tc süleyman demirel üniversitesi fen bilimleri enstitüsü sütçüler

Dolomitler 1,7'den daha küçük CaO/MgO oranına sahip kayaçlardır. CaO içeriğinin
artması durumunda karbonatlı dolomit ve dolomitli kireçtaşlarına geçilir. % 5
oranına kadar MgO içeren dolomitler kireçtaşlarının biyolojik katkılarıyla
oluşmuştur. Kaliteli dolomitler hidrotermal - metasomatik oluşumlardır. Bu tür
dolomitlemenin erken diyajenetik olduğu düşünülmektedir. Çok saf dolomitler
(CaO/MgO oran 1,39 ile 1,45 arasında olanlar) metalik magnezyum üretimi ile cam
endüstrisinde ve suların yumuşatılmasında kullanılır. CaO/MgO oran 1,45 ile 1,70
arasında olan saf dolomitler sinterlenerek refrakter malzeme olarak değerlendirilir.
Türkiye kireçtaşı, dolomit ve mermer rezervleri son derece büyüktür. Bünyesindeki
kalsit ve dolomit oranlarına göre bazı araştırmacılar tarafından aşağıdaki gibi
sınıflandırılmaktadır (Çizelge 2.3, Şekil 2.2).
Ticari anlamda dolomitin türleri için çeşitli sıcaklık derecelerinde işlemler yapılır.
Kalsinasyon işlemi uygulanmamış dolomite Ham dolomit, 1100 o C de ısıl işleme tabi
tutulmuş dolomite Kalsine dolomit, 1850 - 1950 o C arasında ısıl işleme tabi tutulması
ile elde edilen ürüne de Sinter dolomit ismi verilmektedir. Dolomitin 1650 o C
civarında demir oksitle birlikte yakılması ile elde edilen ürün ise Dead-burned
dolomit olarak isimlendirilmektedir (Kırıkoğlu, 1996).
Çizelge 2.3. Kalsit ve Dolomit Oranına Göre Sınıflama (D.P.T., 1996)
Kayaç Adı
Dolomit
Dolomitik Kireçtaşı
Magnezyumlu Kireçtaşı
Kireçtaşı
Bileşimi
% 10 dan az kalsit,
% 90 dan fazla dolomit
% 90 – 50 kalsit,
% 10 – 50 dolomit
% 95 – 90 kalsit,
% 5 – 10 dolomit
% 95 den fazla kalsit,
% 5 den az dolomit
25