HABERLER - Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü

H‹T‹T BAfiKENT‹ HATTUΩA’DA fiEH‹R SURUNUN B‹R KISMI AYA⁄A KALDIRILIYOR
en önemlisi ise ziyaretçilerin rahatça görebilecekleri
bir konumun seçilmesiydi. fiehir suru genelde Hattufla’daki
gezi rotas›n›n d›fl›nda, yoldan daha yüksekte
kalan s›rtlarda sarp teraslar›n kenar›nda yer al›r. En
kolay ulafl›labilir sur kesimi Afla¤› fiehir’de Büyük
Tap›na¤› ve bat›s›ndaki yerleflim alan›n› kuzey bat›-
dan çevreleyen iç surdur. Hattuša’ya girifl yolu bu
surdan geçer ve biraz arkas›nda bilet giflesi yer al›r.
Böylece bu nokta her gezinin bafllang›c›nda ve bitiflinde
geçilen bir konumdad›r ve hemen bitifli¤indeki
genifl düz alan kerpiç tu¤la üretimi için elverifllidir.
Hattuša’da bulunan sur modeli. Mazgal diflleri, kule
pencereleri, ahflap hat›llar gibi ayr›nt›lar belirtilmifltir.
Tafl temel ve subasman kesiminin yap›m›.
olacakt›r; 3. Hitit Dönemi’ne ait sur modelleri vard›r
ve bunlar mimari detaylar›n rekonstrüksiyonu için yol
göstericidir.
fiehir surunun hangi bölümünün aya¤a kald›r›laca¤›n›
seçmekte iki kriter önemliydi. Birincisi yap› malzemelerinin
kolayca tafl›nabilece¤i bir yer olmas›, ikincisi ve
Kerpiç flehir surunun rekonstrüksiyonu orijinal yap›
malzemeleri olan kerpiç ve ahflap kullan›larak gerçeklefltiriliyor.
Kerpiç tu¤lalar koruyucu madde eklenmeksizin
üretiliyor, çünkü hava flartlar›n›n kerpice etkisi
ve duvar›n korunmas› için gerekli bak›m›n belgelenmesi
de projenin önemli bir bölümünü oluflturuyor.
Tu¤lalar›n üretimi için kullan›lan bol killi, az kum ve
taflç›kl› toprak, Budaközü Deresi düzlü¤ünden, Evren/
Yekbas Köyü’nden getiriliyor. Ek katk› olarak yaln›z
saman ilave ediliyor. Hattuša kaz›lar›nda yang›n
geçirmifl yap›larda bulunmufl kerpiç tu¤lalarda bazen
saman›n yan› s›ra orta hatta, bol miktarda taflç›k katk›-
n›n varl›¤› izlenebilmiflse de, projemizde çal›flan mimar,
restoratör ve eskiden kendi konutlar›n› kerpiçten
yapan yafll› iflçiler bu katk›n›n, tu¤lalar›n sa¤laml›¤›n›
azaltaca¤›n› belirttikleri için, samandan baflka ilave
yap›lm›yor.
Haz›rl›k olarak önce duvar›n 1970’lerde onar›lm›fl
subasman kesimi (toprak üstünde kalan tafl bölüm),
üzerine gelecek a¤›rl›¤› kald›ramayaca¤› gerekçesiyle
söküldü. Orijinal temel bloklar› üzerine tafl kesim
yeniden örüldü. Duvar çok meyilli bir arazide oldu¤undan
kuleler ve kuleler aras› beden duvar, üstte kerpiç
tu¤lalar›n terazili yerlefltirilebilmelerini sa¤lamak için
basamakl› olarak yap›ld›. Bu flekilde subasman kulelerde
k›smen 3 metre yüksekli¤e ulaflt›. Görünmeyecek
flekilde beton harçla sa¤lamlaflt›r›lan tafl kesimin
yap›m› ancak önümüzdeki y›l bitirilecek ve kerpiç
duvar›n örülmesine ondan sonra bafllanabilecektir. Bu
nedenle flimdiye kadar üretilen kerpiç tu¤lalar istiflendi;
üstleri polyesterli branda ile örtülerek koruma
Surun rekonstrüksiyon çizimi.
2 TÜRK ESK‹ÇA⁄ B‹L‹MLER‹ ENST‹TÜSÜ HABERLER