PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

ve ince tabaka kromatografisi ile aynı developman sistemi ile Rf değerleri
birbirine çok yakındır. Ultraviyole spektrumları da birbirinden
farklı değildir, ilâveten birbirinden farklandıracak bir renk reaksiyonu
yoktur. Fakat mikrokristal teşekkülüne dayanan deneylerle birbirinden
ayrılmaları mümkündür. Şöyle ki pikrolonik (picrolonic) asitle
fenmetrazin kesif (yoğun) rozet şeklinde, fendimetrazin ise iğne şeklinde
kristaller verir.
b) Mikrokristalizasyonun kullanıldığı önemli bir yer de optik
izomerlerin ayrılmasıdır. Eldeki madde miktarı yeter derecede olduğu
zaman polarimetre bu amacı karşılar. Fakat mikrogram gibi çok az
miktarlar için polarimetrik yöntem pratik değildir, ancak mikrokristalizasyon
tekniği ile başarılabilir.
Bunu adli tıp yönünden çok önemli olan bir örnekle açıklayabiliriz.
Levafanol (levaphanol) (-) izomeri ve rasemorfan (recemorphan)
razemik şekil olarak narkotik ilâçlar grubundadır ve uluslar arası bîr
kontrol altındadır. Halbuki dekstrorfan (dextrorphan) ( + ) izomer olarak
analjezik veya alışkanlık yapan (addictive) bir ilâç değildir ve bu
nedenle kontrolde değildir.Çok kez adlî tıp amacıyla bu iki grup maddeyi
ayırmak önemli bir iştir. Mikrokristalizasyon ile bu ayırma şöyle
yapılır:
Madde 2N HCI de çözüldükten sonra Na 2 C0 3 çözeltisi ile mikrodamla
deneyi uygulandığında, rasemorfan 1/2 saat içinde ince tabaka
halinde kristal yığını verdiği halde, levorfan veya dekstrorfan ile
amorf bir çökelti meydana gelir (48 saat bekletildiği halde).
Diğer taraftan ( + ) ve (-) izomerler ise birbirinden mikrokristalizasyonla
şu genel uygulamaya göre ayrılır: 2 N HCI asitlendirilmiş
nümune Na 2 C0 3 ile mikrokristal deneyi uygulanır. Mikroskopla
incelendikten sonra eldeki bilinen aynı maddenin optik izomerinden
bi rdamla daha ilâve edilir. Eğer numüne, bilinen nümune ile aynı
35