Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
makale - article<br />
<strong>TTMD</strong><br />
<strong>TTMD</strong> Dergisi 61 (2009) 35 - 46<br />
Shhi Tesisatta Havalk Tasarm<br />
Vent Systems in Plumbing<br />
Nejat Demircio¤lu, Dr. Hüseyin Ersoy<br />
<strong>TTMD</strong> Üyesi<br />
Özet<br />
Bir s›hhi tesisat boflalt›m (drenaj) sisteminde, aparey s›zd›rmazl›k contalar›n›n<br />
korunmas› ve boru tesisat›n›n havaland›r›lmas› yönünden havan›n ak›fl› birincil<br />
önemdeki bir husustur. Afla¤›daki makale konuya temel olarak yaklaflmakta ve s›hhi<br />
tesisat apareylerinin havaland›r›lmas›na iliflkin temel bilgileri vermeyi amaçlamaktad›r.<br />
Birincil bir önemde olmas› nedeniyle, havan›n s›hhi tesisat sistemindeki<br />
davran›fl›na iliflkin baz› fiziksel karakteristikleri hakk›nda bilgi sahibi olunmas›<br />
önemlidir.<br />
Abstract<br />
Flow of air is the primary consideration in the design of a venting system for the<br />
ventilation of the piping and protection of the fixture trap seals of a sanitary<br />
drainage system. The article below approaches the subject principally and intents<br />
to give the basics of venting plumbing fixture. Since air is of such primary importance,<br />
it is essential that the plumbing engineer be familiar with certain physical<br />
characteristics that are pertinent to its behavior in a plumbing system.<br />
1. Girifl<br />
Bir maddenin yo¤unlu¤u birim hacimdeki kütlesidir ve s›cakl›k, nem içeri¤i ve bas›nç<br />
ile etkilenir. “Standart hava yo¤unlu¤u atmosfer bas›nc›nda ve 20 ºC s›cakl›ktaki<br />
havan›n yo¤unlu¤udur. Havan›n yo¤unlu¤u, s›cakl›k artt›kça düfler, s›cakl›k<br />
düfltükçe artar. Standart havan›n yo¤unlu¤u 1,205 kg/m 3 'dür. S›hhi tesisat sistemi<br />
içindeki havan›n nem içeri¤i, yo¤unlu¤u üzerinde ihmal edilebilir bir etkiye sahip<br />
oldu¤undan bütün hesaplarda dikkate al›nmayabilir. Bas›nc›n etkisi ise önemlidir.<br />
Bas›nç artt›kça yo¤unluk artar ve bas›nç düfltükçe yo¤unluk düfler. Bir maddenin özgül<br />
a¤›rl›¤› ise mutlak bir özellik de¤ildir ve yer çekimi ile ak›flkan›n kendi özelliklerine<br />
ba¤l›d›r (yer-çekimi ivmesi g=9,81 m/s 2 ). Öte yandan elastiklik, bir maddenin<br />
üzerine etki eden kuvvet kalkt›ktan sonra yeniden ilk özelliklerini kazanma yetene-<br />
¤idir. Hava mükemmel elastik bir maddedir. Elastikli¤in bilimsel tan›m›na göre, bir<br />
lastik flerit gerçekten tam elastik olmayan bir maddedir. Bir lastik flerit ucuna bir<br />
a¤›rl›k ba¤lan›p bir kaç saat bu durumda b›rak›ld›ktan sonra ç›kart›l›rsa, lastik flerit<br />
geriye do¤ru hareket ederse de, hiç bir zaman ilk koflular›na gelmez. Havaya bir<br />
kuvvet uygulan›r ve bu yük aylarca, hatta y›llarca uyguland›ktan sonra kald›r›l›rsa<br />
hava tam olarak ilk koflullar›na geri döner. Hava s›k›flt›r›labilir bir maddedir ve s›-<br />
k›flt›r›ld›¤›nda bas›nc› artar. S›hhi tesisattaki havan›n sadece küçük bir miktar bas›nç<br />
de¤iflimleri gerçeklefltirmesine izin verilebilir. 249 Pa bas›nçta (25,4 mmSS) hava<br />
ilk hacminin 1/400'üne s›k›flt›r›labilir. ‹lk hacminin 400 m 3 oldu¤u varsay›l›rsa, hava<br />
400x 1/400=1 m 3 'e s›k›flt›r›lacak demektir. Aç›kça görülece¤i gibi, küçük bir hacimsel<br />
de¤iflme, s›hhi tesisatta izin verilebilen ± 25,4 mmSS bas›nç de¤ifliminin<br />
üzerinde bir bas›nç üretecek ve tesisattaki aparey contalar›n›n y›pranmas›na neden<br />
olabilecektir. Bu nedenle s›hhi tesisattaki havan›n sürtünmeyi yenmek için gerekli<br />
olan küçük bir miktar›n üzerinde s›k›flt›rma ve geniflleme etkisi yaratmamas› için bir<br />
haval›k tesisat›n›n tasar›m› gereklidir.<br />
<strong>TTMD</strong><br />
35