ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Semiha ÜNLÜ YÜCEER
Ghaffoor ve ark. (2003), yaptıkları çalışmalarda patates bitkisi meristem
kültüründe 3 farklı büyüme düzenleyici hormonların NAA, IAA, IBA etkisini
araştırmışlardır. Kurdukları denemelerde bu hormonların 5 farklı seviyelerinin (0.0,
0.03, 0.15, 0.25 ve 0.35 mg/l) patatesin meristem kültürü üzerinde etkileri
araştırılmıştır. Elde edilen bitkilerde boy uzunluğu, elde edilen bitki sayısı, yaprak
sayısı ve kök uzunluğu üzerindeki farklılaşmalar araştırılmıştır. 0.15 mg/l NAA
uygulaması sonucunda bitkilerde 9 cm ile en fazla boy uzunluğunun gerçekleştiği,
0.35 mg/l IBA uygulaması ile bitki başına 9 adet ile en fazla bitki oluşumunu, 0.25
mg/l IAA uygulaması ile 6.143 ile maksimum yaprak oluşumunun meydana geldiğini
belirlemişlerdir.
Piao ve ark. (2003), patateste in vitro’ da düşük dozda büyüme düzenleyici
hormon ilave edilerek elde edilen mikro yumru gelişimi için uygun bir protokol
hazırlamışlardır. Araştırmada 2 aşamalı yöntemlerle mikro yumru elde etmişlerdir.
Birinci aramada; stok patateslerde bitki oluşumu ve gelişimi için ortama bioreaktör
ilave etmişler 4 hafta sonunda ortam değişikliği yaparak ikinci aşamaya geçmişlerdir.
Bu aşamada ise bitkinin mikro yumru oluşumunu teşvik etmişlerdir. In vitro’ da ve
in vivo’ da bioreaktör uygulaması patateste sürgün oluşumu ve büyümesini arttırdığı
ve her bir bitki için 50 nodül oluşturduğunu saptamışlardır. Sürgün gelişim esnasında
ortama ilave edilen sakkarozun yüksek dozu ve Benzil amino pürin (BAP) içeren
ortamlarda ve karanlık koşullar altında kültüre almışlardır. BAP uygulaması ile
yumru ağırlığının kontrol bitkilere oranla 2,1 gr arttırdığı belirlemişlerdir. Düşük
konsantrasyonda BAP uygulamasının mikro yumru oluşumu üzerinde etkili bir
bioreaktör olduğu saptanmıştır.
Özkaynak ve Samancı (2005), araştırmada “Concorde”, “Granola”,
“Marabel”, “Marfona” ve “Velox” patates çeşitlerini materyal olarak kullanmışlardır.
Farklı mini yumru büyüklüğünde verim ve verim komponentleri arasındaki ilişkileri
ve mini yumruların tarla performansını belirlemeyi amaçlamışlardır. Ağır mini
yumrular (11-15 g) hafif mini yumrulara (2-4 g) göre daha yüksek bitkilerde ya
dallanma, bitki başına yumru sayısı ve yumru ağırlığı vermiştir. Hafif mikro
yumrular bitki başına yaklaşık olarak 5-7 yumru ve 1-4 sap üretmişlerdir. Her iki
mini yumru büyüklüğünde, tohumluk olarak kullanılabilecek yumru oranı (30 mm
13