turkey2012-turkish

BÖLÜM II
BASINA YÖNELİK SALDIRILAR
Türkiye’nin en tanınmış siyasi köşe yazarı
ve yorumcularından biri olan Nuray Mert,
uzun süredir hükümeti eleştiriyordu ancak
Mert’in hükümetin Kürt politikalarına yönelik
geçen sene dile getirdiği itirazlar, Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan’a göre çizmeyi aştı. Erdoğan’ın Nuray Mert’i hedef
alan ve hain olduğunu ima eden saldırgan sözleri üzerine
Mert, güvenliğini tehdit edecek kadar ağır saldırıların
hedefi oldu. Siyasi hassasiyetler nedeniyle patronları televizyon
programını ve gazetedeki köşesini iptal etti.
Nuray Mert, bu raporda yer alan kişisel açıklamasında
“Birçok şekilde tehdit edildiğimi hisediyorum” diyor. “Nefret
dolu cinsiyetçi mesajlar alıyorum; seyahat ettiğimde
esrarengiz bir biçimde bavulum karıştırılıyor; özel telefon
görüşmelerim dinleniyor.” Ama yine de Nuray Mert,
Erdoğan’ın Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) ve
daha önceki iktidarların icraatlarına meydan okumaya cüret
eden birçok gazeteciden çok daha şanslı olduğunu söylüyor.
Türkiyeli yetkililer basın özgürlüğüne karşı, yakın
tarihteki, dünyanın en geniş kapsamlı operasyonunu
sürdürüyor. CPJ’nin Ağustos 2012’de sürdürmekte
olduğu kapsamlı araştırma sırasında, en az 76 gazeteci
hapisteydi ve neredeyse tamamı devlete karşı işlenen
suçlarla itham ediliyordu. Dörtte üçünden fazlası henüz
herhangi bir suçtan hüküm giymemiş olmasına rağmen,
aylardır ve hatta yıllardır tutuklu bulunuyor; bazılarının
duruşmaları henüz başlamamış, bazılarınınki ise sürüyor.
Çok sayıda gazeteci hakkında ise eleştirel yazıları nedeniyle
“Türklüğü aşağılamak” veya “yargıyı etkilemek”
suçlarıyla -birçok durumda birden fazla- kovuşturma
devam ediyor. Türkiye’deki basın kuruluşlarının tahminlerine
göre, 2011 sonunda ülke çapında gazeteciler
hakkında açılmış dava sayısı 3.000 – 5.000 arasındaydı.
Basına karşı yürütülen bu kampanyaya, gazetecilere karşı
çok sayıda hakaret davası açan Erdoğan öncülük ederken,
O ve hükümeti, medya kuruluşlarına eleştirel yazılar
yazan personellerini dizginlemeleri için baskı yapıyor.
Tüm bunların sonucunda oto-sansür yaygınlaşıyor,
finansal, mesleki ya da hukuki bir misillemeyle karşı
karşıya kalmaktan korkan medya organları ve gazeteciler,
Kürt meselesi ve basın özgürlüğüne yönelik baskılar gibi
hassas konulara dokunmamaya gayret ediyorlar.
İnsan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünün
geliştirilmesi için çalışan Açık Toplum Vakfı-Türkiye’nin
Başkanı Hakan Altınay “Başbakanın üslubu önemli.
Bize hangi gazeteleri okumamamız gerektiğini söylüyor.
Medya patronlarına kendisiyle hemfikir olmayan
8 Gazetecileri Koruma Komitesi
“BAŞBAKAN’IN ÜSLUBU
ÖNEMLİ. BİZE HANGİ
GAZETELERİ OKUMAMAMIZ
GEREKTİĞİNİ SÖYLÜYOR. MEDYA
PATRONLARINA KENDİSİYLE
HEMFİKİR OLMAYAN MUHABİRLERİ
VE KÖŞE YAZARLARINI İŞTEN
ATMALARINI SÖYLÜYOR.”
— Hakan Altınay, Açık Toplum
Vakfı Başkanı, Türkiye
muhabirle ve köşe yazarlarını işten atmalarını söylüyor”
dedi. “Ayrıca, Başbakan Erdoğan’ın, ‘muhalif bir sesten
bir şey öğrendim’ dediğini veya kendini eleştiren birine
olası bir yanlışı farketmesini sağladığı için teşekkür
ettiğini hiç duymamamız da önemli bir nokta.”
AK Parti, Temmuz 2012’de yargı sisteminden ulusal
güvenliğe ve “kamu düzeni, kamu ahlakı [ve] başkalarının
hakları” gibi muğlak konulara kadar kamusal hayatın
büyük bir bölümünün haberleştirilmesini kısıtlayacak bir
anayasal değişiklik teklifinde bulunarak medya üzerindeki
baskısını arttıracağınin sinyallerini verdi.
CPJ, mahkeme belgeleri ve Adalet Bakanlığı
kayıtlarının yanı sıra, davalarla ilgili sanık ve avukatlarla
yaptığı görüşmelere dayanarak yaptığı analizle,
1 Ağustos 2012 tarihinde halen hapiste bulunan 76 gazeteciden,
en az 61’inin, doğrudan gazetecilik faaliyetleri
yüzünden hapsedildiği sonucuna vardı. Diğer 15 gaze-