ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Semiha ÜNLÜ YÜCEER
ışık/8 saat karanlık periyotta ve 25 °C'de bitki büyütme kabinine alınmışlardır.
Yaklaşık 10-15 gün içerisinde, diskler üzerinde % 80 oranında tümör oluşumu
gözlenmiştir. Bu sistem, yüksek bitki türlerinden elde edilen antitümör maddelerinin
belirlenmesinde güvenilir bir yöntem olarak saptanmıştır.
Koivu ve ark. (1995), yumru oluşturmayan diploid yabani patates çeşidi
(Solunum brevidens) ve tetraploid “Pito” çeşidine A. tumefaciens ile gen aktarımı
üzerinde çalışma yapmışlardır. Çalışmada ko-entegratif (birbiri ile ortak çalışan)
pGV2260 ve pGV3850 ile binary pGUS-INT vektörü kullanılmıştır. S. brevidens' in
yaprak ve sap eksplantları bitki eksplantı olarak kullanılmıştır. “Pito” çeşidinin ise
mikro yumruları transformasyonda bitki doku parçası olarak kullanılmıştır.
Transformasyon için sıvı MS besin ortamında 1/10 oranında seyreltilmiş olan A.
tumefaciens C58CI hattı ile inoküle edilmiştir. İnokulasyondan sonra 48 saat katı
ortamda ortak kültüre alınmıştır. Eksplantlar, 500 mg/l Cf ile yıkanarak, 14 gün
boyunca kanamisin içermeyen kallus teşvik ortamında bekletilmiştir. Daha sonra bir
hafta süresince kanamisin içeren kallus teşvik ortamında bekletilen eksplantlar,
sürgün rejenerasyon ortamına aktarılmışlardır. S. brevidens'in yaprak eksplantlarına
% 49’una, “Pito” çeşidinin mikro yumrularına ise % 57'sine gen geçişi olmuş ve
sürgün meydana getirdikleri belirlenmiştir.
Bayroviç ve ark. (1995b), yaptıkları çalışmalarda yumru ve gövde
eksplantlarını kullanarak patatese gen aktarımı üzerinde çalışmışlardır. Çalışmada 5
patates çeşidi (“Desiree”, “Isola”, “Anaç”, “Sultan” ve “Yaylakızı”) kullanmışlardır.
Patates yumruları, % 70'lik ethanol içerisinde 5 dakika ve % 1 sodyum hipoklorit
içeren çamaşır suyunda 20 dakika süreyle steril edilmiştir. Sürgün uçları kesilerek
MS besin ortamında kültüre alınmıştır. Elde edilen bitkiciğin gövdesi eksplant olarak
kullanılmıştır. Yumru diskleri ve gövde eksplantları plazmidinde GUS ve Npt II
markör genlerini taşıyan A. tumefaciens hattı ile 15-20 dakika inokule edilmiştir.
Eksplantlar 2-8 gün ko-kültüvasyon aşamasında kalmış ve sonra 5 mg/l Zeatin, 1.5
mg/l IAA, 100 mg/l Km ve 500 mg/l Cf içeren rejenerasyon ortamına alınmıştır.
Kültüre alınmasından 2 hafta sonra Cf konsantrasyonu 200 mg/l'ye düşürülmüştür.
Eksplanlar 2 haftada bir alt kültüre alma çalışmaları yapılmıştır. Seçici ortamda
rejenere olan sürgünler, X-Gluk içersinde 45 dakika bekletilerek, histokimyasal GUS
21