Erişkinlerde Görülen İşitme Kayıpları
Erişkinlerde Görülen İşitme Kayıpları
Erişkinlerde Görülen İşitme Kayıpları
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
OTOSKOP 2003; 2:83-89 DERLEME<br />
Eriþkinlerde <strong>Görülen</strong> Ýþitme Kayýplarý<br />
Doç.Dr. Nevma Atay MADANOÐLU<br />
ÖZET<br />
Genel olarak iþitme kayýplarýný, etiolojilerine göre genetik, otoimmün bozukluklar, enfeksiyonlar, tümörler,<br />
travmalar, ototoksisite, vasküler, nöral bozukluklar, metabolik bozukluklar ve diðer patolojilere baðlý olmak<br />
üzere, on ana baþlýk altýnda toplayabiliriz. Hiçbir anatomik lezyona baðlý olmayan pseudohypacusis ise,<br />
oldukça sýk rastlanan bir diðer iþitme kaybý türüdür.<br />
Dýþ kulak yolu obstruksiyonlarý, eksternal otit, konjenital atrezi, otitis media, fiksasyonlar, kemikcik zincirinin<br />
kopukluklarý, travmaya baðlý timpanik membran perforasyonu, östaki disfonksiyonlarý en sýk iletim tipi<br />
iþitme kaybý yapan patolojilerdir. Hava ve kemik yolu saf ses eþikleri arasýnda 10 dB'yi aþan farklýlýk, iletim<br />
tipi patolojinin göstergesidir.<br />
Sensorinöral iþitme kayýplarý içinde kohlear menþeili kayýplar en fazla presbiakuzi, akustik travma, ototoksite,<br />
enfeksiyonlar ve herediter nedenlere baðlý kohleanýn anatomik bozukluklarýndan oluþur. Normal iþitme<br />
eðrisinin altýnda hava ve kemik yolu eþikleri elde edilir ve ikisinin arasýndaki farklýlýk 10 dB'den azdýr.<br />
Otoakustik emisyon (OAE) ve beyin sapý uyarýlmýþ odyometrisi (ABR), nöral patolojinin ayýrýcý tanýsýný yapmada<br />
kullanýlan yöntemlerdir.<br />
Nöral iþitme kayýplarýnda sensorinöral tipte iþitme kaybý görülmekle beraber, konuþmayý anlama puanlarýnda<br />
iþitme kaybýyla orantýsýz düþük skorlar elde edilir. Nöral presbiakuzi, 8. sinir obstruksiyonlarý, demiyelinizasyon<br />
bozukluklarý, enfeksiyonlar en sýk iþitme kaybý yapan nöral etiolojilerdir.<br />
Marmara Üniversitesi Týp<br />
Fakültesi Odyoloji Bilim Dalý,<br />
ÝSTANBUL<br />
Makalenin geliþ tarihi: 03.08.2002 Yayýna kabul tarihi: 12.12.2002<br />
Anahtar Kelimeler<br />
Ýþitme kaybý<br />
Sensorinöral tip<br />
Ýletim tipi<br />
Key Words<br />
Hearing loss<br />
Sensory neural type<br />
Conductive type<br />
Hearing Loss in Adults<br />
Generally we can identify hearing loss according to their etiology. The most frequently seen<br />
etiologies are; genetic, autoimmune disorders, infections, tumors, trauma, ototoxicity, vascular,<br />
neural disorders, metabolic disorders and their pathologies. Also we have to add pseudohypacusis<br />
as an other item.<br />
Blockage of the external auditory canal, external otitis, congenital atresia, otitis media, fixation,<br />
disarticulation of the assicular chain, tympanic membrane perforation due to trauma, eustachian<br />
tube dyfunction are the most frequently seen pathologies that cause conductive type hearing<br />
loss. We can make the definition of conductive type hearing loss as air conduction thresholds<br />
worse than bone-conduction thresholds, by more than 10dB.<br />
Sensory hearing loss, results from pathology involving the sensory end organ in the cochlea<br />
as presbyacusis, exposure to intense noise, ototoxicity, infection and heredity. Sensory hearing<br />
loss is demonstrated by decreased air-conduction thresholds equivalent to decreased<br />
bone-conduction thresholds. Sensory hearing loss is differentiated from neural pathology by<br />
otoacoustic emissions(OAE) and auditory brainstem responses(ABR).<br />
In neural hearing loss, we see sensoryneural hearing loss with low speech perception scores.<br />
Neural lesion may be differentiated from sensory lesions by AB and OAE. Neural presbiakuzi,<br />
8th nerve obstructions, demyelinization disorders, infections are the most frequently seen<br />
pathologies.<br />
83
MADANOÐLU NA.<br />
GÝRÝÞ<br />
Ýþitme mekanizmasýnýn senkronize iþlemini<br />
engelleyen patolojiler, iþitme fonksiyonunda<br />
bozukluklara neden olurlar. Bu bozukluklar,<br />
patolojinin lokalizasyonuna göre iþitme kaybýna<br />
neden olabileceði gibi; konuþulanlarý anlamama,<br />
yüksek sesten rahatsýz olma, ses lokalizasyonunda<br />
güçlük gibi, uyaranlarýn algýlanmasýnda<br />
çeþitli problemler þeklinde de görülebilir.<br />
Ýþitme bozukluklarý, lokal patolojilere baðlý olabileceði<br />
gibi, sistemik hastalýklarýn veya vücuttaki<br />
daha geniþ kapsamlý bozukluklarýn semptomu<br />
olarak da ortaya çýkabilir.<br />
Ýþitme kaybýna neden olabilecek patolojiler<br />
genel olarak þu þekilde sýnýflandýrýlabilir:<br />
• Genetik<br />
• Otoimmün bozukluklar<br />
• Enfeksiyonlar<br />
• Tümörler<br />
• Travmalar<br />
• Ototoksite<br />
• Vasküler olaylar<br />
• Nöral bozukluklar<br />
• Metabolik bozukluklar<br />
• Diðer patolojiler<br />
Ayrýca, yukarýdaki sýnýflandýrmada sayýlmayan,<br />
fakat eriþkinlikte de etkisi görülen iç kulak displazisi,<br />
perinatal hipoksi, teratojenler, hiperbilirübinemi,<br />
düþük doðum kilosu, prematürelik,<br />
TORCHES gibi konjenital bozukluklarýn da,<br />
iþitme kaybýna neden olabildiði bilinmelidir.<br />
l. Genetik Bozukluklar<br />
Sendromlar:<br />
Eriþkinlerde, çeþitli sendromlara baðlý olarak iletim<br />
tipi ya da sensorinöral tipte iþitme kaybý<br />
gözlenir. Bir kýsým vakalarda iþitme kaybý, ileri<br />
yaþta görülür; progresif olma özelliði nedeniyle<br />
erken yaþlarda farkedilmezken, iletiþim sorunu<br />
eriþkinlik çaðýnda ortaya çýkar. Bazý sendromik<br />
hastalýklar, dýþ ve orta kulaðýn anatomik oluþumunu<br />
engellediði veya bozuk yapýlaþmaya<br />
neden olduðu için, iletim tipi iþitme kaybý meydana<br />
getirirler. Treacher-Collins, Nager acrofasial<br />
dysostosis, Miller Sendromu, Goldenhar<br />
84<br />
Sendromu gibi vakalarda genellikle bilateral,<br />
çok seyrek olarak da unilateral iþitme kaybý<br />
görülür. 1<br />
Susac, genellikle 20-40 yaþlarýndaki kadýnlarda<br />
ortaya çýkar. Genellikle ensefalopati, retina<br />
arterinde oklüzyon ve sensorinöral iþitme kaybý<br />
ile tanýmlanýr. Hastalýk 1-2 yýl gözlenir, sonra<br />
remisyona girer. Ýþitme kaybýna göre konuþmayý<br />
anlama puaný daha düþüktür. Genellikle multiple<br />
sklerozla karýþtýrýlýr. 2<br />
Xeroderma pigmentosum, defektif DNA yapýlaþmasýna<br />
baðlý kalýtýmsal bir hastalýktýr. Santral ve<br />
periferal sinir sisteminde primer nöron dejenerasyonuna<br />
neden olur. Bu nedenle, nöral<br />
menþeili bir sensorinöral iþitme kaybý geliþir.<br />
Her ne kadar hafif derecede bir iþitme kaybý<br />
saptanýrsa da, konuþmayý anlama puaný düþüktür.<br />
Uyarýlmýþ beyin sapý odyometrisinde dalgalar<br />
gözlenmezken, oto-akustik emisyon mevcuttur.<br />
3<br />
Buna karþýlýk yapýsal bozukluðun lokalizasyonuna<br />
göre, Brancio-Oto-Renal (BOR) ve Lacrimo-<br />
Auriculo-Denta-Digital (LADD) sendromlarýnda<br />
mikst tip veya sensorinöral iþitme kaybý gözlenir.<br />
Townes-Brocks, Aström, Edwards, Hersh,<br />
Refrum gibi sendromlarda ise sensorinöral<br />
iþitme kaybý görülür ve progresiftir. 1<br />
Gasparini ve arkadaþlarýnýn yaptýklarý çalýþmaya<br />
göre; 45 yaþ altýndaki bireylerin %4'ünde iþitme<br />
kaybý geliþir. Ýþitme kaybýna neden olan hastalýklar,<br />
geniþ bir yelpaze oluþturur. Konjenital veya<br />
geç ortaya çýkmýþ, iletim tipi veya sensorinöral<br />
iþitme kayýplarý, sendromik veya sendromik<br />
olmayan nedenlere baðlý geliþebilir. Bu çalýþmada,<br />
genetik olarak geliþen iþitme kayýplarýnýn<br />
%30'unun sendromik, %70'inin ise sendromik<br />
olmadýðý saptanmýþtýr. 4<br />
Otoskleroz<br />
Otosomal dominant oluþumlu bir patolojidir.<br />
Kadýnlarda görülme sýklýðý daha fazladýr. Ýlk<br />
evresinde, stapes refleks testinde on-off refleks<br />
gözlenir; iþitme kaybý görülmez. Zamanla orta<br />
frekanslarda düþme baþlar, hava-kemik yolu eþikleri<br />
açýlýr. Alçak frekanslarda düþüþ gözlenerek,<br />
iþitme eðrisinin þekli deðiþir ve iletim tipi iþitme<br />
kaybý ortaya çýkar. 5 Kemik yolu iþitme eþik-<br />
OTOSKOP 2003;2:83-89
lerinde 2 kHz'deki çentik tarzý düþüþ (Carhart<br />
notch), otosklerozun tipik özelliði olarak bilinir. 6<br />
Kohlear otoskleroz'un odyolojik bulgularý farklýlýk<br />
gösterir. Her ne kadar konfigürasyonu, alçak<br />
frekanslarda yüksek, yüksek frekanslarda düþük<br />
eþikleri ile otoskleroza benzerlik gösterse de hava-kemik<br />
yolu aralýðý gözlenmez. Kelimeleri anlama<br />
yüzdesi diðer kohlear patolojilere göre<br />
daha yüksektir.<br />
Sensorinöral iþitme kaybý progresif olup, yavaþ<br />
ilerleyen, diðer bir otosomal dominant vestibulo-kohlear<br />
patoloji ise Dandy sendromudur.<br />
Stickler sendromunda, (herediter progresif<br />
arthro-ophtalmopathy) bilateral presbiakuzi<br />
daha çok 4-8 kHz'deki frekanslarda saptanýr. Bu<br />
hastalarda, otoskopik muayenede normal kulak<br />
zarý görüntüsü izlenirken, elektroakustik impedans<br />
bulgularýnda hipermobil orta kulak<br />
hareketini yansýtan Tip Ad timpanogram elde<br />
edilir. Tip I Stickler sendromunda genellikle<br />
progresif iþitme kaybý gözlenmez. 8<br />
Ishikawa'nýn çalýþmasýnda, mitochondrial<br />
T75IIC mutasyonuna baðlý, sendromik olmayan,<br />
kohlear ve retrokohlear iþitme kaybý vakalarý,<br />
gözlenmiþ. Genellikle orta-ileri derecede sensorinöral<br />
iþitme kaybý gözlenen vakalarýn bir kýsmýnda<br />
retrokohlear komponent saptanmýþ.<br />
Beyin sapý uyarýlmýþ davraným odyometresinde,<br />
bu vakalarda bozukluk tesbit edilmiþtir. 9<br />
2. Enfeksiyonlar<br />
Sifilis: Eriþkin yaþlarda geçirilen sifiliste,<br />
kohleovestibüler bulgular elde edilir. Ani iþitme<br />
kaybý veya idiopatik progresif iþitme kaybý ortaya<br />
çýkar. Tedavi sonrasý bazý vakalarda iþitmenin<br />
düzeldiði bilinmektedir. Bazý vakalarda ise,<br />
kalýcý retrokohlear iþitme kaybý izlenmektedir. 5,6<br />
Brusella, Tifo gibi bakteriyel enfeksiyonlarda<br />
sensori-nöral iþitme kaybý gözlenir. 5<br />
Viral Enfeksiyonlar: Viral enfeksiyonlarda da<br />
ani iþitme kaybý görülme insidansý yüksektir.<br />
Herpes zoster, Epstein-Barr virüs, herpes simplex,<br />
encaphelitis, HIV, CMV'de ayný þekilde sensorinöral<br />
iþitme kaybý görülmüþtür. Bazý vakalarda<br />
tedavi sonrasýnda iþitmede iyileþme saptanmýþtýr.<br />
5<br />
OTOSKOP 2003;2:83-89<br />
ERÝÞKÝNLERDE GÖRÜLEN ÝÞÝTME KAYIPLARI<br />
Bakteriyel Menenjit: Bakteriyel menenjitli<br />
vakalarda, ileri derecede sensorinöral iþitme<br />
kaybý insidansý yüksekken, fungal menenjitli<br />
vakalarda, hafif-orta derecede sensorinöral<br />
iþitme kaybý saptanmýþtýr. 5<br />
Lyme Hastalýðý: Borrelia burgdorferi enfeksiyonuna<br />
baðlý geliþebilen, bilateral sensorinöral<br />
iþitme kaybýdýr. Ýþitme kaybý orta-ileri derecede<br />
olabilir ve genellikle birçok nörolojik bozuklukla<br />
beraber görülür. Antibiotik tedavisi ile<br />
düzelir. 10<br />
3. Otoimmün Bozukluklar<br />
Sistemik lupus erythematosus, Rheumatoid<br />
hastalýklar, Polyarteritus nodose, sistemik<br />
skleroz, giant cell arteritis, Sjögren's sendromu,<br />
Behçet hastalýðý, Logan sendromu, Wegener's<br />
granulomatosis, polychondritis gibi otoimmün<br />
hastalýklarda, sensorinöral iþitme kaybý gözlenir.<br />
Bir kýsmýnda iþitme kaybý progresiftir. 5,6<br />
Raut ve arkadaþlarýnýn yaptýðý çalýþmada, romatoid<br />
artritli vakalarýn %60'ýnda sensorinöral<br />
iþitme kaybý gözlenirken, %17.14'ünde iletim<br />
tipi iþitme kaybý tespit edilmiþtir. 11<br />
4. Tümörler<br />
a) Akustik Nörinoma (vestibülokohlear schwannoma),<br />
serebello-pontin köþe tümörleri genellikle<br />
unilateral, progresif sensorinöral iþitme<br />
kaybýna neden olurlar. Çok seyrek olarak da<br />
bilateral görülebilebilirler. Genelde yüksek<br />
frekanslara doðru düþüþ gösteren bir iþitme<br />
kaybý eðrisi görülürken, alçak frekanslarda daha<br />
fazla iþitme kaybý saptanan vakalar da mevcuttur.<br />
Ayrýca ani sensorinöral iþitme kaybý<br />
vakalarýnda da akustik nörinoma olasýlýðý<br />
dikkate alýnmalýdýr.<br />
Bu retrokohlear patolojinin neden olduðu sensorinöral<br />
iþitme kaybý; düþük konuþma puaný,<br />
ipsilateral, kontralateral akustik refleks kaybý,<br />
otoakustik emisyon mevcudiyeti ve bozuk beyin<br />
sapý uyarýlmýþ davraným odyometrisi ile tabloyu<br />
belirler.<br />
b) Diðer extramedullar intrakranial lezyonlardan<br />
posterior fossa veya serebellopontin köþe<br />
menengiomu, serebellopontin köþede yer alan<br />
epidermoid kistler de benzer retrokohlear pataloji<br />
bulgularý verirler. 6,12,13<br />
85
MADANOÐLU NA.<br />
Ýnferior serebellar arter enfaktlarýnda da, baziler<br />
arter okluzyonuna baðlý ani, bilateral veya<br />
unilateral sensorinöral iþitme kaybý geliþir.<br />
Ýþitme kaybý kohlear bulgular verir.<br />
5. Travmalar<br />
A- Transvers Temporal Kemik Kýrýklarý, çok ileri<br />
derecede sensorinöral iþitme kayýplarýna yol<br />
açar, o nedenle tüm odyolojik testleri uygulamak<br />
mümkün olmaz. 5<br />
B- Perilenf fistülü, unilateral çok ileri derecede<br />
ani sensorinöral iþitme kaybýna neden olabileceði<br />
gibi; "hýnkýrma" gibi, travmasal nedenlere<br />
baðlý olarak ortaya çýktýðýnda, konuþma skorlarýnýn<br />
deðiþken olduðu, çok hafiften ileri dereceye<br />
kadar deðiþen fluktuan sensorinöral iþitme<br />
kaybý ile de kendini gösterebilir. 5<br />
C- Radyasyona baðlý travmalar, genellikle bilateral,<br />
progresif sensorinöral iþitme kaybýna neden<br />
olur. Eðer nazal bölge tümörleri gibi kitlelere<br />
radyoterapi uygulanýrsa, iletim tipi/mikst tip iþitme<br />
kaybý oluþur. Fakat radium intoksikasyonunda,<br />
retrokohlear bulgular (sensorinöral iþitme<br />
kaybý, düþük konuþmayý anlama puaný ve bozuk<br />
uyarýlmýþ beyin sapý odyometrisi) elde edilir.<br />
D- Gürültüye baðlý iþitme kaybý çok tipik bir<br />
tablo çizer. Tinnitus eþliðinde, yüksek<br />
frekanslara doðru düþüþ gösteren, 4 kHz'den<br />
sonra tekrar yukarý bir ivme çizen, sensorinöral<br />
iþitme kaybý ile karakterizedir. Gürültünün geliþ<br />
yönüne göre bilateral veya unilateral görülür.<br />
Konuþmayý anlama puaný iþitme kaybý ile orantýlý<br />
olup, rekruitment pozitiftir ve otoakustik<br />
emisyon gözlenmez. Gürültülü ortamda bulunma<br />
devam ettiði müddetçe progresif olarak<br />
iþitme kaybý artar. 14<br />
Gürültüye baðlý iþitme kaybý eþik deðiþiklikleri<br />
iki tiptir.<br />
a) Geçici eþik deðiþiklikleri; sensorinöral iþitme<br />
kaybý ve tinnitus 48-72 saat içinde düzelir.<br />
b) Kalýcý eþik deðiþiklikleri; sensöri-nöral iþitme<br />
kaybý düzelmez ve tinnitus'la devam eder.<br />
E- Barotravma; gürültüye baðlý iþitme kaybý<br />
konfigürasyonuna benzer, progresif iþitme kaybýna<br />
neden olduðu gibi, ani iþitme kaybýna da<br />
sebep olabilir (unilateral-bilateral). Konuþmayý<br />
86<br />
anlama puaný iþitme kaybý ile orantýlý olup, Metz<br />
rekruitment genellikle pozitif bulunur. 6<br />
6. Ototoksite<br />
Ýþitmede, kohlear olduðu kadar, nöral bozukluklara<br />
da neden olmaktadýr. Ototoksitenin türüne<br />
ve miktarýna baðlý olarak iþitme kaybýnýn miktarý<br />
artar. Yüksek frekanslardaki eþiklerde düþüþ<br />
daha fazladýr. Bilateral sensorinöral iþitme<br />
kaybý, düþük konuþmayý anlama puaný ve sadece<br />
kohleanýn etkilendiði durumlarda, pozitif Metz<br />
rekruitment gözlenir. Ototoksitede, iþitme kaybý<br />
ortaya çýkmadan önce otoakustik emisyonlar<br />
kaybolmaktadýr. Ototoksik ilaçlardan baþka<br />
boya, uhu gibi bazý maddelerin toksik etkisi ile<br />
de, bilateral sensorinöral iþitme kaybý<br />
oluþur. 5,6,15<br />
7. Vasküler Bozukluklar<br />
A- Hipertansiyon ve vertebrobaziler yetmezlik,<br />
progresif, yüksek frekanslara doðru düþüþ<br />
gösteren sensorinöral iþitme kaybýna neden olur.<br />
Konuþmayý anlama puaný iþitme kaybý ile orantýlý<br />
olup, Metz rekruitment pozitif gözlenir. Otoakustik<br />
emisyon gözlenmezken, uyarýlmýþ beyin<br />
sapý davraným odyometrisinde I-III. dalgalar<br />
arasý latans deðerinde kýsalma olur. Genellikle<br />
bu hastalarýn en büyük þikayeti, tinnitustur. 6<br />
Pirodda'nýn hipotansif hastalarla yaptýðý çalýþmada<br />
vakalarýn 7/20'sinde, kalýn frekanslarý<br />
tutan sensorinöral iþitme kaybýnýn ani veya yavaþ<br />
geliþtiði gözlenmiþtir. 16<br />
Vasküler hastalýklarda, kohlear orijinli ani sensorinöral<br />
iþitme kaybý da gözlenmektedir. 17<br />
Kardiopulmoner bypass ameliyatlarý sonrasý<br />
kohlear etiolojiye baðlý, hafif-ileri derece arasýnda<br />
geliþen sensorinöral iþitme kaybýnýn mikroemboliye<br />
baðlý olduðu düþünülmektedir. 18<br />
B- Ýç kulakta hemoraji de sensörinöral iþitme<br />
kaybý ile kohlear semptom veren þikayetlere neden<br />
olur. Hemorajinin miktar ve lokalizasyonuna<br />
göre, iþitme eðrisinin þekli farklýlýk gösterir.<br />
8. Nöral Bozukluklar<br />
A- Multiple-Skleroz, demiyelinizasyon bozukluðunun<br />
neden olduðu bir santral sinir sistemi<br />
hastalýðýdýr. Pontin bölgede oluþan plaklar<br />
iþitme kaybýna neden olur. Diðer bir deyimle, 8.<br />
OTOSKOP 2003;2:83-89
sinir kökündeki lezyonlarýn iþitme kaybýna neden<br />
olduklarý düþünülmektedir. 19 Hastalýk süresince<br />
episodlar oluþacaðýndan, iþitme kaybý azalýp<br />
çoðalýr, fakat hiçbir zaman tam düzelmez. Bilateral<br />
yüksek frekanslara doðru düþüþ gösteren<br />
sensorinöral iþitme kaybý gözlenir ve kayýp<br />
asimetriktir. Konuþmayý anlama skorlarý, iþitme<br />
kaybýndan beklenmeyecek ölçüde düþüktür.<br />
Uyarýlmýþ beyin sapý davraným odyometrisinde,<br />
davranýmlarýn tekrarlanabilirliði yoktur. Özellikle<br />
yüksek rate (hýz) ile uygulanan uyarýlmýþ beyin<br />
sapý davraným odyometrisinde, dalgalar kaybolur.<br />
Oto-akustik emisyon her zaman gözlenmeyebilir.<br />
Her ne kadar iþitme kaybýnda devre<br />
devre düzelmeler olsa da, uzun vadede iþitme<br />
kaybýnda progresif bir artýþ gözlenir. 5,6<br />
B- Farklý nedenlere baðlý geliþen 8. sinir<br />
nöropatisi veya desenkronizasyon bozukluðunda<br />
konuþmayý anlamada problem olur.<br />
Hiperbilirubinemia, 20 çocukluktaki yüksek ateþli<br />
hastalýklar ve akraba evliliði iþitsel nöropatinin<br />
bilinen etiolojileridir. Ýþitsel nöropatiye iç tüy<br />
hücrelerinin, tektorial membranýn, iç tüy<br />
hücreleri arasýndaki sinaptik baðlantýlarýn, spiral<br />
ganglion nöronlarýnýn, 8. sinir liflerinin bir<br />
kýsmýnýn veya hepsinin patolojileri neden<br />
olmaktadýr. Hatta nörotransmitterlerin biokimyasal<br />
deðiþimlerinin de üzerinde durulmaktadýr.<br />
21 Afferent ve efferent yollarda da dejenerasyon<br />
olabileceði ileri sürülmektedir. 22<br />
Bilindiði gibi kohlear nukleus ile korteks arasýndaki<br />
patolojiler iþitme kaybý yapmazken, ses<br />
uyaranlarýnýn algýlanmasýný bozarlar. O nedenle<br />
hastalarýn en büyük þikayeti, duyup anlamamadýr.<br />
Bu tip vakalarda iþitme normal hudutlarda<br />
olabilir, fakat konuþmayý anlama %0'a kadar<br />
düþebilir. Elektro-akustik immitansmetride normal<br />
Tip A timpanogram elde edilirken, ipsilateral<br />
ve kontralateral akustik refleksler kaybolur,<br />
buna karþýlýk otoakustik emisyon testinde normal<br />
emisyonlar gözlenebilir. Uyarýlmýþ beyin<br />
sapý davraným odyometrisinde dalgalar yok<br />
olur. 5,6,12,13,22<br />
9. Endokrin Bozukluklar<br />
a) Diabetes Mellitus'lu hastalarda, stria vaskulariste,<br />
internal auditory arterde, spiral ligamentte<br />
ve 8. sinirde dejeneratif deðiþiklikler<br />
olur. Mitokondrial tipteki diabetes mellitus'ta<br />
genellikle progresif, yüksek frekanslara doðru<br />
OTOSKOP 2003;2:83-89<br />
ERÝÞKÝNLERDE GÖRÜLEN ÝÞÝTME KAYIPLARI<br />
artan sensorinöral iþitme kaybý gözlenmekle<br />
beraber, dejeneratif deðiþikliðin lokalizasyonuna<br />
göre nöral bozukluklar, ani iþitme kaybý da<br />
görülebilir. 23<br />
Genellikle farklý derecelerde bilateral sensorinöral<br />
iþitme kaybýna ve düþük konuþmayý anlama<br />
skoruna ek olarak, pozitif rekruitment<br />
gözlenir. 5,6<br />
b) Konjenital hipotiroidizm, hayatýn ilk yýllarýnda<br />
tedavi edilmezse progresif sensorinöral<br />
iþitme kaybý geliþtirir. 23<br />
Hipotiroid bozukluklar içinde primer idiopatik<br />
hipotiroidi, orta yaþ kadýnlarda sýkça görülmektedir.<br />
Genellikle hafif-ileri derecede, yüksek<br />
frekanslara doðru artan simetrik sensorinöral<br />
iþitme kaybý görülür. Tedavi sonrasý iþitmede<br />
düzelme saptanmaz. Hastalarda tinnitus ve<br />
rekruitment sýklýkla mevcuttur.<br />
Akromegali vakalarýnda, hipotiroid vakalarý ile<br />
ayný odyolojik bulgular gözlenir. 1,5<br />
c) Metabolik bozukluk olarak iþitme kaybýna<br />
neden olan dislipidemi, progresif yüksek<br />
frekanslara doðru artan sensorinöral iþitme<br />
kaybý yaptýðý gibi, ani iþitme kaybýna da neden<br />
olmaktadýr. 29 Konuþmayý anlama skoru, iþitme<br />
kaybýna oranla düþük elde edilebilmektedir.<br />
Kohlear patolojilerde görülen pozitif rekruitment<br />
ve tinnitusa bu vakalarda sýkça rastlanmaktadýr.<br />
24-28<br />
10. Eriþkinlerde sýklýkla görülen iþitme kaybý<br />
yapan diðer hastalýklar<br />
A- Meniere hastalýðý - Endolenfatik hidrops<br />
olarak da isimlendirilen Meniere hastalýðý,<br />
endolenfin sirkülasyonunda ve absorbsiyonundaki<br />
bozukluklardan oluþmaktadýr.<br />
Meniere'in vertigo ataklarý sýrasýnda; kulakta<br />
dolgunluk, basýnç hissi ve tinnitus ile diplakuzi<br />
ve ses uyaranlarýnýn karýþýk algýlanmasý sýk<br />
gözlenen bir tablodur. Alçak frekanslarýn daha<br />
fazla tutulduðu, unilateral sensorinöral iþitme<br />
kaybýnýn fluktuan olduðu, atak sýrasýnda gözlenen<br />
eþiklerdeki düþmenin atak sonrasý eski<br />
seviyeye çýkmamakla beraber, iþitmede düzelme<br />
olduðu bilinmektedir. Zaman içinde, iþitme kaybýnýn<br />
konfigürasyonu deðiþerek yüksek frekans<br />
aðýrlýklý bir iþitme kaybýna dönüþür. Konuþmayý<br />
87
MADANOÐLU NA.<br />
anlama skoru, iþitme kaybý ile orantýlýdýr.<br />
Rekruitment pozitif olup, otoakustik emisyon<br />
testinde emisyon hiçbir frekans bantýnda gözlenmez.<br />
ABR testinde, I-III. dalgalar arasý latans<br />
deðerlerinde kýsalma gözlenir. 5,6,29,30<br />
Ayný semptomlarý veren endolenfatik hidrops ile<br />
vestibuler neuritis arasýndaki ayrýcý taný odyolojik<br />
testlerle yapýlýr. Vestibuler neuritis'te iþitme<br />
kaybý gözlenmez.<br />
B- Presbiakuzis - Ýþitme mekanizmasýnýn yaþlanmasý<br />
olarak tanýmlanabilen presbiakuzi<br />
Schuknecht tarafýndan:<br />
a) Sensori<br />
b) Nöral<br />
c) Metabolik<br />
d) Mekanik presbiakuzi olarak sýnýflandýrýlmýþtýr.<br />
Geriatrik populasyonda, orta kulak yapýsýnda<br />
deðiþiklikler gözlenmektedir. Fakat bu anatomik<br />
deðiþim, orta kulak rezonans frekansýný deðiþtirmemekte,<br />
böylece ses iletimi engellenmemektedir.<br />
31<br />
Presbiakuzide progresif olarak artýþ gösteren,<br />
yüksek frekanslara doðru eðimli bir konfigürasyonu<br />
olan bilateral sensorinöral iþitme kaybý<br />
gözlenir.<br />
Sensori (kohlear) presbiakuzide, kohlear duktusun<br />
bazal ucundaki atrofi ile tüy hücreleri ve<br />
destek hücrelerinin dejenerasyonu söz konusu<br />
olduðundan, kohlear bir iþitme kaybýnýn tüm<br />
özellikleri sergilenir. Metz rekruitment pozitif<br />
olup, hastanýn yüksek sese karþý toleransý çok<br />
düþüktür. Emisyon gözlenmezken, konuþmayý<br />
anlama skoru iþitme kaybý ile orantýlýdýr.<br />
Nöral presbiakuzide ise, spiral ganglion<br />
hücrelerinden baþlayarak, daha üst seviye iþitme<br />
yollarýndaki dejenerasyona baðlý olarak, konuþmayý<br />
anlama skoru iþitme kaybýyla orantýsýz<br />
ölçüde düþüktür. O nedenle hastanýn þikayeti<br />
1. Gorlin RJ, Toriello HV, et al. Hereditary hearing loss and its<br />
syndromes. Oxford University Press, 1995.<br />
2. Yellin MW, Johnson TW. A case of susac syndrome. J Am<br />
Acad Audiol 2000; 11(9):484-8.<br />
88<br />
KAYNAKLAR<br />
sesten aþýrý rahatsýzlýktan çok, konuþulanlarý<br />
anlamamaktýr. 32,33<br />
Metabolik presbiakuzi, kohleadaki enerji üretimini<br />
saðlayan fiziki ve kimyasal iþlemlerdeki<br />
defekt ve vasküler deðiþiklikten kaynaklandýðýndan<br />
iþitme kaybý fluktuandýr.<br />
Mekanik presbiakuzi, kohlear duktus mekaniðindeki<br />
defekt ve baziler membran ve spiral ligament<br />
atrofisinden kaynaklanýr. Presbiakuzi<br />
türleri içinde konuþmayý anlama puaný en yüksek<br />
olan tiptir. 34<br />
C- Ani Ýþitme Kaybý: En az üç ardýþýk frekansta,<br />
iþitme eþiklerinde iki-üç gün içerisinde ortaya<br />
çýkan, 30 dB veya daha fazla düþüþ olarak tanýmlanýr.<br />
Ani iþitme kaybýnýn %70 civarýnda<br />
idiopatik olduðu 35 veya vasküler etiolojiye<br />
dayanan, kohleayý ve/veya sekizinci siniri tutan<br />
bir olay olduðu kabul edilir. Ani iþitme kaybýnýn<br />
etiolojileri arasýnda hyperfibrinogenemia, kafa<br />
travmasý ve vasospasma neden olduðu için,<br />
migren sayýlabilir. 36-38 Çoðu zaman tinitus, vertigo,<br />
kulakta basýnç hissi de iþitme kaybýna eþlik<br />
eder. Genellikle, saf ses hava ve kemik yolu eþiklerinde<br />
görülen düþme fluktuan olabilir ve unilateraldir.<br />
Tedavi iþitme kaybý oluþumundan kýsa<br />
süre sonra baþlarsa, tabii ki etiolojiye de baðlý<br />
olarak iþitmede düzelme gözlenir, hatta eski<br />
haline dönebilir. Her ne kadar tedaviye baþlama<br />
süresi ile ilgili farklý görüþler ileri sürülse de,<br />
bizim gözlemlerimiz, 1-2 gün içinde baþlanan<br />
tedavinin (retrokohlear bir patolojiye baðlý<br />
olmadýðý vakalarda) iþitmeyi eski seviyesine<br />
çýkma yüzdesini çok arttýrdýðýdýr. Ani iþitme kaybýnda<br />
alçak frekanslarda iþitme kaybý oluþmasýna<br />
oldukça sýk rastlanýr. 39,40<br />
Yazýþma Adresi:<br />
Doç.Dr. Nevra ATAY MADANOÐLU<br />
Marmara Üniversitesi Odyoloji Bilim Dalý<br />
ÝSTANBUL<br />
3. Robbins JH, Kraemer KH, Merchant SN, et al. Adult-onset<br />
xerodermal pigmentosum neurological disease-observations<br />
in on autopsy case. Clin Neuropathol 2002; (21)1:18-<br />
23.<br />
4. Gasparini P, Estivill Y, Fortina P. Vestibular and hearing loss<br />
OTOSKOP 2003;2:83-89
in genetic and metabolic disorders. Curr Opin Neurol<br />
1999 Feb; 12(1):35-9.<br />
5. Irwin J. Causes of hearing loss in adults, in Stephens D<br />
(ed); Adult Audiology, in Kerr AG (ed): Scott-Brown's<br />
Otolaryngology (ed 5). London, Buttenvorth, 1987; pp<br />
127-50.<br />
6. Altschuler RA, Bobbin RP, Hoffman DW. Neurobiology of<br />
hearing: The cochlea. New York, Raven Press, 1986; 425-<br />
53.<br />
7. Verhagen WI, Huygen PL, Theunissen EJ, et al. Hereditary<br />
vestibulo-cochlear dysfunction and vascular disorders. J<br />
Neurol Sci 1989; 92(1):55-63.<br />
8. Szymko-Bennett YM, Mastroinni MA, Shotland LI, et al.<br />
Auditory dysfunction in Stickler Syndrome. Arch<br />
Otolaryngol Head Neck Surg. 2001; 127(9); 1061-8.<br />
9. Ishikawa K, Tamagausa Y, Takahashi K, et al.<br />
Nonsyndromic hearing loss caused by a mitochondrial<br />
T75IIC mutation. Laryngoscope 2002; 112(8ptl), 149-9.<br />
10. Quinn SJ, Boucher BJ, Booth JB. Reversible sensorineural<br />
hearing loss in lyme disease. J Laryngol Otol 1997;<br />
111(6), 562-4.<br />
11. Rauf VV, Cullen J, Cathers G. Hearing loss in rheumatoidarthritis.<br />
J Otolaryngol 2001; 30(5):289-84.<br />
12. Musiek F, Baran J, Pinheiro M. Neuroaudiology: Case<br />
Studies, Singular Publishing Group, Inc., San Diego,<br />
California 1994.<br />
13. Walter GB, Robert BD, Gerald MF, Marsden CD. Neurology<br />
in Clinical Practice, Buttenvorth-Heinemann 1991; 233-41.<br />
14. Dancer AL, Henderson D, Salvi RJ, Hamernik RP. Noiseinduced<br />
hearing loss, A.B.C. Decker Imprint of Mosby-<br />
Year Book, Inc 1992.<br />
15. Mencher G, Novotny G, Mencher L, et al. Ototoxicity and<br />
irradiation: Additional etiologies of hearing loss in adults.<br />
J Am Acad Audiol 1995; 6:351-7.<br />
16. Pirodda A, Ferri GG, Modugno GC, et al. Hypotension and<br />
sensori neural hearing loss; a possible correlation. Acta<br />
Otolaryngol 1999; 119(7), 758-62.<br />
17. Hankey GJ, Dunne JW. Five cases of sudden hearing loss<br />
a prosumed vascular origin. Med J Aust 1987;<br />
17;147(4):188-90.<br />
18. Walsted A, Andreassen UK, Berthelsen PG, et al. Hearingloss<br />
after cardiopulmonary bypass surgery. Eur Arch<br />
Otorhinolaryngol 2000; 257(3):124-7.<br />
19. Barratt HJ, Miller D, Rudge P. Site of the lesion causing<br />
deafness in multiple sclerosis. Scand Audiol 1988;<br />
17(2):67-71.<br />
20. Simmons JL, Beauchaine KL. Auditory neuropathy: case<br />
study with hiperbilirubinemia. J Am Acad Auidiol 2000;<br />
11:337-47.<br />
21. Starr A, Picton TW, Sninger YS, et al. Auditory neuropathy.<br />
Brain 1996; 119:741-53.<br />
22. Starr A, Sninger T, Nguyen H, et al. Cochlear receptor<br />
(microphonic and summating potentials, OAEs) and auditory<br />
pathway (auditory brainstem potentials) activity in<br />
auditory neuropathy. Ear Hear 2001; 22:91-9.<br />
23. Ravecca F, Berrettini S, Brushini L, et al. Progressive sen-<br />
OTOSKOP 2003;2:83-89<br />
ERÝÞKÝNLERDE GÖRÜLEN ÝÞÝTME KAYIPLARI<br />
sorineural hearing loss: metabolic, hormonal and vascular<br />
etiology. Acta Otorhinolaryngol Ital 1998; 18(4 Suppl<br />
59): 42-50.<br />
24. Cunningham DR, Goetzinger CP. Extra-high frequency<br />
hearing loss and hyperlipidemia. Audiology 1974;<br />
13(6)470-84, PMID; 4413397 (PubMed- indexed for MED-<br />
LINE).<br />
25. Pruszewicz H, Kruk-Zaga-Jewska A, Szyfter W, Smolinska<br />
K. Lipid Levels in Patients with Sudden Deafness of<br />
Unknown Aetiology. Audiology, 1983; 22(1):63-72.<br />
26. Campbell KLM, Rybak LP, Khardori R. Sensorineural<br />
Hearing Loss and Dyslipidemia. Am J Audiol 1986; 5,<br />
(3):11-14.<br />
27. Pruszewicz A, Kruk-Zagajewska A, Szyfter W, et al. Lipid<br />
leels in patients with sudden deafness of unknown etiolog.<br />
Audiology 1983; 22(1):63-72.<br />
28. Jones NS, Davis A. A retrospective case controlled study<br />
of 1490 consecutive patients presenting to a neuro-otology<br />
clinic to examine the relationship etween blood lipid<br />
levels and sensorineural hearing loss. Clin Otolaryngol<br />
2000; 25(6):511-7.<br />
29. Kirsh I, Thornton A, Burkard R, et al. The effect of cochlear<br />
hearing loss on auditory brain stem response latency. Ear<br />
and Hearing 1992; 13(4):233-5.<br />
30. Tono T, Morizono T. Low-frequency modulation of compound<br />
action potential in experimental perilymphatic fistula<br />
and endolymphatic hydrops. Hearing Research 1992;<br />
60:27-33.<br />
31. Wiley T, Cruickshanks KJ, Nondahl DM, et al. Aging and<br />
middle ear resonance. J Am Acad Audiol 1999; 10:173-9.<br />
32. Parthasarathy TK. Aging and contralateral suppression<br />
effects on transient evoked otoacoustic emissions. J Am<br />
Audiol 2001; 12:80-5.<br />
33. Musiek FE, Hoffman DW. An introduction to the functional<br />
neurochemistry of the auditory system ear and hearing.<br />
1990; 2(6):395-401.<br />
34. Willot JF. Aging and the auditory system, Singular publishing<br />
group. Inc. San Diego, California, 1991.<br />
35. Hirayama M, Skitara T, Okamoto M, et al. Idiopathic bilateral<br />
sensorineural hearing loss: its clinical study in cases<br />
with rapidly progressed deafness. Acta Otolaryngol Suppl<br />
1996; 524:39-42.<br />
36. Feldman H. Sudden hearing loss with delayed onset following<br />
head trauma. Acta Otolaryngol 1987; 103(5-<br />
6):379-83.<br />
37. Suckfull M, Wimmer C, Reichel O, et al. Hyperfibrinogenemia<br />
as a risk factor for sudden hearing loss. Otol Neurotol<br />
2002; 23(3):309-11.<br />
38. Viirre ES, Baloh RW. Migraine as a cause of sudden hearing<br />
loss. Headache 1996; 36(1):24-8.<br />
39. Aitasalo K, Kallinen J, Kuttila K, et al. Effects of carbogen<br />
inhalation on peripheral tissue perfusion and oxygenation<br />
in patients suffering from sudden hearing loss. Ann Otol<br />
Rhinol Laryngol 1999; 108:944-7.<br />
40. Piroddo A, Ferri GG, et al. Systemic hypotension and the<br />
development of acute sensoneural hearing loss in young<br />
healthy subjects, Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2001;<br />
127:1049-52.<br />
89