Azınlıkça | Yunanistan Batı Trakya Haber Sitesi - Aylık Yorum Dergisi

20.5x20 A:Layout 1 2/18/08 9:03 PM Page 58
Yazarken doğru ve anlaşılır yazmak yalnız daha iyi iletişim
kurmak için gerekli değildir, biraz da görgü ve saygı
meselesidir. Birilerinin okuyacağı cümleyi ya da bir
paragrafı el yazısı ile yazarken, birilerinin de bunu okuyacağını
hep aklımızda tutmalıyız. Okunanın anlaşılır olması
için en başta harflerimizin okunuyor olması şarttır.
Yalnız bizim okuyacağımız ya da birilerinin ter dökerek
okuyabileceği metinler oluşturmak ne yararlı bir yaklaşımdır
ne de saygı gösteren bir yaklaşım. Birilerini yazımızı
okuması için sıkıntıya sokmaya pek hakkımız yoktur.
El yazımızın çok da güzel olması şart değildir. Bu güzel
yazıya ʻkaligrafiʼ de denir; ama bu sanatsal yazı aslında
bir sanattır ve herkeste bu yetenek yoktur. Buna
karşılık el yazımızın okunabiliyor olması bambaşka bir
konudur: bu hem olanaklıdır hem de zor değildir. Dikkatli
ve ağır ağır yazmakla bu sağlanabilir. Yeter ki böyle bir
yazının gereğine kendimiz inanalım.
Bunun dışında yazacaklarımızın anlamlı olması için
başka şeylere de dikkat etmemiz gerekiyor. Uzun bir
yazı yazacağımız zaman paragraflar kullanmalıyız örneğin.
Paragraflar ile düşüncelerimizi ve iletmek istediklerimizi
düzene sokarız, belli bir sırayla yazıya geçirip, iletmek
istediğimizi daha anlaşılır kılarız. Her paragraf
temel bir görüşü dile getirir ve her cümle o paragrafın
içinde o temel görüşü açıklar. Örneğin şimdi okuduğunuz
yazı genel olarak ʻdoğru yazıʼ ile ilgilidir ama bu okuduğunuz
paragraf ʻparagrafʼ konusundadır. Yukarıdaki
birinci paragraf ise genel olarak doğru ve güzel yazıya,
ikinci paragraf ise okunabilir yazının olanaklı olduğu konusundadır.
Bu üç konunun üç ayrı paragrafa ayrılması
düşüncelerimizi daha sistematik şekle sokmakta ve okumada
kolaylık sağlamaktadır.
58
Dilimiz, Dilbilgimiz
Doğru ve güzel yazmak – paragraf
Genellikle paragrafın başında, ilk cümlelerle temel düşünce
dile getirilir. Sonra temel düşünce açıklanır, geçerliliği
kanıtlanır ya da daha etraflıca anlatılır, sona doğru da
temel düşünce daha etraflı bir biçimde yazılır. Herkesin bildiği
gibi her paragraf öteki paragraflardan hemen görüleceği
gibi ayrılır. İlk cümle ʻsatır başıʼ olarak yazılır; yani
öteki satırlara göre daha ʻiçerideʼ yazılır. Eğer bilgisayarda
yazıyorsak paragrafları birbirinden bir boşluk bırakarak da
ayırabiliriz.
Bir paragraftan bir sonrasına geçişler de belli bir biçimde
yapılır. İkinci paragraf bir öncesinin devamı olduğunu belli
eden bir cümle ile başlamasından yarar vardır. Örneğin,
yukarıdaki son iki paragrafa baktığınızda biri ʻsistematikʼ
yazıdan söz etmekle son bulmakta, bir sonraki ise ʻtemel
düşünceninʼ nasıl kullanıldığını göstererek paragraflar arasında
anlaşılır bir geçiş sağlamaktadır. Bazen yeni bir paragrafa
ʻBundan dolayıʼ, ʻYaniʼ, ʻAynı şekildeʼ, ʻAmaʼ, ʻBunun
dışındaʼ, ʻÖrneğinʼ, ʻDoğal olarakʼ, ʻGerçektenʼ, ʻBaşka
türlü söylersekʼ, ʻSonuç olarakʼ gibi sözlerle başlayabiliriz.
Bazen de belli bir konuyu dile getiren paragrafları başka
bir konuyu ele alan paragraftan ya da paragraflar grubundan
satır atlanarak ayırmak alışılagelmiştir. Örneğin, yukarıda,
genel olarak yazıdan söz eden ilk iki paragraf, genel
olarak paragraftan söz eden son dört paragraftan satır atlanarak
ayrılmıştır. Yani dersimizde vurgulamak istediğimiz,
yazı yazdığımızda, dikkatli, sistemli, bilgilerle donanımlı
olarak yazmamızın yararlı olacağıdır: hem söylemek istediğimiz
daha iyi anlaşılır olacak, hem de okuyucu sıkıntıya
girmeyecektir. Bunun için paragraflarımıza dikkat etmemizin
ötesinde İkinci Dersʼte gösterdiğimiz imla işaretlerinde
dikkat edilmelidir.