Sağlık Çalışanlarında Delici Kesici Alet ... - Fırat Üniversitesi

Sağlık ÇalışanlarındaDelici Kesici Alet Yaralanmaları
dönük tedbirler ile ilgili olarak eğitilmeleri, eldiven, gözlük, iğnesiz araçların
kullanımı gibi iğne batması ve yaralanmalarını azaltıcı önlemlerin alınmasını
içermektedir. Tüm önlemlere rağmen mesleksel maruziyet devam etmektedir.
Global olarak her yıl sağlık çalışanlarının %0.5’inin HIV ile karşılaştığı ve her
yıl mesleksel maruziyete bağlı 1000 yeni HIV enfeksiyonu oluştuğu tahmin
edilmektedir. Afrikalı 526 hemşire ve ebe ile yapılan bir çalışmada, delici
kesici yaralanmalar ile ilgili en önemli riskin, eğitim eksikliği, 40 saati aşan
uzun çalışma süreleri, iğne uçlarının kullanıldıktan sonra kapatılması ve
iğnelerin eldivensiz olarak tutulması olduğu belirlenmiştir (Hamlyn ve
Easterbrook 2007). 1999 yılında ABD’de 49 sağlık çalışanına iğne batması
sonucu HIV virüsü bulaşmıştır (Canada’s, National Occupational
Health&Safety Resource, 2005).
Mesleksel maruziyet sonrası HIV geçiş oranı %0.3, diğer bir deyişle
300’de birdir. HIV geçiş riski hastanın viral yükü fazla olduğunda (terminal
aşamadaki hasta), derin yaralanmalarda ve doğrudan arter ya da ven girişi
yapılan iğneler ile olan yaralanmalarda %5’lik (20 ‘de birlik bir değişim) bir
artış göstermektedir. Haziran 2001’de CDC’ye 57 mesleksel HIV ve 137
şüpheli vaka bildirimi yapılmıştır. HIV prevalansı temel alındığında her yıl 35
yeni mesleksel nedenlerle edinilmiş AIDS vakası bildirilmektedir. Sağlık
bakım çalışanları, primer olarak kesici delici yaralanmalar ile ya da nadir
olarak enfekte kanın açık kısımlara ya da mukoz membranlara teması yolu ile
enfekte olmaktadır. Enfeksiyonların çoğunluğu, içi boşluklu iğneler ya da kanla
dolu araçlar yolu ile olmaktadır. Sağlık çalışanlarının az bir kısmı da sert
kesiciler (sütur iğneleri ve bisturi gibi) ve sıçrama sonucu enfeksiyon
kapmaktadır. En fazla virüs taşıyan vücut sıvıları: kan, semen, vajinal sıvı,
anne sütü ve kanlı diğer vücut sıvılarıdır. Serebrospinal sıvı, sinovyal sıvı ve
amniyotik sıvı da virüs geçişine neden olabilen diğer sıvılardır (ANA, 2007;
Wilburn, 2007).
Sağlık Bakım Çalışanından Hastaya HIV Geçişi Riski
Amerika’da şu anda sağlık çalışanı tarafından enfekte edilen sadece bir
hasta bulunmaktadır. Yayınlanan raporlarda 22.000 HIV’li hastanın 63 ünün
HIV virüsünü hekimler, cerrahlar veya diş hekimlerinden aldığı
belirtilmektedir. Sağlık çalışanlarının invaziv prosedürler sırasında hastalar için
ne derecede risk oluşturduklarına dair yeterli veri yoktur. Bu nedenle
enfeksiyonlu sağlık çalışanlarının çok acil durumlar haricinde invaziv
prosedürlere katılımlarını göden geçirmeleri gerekmektedir. Enfeksiyonlu
23