dünden bugüne kıbrıs

* Türk kimliği yok edilmeğe çalışılırken İngiliz ve Rum kimliği öne çıkarıldı.
* Türkler üzerinde kültürel baskı uygulandı. Eğitim ve din alanlarında bunu görüyoruz.
* Ekonomik olarak Türklerin olanakları kısıtlandı. Özellikle "Vakıf" malları, hileli bir
biçimde İngiliz ve Rum özel şahıslarla, kiliselere geçirildi (5).
Osmanlı İmparatorluğu Birinci Dünya Savaşı'nda Almanya ile birlikte olunca, İngiltere, adayı
ilhak etmek için 1878'den beri yürüttüğü politikayı uygulama fırsatını buldu. İlk olarak
1917'de, bir "Krallık Emri" yayınlandı. Bu emirname ile Osmanlı vatandaşı olanların İngiliz
vatandaşlığına geçebilecekleri "iznini" çıkardı.
Bu tutumu, ada Türklerin bir bölümünün Anadolu'ya ve İngiltere'ye göç etemelerine yol açtı.
Savaş sırasında, Osmanlı taabiyetinde oldukları için zaten büyük baskı altındaydılar.
Lozan Antlaşması ile de 1923'de Kıbrıs adası İngiltere'ye resmen bırakıldı. (Madde 20). Bu
maddeye göre adadaki Türk halkına Türk veya İngiliz vatandaşlıklarından birini seçmeleri
öneriliyordu. Türk vatandaşlığını seçmeye başlayanlar Türkiye'ye göç etmeğe başladılar.
Bu göç yıllarca sürdü. Bu nedenledir ki bugün (2000), Türkiye'de 235.000, İngiltere'de
120.000, Avusturalya'da 40.000, Amerika ve Kanada'da 17.000 Kıbrıslı Türk bulunmaktadır.
İngiliz yönetimi döneminde Türkler ekonomik, siyasal ve kültürel olarak ezilen taraf
olmuştur. Buna karşılık Rumlar ve Ortodoks kilisesi, İngiltere'nin hoşgörüsü ile sürekli
gelişmiştir. 1878'den İkinci Dünya Savaşı sonuna kadar geçen dönemde;
* Osmanlı İmparatorluğu'nun Kıbrıs Türklerine gereken desteği vermemesi,
* Türkiye Cumhuriyeti'nin bu dönemde yeterli etkin rolü oynayamaması,
Kıbrıs Türkleri'nin, İngilizlerin, Rumların ve Ortodoks kilisesinin baskısı altında kalmalarına
neden oldu.
Buna karşın adadaki Türkler, özellikle Rumlar'a karşı direnç göstermişler ve kendi
kimliklerini korumaya çalışmışlardır. Siyasal, ekonomik ve kültürel alandaki bu direnişin,
19.yüzyılın sonlarında yeşermeye başladığını görüyoruz.
Özellikle, Rumların adayı Yunanistan ile birleştirme girişimleri karşısında Türkler, ada
üzerindeki haklarını korumak konusunda dış destek almamalarına karşın çaba
gösterebilmişlerdir.
Atatürk devrimlerinin Ankara'da ilk uygulamaya konduğunda, Anadolu'dan önce Kıbrıs
Türkleri bu alanda öncülük yapmışlardır (6). Bu konu çok ilginçtir; KıbrısTürklerine, Türkiye
Cumhuriyeti'nden bir telkin gelmemesine karşın, tamamen kendi inisiyatiflerini
kullanmışlardır.
4) Kıbrıs'ta Türklerin Rumlarla ve İngilizlerle Çatışmaları