendere il contenuto di quella scrittura. Ed è per questo che fino ad oggi pochi si sono seriamente impegnati a sciogliere quell’enigma. Cominciamo mostrando questa Stele di Lemno, attribuita al VI secolo a.C. (ma da alcuni Questa iscrizione interamente bustrofedica, dove si possono leggere continuamente le lettere “TH” e “H”, per rappresentare sospiri e singhiozzi, come noi faremmo oggi “AH” e “OH”, contiene un tormentato lamento funebre, ovviamente per la morte di un congiunto che era stato anche un grande eroe, come dimostra il ripetuto orgoglio di tutta la parentela. Riscriviamo ora la Stele La parola “ZI” o “SI” (lutto) la troviamo, fra altre, anche in questa breve iscrizione, ma di notevole contenuto, in una stele al museo archeologico di Soffriamo di un lutto senza fine” Soffriamo di un lutto senza fine” Bisogna tenere sempre presente che la ricchezza linguistica dei popoli è l’unico archivio Bisogna documentario tenere sempre incontestabile, presente che specie la ricchezza quando mancano altre prove, ma è soprattutto la principale testimonianza della creatività umana. Diversi linguistica dei popoli è l’unico archivio documentario incontestabile, specie quando mancano altre prove, ma è soprattutto la principale testimonianza della creatività umana. Diversi studiosi sostengono la tesi della monogenesi delle lingue, particolarmente durante questi ultimi 2 secoli, allorché il progresso delle comunicazioni ha dato alle persone la possibilità di muoversi con facilità e di avere contatti anche con popolazioni in zone molto remote. Sono stati citati gli studiosi italiani Alfredo Trombetti, Elia Lattes e Francesco Ribrezzo i quali sono validi sostenitori di questa tesi, oltre che alla provenienza illirica dei popoli italici. Oltre agli autori Sopraccitati, vi sono altri studiosi , nonché tedeschi, austriaci, francesi ed inglesi che affermano l’origine illirica delle popolazioni italiche. Un particolare merito va al prof Zacharie Mayani, docente alla Sorbona, il quale negli anni 1970 ha pubblicato 3 grossi volumi, per sostenere che la lingua etrusca si interpreta solo attraverso l’albanese odierno. Per verificare la veridicità della sua scoperta, ha studiato l’albanese, prima a Parigi, quindi si è recato in Albania, per perfezionarsi. I tre volumi pubblicati da Mayani si intitolano: “Les Etrusques Commencent a Parler” , “Les Etrusques Parlent” e “La Fin Du Mystère Etrousque”. Ad ogni modo, colui che per primo ha lanciato e diffuso l’idea della monogenesi delle lingue fu Sir William Jones (1746-1794), famoso orientalista che alla fine della sua intensa vita conosceva 28 lingue. Comunque, nei nostri giorni, il sostenitore valido di questa tesi è il prof. Colin Renfrew dell’università di Cambridge, che nella sua opera “Archeaology and Linguistics” pubblicata nel 1989, scrive: “La ragione principale della pubblicazione di questo mio lavoro è per mettere in evidenza che gli archeologi di questi ultimi anni, per ricomporre il passato non hanno preso nella dovuta considerazione la testimonianza della linguistica”. Nel nostro globo, vi è sempre un’orizzonte, oltre il quale non è possibile vedere. Così, per quanto riguarda l’antichità, il nostro orizzonte sono i Divini Pelasgi. Essendo stati loro i primi inventori della scrittura fonetica, non possiamo negare che la vera cultura comincia con i Pelasgi, come d’altronde abbiamo appreso da vari autori dell’antichità. Leggiamo ora alcuni documenti epigrafici rinvenuti dall’Egeo all’Atlantico, dove si menzionano le parole Pelago-illiriche YJ, ARNO, REZE ed altre, sempre con lo stesso significato. Cominciamo inizialmente con le iscrizioni che si trovano oggi in Albania: Su questo stupendo tempietto della città-stato di Apollonia, si trova una bella iscrizione del III secolo a.C che narra di stelle (YJ) e di un bambino (FIMI). Leggiamolo: Il bimbo che è stato affidato a questo Tempio, ora è Deificato” Il bimbo che è stato affidato a questo Tempio, ora è Deificato” Dopo aver letto questa iscrizione dell’Illirica, che, senza dubbio, cor alla parlata odierna albanese, concentrata l’essenza del proprio signific Dopo aver letto questa iscrizione dell’Illirica, che, leggiamone Il bimbo che un’altra è stato affidato ugualmente a questo bella, Tempio, di Durazzo, ora è Deificato” che come la pre senza dubbio, corrisponde alla parlata odierna albanese, concentrata l’essenza del proprio significato, narra (YJNERIM, al sostantivo) e che appartiene al IIa.C: Dopo aver letto questa iscrizione dell’Illirica, che, senza dubbio, corr ora leggiamone un’altra ugualmente bella, di Durazzo, che come la precedente narra di Deificazione alla parlata odierna albanese, concentrata l’essenza del proprio significa leggiamone un’altra ugualmente bella, di Durazzo, che come la pre (YJNERIM, al sostantivo) e che appartiene al II-I narra di Deificazione (YJNERIM, al sostantivo) e che appartiene al II-I secolo a.C: a.C: Deifica (la sua anima, Signore), fa che appartenga alla Tua dimensione per il bene>> Deifica (la sua anima, Signore), fa che appartenga alla Tua dimensione” Deifica (la sua anima, Signore), fa che appartenga per il bene>> alla Tua dimensione” Erodono ci ha spiegato che, prima dell’arrivo dei Greci, quel territorio si chiamava PELASGIA. Ci ha anche raccontato che i Greci impararono dai Pelasgi l’arte della lavorazione dei metalli, la costruzione delle mura, la scrittura che raffinarono e che fino alla scoperta del latino, fu l’unica scrittura divulgativa. Ancora oggi, nei vari musei dell’albania vi sono epigrafi redatte con l’alfabeto greco, il cui contenuto si comprende tuttavia non con la lingua greca, ma con quella albanese, ad eccezione dei neologismi frattanto formatisti. Ad ogni modo, più avanti leggeremo interessantissime scritture. Ora stavamo trattando le iscrizioni che contengono le parole YJ (stelle) come già visto, nonché quelle con ARNO (Creatore) e REZE (raggi). Dato che parliamo della monogenesi delle lingue, ritorniamo a questa riva dell’Adriatico e leggiamo nel museo archeologico di Siena questa iscrizione che si trova su uno stupendo sarcofago, dove peraltro si trovano insieme tutte e tre le parole che intendiamo trattare (YJ, REZE e ARNO). Dai bassorilievi che compongono il sarcofago, con i personaggi in stato di meditazione e con la Dea VEND (Patria) al centro, si può facilmente dedurre che la scrittura ha contenuto cosmogonico: I Pelasgi, che furono chiamati anche “Popoli del mare”, poiché erano abili e liberi navigatori, chiamarono ILIRIA (ILLYRIA per i Romani) la loro patria: LIRI (LIR=libero), che voleva dire: “Il Paese del popolo libero”, paese che si
pagina 13 Anno 9 n.1 Aprile 2011 Cultura Ilirologu arbëresh, Akademik Aleksandër Stipçeviq: ETNOGJENEZA E SHQIPTARËVE NGA ILIRËT Nga Memet Latifi Anton Tomazh Linhart duke u mbështetur tek Thunmani shkruan se gjuha ilire jeton edhe sot. Eqrem Çabej, zhvleftësoi shumë argumente me të cilat mohohej lidhja birërore ndërmjet gjuhës shqipe dhe ilire. Gjuhëtari kroat Radosllav Katiçiq shprehet: Është normale dhe e natyrshme të konsiderohet se gjuha shqipe ka dalë nga ilirishtja. Shën Jeronimi, e njihte mirë situatën e pjesës perëndimore të Ballkanit të antikës sepse edhe vetë ishte i lindur ilir. Kultura e Komanit. Etnologjia, kostumografia dhe format muzikore polifone dhe homophone janë karakteristika tipike ilire. Shqiptarët e kanë emrin nga fisi ilir albanoi, “arbanitai” që janë pasardhës të fisit ilir të albanëve- shkruan në kumtesën e ilirologut, arkeologut, balkanologut e studjuesit arbëresh, Akademik Aleksandër Stipçeviq. 1. Po e filloj me J.E.Thunman Me historianin gjerman J.E. Thunman, i cili para më se dy qindvjetësahve shkroi për prejardhjen e shqiptarëve në librin e tij, “Hulumtime rreth historisë së popujve të Europës lindore”, nisë një varg shumë i madh shkencëtarësh, të cilët u morën me këtë çështje jashtëzakonisht të rëndësishme dhe interesante të paleoballkanikës. A janë shqiptarët banuesit e vjetër, sipas kësaj me grekët, populli i vetëm në Ballkan, i cili nga koha parahistorike, jeton në këtë hapsirë të njejtë, në të cilën edhe sot jeton, ose ata në këtë hapsirë kanë ardhur vonë, në kohën ose edhe pas shpërnguljes së madhe të popujve në mesjetën e hershme Nëse shqiptarët janë autokton, ç’e argumenton këtë autoktoni dhe nëse janë të ardhur prej nga kanë ardhur Thunmani që atëhere duke pasë në dispozicion vetëm burimet historike përfundoi se shqiptarët janë banuesit e lashtë dhe si argument për këtë hipotezë solli dokumentet e shkruara, të ruajtura të mesjetës, në të cilët nuk hasim gjurmën më të vogël për ndonjë shpërngulje shqiptarësh në vendbanimin e tyre të sotëm. Ky argument edhe sot është i qëndrueshëm dhe në të, me të drejtë, mbështeten të gjithë ata që mbështesin, ose në të kaluarën kanë mbështetur tezën e autoktonisë së shqiptarëve. Pas Thunmanit, këtë tezë ë mbrojtën shumë hitorianë, filologë, e shkencëtar të tjerë. Kështu, historiani dhe shkrimtari slloven Anton Tomazh Linhart, në veprën e tij “Pasqyrë e historisë së Kranjës dhe vendeve tjera sllavo jugore në Austri” duke u mbështetur tek Thunmani shkruan se gjuha ilire jeton edhe sot, edhe pse jo e pastër, në mallet shqiptare, (und noch heute, abwohl nicht mehr rein in den Gebirgen Albanienslebt). Në qindvjetëshin e 19-të, tezën e autoktonisë së shqiptarëve e mbështesin shumë shkencëtar, ndër ta vend jashtëzakonisht të rëndësishëm zë konsulli austriak dhe njohës shembullore i të kaluarës dhe i kulturës shqiptare, Johan Gerog fon Hani, me veprën e tij të rëndësishme “Studime shqiptare I-III”. Hani, duke i mbështetur konkludimet e veta në njohjen e thellë të burimeve historike dhe të historisë së gjuhës shqipe, është i pari, që tezën e autoktonisë së shqiptarëve e vendosi në baza të shëndosha e solide shkencore. Meritë e tij e veçantë është se tërhoqi vëmendjen e opinionit shkencor kah toponimistika, si lëndë e rëndësishme për studimin e vazhdimësisë iliro-shqiptare. Shpjegimi i tij i disa emërtimeve ilire të vendeve, me ndihmën e gjuhës shqipe, si p.sh. Dalmacia nga delme = dele, Ulcinium nga ulk = ujk dhe shumë e shumë të tjerë, që deri më sot mbeten në fuqi. 2. Në shekullin e XIX vazhdojnë hulumtimet Teoria e autoktonisë së shqiptarëve dhe e prejardhjes së drejtëperdrejtë nga ilirët qe e pranueshme në tërsi, deri në fund të shekullit të XIX-të, kur disa gjuhëtar, njohës të mirë të gjuhëve të vjetra ballkanike, nisën të theksojnë se gjuha shqipe nuk është zhvilluar nga ilirishtja, por nga trakishtja dhe sipas kësaj, as shqiptarët nuk mund të konsiderohen pasardhës të ilirëve, por të trakasve. Përfaqsues kryesor të kësaj teorie, në fillim, ishin filologët e njohur K. Pauli (1891) dhe H.Hirti (1898), e pas tyre edhe shumë të tjerë. Sipas kësaj teorie, gjuha shqipe nuk ka mundur të zhvillohet në zonën në të cilën ajo flitet sot, por në brendësi të Ballkanit, në zonën në të cilën, në kohën antike, jetonin trakasit dhe prej saj del se shqiptarët nga këto treva janë vendosur në trojet ku jetojnë sot. Për mendimet e këtilla si argument sillen ngjashmëritë ndërmjet gjuhës modo, più avanti leggeremo interessantissime scritture. rumune e shqipe. Nëse është e vërtetë kjo që, sipas kësaj teorie dëshirohet të argumentohet si e tillë, shtrohet pyetja: kurë shqiptarët nga brendia e Ballkanit u shpërngulën kah perëndimi Sipas të parëve (V.Parvan) kjo ngjau ne shekullin e III ose të IV të erës sonë, pra që në kohën Erodono ci ha spiegato che, prima dell’arrivo dei Greci, quel territorio si chiamava PELASGIA. Ci ha anche raccontato che i Greci impararono dai Pelasgi l’arte della lavorazione dei metalli, la costruzione delle mura, la scrittura che raffinarono e che fino alla scoperta del latino, fu l’unica scrittura divulgativa. Ancora oggi, nei vari musei dell’albania vi sono epigrafi redatte con l’alfabeto greco, il cui contenuto si comprende tuttavia non con la lingua greca, ma con quella albanese, ad eccezione dei neologismi frattanto formatisti. Ad ogni Ora stavamo trattando le iscrizioni che contengono le parole YJ (stelle) come già visto, nonché quelle con ARNO (Creatore) e REZE (raggi). Dato che parliamo della monogenesi delle lingue, ritorniamo a questa riva dell’Adriatico e leggiamo nel museo archeologico di Siena questa iscrizione che si trova su uno stupendo sarcofago, dove peraltro si trovano insieme tutte e tre le parole che intendiamo trattare (YJ, REZE e ARNO). Dai bassorilievi che compongono il sarcofago, con i personaggi in stato di meditazione e con la Dea VEND (Patria) al centro, si può facilmente dedurre che la scrittura ha contenuto cosmogonico: Come si sa, RESA chiamavano se stessi gli etruschi, Ora componiamo questa iscrizione nella sua forma dinamica odierna: Come si sa, RESA chiamavano se stessi gli etruschi, Ora componiamo questa iscrizione nella sua forma dinamica odierna: “Arno, (Creatore), poiché tu per noi sei nelle stelle, meriti la commemorazione di tutti i RESA (Etruschi)”. “Arno, (Creatore), poiché tu per noi sei nelle stelle, La parola “ARNO” oggi la troviamo solo nella lingua albanese con un significato declassato di “restauratore”, però, restaurare una cosa danneggiata, significa “ricrearla”, quindi l’interpretazione della parola ARNO in questa e in moltissime altre iscrizioni dell’Etruria penso sia valida. Inoltre, vi è il ben noto fiume ARNO che bagna, fra altre, la fiorente città di e mbretërisë romake, ndërkaq sipas të dytëve, u vendosën në kohën e dyndjeve të popujve në mesjetën e hershme (K. Juriçeku) dhe sipas të tretëve mendohet se tek kjo dyndje gjithsesi arrihet pas vendosjes së sllavëve në këto anë (A.M. Selishçev, J. Popoviq), ndonjë prap beson se shqiptarët atje kanë mundur të paraqiten në kohën turke (F. Kordinjano). Megjithate, teoria trakase nuk është e vetmja me të cilën përpiqet të pengohet autoktonia e shqiptarëve dhe prejardhja e tyre ilire. Linguisti bullgar Vlladimir Georgiev gjeti ngjashmëri ndërmjet gjihës shqipe dhe asaj dako-mizike andaj përfundon se shqiptarët janë shpëngulur nga vendbanimet e Dacisë antike. Të tjerët prap, gjithnjë duke u nisur nga studimet gjuhësore, arrijnë në përfundimin se shqiptarët rrjedhin nga simbioza gjuhësore iliro-trakase, sipas kësaj edhe i simbiozës etnike (N. Jokli), të tjerët tek shqiptarët shohin pasardhësit e trakasve të ilirizuar etj. 3. Eqrem Çabej argumenton lidhjen e gjuhës iliro-shqiptare Mirëpo, duke studjuar këtë çështje, shumë përfundime në të cilat arrijnë gjuhëtarët e së kaluarës i mbështesin në hulumtimet e pamjaftueshme të gjuhës shqipe, sidomos të historisë së saj. Hulumtimet intensive që kohën e fundit i ndërmorrën gjuhëtarët shqiptar në rend të parë gjuhëtari Eqrem Çabej, zhvleftësuan shumë argumente me të cilat deri sot mohohej lidhja birërore ndërmjet gjuhës shqipe dhe ilire. Pikërisht njohja e pamjaftueshme e lëndës gjuhësore shqiptare nxiti shumë shkencëtar të përfundojnë se shqiptarët nuk kanë terminologji vetiake detare dhe peshkatare dhe këtë e merrnin si argument se shqiptarët nuk kanë mundësi t’i banojnë zonat bregdetare, ku kjo terminologji ka qënë e nevojshme, pra pranë detit. Por, u tregua se, ky përfundim është i pasaktë, sepse shqiptarët kanë terminologji shumë të pasur detare dhe peshkatare, për ç’gjë gjuhëtarët e moçëm, thjeshtë nuk dinin se ekzistonte. 4. Radosllav Katiçiqi: gjuha shqipe ka dalë nga ilirishtja Është interesante së gjuhëtarët, natyrisht jo të gjithë, të cilët argumentet e veta i mbështesin gati kryesisht në studimin e gjuhës shqipe e të gjuhëve ballkanike, mohonin lidhjen ndërmjet shqiptarëve dhe ilirëve, në kohën më të re, gjithnjë sjellin argumente më të shumtë, me të cilat këtë lidhje e argumentojnë dhe kështu pikërisht gjuhëtarët u bënë kundërshtarët kryesor të teorisë së autoktonisë së preajrdhjes së shqiptarëve. Dhe, këto argumente vërtetë janë bindëse. Në mesin e tyre është p.sh. edhe e dhëna se në gjuhën shqipe janë ruajtur huazime nga dialekti dorik i gjuhës së vjetër greke, të cilat, është e qartë, i huazuan ilirët në periudhën antike nga kolonistët grek në trojet ilire (Apidamnos, Apollonia, Orikon etj), me të cilat ilirët jetuan në simbiozë një kohë shumë të gjatë. Sa për ilustrim po përmendim fjalët b l e t ë e cila ka prejardhje nga fjala greke fjala m o k ë n ë, mulli rottaiv dore në të cilën dallojmë fjalën greke etj. Emrat e shumtë të vendeve të kohës antike janë ruajtur në gjuhën e sotme shqipe, në ato forma në të cilat më shpesh mund të shpjegohen me ligjshmëritë fonologjike të gjuhës shqipe. Në rezultate të ngjashme kanë arritur gjuhëtarët duke studjuar antroponiminë L’enigma dei Pelasgi e degli Etruschi meriti la commemorazione di tutti i RESA (Etruschi)”. La parola “ARNO” oggi la troviamo solo nella lingua albanese con un significato declassato di “restauratore”, però, restaurare una cosa danneggiata, significa “ricrearla”, quindi l’interpretazione della parola ARNO in questa e in moltissime altre iscrizioni dell’Etruria penso sia valida. Inoltre, vi è il ben noto fiume ARNO che bagna, fra altre, la fiorente città di Firenze: e noi sappiamo che le civiltà sono sempre nate vicino a fiumi importanti. YJ (stelle): neanche questa parola è stata trovata in altre lingue, tranne che nell’albanese, pur essendo molto comune nei documenti epigrafici dell’antichità, dall’Egeo all’Atlantico. YJ, YJNOR, HYJNERON sono termini provenienti dal pelasgo-illirico-etrusco. Infatti, se ne trovano in abbondanza nelle loro iscrizioni, ma dhe çështje tjera gjuhësore. Kjo pati si pasojë se edhe gjuhtarët gjithnjë e më shumë po përqafojnë teorinë e prejardhjes së drejtëpërdrejtë të gjihës shqipe nga gjuha ilire (V.Pisani, Ë. Cimohovski etj.), ndërkaq gjuhëtari zagrebas Radosllav Katiçiq, qëndrimin e vet për këtë çështje e ka përmbyllur në fjalinë: “Është normale dhe e natyrshme të konsiderohet se gjuha shqipe ka dalë nga ilirishtja”. Ky gjuhëtar hodhi poshte prejardhjen trakase, sepse mendon se ngjashmëritë ndërmjet gjuhës shqipe e rumune nuk mjaftojnë për të nxjerrë përfundime për lidhjen e tyre gjenetike. Teorinë trakase e kundërshtoi ashpër edhe filologu Italian Vitore Pizani, i cili me të drejtë vëren se “ nëse në periudhën antike në Shqipëri është folur gjuha ilire, nuk shoh se si popullsia e Shqipërisë këtë gjuhë ka mundur ta zëvëndësojë me trakishten”, gjegjësisht, “ nëse pandehim se ata deri në okupimin romak kanë folur ilirishten, nuk shoh se si kanë mundur ta zëvëndësojnë gjuhën e vet me gjuhën e një populli tjetër i cili kurrë nuk e ka sulmuar ose okupuar Shqipërinë”. Mirëpo, sadoqë lënda gjuhësore dhe interpretimi i saj është me rëndësi të dorës së parë për studimin e problemit të etnogjenezës së shqiptarëve, prap duhet theksuar se kjo lëndë nuk është e vetmja, me të cilën përpiqet të ndriçohet ky problem. Me rëndësi të veçantë janë rezultatet e reja të hulumtimeve arkeologjike, të cilat gati në heshtje të plotë të burimeve historike, për periudhën nga shekulli i VI e deri ne shekullin e XI se çka ngjarë në këtë pjesë të Ballkanit, ofrojnë mbështetje më bindëse për ndjekjen e fatit të banorëve të vjetër gjatë mesjetës së hershme. Në Këto rezultatet duhet konsideruar edhe ata që, në kohën më të re, kanë shënuar shkencat tjera, p.sh. etnologjia, antropologjia etj. Me hulumtimin e këtij problemi kompleks sot mirren shumë specialistë, në rend të parë shqiptar. Për problemin e etnogjenezës së shqiptarëve është diskutuar në tubimin shkencor, i cili u organiua në Tiranë më 1969. Në aktet e këtij tubimi, të cilat më parë u botuan në gjuhën shqipe e pastaj edhe në gjuhën frengjishte me titull “Ilirët dhe gjeneza e shqiptarëve, (Tiranë 1971), hasim punime në të cilët këtë problematikë e ndriçojnë nga aspekti gjuhësor (E.Çabej, J. Gjinari etj). Edhe një konferencë e ngjashme me titullin “Konferenca kombëtare për gjenezën e popullit shqiptar, gjuhën dhe kulturën e tij”, me pjesëmarrje të shumë specialistëve të huaj, u mbajt në Tiranë më 1982. Këtij problemi pjesërisht i kushtohet edhe Kuvendi i parë i studimeve ilire (Tiranë 1972), poashtu me pjesëmarrje të specialistëve të shumtë të huaj, në mesin e të cilëve pati edhe nga Jugosllavia titiste. 5. Ndihmesa e disiplinave tjera shkencore Gjithë kjo pati për pasojë, se sot problemet që lidhen me etnogjenezën e shqiptarëve pakrahasueshëm janë me të njohur se sa kanë qënë para njëzet vjetësh. Të shohim tani se si me ndihmenë e disiplinave shkencore i shkoi përdore specialistëve të hudhin shkëndija drite në rrethanat e kësaj pjese të Ballkanit Perëndimor, në kohën e mesjetës së hershme dhe se si sot, përballë shumë paqartësive dhe problemeve të panjohura mund të përcillet procesi etnogjenetik, i cili solli krijimin e popullit shqiptar në hapsirën gjeografike në të cilën jeton sot. Në kohën parahistorike, në hapsirën ku sot jetojnë shqiptarët, kanë jetuar fise të ndryshme ilire, në mesin e të cilëve edhe një, i cili për problematikën tonë, është me rëndësi të veçantë, emrin e të cilit nuk e ka ruajtur gjeografi grek Ptolomeu në qindjvetorin e dytë të erës sonë. Ky është fisi Albanoi me kryeqytetin Albanopolis. Dimë se ky fis është ne pjesën qëndrore të Shqipërisë së sotme dhe se Albanopolisi, sigurisht ka qënë në Zgjerdhesh në afërsi të Krujës, ku janë zbuluar relikte monumentale të fortifikimeve, ndërtimeve etj. Në kohën e sundimit të gjatë romak në disa krahina, sidomos nëpër qytete dhe në rrethinën e tyre është krijuar një lloj simbioze, më parë greko-ilire e më vonë edhe iliro-romake. Në qytetet e mëdha siç kanë qënë: Apollonia, Scodra, Dyrrachiumi, Lissusi e të tjerë, në kohën romake vijnë kolonistë italic, të cilët imponojnë gjuhën e vet latine, si gjuhë të administratës , ushtrisë dhe në përgjithësi në jetën publike. Ata me veti sjellin teknologji, më të përparuar për ndërtimin e enëve të baltës, për përpunimin e metalit, ndërtojnë rrugë të shkëlqyera, nëpër të cilat, bashkë me ushtrinë do të vijnë nga Italia dhe nga krahinat tjera të Perëndorisë romake prodhime të ndryshme kulturore, si dhe ide të reja e religjione të reja. Prodhimi serik i mallit të konsumit të përgjithshëm, do të sjellë stagnimin dhe rënjen e kulturës tradicionale materiale vendase dhe në bazë të pranisë së punëtorive romake, në qytetet e vendbanimet ilire, ka nxitur shumë hulumtues të sotëm, ta mbiçmojnë intensitetin e romanizimit. Fakti se ilirët as në jug, as në pjesët tjera të Ballkanit nuk kanë hartuar alphabet kombëtar dhe se mbishkrimet varrore e në objekte tjera i kanë shkruar kryesisht në gjuhën latine ose greke dhe më shumë i ka kontribuar sjelljes së përfundimeve të pasakta për romanizimin e krahinave ilire. Në të vërtetë, anasit e vjetër të Ilirisë Jugore, përkundër ndikimit në një kohëzgjatjeje shumëshekullore të bashkëjetesës që kanë ushtruar kolonistët grekë, pastaj romakë, vazhduan ta jetojnë jetën e vet, ta flasin gjuhën popullore, të besojnë në hyjnitë e veta të moçme, të shërohen me ilaçe të moçme popullore etj. Ndërkaq, romakët nuk kanë qënë gjithaq të interesuar patjetër të denacionalizojnë vendin që kanë okupuar, andaj në ato vende kanë pasur qëndrim tolerant ndaj vendasve, ndaj kulturës së tyre, gjuhës e religjionit. Pikërisht në Ilirinë e Jugut, për këtë kemi argumente bindëse: jashtë vendbanimeve urbane, kazamateve ushtarake, qendrave xehëtare dhe vendkruqëzimeve të mëdha nuk gjejmë mbishkrime në gjuhën latine. Në brendësi, populli, pa u penguar nga ardhësi-ardhacakët, vazhdoi ta jetojë jetën e vet e ta flaës gjuhën e vet. Sa i përket gjuhës, kemi argumente pikërisht nga antika e vonë, për më tepër Shën Jeronimi, i cili sigurisht e njihte mirë situatën e pjesës perëndimore të Ballkanit në kapërcyell të antikës sepse edhe vetë ishte i lindur ilir, shënon në shekullin e V, në jetëshkrimin e vet për shën Hilarionin, se në rrethinën e Epidaurumit (Cavtatit të sotëm), flitet në gjuhën e vendit e këtë gjuhë të vendit e përmendë edhe një herë në komentet e veta të Isaisë si “gentilis barbarusque sermo”. 6. Emrat e përdorur ilir Fundin e antikës dhe dyndjen e popujve dhe dyndjen e popujve, krahinat e ilirëve të jugut e pritën me popullsi romane e me vendëse të romanizuar ose gjysëm të romanizuar në qendrat urbane e me popullsi autoktone në brendësi. Sidomos, kjo popullsi e paromanizuar qe e pranishme në vendkalimet malore, vështirë të arritshme, të cilat kurrë nuk kanë qënë të nënshtruara procesit të romanizimit. Megjithëkëtë, edhe ajo shtresë e popullsisë vendase që u romanizua nëpër qytete ose në afërsinë e tyre, nuk e kishte harruar prejardhjen e vet, siç mundet bukur mirë të argumentohet me faktin se me këmbëngultësi, fëmijve të vet i vënë emra të vjetër ilir, si p.sh. Pletor, Gentius, Tata, Anula dhe shumë e shumë të tjerë, të cilët i lexojmë nëpër monumentet mbivarrore të shkruar në gjuhën latine ose greke. Përveç tjerash në këto monumente, jo rrallë hasim të latuar heronj vendës të veshur me rroba popullore, nga e cila mund të shihet mirë se me çfarë këmbëngulje ilirët ruanin tiparet kombëtare dhe identitetin e vet nacional. Ndarja e mbretërisë në qindvjetëshin e katërt të erës sonë në ate të lindjes dhe të perëndimit, e cila ilirët e jugut i mbërtheu në përbërje të perandorisë lindore romake, si dhe shtegëtimet afatshkurte të gotëve e hunëve në qindvjetëshin e pestë nuk sollën kurrfarë ndryshimesh të rëndësishme etnike. Ndryshime të këtilla nuk ndodhën as në periudhën e dyndjes së popujve as shtegëtimeve të avarëve e sllavëve, sepse e kemi të njohur dhe të ditur nga burimet historike, se kjo zonë ilire, në këtë kohë, nuk u gjet në sulmin kryesor të valës migracionale avaro-sllave. Shprishje më të mëdha etnike nxiti përqëndrimi i mëvonshëm i sllavëve si pasojë e invazionit bullgar nga gjysma e dytë e shkullit të IX deri në fillim të shekullit të XI dhe ate pikërisht në jug të Shqipërisë së sotme, si dhe zgjërimi i elemntit sllav oggi si usano solo nella lingua albanese. Da questo si può dedurre che le varie forme di YJ potrebbero essere di origine proto-indoeuropea. E si può arrivare a questa conclusione prendendo in considerazione tutte le altre lingue indo-europee che non chiamano “YJE” le stelle, bensì: Sanscrito (Astra), Italiano (Astri:stelle), Spagnolo(Estrella:estreja), Portoghese (Estrema), Inglese (Stars), Greco (Astro-Asteri), Romeno (Stea e Vedeta), Persiano (Setareh), Tedesco (Stern). Nella Penisola Iberica si trovano iscrizioni molto simili a quelle dell’Illiria e dell’Etruria, incise con l’alfabeto pelagico-fenicio e si interpretano sempre attraverso l’albanese. Abbiamo menzionato le iscrizioni con la parola YJE e derivate. Ora, per rimanere nel tema, tra le altre iscrizioni del Portogallo del Sud, scoperte ai primi del XVIII secolo e finora mai deciimportanti. YJ (stelle): neanche questa parola è stata trovata in alt në Shqipërinë Veriore. Burimet shumë më të mangëta tranne che nell’albanese, pur essendo molto comune nei documenti historike dell’antichità, nga mesjeta dall’Egeo e all’Atlantico. hershme, që YJ, kanë YJNOR, të bëjnë HYJNERON me sono zonën e krahinave jugore ilire, vështirë mund të na ndihmojnë për rekonstruimin e gjithë asaj që ka ngjarë me provenienti dal pelasgo-illirico-etrusco. Infatti, se ne trovano in ab nelle loro iscrizioni, ma oggi si usano solo nella lingua albanese. Da popullsinë e vjetër banuese, por që për etnogjenezën può dedurre che le varie forme di YJ potrebbero essere di origin e shqiptarëve ka rëndësi shumë të madhe. Sa ka qënë indoeuropea. E si può arrivare a questa conclusione prend numri i ardhacakëve, në rend të parë atyre sllavë, considerazione tutte le altre lingue indo-europee che non chiamano në atë zonë dhe a kanë pasur sukses tia imponojnë stelle, bensì: Sanscrito(Astra), Italiano(Astri:stelle), Spagnolo(Estrella vendësve gjuhën e kulturën e vet deri në atë masë, sa Portoghese(Estrema), Inglese(Stars), Greco(Astro-Asteri), Romen që ta ndryshojë përbërjen etnike të popullsisë, ashtu siç Vedeta), Persiano (Setareh), Tedesco (Stern). ka ngjarë kjo në zonat tjera të Ballkanit perëndimor (Vijon në numrin e ardhshëm Nella Penisola Iberica si trovano iscrizioni molto simili a quelle de dell’Etruria, incise con l’alfabeto pelagico-fenicio e si interpretano attraverso l’albanese. Abbiamo menzionato le iscrizioni con la paro derivate. Ora, per rimanere nel tema, tra le altre iscrizioni del Porto frate, Sud, scoperte vediamo ai questa primi del epigrafe XVIII secolo che e appare finora mai sulla decifrate, stele vediam epigrafe che appare sulla stele n.22: n.22: L’ho dedicato alle divinità quando ero ancora in vita” L’ho dedicato alle divinità quando ero ancora in vita”
Page 1 and 2: ∑ Per scoprire le radici dell’a
Page 3 and 4: pagina 3 Anno 9 n.1 Aprile 2011 Nga
Page 5 and 6: pagina 5 Anno 9 n.1 Aprile 2011 Sto
Page 7 and 8: pagina 7 Anno 9 n.1 Aprile 2011 Att
Page 9 and 10: pagina 9 Anno 9 n.1 Aprile 2011 Nga
Page 11: pagina 11 Anno 9 n.1 Aprile 2011 At
Page 15 and 16: pagina 15 Anno 9 n.1 Aprile 2011 At
Page 17 and 18: pagina 17 Anno 9 n.1 Aprile 2011 Cu
Page 19 and 20: Faqja19Documenti pagina 19 Anno 9 n
Page 21 and 22: pagina 21 Anno 9 n.1 Aprile 2011 At
Page 23 and 24: pagina 23 Anno 9 n.1 Aprile 2011 Cu

Klikoni këtu - Lajme / News Albemigrant

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?