ve İnsan - Yeni Ümit

Bu âyette geçen “âlemîn” kelimesiyle bütün
yaratıklar kastedilmektedir. 1 Yani Sevgili Peygamberimiz
(sallallahü aleyhi ve sellem) bütün varlık için
bir rahmet vesilesidir. “Âlemler”den maksadın,
Resulüllah’ın, kendilerine peygamber olarak gönderildiği
bütün insanlar mı yoksa sadece mü minler
mi olduğu hakkında farklı görüşler zikredilmiştir.
Abdullah b. Abbas’tan nakledilen bir görüşe göre
buradaki âlemlerden maksat; Resulüllah’ın (sallallahü
aleyhi ve sellem) kendilerine peygamber olarak
gönderildiği bütün varlık lardır. Bunların mümin
veya kâfir olmaları fark etmez.
Bu âyetteki rahmet kelimesinin cümledeki konumu
hakkında de ğişik kanaatler ileri sürülmüştür.
Bu kanaatlerden biri bu kelimenin cümlede “hâl”
oluşudur ki bu takdirde âyetin mânâsı “Biz, seni
ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” şeklinde
olur. 2 Diğer bir yaklaşıma göre de rahmet kelimesi
“ersele” fiilinin “mef’ûlün leh”i olmaktadır ki bu
takdirde de mânâ: “Biz, seni ancak âlemlere merhametimizden
dolayı gönder dik.” şeklinde olur. 3 Biz
de bu ikinci mânâyı tercih ederek yorumumuzu
ya pacağız. Yüce Allah, doğru yoldan çıkıp inkâra,
şirke düşmelerinden dolayı insanlara merhamet
etmek istemiştir. İşte o merhametten dolayı Hz.
Peygamber’i (sallallahü aleyhi ve sellem) göndermiştir.
Başka bir ifade ile Hz. Peygamber, Allah Teâlâ’nın
insanlara olan merhametinin bir tezahü rüdür.
Yağmur nasıl bir rahmet olarak yeryüzünün hayat
bulmasına vesile oluyor ise, Sevgili Peygamberimiz
Hz. Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem) de
insanlığın mânen hayat bulmasına vesile olmuştur
ve kıyamete kadar da olmaya devam edecektir. İnsanlık
onun sayesinde içine düşmüş olduğu küfür
ve dalâletin o korkunç girdabından kurtulmuş, hakikati
görmüş ve imanla müşerref olmuştur. Kendi
öz kız çocuklarını bile diri diri toprağa gömebilecek
kadar vahşileşip insanlık sınırından çıkmış olan
toplumlar onun neşretmiş olduğu nur sayesinde
insan-ı kâmil olma yoluna girmiştir. İşte bu yönüyle
o, bütün insanlık için başlı başına bir rahmettir.
O getirdiği dinî ve ah lâkî prensipler sebebiyle
insanlık için bir rahmet olmuştur. Nitekim kendisi
de bir hadisinde “Ben bir rahmet ve hidayet
rehberiyim.”(Dârimî, Mukaddime, 3.) buyurmuş.
Müşriklere beddua etmesini teklif edenlere, “Ben
lânetçi olarak değil, âlemlere rahmet olarak gönderildim.”
diye cevap vermiştir. 3
Efendimiz’in (sallallahü aleyhi ve sellem) evrensel
rahmet oluşunu farklı başlıklar altında incelemek
istiyoruz:
1- Müminlere Merhameti
Allah Resulü’nün (sallallahü aleyhi ve sellem) temsil
ettiği rahmetten öncelikle müminler istifade etmiştir.
Çünkü O, müminlere karşı rauf ve rahîmdir.
“Andolsun, size kendi içinizden öyle bir Peygamber
gelmiştir ki, sizin sıkıntıya düşmeniz ona çok
ağır gelir. O, size çok düşkün, müminlere karşı
da çok şefkatli ve merhametlidir.”(Tevbe, 9/128.)
Bu âyet, Efendimiz’in (sallallahü aleyhi ve sellem)
Müminlere olan şefkat ve ilgisini, onlar için nasıl
endişelendiğini, kendisine inananların sıkıntılarına
tahammül edemediğini, bunların kendisine çok
ağır geldiğini, müminlere olan şefkat ve merhametini
çarpıcı bir şekilde ifade etmektedir.
Peygamber Efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem)
ümmetine öyle düşkündür ki, ümmetinin dünya
ve ahirette sıkıntıya düşmesi onu çok üzerdi. O’nu
en çok düşündürüp üzen de ümmetinden cehennem
azabına düşecek olanların halidir. Ümmetinin
Cehennem azabına düşmemesi için onları her konuda
uyarmış ve ikaz etmiştir. Bizleri bir baba şefkatiyle
iyilik ve güzelliklere yönlendirmiştir. Nitekim
bir hadîs-i şerîflerinde “Hiç şüphesiz ben size
bir babanın evlâdına olan durumu gibiyim.”(Ebu
Davud, Taharet, 4.) buyurmuştur.
Görüldüğü gibi Efendimiz’in (sallallahü aleyhi ve
sellem), ümmetine şefkat ve merhameti bir babanın
evlâdına olan şefkat ve merhameti gibidir. Onun
rahmeti sadece kendi zamanında yaşayan müminlere
yönelik değildir. Kıyamete kadar gelecek olan
bütün ümmetini kapsamaktadır. Onun ümmetine
düşkünlüğü her gece sabahlara kadar ümmeti
için dualarla Rabb’ine yakarmasına sebep olurdu.
Nitekim bir gün ellerini kaldırmış: “Allah’ım,
ümmetimi koru, ümmetime acı!” diyerek ağlayarak
dua ederken, Yüce Allah, Cebrail’e: “Ey
Cebrail! Git Muhammed’e niçin ağladığını sor!”
buyurur. Cebrail, geldiğinde Efendimiz ümmeti
için ağladığını söyler. Cebrail, Allah’ın huzuruna
döner ve durumu anlatır. Yüce Allah buyurur
ki: “Ey Cebrail! Muhammed’e git ve şunu söyle:
Biz seni ümmetin hakkında hoşnut edeceğiz, asla
üzmeyeceğiz.”(Müslim, İman, 346.)
Resulullah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem) müminler
için bir rahmet olması hem dînî, hem de
dünyevî yöndendir. Dînî yönden rahmet olması:
Hz. Peygamber, insanlar câhiliye dediğimiz karanlık
bir devirde, dalâlet içerisindeyken ve aynı zamanda
Ehl-i Kitab’ın da, kendi kitaplarında ihtilâfa
düştükleri bir dönemde gönderilmiştir. Böylece
Allah onu, gerçeği aramaya ve kurtuluş ile mükâfatı
YENİ ÜMİT DERGİSİ | 31