KAFA TRAVMALARINA YAKLAfiIM: ‹LK G‹R‹fi‹M - Cerrahpaşa Tıp ...
KAFA TRAVMALARINA YAKLAfiIM: ‹LK G‹R‹fi‹M - Cerrahpaşa Tıp ...
KAFA TRAVMALARINA YAKLAfiIM: ‹LK G‹R‹fi‹M - Cerrahpaşa Tıp ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>KAFA</strong> <strong>TRAVMALARINA</strong> <strong>YAKLAfiIM</strong>: <strong>‹LK</strong> <strong>G‹R‹fi‹M</strong><br />
daki hastalar için alt beyin sap› refleksleri de¤erlendirilmelidir. 38 Bafl, herhangi<br />
bir çökme k›r›¤›n› saptayabilmek için dikkatlice incelenmelidir ve skalp laserasyonlar›<br />
de¤erlendirilmelidir. Kafa taban› k›r›¤› varl›¤›na iflaret eden deliller<br />
gözlenmelidir. fiuur kayb›, tek tarafl› dilate pupilla ve hemiparezi gibi<br />
nörolojik bulgular›n varl›¤› araflt›r›lmal›d›r. fiuur bozuklu¤una sebep olan di-<br />
¤er olaylarda de¤erlendirilmelidir. Epileptik nöbet sonras› devre, alkol entoksikasyonu,<br />
ilaç zehirlenmeleri ve a¤›r hipoglisemi gibi durumlar›n fluuru etkileyebilece¤i<br />
unutulmamal›d›r. Yine opiyatlar, atropin ve derin hipoterminin<br />
pupillada de¤iflikliklere sebep olabilece¤i ak›lda tutulmal›d›r. 39<br />
Radyolojik de¤erlendirme<br />
Hasta kranyal BT çekilmek üzere gönderilmeden önce servikal grafisi çekilmelidir.<br />
Tüm servikal vertebralar mutlak bu filmde görülmelidir. Komal›<br />
travma olgular›nda, motorlu araç kazalar›nda, yüksekten düflme olgular›nda<br />
ve spinal hassasiyeti olan tüm hastalarda torakal ve lomber grafiler görülmelidir.<br />
Nörolojik muayenenin intrakranyal bir patolojinin varl›¤› konusunda<br />
çok güvenilir olmamas› sebebiyle akut kafa travmal› hastalarda BT her zaman<br />
çekilmelidir. BT a¤›r kafa travmal› hastalar›n tan›s› için kullan›l›rken baz› durumlarda<br />
kullan›m› mümkün olamamaktad›r. Bu vaka gruplar›nda kafatas› k›-<br />
r›klar› kranyografi ile ortaya konulabilir. Kranyografide kafatas› k›r›¤› gösterilebiliyor<br />
ve hasta nörolojik olarak stabil ise yak›n takip alt›nda BT çekilecek<br />
bölgeye gönderilebilir. E¤er hasta komada ise veya nörolojik olarak kötülefliyorsa<br />
ve hastanede CT yoksa serebral anjiografi, ventrikülografi veya eksploratris<br />
burr hole’ler ile tan› konulmaya çal›fl›l›r.<br />
Multitravmal› hastan›n de¤erlendirilmesi<br />
Kafa travmal› hastalar›n %30 ile %70’ine ekstrakranyal travmalar efllik<br />
eder. 11 Ancak multipl travmal› olgular›n en yayg›n ölüm sebebi a¤›r kafa travmas›d›r.<br />
10 Ekstrakranyal yaralanmalar a¤›r olduklar›nda kafa travmal› hastalar›n<br />
mortalitesi üzerinde etkili olurlar. Bu sebeple ekstrakranyal yaralanmalar›n<br />
zaman›nda ve uygun tedavisi kafa travmal› hastalar›n tedavisinde ana hedeflerden<br />
biri olmal›d›r. Ekstrakranyal yaralanma hipotansiyon ve hipoksinin<br />
en s›k sebebidir.<br />
Hemodinamik olarak instabil olan hastalar BT’ye gitmeden önce acil torakotomi<br />
veya laparotomiye gidebilirler, bu durumda hastan›n nörolojik de-<br />
¤erlendirmesi için, genel anestezi alt›nda kafaiçi bas›nç monitörizasyonu yap›lmal›<br />
veya eksploratris burr hole’lerle kafa içerisinde bir lezyonun varl›¤›<br />
araflt›r›lmal›d›r. Eksploratris burr hole’ler lokalizasyon bulgusu gösteren ol-<br />
71