dünden bugüne kıbrıs

* Türkiye adada soykırımı engelleniyordu
* Türkiye, Atina'daki Albaylar Juntasının Enosis girişimini önlüyordu.
Bütün bunları yaptığı için de ABD ve Batı Avrupa tarafından, hatta Sovyetler Birliği
tarafından suçlanıyordu.
Ulusal çıkarlarını uluslararası anlaşmalara dayanarak korumak isteyen Türkiye yalnız
bırakılabiliyordu.
Kıbrıs Alayları Türkiye'nin gözünü açtı. Türkiye bundan sonra iki konuda değişiklik yaptı;
* Uluslararası ilişkilerde çeşitlenmeye gidilecekti. Bütün dünya devletleri ve değişik
bölgelerle yeni ilişkiler kurulacak, uluslararası ilişkilerde "tek boyutluluk" azaltılacaktı.
* Türkiye savunma sanayiini geliştirecek, ulusal çıkarların korunmasında görülen "zaaflar"
ortadan kaldırılacaktı.
Ancak soğuk savaş sürüyordu ve Türkiye "Batı Bloku" içindeki yerini koruyordu. 1975-1980
döneminde tırmanan iç istikrarsızlıklar ve koalisyon hükümetlerinin zaafları uluslar arası
ilişkilere de yansıyor ve zorluklar giderilemiyordu. Üstelik petrol krizi de büyük bir ekonomik
bunalım yaratmıştı.
Kıbrıs uyuşmazlığı sonucu ABD'nin ve Batı Avrupa'nın uyuşmazlık karşısında "Yunanistan'ın
yanında yer almaları" Türkiye'nin dış politikasını değiştirmese de, Türkiye'nin gerçekleri
görmesine yol açtı.
Dr.Andrew Mango 1999 yılında yaptığımız bir görüşmede şu gözlemini ortaya koyuyordu;
Türkiye Marshall Yardımı ile başlayan dönemde, 1950'li yıllarda Batı ile ilişkilerinde
borçlanma politikasını iyi idare edemedi.
Dr.Mango'nun söylemek istediği şuydu; Borçlanma ile Türkiye aşırı bağımlı duruma geldi ve
Batı ile tek yanlı bir ilişki düzeni kuruldu" Kuşkusuz, bunun sonucu olarak da Türkiye,
"fazlaca yönlendirilen" bir ülke konumuna geldi, ulusal çıkarlarını yeteri kadar koruyamadı.
Ve 1974'de kendi "inisiyatifi" ile ulusal çıkarlarını korumaya kalkıştığı zaman da Batı
Türkiye'ye "çizilen çizginin dışına çıktığını" söylüyor ve baskı yapıyordu.
Kıbrıs konusu Türkiye'nin uluslararası ilişkilerinde çok önemli köşe taşlarından birisidir.
Çünkü Türkiye Kıbrıs'ta, "Atatürk döneminden beri ilk defa, inisiyatif kullanmış ve kendi
ulusal çıkarlarını korumayı başarmıştır.
Bu yönü ile Kıbrıs Türkiye'nin uluslararası ilişkilerinde bir dönüm noktasıdır. 1974'e kadar
"hep kendisine söyleneni yapan" Türkiye ilk defa 1974'te "dış politikada bağımsız
davranmıştır".
Batı'da olaya tarafsız bakabilen bazı düşünürler ve stratejistler Türkiye'nin bu tutumunu takdir
etmişler, haklı bulmuşlardır. Öte yandan Türkiye'nin ulusal çıkarlarını "kendi inisiyatifi ile"
koruma girişimi, yeni bağımsızlıklarını kazanmakta olan veya mücadele eden az-gelişmiş