De Parel 2 - 2024

DeParel
Jaargang 40 | Nummer 2 | april 2024
Leuk! Australië in de achtertuin | Strelitzia nicolai en Polygala myrtifolia
Leucospermum reflexum | Capsicum rhomboideum

Colofon
Jaargang 40 - nummer 2, april 2024
De Parel is het verenigingsblad van de Nederlandse
Kuipplantenvereniging. De Parel verschijnt tweemaandelijks
en wordt toegezonden aan leden.
Losse nummers zijn verkrijgbaar bij de regio’s
• Ledenadministratie
Marcel Kool
Pigmenthof 43, 1339 HD Almere-Buiten
Tel. 06 40 25 54 32
leden@kuipplantenvereniging.nl
• Financiële administratie
Marcel Kool
Pigmenthof 43 1339HD Almere-Buiten
Tel. 06 40 25 54 32
NL71 INGB 0003 9781 67,
t.n.v. Nederlandse Kuipplantenvereniging.
penningmeester@kuipplantenvereniging.nl
Betaling na contributienota.
• Contributie
De contributie voor 2023 bedraagt € 36,00.
Het lidmaatschap loopt van 1 januari t/m 31 december.
Aanmelding dient schriftelijk of telefonisch te gebeuren
bij de ledenadministratie of via onze website:
www.kuipplantenvereniging.nl
• Opzegging lidmaatschap
Het opzeggen dient schriftelijk te gebeuren en
wel uiterlijk een maand voor het einde van het
verenigingsjaar bij de ledenadministratie.
• Kopij
Bijdragen voor De parel van juni sturen naar het
redactieadres op uiterlijk 20 april. Voor de overige
in 2024 te verschijnen nummers zijn de uiterste data
voor het inleveren van kopij: 28 juni, 6 september
en 25 oktober. Aanlevering van foto’s en tekst als
e-mailbijlage. Afbeeldingen in zo hoog mogelijke
resolutie s.v.p. en niet opgenomen in het tekstbestand
maar als aparte bijlagen!
• Verschijningsdatum
U ontvangt De Parel in de derde volle week van de
maanden februari, april, juni, augustus, oktober en
december.
• Advertenties en PR
penningmeester@kuipplantenvereniging.nl
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/
of openbaar gemaakt worden zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs en
de redactie van De Parel.
• Redactie
E. de Rue, Leiden
C. Flikweert, Amsterdam
P. Melis, Rosmalen
I. van den Berg, Alphen aan den Rijn
• Redactieadres
P. Melis, Vincent van Goghlaan 31,
5246 GA Rosmalen
073 649 9080
melispeter@hotmail.com
• Vormgeving en realisatie
MEO, Alkmaar
Omslagfoto: Leucospermum “Mardi Grass Ribbons”
Foto: Liesbeth Uijtewaal-de Vries
2 | De Parel 2024 | nr. 2
Redactioneel
Wat een verrassing!
Peter Melis noemde het een” vooroorlogse berg” kopij die we
voor dit nummer ineens tot onze beschikking hadden. Die berg
komt overigens wel van de auteurs die onze Parel al jaren in de lucht
houden. Zo maakt Lute Hilberts ons, geïnspireerd door eerder door
Ina Gelling geuit “Tuinverdriet” of door het natte weer in de eerste
maanden van het jaar, deelgenoot van nog veel meer tuinverdriet.
Gelukkig doet hij er ook tips bij hoe je jezelf zulk verdriet kunt
besparen. Die tips komen net op tijd voor wat we hopen een mooi zacht
en zonnig voorjaar. We hebben in maart kunnen ervaren hoe dat voelt.
Afgaande op de bestellingen uit de zadenlijst wordt er weer druk
gewerkt om de potten gevuld te krijgen met nieuwe planten.
Verschillende regio’s laten in deze Parel een lekker volle evenementenen
activiteitenagenda voor dit seizoen zien. Oost en West hebben elkaar
gevonden in een gezamenlijke excursie. Dat verdient navolging.
Wil je mee met een excursie? Laat het de regiosecretaris weten. Je vindt
de contactgegevens in de groene kolom op pagina 18.
Gelukkig is de lucht in het landelijk bestuur weer wat opgeklaard; in
ieder geval tot de ALV in september voorziet René Gerritzen in het
voorzitterschap.
Let op: de uiterste datum voor het insturen van kopij voor het juninummer
van De Parel is 20 april 2024.
Inhoudsopgave
5Leuk! Australië in de
achtertuin!
Els de Rue
12
Leucospermum
Nog meer tuinverdriet
6Lute Hilberts
3 Eenjarige bloeiers • Ina Gelling
4 Praatjes over zaadjes april • Ciska v.d. Zwan
5 Leuk! Australië in de achtertuin! • Els de Rue
6 Nog meer tuinverdriet • Lute Hilberts
10 Da’s ook een mooi plantje • Lute Hilberts
12 Leucospermum reflexum. • L. Uijtewaal-de Vries
14 Capsicum rhomboideum • Marijke Oppe-de Pagter
15
16
In Memoriam Wim Kersten • Liesbeth Uijtewaal
verenigingsnieuws, programma's en kalender
reflexum.
L. Uijtewaal-de Vries

Eenjarige bloeiers
Tekst en foto's: Ina Gelling
April. Eindelijk! De winter heeft nog nooit zo lang
geduurd. De regenperiode begon in oktober en met
Kerst was ik al helemaal klaar voor de lente. Mijn
motivatie was toen gedaald tot een niet eerder waargenomen
dieptepunt. Tot de staat om alles op te doeken, de kas op te
ruimen, de tuin om te ploegen en een meadow in te zaaien.
Een bevriende Fransman had op een grasveld achter zijn
kasteel twee schapen lopen. Hij noemde ze zijn tondeuses.
De Franse vertaling voor grasmaaier toevallig. Twee stuks
was genoeg voor standje drie. Ik ga wat mini Drentse
heideschapen uitzoeken.
Maar dan, ineens, is daar toch de lente. Niets is zo
opbeurend en inspirerend als de ontluikende lente. Seizoen
van hoop en motivatie. Het eerste begin van uitlopende
kuipplanten zorgt voor vreugdemomenten: hij doet het nog!
Het is daarom altijd fijn dat de groenblijvers zichtbaar in
leven blijven. Maar wat duurt het soms toch lang voordat er
eindelijk eens nieuw leven verschijnt aan de bladverliezers.
Ik heb diverse planten zogenaamd gesnoeid door ongeduldig
telkens een stukje af te breken om te kijken of in de kern
van de tak nog wel leven zat. Deze ‘salamitactiek’ heeft
menig boompje doen verworden tot struik.
Ik heb geen consistentie in hoe de planten uit de
overwintering komen. Het ene jaar bloeien wat brugmansia’s
en fuchsia’s al in juni en andere jaren pas eind augustus. Een
Callistemon komt daarentegen betrouwbaar elk jaar bloeiend
uit de koude kas tevoorschijn. Heerlijk. Maar verder duurt het
me eigenlijk veel te lang voordat het een vrolijke boel wordt.
Ik verlang naar warme oorden in de winter, geniet van de
planten die ik daar tegenkom en wil ze thuis ook hebben. Dat
lukt aardig maar ondertussen sta ik de hele lente en begin
zomer tegen overwegend wat kale planten aan te kijken.
Daarom ben ik al jaren een goede klant bij de regionale
kweker die ook de hangende tuinen van de Orchideeënhoeve
bevoorraadt. Sorry, Pantropica tegenwoordig. Waarom toch
altijd die naamsveranderingen. Bij boten zorgt dat voor
ongeluk.
Oranjerieplanten klinkt toch veel leuker, blijft mijn mening.
Zou de naamsverandering hier voorbode geweest zijn van
een moeizame periode?
Elk jaar heb ik wel weer een nieuwe uitdaging zoals jullie
weten. Dit jaar wordt het tijd om de overkapping uit te
breiden want ik moet mijn nieuwe winterharde passi’s kwijt.
Voor de overwinteraars heb ik met buigzame aluminium
stokken dit jaar een klimsupport gemaakt, ik ben namelijk
helemaal klaar met knakkende en uiteindelijk vieze
bamboestokken. Ondertussen stort mijn partner zich op een
lasexperiment zodat ik klimzuilen in de grote potten buiten
krijg voor mijn natuurlijk weer veel te grootse plannen.
De eerste warmteliefhebbers vonden plekken tussen de
stammen van brugmansia’s en in de potten van sommige
bananen. Het leverde een mooie jungle op. Bovendien, in
huis zijn ze lekker groenblijvend gebleken. Kijk, daar hou ik
van. Nu nog zien of de uitdaging lukt hier een beetje tijdig
bloemen aan te kweken ……
Nicandra
Als de buurvrouw me overrompelt met de vraag om even
naar Tuinland te gaan, ons plaatselijke walhalla met ‘groen
en bloei’ zeg ik aarzelend ja. Gezellig en voor de koffie. De
zomerbloeiers haal ik echter in bulk bij de genoemde kweker.
En dan nog denk ik naderhand: waar zijn ze toch allemaal
gebleven? Het kan me niet snel teveel zijn ook al is het
in ons land eenjarig en elk jaar een uitgave. Het is soms
erg lang wachten op bloemen aan veel van de gekoesterde
exoten en tot die tijd geniet ik intens van de stralende
vrolijke koppies in alle soorten en kleuren in bakken,
hangmandjes en rond palen van een overkapping.
Door hun huisvesting zijn het per definitie ook kuipplanten.
nr. 2 | De Parel 2024 | 3

Praatjes over zaadjes april
Tekst en foto’s: Cisca van der Zwan
Tijdens een informatierondleiding voor rondleiders in
de Hortus werd ons verteld dat de Sansevieria al sinds
2019 geen Sansevieria meer heet. Tegenwoordig heet
deze plant Dracaena. Ongelovig gemompel, hoe dat zo? Nou,
de bloemen en de zaden van de Sansevieria en de Dracaena
lijken zoveel op elkaar, dat de planten op DNA-niveau met
elkaar zijn vergeleken. En jawel hoor, het DNA is zo gelijkend
dat sinds 2019 de Sansevieria van naam veranderd is. De
o zo bekende vrouwentong, Sansevieria trifasciata heet
tegenwoordig Dracaena trifasciata. Het zal even wennen zijn.
Telkens als ik over zo’n naamsverandering hoor denk ik
even aan Linnaeus. Zo bijzonder wat hij vanaf 1735 heeft
gedaan, hoe hij het plantenrijk en dierenrijk systematisch
heeft ingedeeld. Wat in 1753 resulteerde in de uitgave
van Species plantarum. Dit is het eerste werk waarin de
binominale nomenclatuur is doorgevoerd. Elke soort kreeg
een geslachtsnaam en ook een toenaam (soortaanduiding).
Dit werk geldt als de basis van de binominale nomenclatuur.
Zeg maar, hoe wij het beessie/plantje een naam geven
en indelen. Hij deed dat met de, in onze ogen, beperkte
hulpmiddelen van zijn tijd. Petje af!
Ik wil nog twee soorten zaad bij u onder de aandacht
brengen. Deze zijn wat later binnengekomen en staan nu in
de zadenlijst.
Echium wildpretii
Echium wildpretii is een tweejarige plant. Hij wordt ook
wel slangenkruid genoemd en komt endemisch voor op de
hellingen van de vulkaan Teide op Tenerife.
Het eerste jaar ontwikkelt de plant een dicht bladrozet van
behaarde, ovale bladeren. In het tweede jaar ontstaan de
1–3m lange kegelvormige bloemtrossen, met honderden
buisvormige, roze tot koraalrode bloemen. De plant sterft
af na de bloei, waarbij massaal zaden worden verspreid. De
bloei vindt plaats van de late lente tot de vroege zomer.
Deze plant staat graag op een zonnige plek en kan vorst tot
-5 graden verdragen. Van te natte voeten houdt hij niet dus
koel en vrij droog overwinteren.
Zaaibeschrijving: zaden kunnen in een koud kasje in het
voorjaar gezaaid worden, waarin de temperatuur overdag
rond de 20-25 °C uitkomt en gedurende de nacht daalt naar
5-10 °C . Bij een constante temperatuur wordt de kieming
geremd, de fluctuatie is daarom belangrijk. U kunt deze
schommeling natuurlijk ook zelf bewerkstelligen door het
zaaibakje ‘s nachts in de koelkast te zetten. Zorg voor
voldoende licht en een constant vochtige grond. Kieming
meestal na 2 tot 4 weken, maar sommige zaden kunnen er
enkele maanden over doen.
Dit geldt voor vers zaad van 2023. Heeft u via de vereniging
van mij zaad ontvangen van 2020 en wilt u graag vers
zaad, stuur mij dan een aan uzelf geadresseerde enveloppe
voorzien van een postzegel. Stop die in een enveloppe, ook
voorzien van een postzegel, geadresseerd aan Cisca van der
Zwan Spoorlaan 88, 2316 KE Leiden. Ik stuur u dan het verse
zaad toe.
Cordyline australis
Cordyline australis ook wel Nieuw Zeelandse palm genoemd.
Deze plant maakt als jonge plant een rozet met sierlijk
lancetvormige bladeren. Na verloop van tijd vormt zich een
stammetje. Als de plant wat ouder wordt kan zich in het
hart van de helder groene bladeren een toef witte bloemen
vormen.
Zaaibeschrijving: zaaien kan het hele jaar. Voor een snellere
kieming de zaden tussen schuurpapier wrijven of met een
vijltje opruwen en vervolgens enkele uren in warm water
weken. Zaai in luchtige zaaigrond, zaden afdekken met
een laagje grond, die 3x de dikte van het zaad bedraagt.
Optimale kiemtemperatuur 20-25°C. Dek het zaaisel af met
(vlies)doek of folie om uitdroging te voorkomen.
De zaden zijn op de gebruikelijke wijze te bestellen (zie
hierboven)
Echium
4 | De Parel 2024 | nr. 2

Leuk! Australië
in de achtertuin!
Tekst en foto's: Els de Rue
In de toekomst kijken is koffiedikkijken. Waar de ene
weerman zich vooral bezig houdt met de opwarming
van de aarde, ziet de andere de (warme) Golfstroom tot
stilstand komen en ons in onaangename kilte belanden. En
dan heb ik het nog niet eens over al die andere ellende van
de huidige tijd; reden genoeg voor stevig doemdenken.
Een blik in de tuin kan dan soms wat troost bieden.
Want hoewel de slakken, die duidelijk genieten van de
warmere winter en al die regen, inmiddels de bloemen
van alle sneeuwklokjes, de gele crocussen en de narcissen
hebben geconsumeerd, staat daar fier, onaangetast en
onbevroren/’unverfroren’ mijn Acacia baileyana, als een soort
gele wolk van pluizige bloemetjes (foto 1). De lichte vorst
van januari heeft hem nauwelijks geraakt; het fijnverdeelde
blad is nog fris blauwgroen. Dat is bij neefje
A. retinodes, aan de andere kant van het tuinpad, wel anders.
De phyllodiën (eenvoudige bladachtige structuren die het
jeugdblad vervangen) zijn voor een groot deel wel bevroren,
bruin en dor. Maar de twijgjes zijn dat niet: in de bladoksels
van die bruine blaadjes zitten veelbelovende kleine knopjes
en hier en daar komt ook een lichtgeel bloemetje voorzichtig
open (foto 2).
Nou heeft natuurlijk niet iedereen het geluk in het milde
westen van het land te wonen en zo’n schoonheid gewoon
in de volle grond te kunnen zetten. Niet getreurd, ze zijn
harder dan ze eruit zien; dus waarom niet gewoon in een
kuip geprobeerd? Zo lang mogelijk buiten laten en alleen
als het echt gaat vriezen in een onverwarmde schuur of
Acacia retinodes
Acacia baileyana
garage zetten is mijn ervaring uit mijn tijd in het noorden
van het land. Nou is ook de ene Acacia de andere niet; er
is een overweldigende hoeveelheid soorten, voorkomend
van Centraal- en Zuid-Amerika tot en met Polynesië. Hun
leefomgeving varieert van zeeniveau (de kust, rivieroevers)
tot subalpine zones en van een droog, binnenlands klimaat
tot een regenrijk klimaat aan de rand van oerwouden. In
hun natuurlijke omgeving worden ze vaak toegepast in
heggen en afscheidingen; er zijn diverse soorten met
indrukwekkende doorns. Laag groeiende soorten zijn weer
geschikt om oevers te verstevigen. Op kalk zijn de meeste
soorten niet zo dol; neutrale of licht zure grond is het
devies. Dat geldt dan natuurlijk ook voor de potgrond van
de kuip, waarin je hem kunt zetten als de volle grond geen
optie is. Het grondmengsel moet liefst lemig zand zijn, met
wat compost of goed verteerd blad. Wat goed verteerde
oude mest is ook prima, eventueel aangevuld met een beetje
beendermeel. Met kunstmest is het oppassen, omdat een
aantal soorten gevoelig is voor een te hoog fosforgehalte.
Na de bloei kan gesnoeid worden om de plant hanteerbaar
te houden. Voor exemplaren in de volle grond is de aanpak
eigenlijk dezelfde als die van andere voorjaarsbloeiers:
terugsnijden tot de gewenste vorm, dood en ziek hout
verwijderen en een beetje uitlichten. Soms wordt zaad
gevormd (ja, de hommels weten ze wel degelijk te vinden!):
zaailingen van mijn A. baileyana kwamen zelfs na de winter
tussen de tegels van het zitje op. Zelf zaaien kan ook:
overgiet de zaden met water dat van de kook af is en laat
ze daarin 12-48 uur staan, levensvatbare zaden moeten dan
opgezwollen zijn. Kieming bij 20-27°C in 7 tot 20 dagen.
Het zal iedereen duidelijk zijn: er is echt geen enkele
reden om af te zien van de aanschaf van zo’n Australische
schoonheid, zelfs als je al een kuipplant hebt!
Literatuur: The new Royal horticultural Society Dictionary of
Gardening, Londen 1992
nr. 2 | De Parel 2024 | 5

Nog meer tuinverdriet
Tekst en foto's: Lute Hilberts
Ik las de column: “Tuinverdriet” van Ina Gelling in
Parel 5 van het afgelopen jaar en toen schoot me van
alles door het hoofd.
Het ging over de aanschaf van een grote boomvaren die het
in de beginjaren in de exotentuin in Vries (Dr.) goed deed.
Toch heeft hij het niet gered en dat is erg jammer, want zo’n
blikvanger geeft direct een hoop sfeer in een exotentuin.
Een sfeer die je in je fantasie laat verhuizen naar Nieuw-
Zeeland, Australië of Californië, waar zulk soort exoten van
nature voorkomt. Ina plant nog steeds allerlei bijzonder
plantmateriaal, maar mist nu toch zo’n sfeer creërende
blikvanger.
De wens om volwassen exoten aan te schaffen
Ieder die wat speciaals verzamelt, gaat een keer door de
bocht, het kan snél gaan, ook pas na járen, maar de meeste
liefhebbers kunnen het verlangen naar een gigagrote exoot
in tuin of kas niet weerstaan.
Wat Ina overkwam overkomt velen en daar hoor ik zelf ook
bij. Ik zal jullie mijn verhaal vertellen en dan gaat het niet
over grote boomvarens maar over yucca’s en dasylirions waar
ik (ook) gek op ben. De beide genoemde geslachten lijken
wel wat op elkaar en behoren tot dezelfde familie en wel de
aspergefamilie (Asperagaceae), ze komen veel voor in Mexico.
Exoten kopen
Een paar jaar na de eeuwwisseling bezocht ik regelmatig de
kwekerij van de fa. Klein aan de kust dichtbij Rijnsburg. Die
had heel veel exotisch plantmateriaal te koop en binnen
in de kassen een grote showtuin met levende dieren: dikke
slangen, leguanen en andere reptielen om de exotentuin een
speciale sfeer te geven. Het was een van de eerste kwekers
destijds die zulk bijzonder plantmateriaal aanbood. Bij het
zien van gigahoge yucca’s en stokoude dasylirions kon ik
mijn verzameldrift nauwelijks onderdrukken. Genoemde
geslachten stonden er in allerlei soorten en maten en
nog héél veel meer. U begrijpt al waar het naartoe gaat,
en ja, toen ik met een collega in Boskoop was voor een
groenhappening reed ik door naar Rijnsburg en laadde een
Yucca thompsoniana en een Yucca brevifolia in de auto. Dat
ik € 350,00 lichter was en er voor mijn collega voorin de
auto geen plaats meer was nam ik op de koop toe. Je moet
het ijzer smeden als het heet is en ik kom vanuit noord-
Nederland niet elke dag zo dichtbij ‘vriend’ Klein met zijn
mooie spullen.
De teeltpraktijk
De hoogste Yucca viel gelijk in de prijzen want in maart
2005 viel er een ontzettende hoeveelheid sneeuw waar
hij natuurlijk wel tegen moet kunnen, dacht ik, want
oude Yucca linearifolia
Yucca linearifolia pas gezaaid
6 | De Parel 2024 | nr. 2

Yucca rostrata
Y linearifolia halfwas
van alle yucca’s is een Y. thompsoniana wel de hardste
en degene met de meeste weerstand tegen dat soort
weersomstandigheden. Hij staat nog steeds op zijn warme
plek tegen een zuidmuur. De goed gevulde bladkroon
verdween. Hij was allang niet meer de robuuste plant met
een volle pruik groen blad aan de top. Veel bladeren werden
geel. Daarna ging het snel bergafwaarts en samen met
de Y. brevifolia, die nog veel sneller het hoekje om ging,
kwamen ze in de kliko. Dan denk je dat de drang naar groot
exotenmateriaal voorbij is, dat het vuurtje dooft, geheel
uitgaat. Ja….ja….., was dat maar zo!
In het plaatsje Ens in de Noordoostpolder werd veel later ook
zo’n exotenkwekerij gesticht en op meer plaatsen in ons land
ontstonden ze. Natuurlijk even kijken (2009) want Ens is
niet zo ver van mijn woonplaats vandaan. Ook deze kwekerij
had veel exoten te koop. Ik kon het niet laten om het toch
nog eens te proberen en dan met een Yucca linearifolia die
ook wel tegen een stootje kan. Met een prijs van € 80,00
niet zo onwijs duur en hij stond mooi in de tuin, vond ik. Hij
deed het in het begin wel aardig maar toch zag ik na verloop
van tijd dat hij niet uitbundig groeide. Al snel kwam een
bloemknop tot ontwikkeling. Dat zie ik liever niet gebeuren
want het produceren van een nieuwe groeipunt na de bloei
kost de plant heel veel energie. Toch staat hij er nu nog
steeds, heeft al drie keer gebloeid, maar een groot succes is
het na veertien jaar nog steeds niet.
Ik moest het grootser aanpakken, dacht ik en ik bestelde bij
de plaatselijke zand- en grindboer 10 m3 speciaal voor mij
gemengde grond. De vrijkomende grond uit het perk kruide
ik naar het achterste deel van onze tuin en het nieuwe
grondmengsel werd in de uitgediepte plantstrook verspreid
nadat ik eerst twee lagen oude dakpannen onderin het gat
het gelegd. Het was “Harte Knochenarbeit”, ik kreeg lange
armen van al dat kruiwerk maar je moet wat over hebben
voor de hobby!
Nog steeds verzameldrang (don’t try this at home!
Red.)
Er was destijds in 2010 een grote plantenveiling in
Antwerpen waar een hovenier in exotisch tuinieren zijn
hele toko met plantenvoorraad te koop had gezet omdat
hij zijn geluk in Thailand ging beproeven. Ik had de
aankondiging gemist en de veiling was al achter de rug
toen ik het op Marktplaats zag. Alleen nog wat restanten
werden aangeboden en die stonden daar wat verloren in een
verwilderde tuin, zag ik op het scherm. Er was ook een faxo
bij (Yucca faxoniana). Die had helaas nog maar 12 bladeren
over, maar wél een gigahoge en dikke stam. Daar keek ik al
enige jaren naar uit. Gebeld naar de hovenier en die vroeg
me gewoon maar te komen kijken want de planten moesten
weg. Dat is mijn kans, dacht ik en na wat wikken en wegen
(Antwerpen is ook bepaald niet naast de deur) stak ik ruim
€ 800,00 in de zak. Mijn echtgenote schudde haar wijze
hoofd. Maar er kwam toch, al was het dan ook wat aarzelend,
witte rook. Samen met een ex-collega de auto ingespannen
en hop, we toerden naar het Belgische land. We kwamen
terug met een auto vol gekke, unieke en bijzondere exoten.
Bij vertrek uit Antwerpen stelde de ex-collega voor in de
auto tussen de planten te gaan liggen, want voorin noch
achterin was een zitplaats. Na veel heen en weer gewrik
tussen die grote stammen, dikke bebladerde koppen en nog
grotere potten toch nog een zitplaats kunnen creëren.
De robuuste Yucca faxoniana van bijna 180 kg was niet met
twee man te tillen; de buren staken een handje toe om die
kanjer in het plantgat te krijgen.
nr. 2 | De Parel 2024 | 7

mex. grasboom
linearifolia in de sneeuw
Van dat plantentransport uit België ging er binnen een
maand eentje dood. Jammer, het was een bijzonder fraaie
Yucca rostrata. Daarna verhuisde nog een tweede plant naar
de kliko en ook nog een derde. De rest sloeg aan en vooral
de Y. faxoniana ging als een speer en dat doet ie nog steeds.
Dat zou een uitzondering zijn bleek later. De stam is sinds
de aankoop in 2010 zeker al een halve meter gegroeid.
Dat soort grote kanjers gaven bij mij dus de vorm die ik
nastreefde, die de tuin een exotenlook gaven. Toch zal ik
het niet weer zo doen, want het kost veel geld en er gaat
veel te veel dood.
Ook niet onvermeld mag blijven dat ik samen met vriend
Gerard uit IJsselstein door midden Nederland en Limburg
ben gescharreld om adresjes te bezoeken die van mijn range
planten te koop hadden. Dat er daarvan ook vele dood
gingen laat ik maar onvermeld want dat ging niet om grote
bedragen. Dat ik door de jaren heen in Duitsland, Tsjechië
en Oostenrijk vele cactuskwekers heb bezocht om mijn
verzameling in kas en meer en meer in de tuin uit te breiden
laat ik eveneens maar onvermeld want ook daarvan gingen
er, vooral nu ik terugkijk, te veel dood.
Vele jaren ging ik naar de beroemde ELK in Blankenberge
*) aan de Belgische kust samen met mijn echtgenote en
kameraad Jan Pomper (ook lid van onze vereniging) of
Gerard. Ik ben zelfs een keer drie dagen alleen naar het
Belgische land gekard want de trek naar meer en nog
meer exoten was niet te blussen. Zelfs een Mexicaanse
plantensafari van twee weken slaagde daarin niet.
Beste mensen, het is een leuke bezigheid, erg leerzaam en
je komt veel soortgenoten en nog meer verzamelgekken
tegen. Zijn het ‘gekken’ die zoiets doen? Wel nee, het zijn
gedreven liefhebbers en als je maar weet wat de grens in je
portemonnee is kun je je geen buil vallen…….
De moraal van dit verhaal: begin met jong zaaisel of klein
plantmateriaal
Ik heb in dezelfde periode dat ik die grote kanjers aansleepte
ook veel klein plantmateriaal gezaaid en gekocht, meer uit
nieuwsgierigheid dan dat ik er op termijn wat mee zou willen
doen. Ik zag toen nog niet dat dit de allerbeste manier is
om een exotentuin te beplanten. Mijn geluk was dat ik via
cactusvereniging “Succulenta” o.a. in de USA een adresje
vond waar ik van vele soorten yucca’s en dasylirions zaad kon
kopen. Daarnaast kende ik een specialistische kweker hier in
de buurt die alles wat los en vast zit zaait en voor weinig geld
te koop aanbiedt. Ik zal jullie met een paar voorbeelden laten
zien wat er groeit uit heel kleine zaailingen en hoe lang dat
duurt. In maart 2010 heb ik een jonge zaailing geplant onder
de naam Yucca linearifolia die ik het jaar daarvoor had gezaaid.
Toen hij boven de grond kwam leek het meer op een groene
Yucca rostrata en dat is het waarschijnlijk ook. Kijk nu eens
wat er van geworden is, er zit al een royale stam onder.
Nog wat eerder, rond 2008 heb ik van die kweker uit de
buurt mini-mini plantjes gekocht en dat waren echte yucca’s
linearifolia. Op een Belgische beurs had ik namelijk een
8 | De Parel 2024 | nr. 2

halfwas Y. linearifolia gekocht en die groeide goed, dus van
dat soort moest ik er meer hebben. Het gaat dus best snel
en u ziet ook al het verschil met dezelfde soort plant op
foto 1 en let dan vooral op de bladkroon. Die is bij de hoge
plant op stam bepaald niet fraai en hij staat wat te ‘pieren’.
Ik noemde het al eerder in mijn tekst. Mijn buurvrouw wist
te melden dat hij wellicht heimwee heeft naar het warme
Mexico. “Heimwee kan heel erg zijn” voegde ze nog toe!
In het voorjaar van 2020 heb ik een piepjonge Dasylirion
wheeleri in de tuin gezet; een stuk of tien sprietjes, meer
was het niet. volgens de boekjes kan die als enige van het
geslacht tegen een stootje en zou het hier buiten uit moeten
kunnen houden. Het gaat nog steeds prima met dat jonkie en
de groei kwam er de afgelopen drie jaren goed in.
Mijn ervaring is dus: begin met klein plantmateriaal en als je
zélf zaait komen er vele variëteiten boven de grond en kun je
de mooist gevormde uitzoeken.
Tuinverdriet?
Heb ik nu net als Ina tuinverdriet? Nou nee, of toch wel?
Hoe dan ook ben ik een ervaring rijker… Het doet me
overigens wel wat als ik steeds weer planten te koop zie die
het hier op termijn niet doen, het niet redden, lelijk worden
en uiteindelijk afgevoerd moeten worden. Schitterende
stokoude olijfbomen met vaak bijzonder rustiek gevormde
stammen: komend uit een warm en droog Spanje of Italië en
daarna staan ze hier in onze kille natte winter hun dagen te
slijten. Jammer, jammer.
Ik heb nooit een olijf gekocht alhoewel ik daarvoor natuurlijk
wel in de markt was. Ik had geen plek voor zo’n joekel anders
was die er vast wel gekomen.…
Ik zei het al, begin met klein plantmateriaal.
Maar wat doe je dan met de grotere exemplaren? Zorg voor
een goede standplaats in de winter. Zet ze gewoon in een
kuip, graaf ze desnoods in in de tuin zodat ze tegen de tijd
dat de sneeuwbuien komen er weer gemakkelijk uit kunnen.
Kuipplanten verzamelen? Een heel lang leven plezier!
In dit verhaal heb ik jullie verteld hoe het mij is vergaan
met het verzamelen van exoten. Heel veel leden van onze
vereniging hebben het verzamelvirus ook onder de leden
maar het verschil met mij is dat ze er zelden tot nooit over
schrijven! Jammer, heel erg jammer want zo blijft veel kennis
onontdekt. Het zou niet alleen De Parel verrijken maar
ook onszelf. Ik zou willen zeggen tegen iedereen: “help de
redactie met kopij over uw waardevolle ervaringen, want
zonder Parel geen vereniging.”
*) De Europese Landen Conferentie ELK, 3 dagen in
Blankenberge (B) is wellicht de grootste internationale
bijeenkomst van cactus- en succulentenliefhebbers.
nr. 2 | De Parel 2024 | 9

Da’s ook een mooi
plantje
Tekst en foto's: Lute Hilberts
Strelitzia nicolai
De Nederlandse naam is paradijsvogelbloem; ach, dat weten
we wel. Een paradijsvogel is een bijzonder kleurrijke vogel en
dat is de bloem van de kuipplant Strelitzia reginae ook. Dit is
allemaal geen nieuws.
Bovenstaande regels schreef ik in Parel nr 4 van het afgelopen
jaar over zijn kleinere zus de Strelitzia reginae. Maar een
Strelitzia nicolai wordt vele malen hoger, komt ook uit
subtropisch Zuid-Afrika. Voor een doorsnee hobbyist wordt
de plant in kamer en kas veel te groot, dat heb ik al in mijn
vorige item vermeld, maar voordat hij zo hoog is duurt wel
even en in de tussentijd heb je met zo’n kanjer wel sfeer in
de verzameling. Ook zonder bloei, die overigens pas komt als
ze wat meer volwassen en dus hoger zijn, is het een fraaie en
robuuste plant.
Het blad is glimmend leerachtig en mochten ze wat stoffig
zijn geworden omdat kids en kleinkids door de huiskamer
daveren dan is een natte spons en een paar minuten van onze
‘kostbare’ tijd voldoende voor een makeover en dan glimmen
ze weer.
De Strelitzia nicolai met zijn rechte stammen wordt door
menigeen verward met een banaan; daar lijkt hij veel op
vooral als je ze ziet van een meter of zes, zeven hoog. Er
zijn er zelfs die negen meter aantikken! Ook kan men in
den beginne denken dat het een reizigersboom Ravenala
madagascariensis is, maar die heeft de bladeren in een vlak
rozet staan en bij S. nicolai staan ze in waaiervorm rondom
Strelitzia nicolai macro
de stam, dat is een duidelijk onderscheid. Ravenala en de
Strelitizia behoren overigens wel tot dezelfde plantenfamilie.
(Strelitziaceae)
De bloei is niet zo kleurrijk en daardoor veel minder
spectaculair dan die van S. reginae, maar als je de
mogelijkheid krijgt de bloei van dichtbij te bekijken dan kun
je je verbazen hoe de natuur zoiets bijzonders in elkaar kan
fröbelen. Hij bloeit dus minder kleurrijk, maar mag er ook
zijn; kijk maar naar de foto. Overigens had ik de bloei nog
nooit van zo dichtbij gezien, want normaal zitten de bloemen
veel hoger aan de stam. Een binnentuin in Zuid-Europa
bracht uitkomst. Strak gevormde witte en blauw/violette
kroonbladeren.
Ook deze soort is dorstig, net als zijn kleinere zus. In de
groeiperiode krijgt hij wat 20-20-20, maar het is misschien
beter wat minder stikstof te geven want we willen toch niet
dat ie snel tegen het plafond groeit of de nok van de kas
aanraakt. Dus neem maar 10-30-20. Het steekt niet zo nauw
qua bemesting en met voldoende licht, in de huiskamer vlak
bij het raam komt alles goed. Hij kan goed tegen droge lucht
en dat is mooi meegenomen; af en toe met een plantenspuit
over de bladeren kan uiteraard geen kwaad.
Ik heb met deze plant niet de ervaring om hem wat af te
knijpen met stikstof en water. Als je dat mondjesmaat
toedient blijft hij kleiner (dat klopt denk ik) en ook bloeit hij
sneller als hij een wat handzaam formaat heeft. Of dat ook
klopt, ik weet het niet. Als een plant het moeilijk heeft komen
er vaak bloemknoppen en schiet hij in het zaad is de algemene
tendens in de plantenwereld.
Ik heb onlangs een Strelizia nicolai cadeau gedaan aan een
goede vriend, maar dan wel in de kunststof uitvoering. Hij
lijkt van een afstand nét een levende plant, zo echt qua kleur
en blad. Ik zou hem nooit in mijn huiskamer willen hebben,
maar mijn vriend was er blij mee. Hij woont alleen, is heel
frequent met de camper en route en dan kan zo’n nepper van
zo’n 2,5 meter hoog heel best de boel wat opfleuren. U leest
het al, ook in een kunstuitvoering is een Strelitzia bruikbaar.
Strelitzia = Charlotte Sophia van Mecklenburg Strelitz, die
in 1761 trouwde met de latere koning George III van het
Verenigd koninkrijk, is naamgeefster van de plant en reginae
staat voor koninklijk.
Nicolai (nicoláia) = is vernoemd naar de 19e eeuwse Russische
keizer Nikolaas
10 | De Parel 2024 | nr. 2

Polygala myrtifolia,
familie: Polygalaceae. De
vleugeltjesbloem
Vleugeltjesbloem hoor ik u zeggen, geen idee wie bij veel
planten Nederlandse namen bedenkt; persoonlijk hou ik er
niet van. Voor mij is het Polygala (met de klemtoon op de
tweede lettergreep, red.)!
Ik merk al lezend in vakliteratuur dat hij wat
ondergewaardeerd is en dat zou best waar kunnen zijn, want
ik kom de plant niet veel tegen in verzamelingen en ook
ikzelf hoor bij de mensen die hem niet in de verzameling
hebben, ik heb hem zelfs nog nooit gehad. Ik zag hem
uitbundig bloeien in Turkije (foto) maar bij liefhebbers weet
ik ze niet een twee drie te vinden. Een doorgewinterde
kenner uit mijn regio die ik erover belde wist niet eens hoe
een Polygala/vleugeltjesbloem er uitziet. Kun je nagaan
wat betreft de bekendheid van de soort. Toch heb ik iemand
ontdekt die er ervaring mee heeft en mij van veel info heeft
willen voorzien.
Hij moet ‘s zomers super warm staan en ‘s winters vooral niet
onder de 5°C. Dat kan een probleem zijn want als ik ze in ons
land zie bloeien dan lijkt het erop dat ze meer hitte nodig
hebben, de bloemen komen niet goed open, ze bloeien wat
geremd zogezegd.
In het vorig voorjaar stonden in mijn omgeving bij een
privékweker zeker veertig planten te koop. Forse volgroeide
planten met veel bloei en ze mochten voor € 19,95 p.st. mee
naar huis. De verkoop ging niet vlot en bepaald niet naar
de zin van de eigenaar en de laatsten gingen voor minder
dan de helft de laan uit. De prijs was oké vond ik, veel plant
voor weinig, maar de bloei hield niet over en dan bedoel ik
niet het aantal bloemen. Het aanzicht is heel anders dan die
fleurige bloeiers in warm Turkije.
Ondergewaardeerd?
Ik ga gewoon positief door met mijn verhaal want bloeien
doet hij echt wel en de bloeivorm is bijzonder fraai, vooral
van heel dichtbij (foto). Alleen daarvoor zou je hem op je
lijstje moeten hebben of bijna jaarrond bloeiend in de serre
moeten hebben staan. Hij is wintergroen, kleinbladig, bloeit
langdurig, kan prima tegen snoeien en wordt dus nooit te
hoog, maar als je de snoeischaar ‘in het vet’ laat dan gaat ie
omhoog tot ruim 3 meter. Wordt regelmatig aangeboden op
het internet dus daarvoor hoeft men niet uit de stoel noch
in de auto te stappen….
Hij komt uit Zuid-Afrika waar hij in het bekende fynbos veel
voorkomt. Fynbos is een lage, bossige vegetatie in Zuid-
Afrika waar heel veel plantensoorten, - duizenden! -, een
thuis hebben. Een bijzonder rijke plantengemeenschap dus.
Alles blijft laag en bossig door de vele natuurbranden, maar
steeds lopen de meeste soorten uit het fynbos weer uit en
bloeien daarna rijk, terwijl vele zaden door de hitte van het
vuur gaan kiemen. De Maquis rond de Middellandse zee heeft
veel gemeen met het Zuidafrikaanse fynbos.
Er bestaat ook een andere soort van dit geslacht en wel
Polygala chamaebuxus 'Grandiflora' Dit is een mooi compact
groeiende en fraai bloeiende rotsplant voor kalkvrije grond,
winterhard en bloeiend met geel-rose bloemen; net als zijn
grote broer staat hij graag in lichte schaduw met voldoende
vocht.
myrtifolia: met blad als van een Myrtus.
chamaebuxus: chamae staat voor laag bij de grond en tevens
op Buxus lijkend.
Polygala myrthifolia
Dus beste mensen, we moeten voor de Polygala een warme/
hete en beschutte plaats zoeken en dan graag uit de felle
zomerzon. Vochtig houden en in het groei- en bloeiseizoen
regelmatig maar matig voeden en na de bloei de plant wat
terugnemen. Oude bloeitwijgen diep wegsnoeien tot dichtbij
de grond, de jongere twijgen licht terugsnoeien. Op deze
manier blijft ze bossig en vertakt. Rigoureus alles tot even
boven de grond terughalen na de bloei kan ook maar daar
ben ik geen voorstander van. Ik hou liever na de snoei een
leuke plant over.
nr. 2 | De Parel 2024 | 11

Leucospermum reflexum.
Tekst en foto's: L. Uijtewaal-de Vries
Met Leucospermum reflexum begeef ik me een beetje
buiten mijn vertrouwde omgeving. Deze prachtige
plant komt namelijk niet uit Australië maar
uit Zuid-Afrika! Hij past echter wel enigszins in mijn
verzameling omdat hij, net als veel van mijn andere wel
Australische planten, ook uit de Proteaceae-familie komt.
Hij mag erbij in het kader van gezinshereniging zullen we
maar zeggen.
Planten van Leucospermum zijn af en toe te vinden in
Nederland; Flora Toscana zet er heel veel van op de markt.
De landen rondom de Middellandse Zee vormen hun grootste
afzetgebied maar af en toe komen de planten ook wel in
Nederland terecht. Dat is niet eens uniek: in 1700 werden
er hier al leucospermums opgekweekt! Dat waren toen
waarschijnlijk alleen botanische soorten; tegenwoordig
zijn het ook vaak hybriden zoals bijvoorbeeld de prachtige
Leucospermum ‘Mardi Grass Ribbons’, foto op de omslag.
Sinds ik echter L. reflexum, foto 2, in 2011 in een heel
bijzondere tuin - Wittunga Botanic Gardens in de buurt
van Adelaide - had gezien was ik daar naar op zoek. Helaas
verkoopt Flora Toscana alleen maar hybriden van deze soort
(Leucospermum ‘So Exquisite’ bijvoorbeeld, foto 3) en, hoewel
de bloemen hiervan natuurlijk ook erg mooi zijn, hebben
ze niet de typerende naar beneden buigende stampers
die L. reflexum nu juist zo speciaal maken. Het lijken net
vuurpijlen, toepasselijk nu ik dit rond Oud en Nieuw schrijf.
Behalve planten kon ik ook jarenlang nergens zaad van deze
soort vinden.
Maar tot mijn grote verrukking vond ik er in 2018 in twee
verschillende tuinen planten van. Daar mocht ik stekken van
nemen die ook nog eens aansloegen. Men wist niet wat voor
kleur de bloemen zouden hebben, dus dat werd nog eens
extra spannend. Leucospermum reflexum bestaat namelijk
in het geel en in het rood; deze worden respectievelijk L.
reflexum ssp. luteum en L. reflexum ssp. reflexum genoemd.
De planten heb ik opgekweekt in goed drainerende, iets
zure potgrond met als bemesting Osmocote met laag
fosforgehalte, zoals ik met al mijn planten doe. De cultuur
van de meeste Zuid-Afrikaanse planten verschilt niet veel
van de cultuur van de Australische.
Je zult het altijd zien: net toen ik eindelijk twee gestekte
planten had, vond ik zaden. Van de vijf bestelde zaden
kiemde er eentje en dat is nu al een aardig plantje.
Een kleine vier jaar na het stekken zag ik knoppen
verschijnen. Deze leken bij beide planten verschillend en
jawel, de een bloeide uiteindelijk rood, de andere geel, foto
4. Zoals gehoopt en eigenlijk ook wel verwacht bogen de
stampers van de uitgebloeide bloemen keurig naar beneden
zodat ik midden in de zomer van rode vuurpijlen kon
genieten zonder de akelige bijgeluiden, foto’s 5 en 6.
Uiterlijk
In tegenstelling tot veel Australische Proteaceae zijn de
bladeren van hun Zuid-Afrikaanse tegenhangers vaak veel
zachter. Dat is ook het geval bij L. reflexum: het blad is
langwerpig, viltig en ook nog eens mooi zilvergrijs. Alle
leucospermums vormen -voor zover ik ze in het verleden
heb uitgeprobeerd- mooie struikjes die zich gemakkelijk
vertakken en daarmee ook veel bloemknoppen maken. Deze
verschijnen aan de uiteinden van de takken, dus, hoe meer
takken hoe meer bloemen!
Leucospermum reflexum in
Wittunga Botanic Gardens | foto 2
Leucospermum 'So Exquisite' | foto 3
Leucospermum reflexum rood en geel | foto 4
12 | De Parel 2024 | nr. 2

In de natuur
L. reflexum groeit van nature in de buurt van riviertjes en dit
geeft al aan dat hij graag vochtige aarde wil. Ze komen uit
het zogenaamde winterregengebied, dus je moet de planten
zeker in de winter niet laten uitdrogen.
Er zijn 48 soorten Leucospermum, de meeste komen voor in
de westelijke Kaapprovincie. De bloemen worden bestoven
door nectar etende vogels, het zaad valt op de grond waarna
mieren de zaden naar hun nest slepen. Er zit namelijk een
zgn. elaiosoom rondom het zaad, een eiwitrijke substantie
die de mieren graag eten. De zaden blijven vervolgens veilig
in het mierennest liggen totdat er een bosbrand komt.
Door een chemische stof in de as en de sterk wisselende
temperaturen (doordat de temperaturen in de aarde nu
sterk fluctueren door gebrek aan isolerende begroeiing
en waarschijnlijk ook door de tijd van het jaar) kiemen de
zaden. De zaailingen hoeven, nu alles om hen heen verbrand
is, niet te concurreren met andere planten en bovendien
fungeert de as als extra bemesting. Een prachtig systeem!
Vermeerdering
Zaaien:
Zoals uit het bovenstaande is af te leiden kiemen de zaden
niet vanzelf. Week ze 24 uur in 1% waterstofperoxide (o.a.
te verkrijgen bij een drogist), daarna het buitenste schilletje
weghalen en de zaden ondiep zaaien in vochtige, niet natte!,
zaaigrond. Wisselen van temperatuur is belangrijk, om de
gunstige omstandigheden voor het kiemen in de natuur na
te bootsen. Plaats het bakje met zaden daarom bijvoorbeeld
’s nachts in de koelkast en overdag erbuiten. Mijn ene
succesvolle zaadje deed er 4,5 maand over om te kiemen
dus geduld is een schone zaak! Dit gezegd hebbende, mijn
geduld was op na het wekenlang heen en weer verhuizen van
de zaden in en uit de koelkast. De laatste twee maanden
stond het bakje er continu in en het zaadje kiemde in de
kou. Ook dat werkt dus.
Stekken:
Volgens de literatuur moet je 20-25 cm lange stekken van
rechtop gaande stengels nemen in zomer/herfst, behandelen
met stekpoeder en in goed doorlatende stekgrond wegzetten
bij 22-25°C. Dan duurt het 2-4 maanden voordat er wortels
komen. Dat wist ik allemaal nog niet in 2018 en ik nam
in mijn onnozelheid ongeveer 10 cm lange stekken en
zette ze in de stekbak met bodemverwarming. Maar, dat
ging ook goed en het duurde maar 7-8 weken totdat ik
de eerste wortels zag. Toevallig was het tijdstip wel
goed: augustus en november. Ik gebruik voor het stekken
meestal Clonex Purple. Dat is een gel met 3 g/l IBA (een
bewortelingshormoon), vitamines, mineralen en iets
antibacterieels. Ik doop er de stekken in nadat ik ook nog
een sliertje bast van ongeveer 1 cm heb verwijderd van de
onderkant van de stek, om het wondoppervlak -en daarmee
de kans op slagen- te vergroten. Het is belangrijk een heel
scherp mesje te gebruiken. Standaard stekgrond met extra
zand en/of perliet is aan te raden.
Leucospermum reflexum | foto 5
Leucospermum reflexum | foto 6
Halleluja, ik had dit nog niet opgeschreven of ik kijk in de
stekbak ….en zie een wortel aan een van de drie -minder
dan 10 cm lange- stekken van L. reflexum die ik er 15 dagen
eerder in had gezet, op 15 december. De wonderen zijn
de wereld dus nog steeds niet uit en zo zie je maar weer
opnieuw, er zijn geen regels vast te stellen bij de omgang
met planten. Uiteindelijk hebben twee van de drie stekken
wortels gemaakt.
Betekenis van de namen
Leucospermum: leukos=wit, spermum=zaad dus: witte zaden.
reflexum: omgebogen. Dit slaat op de stampers.
luteum: geel
nr. 2 | De Parel 2024 | 13

Capsicum rhomboideum
Tekst en foto's: Marijke Oppe-de Pagter
Op de bijeenkomst afgelopen oktober
van Regio West was er, zoals
altijd, een plantenruil.
Op de ruiltafel stond een plant die ik
vaag herkende. Toen ik er goed naar
keek en in mijn geheugen groef wist
ik het weer: het was een botanisch
chilipepertje dat ik ruim tien jaar
geleden eens gezaaid had. De naam
wist ik niet meer, maar ik wist wel dat ze
gele bloemetjes had. Geel is een kleur die
bij Capsicum niet veel voorkomt, misschien
is ze wel de enige. Thuis Google geraadpleegd,
Capsicum rhomboideum is haar naam. Ik was blij dat ik
haar weer teruggevonden had.
Zoals gezegd is Capsicum rhomboideum syn. Capsicum ciliatum
een botanische soort. Ze komt voor van het zuiden van
Mexico tot het noorden van Peru en Venezuela. De plant
groeit uit tot een struikje; op de plaats van herkomst
kan ze zo’n 1.80 m hoog worden, maar meestal blijft ze
kleiner. De plant heeft niet veel gelijkenis met de gewone
pepers. Ze heeft harige ronde blaadjes en zoals gezegd
gele klokvormige bloemetjes. De besjes die na de bloei
verschijnen rijpen rood af. In de besjes zitten meestal twee
of drie donkerbruine zaadjes. Toevallig heb ik vandaag wat
besjes geplukt en de zaadjes ga ik binnenkort zaaien. Ik las op
internet dat de zaden soms lastig zijn met kiemen, we zullen
zien. Hitte zit er niet in de besjes en omdat ze zo klein zijn,
zijn ze eigenlijk niet geschikt voor in de keuken. De plant
wordt niet commercieel gekweekt, maar is onder verzamelaars
gewild als curiositeit en voor de sier. Ze groeit goed in zowel
halfschaduw als de zon en wil redelijk veel water.
Over bemesting heb ik niets kunnen vinden; ik denk dat
20-20-20 goed zal zijn en af en toe wat tomatenmest,
dat krijgen mijn andere pepers ook. Ook over een
minimumtemperatuur voor de plant heb ik niets kunnen
vinden. Ze heeft voor de zekerheid bij kamertemperatuur
overwinterd. Ze gaat straks, als het wat warmer is, de kas in
en later met de andere kuipplanten naar buiten.
14 | De Parel 2024 | nr. 2

In Memoriam
Wim Kersten
Tekst en foto's: Liesbeth Uijtewaal, foto: Lute Hilberts
Onlangs, op 24 februari 2024, is Wim Kersten
overleden. Wim is voor onze vereniging van grote
betekenis geweest. Al in 1989 is hij lid geworden
en hij is direct in het bestuur gestapt van de toen net
opgerichte Regio 3. Hij is er pas mee gestopt toen het
qua gezondheid niet meer kon, en dat was in 2017.
Wim Rutten schrijft over hem:
“Wim is jarenlang zowel secretaris als penningmeester van
onze regio geweest. Een taak die hij zeer consciëntieus
heeft uitgevoerd. Als penningmeester lette hij heel erg
goed op de centjes. Ook maakte hij bijna jaarlijks een korte
plantenquiz. Hij was een goede vraagbaak voor iedereen die
vragen had over kuipplanten. Hij heeft ook talloze grote
zaaibakken gemaakt voor leden van de regio. Hij is zeker
tien keer afgereisd naar Kenia om een bevriende missionaris
te helpen met technische zaken, zoals o.a. het plaatsen
van zonnepanelen. Ook heeft hij meerdere reizen naar
Madeira georganiseerd voor een kleinere groep leden (daar
is bijgaande foto gemaakt in 2001). Ik ben een keer mee
geweest; alles was heel goed geregeld en het was voor alle
deelnemers een bijzondere ervaring. Door al zijn werk voor
de vereniging is hij dan ook lid van verdienste en later zelfs
erelid geworden.”
Wim was zijn tijd dus ver vooruit wat recycling betreft. Niet
alleen met papier overigens: de door Wim Rutten genoemde
zaaibakken werden met behulp van oude elektrische dekens
en restanten dubbelwandige plastic platen gemaakt,
“gefabriekt” in zijn woorden. Van afgedankte pallets maakte
hij prachtige plantenkuipen; ik geniet er in de zomer nog
steeds van op mijn terras en ik heb nu dankzij hem het
een en ander terug kunnen zoeken in oude Parels. Deze
bestonden namelijk tot 1994 slechts uit aan elkaar geniete
vellen papier die door Wim vakkundig gebonden zijn tot een
degelijk boekwerk, mooi overzichtelijk. De kaft bestaat uit
……het stevige karton van oude ordners!
Wim bleef het liefst op de achtergrond. Daardoor zullen veel
mensen niet weten hoeveel hij voor de vereniging en zijn
medemens heeft betekend. Een bescheiden man. Of, in de
woorden van Lute Hilberts:
“Een gouden kerel met een groot warm en sociaal hart is niet
meer...”
Wim, bedankt.
Niet alleen in het bestuur van Regio 3 was Wim belangrijk;
sinds april 1994 maakte hij deel uit van de redactie van
De Parel, totdat hij een aantal jaren geleden om dezelfde
gezondheidsredenen ook daarmee helaas moest stoppen.
Vele artikelen heeft hij geschreven en ook
taalkundig was hij sterk, wat van groot belang was bij zijn
redactiewerk. Mannelijke woorden, vrouwelijke woorden,
meeBRENGEN in plaats van meeNEMEN, ik denk er nog
steeds aan! De digitaal aangeleverde kopij printte hij
thuis en hij bracht die, met zijn correcties, mee naar de
redactievergaderingen. Het was altijd goed te zien van wie
de correcties kwamen want bij Wim was de kopij meestal
geprint op afgedankt papier van de plaatselijke supermarkt.
Dit was namelijk maar aan één kant bedrukt, dus de andere
kant kon mooi gebruikt worden voor de kopij!
Acasia glaucoptera
nr. 2 | De Parel 2024 | 15

Verenigingsnieuws
Van het bestuur
U weet het vast nog wel: tijdens de Algemene
Ledenvergadering op de Nationale Kuipplantendag 2023
in de Orchideeënhoeve overviel Wim de Waal, onze
voorzitter, de aanwezigen met de mededeling dat hij
afzag van een tweede termijn in het bestuur van de
vereniging. In de bestuursvergadering op 19 januari jl.
opende hij de vergadering met het bericht dat dat zijn
laatste vergadering was. Daardoor werd zijn opvolging
dus wel heel erg urgent en was het aan de overgebleven
bestuursleden om zich te beraden over hoe het verder
moest.
In de bestuursvergadering op zondag 17 maart sprak
René Gerritzen, afgevaardigde van Regio West, het
verlossende woord: hij zal voorlopig het voorzitterschap
waarnemen.
Punt van aandacht is wel dat daardoor het gewicht
van Regio West in het bestuur wel erg groot geworden
is. Immers, behalve René Gerritzen zijn zowel de
penningmeester als de secretaris (die al lang over de
houdbaarheidsdatum heen is) ook actief in Regio West.
In de Nieuwsbrief van januari 2024 is bekend gemaakt
wanneer en waar de Nationale Kuipplantendag /ALV
gehouden zou worden. Het plan was toen dat we op 14
of 15 september 2024 de Botanische Tuin Amsterdam
zouden bezoeken. Dat plan hebben we moeten laten
varen. De klimaatkas van de Botanische tuin, -de
trekpleister voor kuipplantenliefhebbers-, wordt
gerenoveerd; die renovatie zal een jaar in beslag nemen.
Gelukkig is er een alternatief gevonden. Op zaterdag
21 september 2024 zijn we te gast bij Kwekerij Van der
Velde in Heerde. De kwekerij is vooral bekend van de
vele rassen fuchsia’s en pelargoniums, maar herbergt
ook een keur aan kuipplanten. Ondanks het late seizoen
hopen we op een grote opkomst.
We brengen u in herinnering dat van de deelnemers een
bijdrage in de kosten gevraagd zal worden van € 10,00
per persoon.
U kunt zich tot uiterlijk 1 september 2024 opgeven
voor deze dag door overmaking van € 10,00 per persoon
op rekening nummer NL71 INGB 0003 9781 67 t.n.v.
Nederlandse Kuipplantenvereniging. Vermeld vooral ook
uw lidmaatschapsnummer.
Ondertussen Is Marcel Kool, onze nieuwe
penningmeester, erin geslaagd de financiële
administratie en de ledenadministratie in te voeren in
e-boekhouden.
Marcel is nu nog doende met oplossingen voor wat je
losse eindjes zou kunnen noemen. Als u onverhoopt op
onzorgvuldigheden stuit, graag bericht naar Marcel Kool
op penningmeester@kuipplantenvereniging.nl of leden@
kuipplantenvereniging.nl
Een ander belangrijk onderwerp voor de vereniging
betreft de nog altijd bestaande zorgen over het
voortbestaan van de vereniging. Doordat we in 2023 een
zeer beperkt aantal nieuwe leden mochten verwelkomen
en het aantal opzeggingen of overleden leden constant
bleef is het totaal aantal leden meer afgenomen dan
wenselijk is.
De bespreking van dit onderwerp zal het bestuur nog
indringend bezighouden.
Programma 2024 Regio Oost
vrijdag 26 april
Bezoek aan de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht,
Budapestlaan 17 Utrecht.
zaterdag 18 mei
Tuin Ine Versteegh, Zwarte Kijkerweg 33, 7313 GE
Apeldoorn.
In een groene wijk ligt deze tuin met een oppervlakte van
1400 meter.
Hagen en haagjes bepalen de sfeer en geven vorm aan het
geheel, bestaand uit mooi op kleur samengestelde borders.
Er is een klein pluktuintje en achter in de tuin is een klein
bosgedeelte met bijzondere schaduwplanten en een kas.”
Tuin van Bellefleur, Coniferenlaan 2, Apeldoorn.
Een tuin van 730 m2 naar eigen ontwerp, geïnspireerd
op de Engelse tuinen. Vaste plantenborders en rozen in
pasteltinten, pluktuintje met warme kleuren. Veel potten
met een jarigen en in de Victoriaanse kas.
woensdag 12 juni
Landschapstuin ’t Meihuus, Terborgseweg 1, 7084 AD
Breedenbroek
De zeer gevarieerde grote landschapstuin is gelegen
rondom een oude Gelderse boerderij. De tuin ligt in een
kenmerkend coulisselandschap van de Achterhoek. In 2019
is de tuin door Groei&Bloei gekozen tot de beste levende
tuin van Nederland.
Gut Heidefeld Am Wielbach 7c, Bocholt, Duitsland
Na jaren van uitgebreide renovatie met veel liefde
voor detail, is het 12.500 m2 grote landgoed uit zijn
Doornroosje-slaap ontwaakt en tot een prachtig landgoed
omgetoverd.
Het park is naar inspiratie van Engelse tuinen en parken uit
de 18e en 19e eeuw aangelegd. Het park is ook met rolstoel
toegankelijk.
donderdag 18 juli
Tuin De Vorst Hof, Spoorlaan 5, 8162 BP Epe
Men waant men zich in een bloemenschilderij. In juli en
augustus is het een bloemenfeest in deze tuin met een
diversiteit aan bloeiende planten, waaronder diverse
16 | De Parel 2024 | nr. 2

soorten Persicaria, Monarda, Thalictrum, Sanguisorba,
Helenium, Crocosmia etc.. Steeds zijn er prachtige
kleurcombinaties en een verscheidenheid aan vaste planten
en vele dahlia’s in deze cottagetuin.
De oprit is aan de kant met de buren afgezet met een 15
meter lange houtstapel met daarop een Sedumtuin. Iedere
centimeter in deze tuin van 500 m² groot is benut.
Tuinen De Roode Hoeve, Middendijk 14, 7397 NA Nijbroek
Rondom een meer dan 100 jaar oude IJsselhoeve liggen
verschillende tuinen met bont gekleurde bloemvakken.
Lange paden door de wilde grassen laten je het open
landschap met de schaapskudde beleven. Door de
boomgaard komt men aan de voorzijde van de hoeve, waar
weelderige borders op kleur, omsloten door hagen, een
rozen berceau en oude bomen, liggen. Recht voor het huis
bieden ronde bloemborders uitzicht tot aan de horizon.
dinsdag 18 september
Hof te Ruurlo, Borculoseweg 40, Borculo
Hof te Ruurlo is een verrassende tuin van 1100 m2 in de
bebouwde kom van Ruurlo. De tuin is door muurtjes, hagen
en andere objecten ingedeeld waardoor je het idee krijgt
dat de tuin vele malen groter is. Rozenbogen en pergola's
zijn behangen met vele verschillende soorten klimplanten,
vaak hele bijzondere. Er is een ruim assortiment planten te
koop.
Trudy Welman, Julianastraat 17, 7161 CP Neede
Trudy is lid van de cactusvereniging; behalve de cactussen
heeft zij ook een rotstuin.
Leden van andere regio’s die graag met een excursie mee
willen kunnen zich aanmelden bij het secretariaat: ned.
kuip.ver.oost@gmail.com.
Regio West
Impressie van de
ledenbijeenkomst
op 24 februari 2024
Wat is nu een goede soort voor in de tuin? Dat zijn de
planten met knikkende bloemen; dat knikje is essentieel,
zelfs als het maar héél subtiel is. Let daarbij vooral
op de knoppen! Planten met de bloemen rechtop, de
‘ouderwetse grootbloemigen’, blijken gevoelig voor de
verwelkingsziekte. Heb je een keuze gemaakt en ga je
planten, let dan op het wortelgestel. Zijn de wortels
fijn en dun, plant dan net zo diep als de plant in de
pot zat, anders is er kans op verwelkingsziekte; zijn de
wortels daarentegen dik en vlezig, dan is diep planten
(5 – 10cm) de manier: ondergrondse ogen lopen dan
prima uit. Clematis armandii vormt hierop overigens een
uitzondering. En Wim, hoe zit het nou met snoeien?
“Snoeien is niet echt nodig, beetje opknappen is
genoeg. Vuistregel: de vroege bloeiers snoei je rond de
langste dag, de late, die rond de langste dag bloeien, in
februari, tot zo’n 10 – 30cm boven de grond”. Zo’n late
bloeier is bv. C. terniflora, DE topper voor in de tuin.
Ook een topper, maar dan wat woekeren betreft, is de
wilde bosrank, C. vitalba, niet planten dus als je nog wat
plezier in het tuinieren wilt behouden…
Na de pauze liet Wim in sneltreinvaart nog wat
andere hobby’s voorbij komen: oranje (koninklijke)
vaasjes en andere parafernalia, Clivia’s, Hippeastrums
en Amaryllissen (mest met 7-14-28 voor een goede
knopvorming!), Lycoris (drooghouden in de lente:
zomerbloeier!), Hymenocallis, sneeuwklokjes,
Agapanthus (eens in de drie jaar in augustus verpotten!),
Canna (niet afsnoeien vóór de overwintering, pas in
het voorjaar!) en Hedychium (in de volle grond laten
overwinteren en ook niet afknippen!). Na nog wat
impressies van Madeira sloot Wim zijn voordracht af met
een quiz (o.a.: van welke plant is deze tak?), maar na
zoveel nuttige info over zich heen gekregen te hebben
bleek het klasje niet meer zó gefocust, helaas.
Voorzitter Thieu bedankte Wim hartelijk, waarna de
zaal de onderlinge banden weer wat aanhaalde en zich
opmaakte voor het tweede deel van deze bijeenkomst
(plannen, excursies) na de lunch. Voor de uitkomst van
dit deel: zie de activiteitenagenda.
Regio West startte het nieuwe seizoen met een lezing
over Clematissen door DE Clematisexpert Wim Snoeijer in
het Buurtcentrum Kerk en Zanen in Alphen aan de Rijn.
Na een kort welkomstwoord door voorzitter Thieu Korten
werden wij in een flink tempo vertrouwd gemaakt met
de ins en outs van het kweken van Clematis. En pas op:
Clematis is géén kuipplant: hij hoort echt in de volle
grond! Nu kent het geslacht Clematis al vele soorten,
maar voor de echte kweker bleek dit niet genoeg.
Er is flink op los gekruist met een indrukwekkend
aantal cultivars tot gevolg (met de cultivarnaam
tussen aanhalingstekens ‘… ‘, in tegenstelling tot de
handelsnaam, die met hoofdletters wordt geschreven).
Het kweken van een nieuwe soort (lees: cultivar) is geen
sinecure: het duurt zo’n 8 tot 10 jaar voor je iets kan
introduceren wat de moeite waard is.
nr. 2 | De Parel 2024 | 17

Informatie
www.kuipplantenvereniging.nl
Voorzitter
W.J.M. de Waal 0416-533685
Kloosterweg 4
5144 CB Waalwijk
voorzitter@kuipplantenvereniging.nl
Secretaris
Vacature
secretariaat@kuipplantenvereniging.nl
Penningmeester
Marcel Kool
Pigmenthof 43
1339 HD Almere-Buiten
tel. 06 40 25 54 32
Bestuursleden
S. Hofman-Rookmaker Regio Noord
V. Jansen Regio Oost
R. Gerritzen Regio West
Vacature Regio Zuidoost
M.-L. Mol Regio Zuidwest
Ledenadministratie
Marcel Kool,
Pigmenthof 43, 1339HD Almere-Buiten,
tel. 06 40 25 54 32
leden@kuipplantenvereniging.nl
Zadenlijst
Cisca van der Zwan, Spoorlaan 88 2316 KE
Leiden
fvdzwan@hotmail.com
Regio Noord (Groningen,
Friesland en Drente)
S. Hofman-Rookmaker
0515-542212
Begine 67, 8711 BH Workum
j.s.c.hofman.rookmaker@gmail.com
Regio Oost (Overijssel, Gelderland en
Noord-Flevoland)
Secretariaat a.i. E. en M. Klungel
026 3113642
Mosterdhof 110, 6931 AR Westervoort
nkv.oost@ziggo.nl
Regio Zuidoost
Verslag van de ledenbijeenkomst/
jaarvergadering
op 5 januari 2024
Aanwezig: 46 leden
De voorzitter heet de aanwezigen van harte welkom met de beste wensen
voor het nieuwe jaar.
Er wordt even stil gestaan bij het overlijden van Frans Peters en Petra
Nies.
Deze avond is ook de jaarlijkse algemene vergadering; daaruit valt het
volgende te melden:
- er zijn dit jaar geen aftredende bestuursleden, dus geen
bestuursverkiezingen; financieel verslag: de penningmeester geeft een
toelichting op het financieel verslag van het afgelopen jaar. Hier zijn
geen vragen of opmerkingen over;
- de kascontrolecommissie heeft de administratie bestudeerd en stelt de
ALV voor de penningmeester decharge te verlenen. Hannie Simons stelt
zich beschikbaar als nieuw kascontrole lid;
- op verzoek van de dames die elke bijeenkomst de lootjes verkopen is
de prijs voor een lot aangepast naar € 0,25; dit omdat de prijs van
€ 0,30 te omslachtig blijkt met wisselgeld e.d.
Verder zijn er geen punten ingebracht en heeft niemand vragen .
De voorzitter dankt alle leden voor hun inzet in het afgelopen jaar en sluit
de vergadering.
Wim Rutten heeft aan de hand van een (heel) groot aantal foto’s een
Powerpointpresentatie gemaakt over de activiteiten van het afgelopen
jaar. Omdat dit een te grote presentatie is voor één avond ziet hij zich
genoodzaakt om dit in twee delen te doen. Vanavond gaat de presentatie
in hoofdzaak over de tuinenreis van het afgelopen jaar; op de bijeenkomst
in april zijn de overige activiteiten aan de beurt met o.a. de mini-show,
veiling e.d.
In de pauze is er lotenverkoop en na de presentatie van Wim is de
verloting.
Regio West (Noord- en Zuid Holland,
Utrecht en Zuid-Flevoland)
I. van den Berg 0172 475370
Ten Harmsenstraat 2, 2406 TV
Alphen aan den Rijn
secretarisregiowest@gmail.com
Regio Zuidoost (Limburg, oostelijk
deel van Noord-Brabant, België)
P. Barten 0475-319518
Napoleonsweg 59c, 6081AA Haelen
pjjmbarten@home.nl
Regio Zuidwest (Zeeland, westelijk
deel van Noord-Brabant, België)
Jan van Acquoij
Deken van Baarstraat 30
5251 RK Vlijmen
dekuipplant@live.nl
18 | De Parel 2024 | nr. 2

Evenementenkalender
Regio Zuidoost
• 6 juli
de jaarlijkse kuipplantenveiling in trefcentrum Aldenghoor.
• 6 september
ledenbijeenkomst met een lezing over orchideeën door Jean
Claessens
• 21 september
ledenbijeenkomst met een lezing over orchideeën door Jean
Claessens
Regio West
• zaterdag 11 mei: voorjaarsmarkt in de Botanische Tuin Leiden.
Regio West neemt deel met een stand tuin- en kuipplanten
• zaterdag 18 mei , Boskoop: bezoek aan kwekerijen, een
rondvaart die eindigt bij de te bezoeken assortimentstuin van
Klaas Verboom
• maandag 20 mei: Exotische Plantenbeurs in St. Oedenrode
(v/h Haps), leden van Regio West nemen deel met een stand
kuipplanten
• zaterdag 25 mei: plantenmarkt Stoer in de schaduw, Botanische
tuin Pinetum Blijdenstein, Van der Lindenlaan 125, Hilversum
leden van Regio West nemen deel met een stand kuipplanten
• woensdag 12 juni: Regio West sluit aan bij Regio Oost voor een
bezoek aan Landschapstuin ’t Meihuus, in Breedenbroek en park
Gut Heidefeld in Bocholt, Duitsland
• zaterdag 22 juni: Botanische Tuin van Blijdorp, Rotterdam en
Arboretum Trompenburg, Rotterdam
• zaterdag 6 juli: plantjesdag bij Piet Keizer in De Lier
• zaterdag 24 augustus, Noord-Holland: bezoek aan Botanische
Tuin Overzee, Klaas Bijlsma (onder voorbehoud) Wunderkammer,
Monnickendam
• zaterdag 7 september: Liefhebbersmarkt Botanische Tuinen
Utrecht. leden van Regio West staan in de stand van de
vereniging met kuipplanten
• zaterdag 21 september: Nationale Kuipplantendag/ALV bij
Kwekerij Van der Velde in Heerde
• zaterdag 12 oktober: ledenbijeenkomst in Alphen aan den Rijn
Planteninfo
Deskundigen die bereid zijn uw vragen
over planten te beantwoorden
Australische flora
E. Uijtewaal-de Vries
Tel. 0475-49 48 81
Dries 22,
6086 AW Neer
E-mail: l.uijtewaal@merrigum.com
Botanische fuchsia’s
G. Rosema
Tel. 0348-44 29 65
Harmelerwaard 17a,
3481 LC Harmelen
E-mail: gjrosema@solcon.nl
Citrus
B. Buynsters
Tel. 0411-62 18 13
Lindelaan 23,
5076 CW Haaren
E-mail: benbuynsters@planet.nl
B. Wetzels
Tel. 045-531 07 14
Achter De Heggen 14,
6373 XC Landgraaf
E-mail: baltwetzels@hotmail.com
Kaapse flora
H. Tromp
Tel. 0412-63 80 21
Heihoekstraat 1a,
5345 HC Oss
E-mail: hans-tromp@hetnet.nl
Oleander
A. Keunen
Tel. 06 53253104
C. Keunen
Tel. 06 23661473
Hei 8a, 5991 PC Baarlo
E-mail: info@hesperidenhof.nl
Palmen
W. Rutten
Tel. 0475-53 34 46
Exgaard 12, 6074 AA Melick
E-mail: wimrutten2@gmail.com
nr. 2 | De Parel 2024 | 19

Retouradres: Contrabasweg 179, 1311 LA Almere
overwinteren
Op onderstaande overwinteringsplaatsen kunt u met uw planten terecht van oktober tot mei.
De planten krijgen de nodige verzorging en kunnen - indien gewenst - ook overgepot en gesnoeid worden.
De kas van
Regio Zuidwest
Afdelingssecretariaat
Contact:
dekuipplant@live.nl
De eigenaar van de kas
Johan van Esch
T 06 51 64 05 43
Flevoland
Kwekerij Almere
Linnaeusweg 7
1331 AA Almere
T 036-5328136
info@kwekerijalmere.nl
www.kwekerijalmere.nl