Sağlık Çalışanlarında Delici Kesici Alet ... - Fırat Üniversitesi

28 Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:9 (2008)
Hepatit C, karaciğer yetmezliğine ya da kanserine enden olmaktadır.
ABD’deki önemli karaciğer nakil nedenlerinden bir tanesidir ve her bir nakil
yüz binlerce dolarlık maliyet oluşturmaktadır. Hepatit C, en yaygın kanla geçen
kronik hastalıktır. CDC, dört milyondan fazla Amerika’lının HCV ile enfekte
iken bir milyondan az bir kişinin de HIV ile enfekte olduğunu tahmin
etmektedir. HCV ile enfekte bireylerin %80’i asemptomatikdir. Semptomlar,
sarılık, yorgunluk, koyu renk idrar, karın ağrısı, iştah kaybı ve mide bulantısı
şeklinde olabilir. Kronik enfeksiyonlu bireylerin %70’inde kronik karaciğer
hastalığı gelişir (ANA, 2007).
Hepatit C, primer olarak enfekte kana temas, IV uyuşturucu kullanımı,
delici kesici yaralanmalar yoluyla mesleksel maruziyet ya da 1992 yılı
öncesinde kan almış olmak gibi nedenlerle yayılmaktadır. Geçiş aynı zamanda
doğum sırasında enfekte anneden bebeğe geçiş şeklinde de olabilir. HCV
cinsel olarak da geçebilmektedir ancak bu tür geçiş nadirdir. Hepatit C en sık
olarak kesici delici yaralanmalar yoluyla geçmektedir ve geçiş oranı %2,7-10
arasında değişmektedir (ANA, 2007).
Hepatit C virüsüne maruziyet sonrasında uygulanan mevcut bir profilaktik
ajan yoktur. Kazazedeye ait testlerin yapılması gereklidir ancak tavsiye edilen
prosedürler çeşitlilik göstermektedir. Hepatit C virüsüne maruz kalan bireyin
maruziyet sonrası 3. ve 6. aylarda Hepatit C antibadyleri açısından test edilmesi
gereklidir. Avrupa çalışma grubu, karaciğer Alanine Aminotransferaz
düzeylerinin, akut bir enfeksiyonu erken yakalamak açısından aylık olarak
izlenmesini önermektedir. Akut hepatit C enfeksiyonunun pegylated interferon
+/- ribavirin tedavisi ile kronikleşmesinin önlenebileceğine dair kanıtlar vardır
(Hamlyn ve Easterbrook, 2007). Hepatit C aşısı yoktur. HCV için maruziyet
sonrası bilinen bir profilaksi yoktur. İnterferon monoterapi ya da ribavirin ile
kombine terapi güncel olarak uygulanan tedavilerdir. Kombine terapi
günümüzde tercih edilen tedavi modelidir ve enfekte bireylerin %40’ında
başarılı sonuçlar alındığı belirtilmektedir. Bu ilaçların aylık maliyeti binlerce
doları bulmaktadır. Alkol kullanımı hastalığın daha da kötüleşmesine neden
olmaktadır (ANA, 2007).
Delici kesici yaralanma sonrası; Blastomikozis, Brusella, Kriptokokkozis,
Difteri, Kutanöz Gonore, Herpes, Malarya, Mikobakteriozis, Mikoplazma
kaviae, Rocky Mountain Benekli Ateşi, Sporotrikoz, Stafilokokus aureus,
Streptokokus piyogenes, Sifiliz, Toxoplasmoz ve Tüberküloz geçişi de söz
konusu olabilir (Canada’s, National Occupational Health&Safety Resource,
2005).