buradan - Mithat Alam Film Merkezi - BoÄaziçi Ãniversitesi
buradan - Mithat Alam Film Merkezi - BoÄaziçi Ãniversitesi
buradan - Mithat Alam Film Merkezi - BoÄaziçi Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Çek Yeni Dalgası<br />
feminist alternaf olarak gösterildi(26). Godard, Chylova’nın filmlerini sevmediğini, “çizgifilm gibi ve apolik”<br />
bulduğunu söylemişr. Ivan Passer Inmate Lighng (1966) ile taşrada yaşayan yerel müzisyenlerin “sıradan”<br />
hayana, insanî zaaflarla dolu, espirili bir bakış ayordu. Oldrich Lipsky, ilginç bir western parodisiyle, Lemonade<br />
Joe (1964), ile klasik iyi-kötü algısıyla bir an-karakter üzerinden dalga geçerken kurgunun tüm imkanlarıyla<br />
oynuyordu. Juraj Herz, Morgiana (1972)’da fantask öğeler ve sinema tekniğiyle yapğı deneyler ile aile/<br />
toplum kavramını ve grotesk denebilecek Cremator (1968) ile Nazi soykırımını bir ‘yavru Hitler’ alegorisiyle<br />
yine Kaesk absürdlükte ele alıyordu.<br />
Bugün İran Sineması nasıl İslamî-otoriter baskılardan dolayı, mecburen “imgeler sineması” olarak varoluş<br />
mücadelesi veriyorsa; 60’larda da Çekoslovak sineması Stalinist-otoriter rejimle baskılanırken bir “alegoriler<br />
sineması” olmuştur. İşgalle biten aln çağ için yıllar sonra Ivan Passer, “Güzel şeyler harlıyorum. İlginç filmler<br />
yapıyorduk; ve hepimizin sinema anlayışı farklıydı. Aynı yerlerden gelmişk, birbirlerimizin işleri hakkında<br />
bilgi sahibi oluyorduk, senaryolarımızı birbirimize verirdik, birbirimize yardım ederdik ve yarışırdık. Harika<br />
zamanlardı. (27) ” demişr. Küçük bir Avrupa başkennde, büyük (büyüdükçe de çirkinleşen) ikdarların baskısı<br />
alnda gelişen ve uluslararası alanda kendine yer bulan Çek Yeni Dalga sineması, sert zamanlarda filmler üreten<br />
Çekoslovak yönetmenlerin tepkisel/insanî duyarlılıklarıyla bugünün izleyicisi için alternaf ve çok boyutlu bir<br />
deneyim niteliğinde.<br />
(1)<br />
David Cook. A History of Narrave <strong>Film</strong>. New York: Emory University. 4.Baskı, 1996. Sayfa 705.<br />
Can Sever<br />
(2)<br />
Seçkideki Lemonade Joe (1964), Loves of a Blonde (1965), Closely Watched Trains (1966), The Firemen’s Ball<br />
(1967) filmleri Barrandov Stüdyoları’nde çekilmişr. Stüdyo hala akir. 2010’da Burnt by the Sun2, 2011’de<br />
Faust filmleri burada çekilmişr. www.barrandov.cz<br />
(3)<br />
Griffith ve Von Stroheim’in asistanı Gustav Machaty’nin Erokon (1929) ve Extasy (1933) filmleri, ilk Çek sesli<br />
filmi Tonka of the Gallows (1930) dönemin önemli filmlerindendir.<br />
(4)<br />
Leni Riefenstahl, Tiefland (1940-44)’i Barrandov stüdyolarında çekmişr.<br />
(5)<br />
İlk dördü: Moskova(1919), Berlin(1936), Roma(1935), Paris(1939).<br />
(6)<br />
FAMU(<strong>Film</strong>ova Akademie Muzickych Umeni). Okul hala akf ve uluslararası öğrenci kabul ediyor. www.<br />
famu.cz<br />
(7)<br />
Mudi Bez Knedel (1946), Srena (1947).<br />
(8)<br />
The Kidnapping (1952).<br />
(9)<br />
Robin Bates. “The Ideological Foundaons of Czech New Wave”. Journal of the University <strong>Film</strong> Associaon<br />
XXIX, 3, 1977. Sayfa 37.<br />
(10)<br />
Sistemin Türkiye’ye uyarlanışı da o yılların Türkiye İşçi Parsi genel başkanı M.Ali Aybar’ın “güleryüzlü<br />
sosyalizm”idir. Nitekim, Aybar Sovyetler’in Çekoslovakya’yı işgaline de karşı çıkınca sosyalist dünyadan<br />
dışlanmış ve par keskin devrimcilerin etkisine girmişr.<br />
(11)<br />
İşgale Çek halkının tepkisi büyüktü. Gösteriler düzenlendi; Jan Pallach adlı öğrenci kendini yak. Kundera’nın<br />
Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği (1986) bu dönemde geçmektedir.<br />
(12)<br />
Yıllar sonra, Kundera: “Prag Sonbaharı’nın etkisi Prag Baharı’ndan büyük oldu.”.<br />
(13)<br />
Seçkideki Firemen’s Ball (1967) ve The Party and The Guests (1966) “banned forever” olarak eketlendi.<br />
13
Change language