KAFA TRAVMALARINA YAKLAfiIM: ‹LK G‹R‹fi‹M - Cerrahpaşa Tıp ...

KAFA TRAVMALARINA YAKLAfiIM: ‹LK G‹R‹fi‹M
d. Dolafl›m
Hastane öncesi devrede a¤›r kafa travmas› geçirmifl hastalarda, hipotansiyon
en s›k görülen ve mortalitede belirgin art›fla sebep olan bir komplikasyondur.
22,42 Hipotansiyonun olgular›n sonucuna kötü yönde olan bu etkisi sadece
hastane öncesi devrede olmakla kalmaz ayr›ca tedavinin yo¤un bak›m faz›nda
da olabilir. 7 Bu sebeple hemorajik flok intravenöz s›v›larla veya kan ürünleriyle,
yeterli doku perfüzyonunu sa¤lamaya yönelik yeterli kan bas›nc›n›
sa¤lamak için an›nda tedavi edilmelidir. 2
A¤›r kafa travmal› hastalar›n volüm resüsitasyonu için seçilecek olan s›v›-
lar›n özellikle önemli oldu¤u bilinmemektedir. Birçok araflt›r›c› hipotonik saline
solüsyonlar›n›n kontrendike oldu¤unda hemfikirken hipertonik kristaloid,
izotonik kristaloid ve kolloid solüsyonlar›n›n yarar› konusunda hala tart›flmaktad›r.
15 Eldeki s›n›rl› bilimsel veri net bir sonuca ulaflmam›za yetmemekle
birlikte çeflitli çal›flmalar mortalite oranlar›n›n kristaloid solüsyon kullan›-
lan hastalarda kolloid kullan›lan hastalara göre daha düflük oldu¤unu göstermektedir.
41 Son y›llarda yap›lan çal›flmalar %7.5 sodyumchloride (hipertonik
salin) ile küçük miktarlar› s›v› yüklemenin hipotansif a¤›r kafa travmal› olgularda
kan bas›nc›n› normale döndürdü¤ü gibi beyin ödemini de çözdü¤ünü ortaya
koymufltur. 15,40 Çok merkezli klinik denemeler hipotansiyonlu penetran
travmal› olgular›n› resüsitasyonlar›nda izotonik salin ile dekstran içinde
%7.5 NaCl alan gruplar›n sonuçlar›n› karfl›laflt›rm›fllard›r. Hipertonik salin
alan gruplar›n izotonik salin alan grublara göre daha az komplikasyonu olmakla
beraber prognozu da daha iyi bir flekilde etkiledi¤i gösterilmifltir. 19 Laboratuar
çal›flmalar› hemorajik flok sonras›nda volum resüsitasyonu için hipertonik
salin kullan›m›n›n izotonik kristaloid kullan›m›na göre kan ak›m›n›
daha fazla artt›¤›n› göstermifltir. 30 Çeflitli klinik çal›flmalar hipertonik salinle
resüsite edilen fliddetli kafa travmal› hastalar›n sa¤kal›m›nda art›fl saptanm›flt›r.
40 Artm›fl kafaiçi bas›nc›n› kontrol için yayg›n olarak kullan›lan hipertonik
bir solüsyon olan mannitol ayr›ca hemorajik flok ve artm›fl kafaiçi bas›nc›
kombinasyonundan oluflan modelde hemodinamik fonksiyonu düzeltmek ile
beraber kendisinin potent bir diüretik olmas› sebebi ile hipotansiyona sebep
olabilece¤inden hipotansiyonda olan a¤›r kafa travmal› hastalar›n resüsitasyonunda
kullan›lmaktad›r.
Travman›n ve travmatik olgunun de¤erlendirilmesi ve
bilgilerin standardizasyonu
Travma yerine ilk ulaflan kifliler travman›n detaylar› hakk›nda bilgi almak
durumundad›rlar. Örne¤in; olay yerinde görünüflte minör laserasyon olarak
65