KAFA TRAVMALARINA YAKLAfiIM: ‹LK G‹R‹fi‹M - Cerrahpaşa Tıp ...

KAFA TRAVMALARINA YAKLAfiIM: ‹LK G‹R‹fi‹M
gulamas› ile entübasyonun sebep oldu¤u bu kafaiçi bas›nç art›fl› engellenebilir.
Vokal kordlara topikal lidokain uygulanmas›ndansa bu uygulama daha
etkili görünmektedir.
Posttravmatik komal› hastalarda endotrakeal entübasyonun kafaiçi bas›nc›
üzerindeki etkileri saptanamad›. Kafa yaralanmalar›n›n santral sinir sistemi
fonsiyonlar› üzerindeki bask›lay›c› etkileri sebebi ile endotrakeal entübasyon
boyunca görülen kafaiçi bas›nç art›fl›n› k›smen engellese de bu konuyu
destekleyen veriler günümüzde oldukça azd›r. Çok daha büyük bir fikir birli-
¤i güvenli bir havayolu aç›kl›¤›n›n gereklili¤i konusunda sa¤lanm›flt›r. Entübasyonun
zararl› olabilen etkileri denemeler boyunca iyatrojenik regürjitasyondan
aspirasyon riski ve manipulasyon boyunca kafaiçi bas›nc›n› artt›rma
riski, yanl›fll›kla yap›lan özofageal entübasyon,ve trakeaya yap›lan travma ile
uzayan baflar›s›z denemelerden kaynaklanan hipoksidir.
b. Servikal omurgan›n de¤erlendirilmesi
Kafa travmalar›yla birlikte görülen servikal omur yaralanmalar›n›n insidensi
eski çal›flmalarda %10-20 aras›nda belirtilmifltir. 26 Ancak bu rakamlar
daha çok, üst servikal spinal kord yaralanmalar› veya sistemik yaralanmalar›
olan hasta gruplar›n›n oluflturdu¤u otopsi serilerinden al›nm›flt›r. Acil serviste
de¤erlendirilebilecek kadar uzun yaflayanlarda kafa yaralanmas›yla beraber
görülen servikal omur yaralanmas› oran› %2-6 aras›nda de¤iflmektedir. 26,35
Ço¤unlukla fraktürler stabildir ve servikal kolar veya di¤er eksternal ortezlerle
immobilize edilirler ve cerrahi tedaviye ihtiyaç göstermezler. Hasta stabil
fraktürlü de olsa iyatrojenik spinal kord yaralanmas› potansiyel olarak vard›r.
‹yatrojenik yaralanma oran› %10-25 aras›nda de¤iflmektedir.
Hastane öncesi dönemde travmal› hastan›n immobilizasyonu için gerekli
olan baz› standart manevralar s›kl›kla spinal immobilizasyonlu hastan›n transportunu
sa¤lamaya yeter. Bunlar: a) kafay› nötral pozisyona getirip immobilize
etmek, b) hastay› tafl›nacak oldu¤u sert yüzeye yerlefltirmeden önce uygun
ölçülerde rijit servikal kolar uygulamak, c) kafan›n iki taraf›na köpük,
havlu veya benzeri destek yerlefltirmek, d) yan›nda baflka destek malzemesi
olsun veya olmas›n band kullanarak hastay› güvenli k›lmakt›r. Aras›ra ensenin
düzlü¤ünü sa¤lamak için küçük petler kullan›larak bafl›n arkas›n› kald›rmak
gerekebilir. E¤er bafl›n nötral pozisyonda olmas› hastaya ac› verirse boyun
en a¤r›s›z pozisyonda immobilize edilmelidir. Ancak fluur kayb› olan a¤›r
travmal› hastalarda nötral pozisyon yeterlidir.
Bafl› ve boynu mümkün oldu¤unca az hareket ettirme kural›, hava yolu
aç›kl›¤›n› koruma ve en uygun oksijenizasyon-ventilasyonu sa¤lamaya çal›fl-
63