buradan - Mithat Alam Film Merkezi - Boğaziçi Üniversitesi

Nuri Bilge Ceylan Filmleri
İklimler
Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan
Senaryo: Nuri Bilge Ceylan
Oyuncular: Ebru Ceylan, Nuri Bilge Ceylan
2006 / Türkiye,Fransa / Türkçe / 97
Dengesini kaybetmiş bir ilişkinin sorunlu yolculuğu
üzerinden ilerleyen İklimler, bu ilişkinin kopmaya yüz tutmuş
gidişanı, başka bir deyişle ikliminin değişimini anlatan bir
film. Havaların serinlemeye başladığı yaz sonu güz başı bir
zamanda Kaş’ta başlayan filmde, İsa ve Bahar’ın yolunda
gitmeyen birlikteliklerinin hikayesi, kara bir kışın yaşandığı
karlarla kaplı Ağrı’ya kadar uzanıyor.
İklimler, Bahar’ın İsa’ya zoraki bir gülümseyişiyle,
sonrasında onu uzaktan izlerken gözyaşlarını tutamayışıyla
başlayıp, aralarındaki problemli ilişkiyi odağına alarak
ilerliyor. Yazın sonlarında, mevsim dönerken başlayan
film, İsa ve Bahar’ın birlikteliklerinin atmosferinin de
değişeceğinin işareni seyirciye hisseriyor. Kaş’ta geçen ilk bölümde, İsa’nın Bahar’a söyleyemediklerini
kendi kendine iraf eği prova sahnesinde ve Bahar’ın sahilde gördüğü kabus sahnesinde, film bu ilişkinin
değişen dinamiğini çarpıcı bir biçimde, daha baştan gözler önüne seriyor. Yine bu bölümün sonunda, Bahar’ın
motorsiklet kullanan İsa’nın gözlerini kapap kontrolünü kaybedişine sebep oluşunu, ikisinin de aralarındaki
ilişkinin hakimiyeni kaybedişinin bir metaforu olarak yorumlamak çok da zor değil. Haa ilişkilerinin çoktan
kendilerinin olmaktan çıkğını, peşine takıldıkça onları daha da yalnızlaşrdığını söyleyebiliriz.
Filmin İstanbul’da devam eden bölümünde, İsa yoluna Bahar olmadan devam ediyor. İsa’nın muğlak
hislerine tanık olduğumuz bu kısımda, onun huzursuzluğunu yer yer gökgürültüsünün eşliği ile görmek, pkı
yağmurlu ve rüzgarlı havaların mevsimi iyiden iyiye kışa çevirişi gibi İsa’nın kendi iç dünyasının; ruhunun
ikliminin de değişği anlamına geliyor. İsa’nın karlarla kaplı Ağrı’ya gidişi ise kışın ardından baharın gelmesi
için alan belirsiz bir adım, meçhul bir yolculuk olarak yorumlanabilir.
İklimler’i Nuri Bilge Ceylan filmografisinde biraz farklı bir konuma oturtmak mümkün. Taşra
Üçlemesi’ndeki karakterlerin mutsuzlukları, sıkışmışlıkları ve yalnızlıkları üzerinden ortaya çıkan kentsel
ve kırsalın yarağı çaşma ve ikilem, İklimler’de karşımıza çıkmıyor. Çevrenin sosyal ve kültürel yapısının
karakterler üzerindeki etkisi bu kez geri planda. Bu bağlamda, üçleme filmlerine nazaran İklimler’in –Nuri
Bilge Ceylan’ın da belirği gibi- herhangi bir ülkede geçebilecek, mekana bağlı olmayan bir film olduğu
söylenebilir. Üç Maymun (2008)’daki olay örgüsünü ve daha yüksek tempoyu düşünürsek de İklimler’in daha
içe dönük, daha sakin bir film olduğu sonucuna varmak mümkün. Fakat en nihayende minimal yapısıyla,
fotoğraf esteğine sahip sahneleriyle, Nuri Bilge Ceylan’a has anlam diliyle İklimler’in, yönetmenin
yarağı ve tüm sinema çevrelerince takdir edilen auteur sinemanın bir parçası olduğunu belirtmek gerek.
Mehmet Taner Demir
31