CD - TRT

SÖYLEfi‹
■ Meral ÜNSAL BAKICI
"1992'de Afganistan'da mücahitler dağdan indiler ve
Sovyet yanlısı yönetimi yıkıp iktidarı ele geçirdiler. Ben de
araba kiralayıp dağları aşarak Afganistan'a gidiyorum.
Mücahitlerin kurduğu bir kontrol noktasına geldik. Liderleri
arabanın camını açmamı istedi. Bir elinde kalaşnikof ve bir
elinde de RPG yani omuzdan atılan roketatar var. Roketatarı
yanağıma dayadı ve Arapça; 'Nerdensin' dedi. 'Türkiye'
dedim. Ondan sonra 'Müslüman mısın' dedi. Ben de o an
nereden aklıma geldiyse, 'Elhamdülillah' dedim. Bunun
üzerine adam, 'Kardeşim' diyerek elimi sıktı ve yaptığı pilavı
paylaştı bizimle."
Bu, herhangi bir filmden ya da diziden aktarılan bir sahne
değil. Kelimenin tam anlamıyla "gerçek" bir olay. Ölümü
yanağında, yanı başında hissettiren belki yüzlerce andan bir
tanesi. Bizim sıcak yuvamızda, ekran karşısında, gerçekliğini
algılayamayacağımız kadar ürkütücü ve bir o kadar da sarsıcı
TRT’yi gösteriyor
bir an. Savaş muhabirlerinin sıkça yaşadığı, ölüm ve yaşam
arasındaki o titrek noktadan biri.
Yukarıda aktardığımız ve tüyleri diken diken eden bu olay
da, savaş muhabiri Mithat Bereket'in yaşadıklarından yalnızca
biri. "Pusula" programının TRT ekranlarına "merhaba" demesini
fırsat bilerek, Mithat Bereket ile savaş muhabirliği, dünya ve
Türkiye'de ibrelerin gösterdiği yönleri ve daha pek çok konuyu
konuştuk.
Programınızın kapanış sloganı, hepimizin artık ezbere
bildiği cümle: "Sakın pusulanızı şaşırmayın!". Bütün
gelişmeleri yakından takip eden biri olarak, sizce son
zamanlarda ülkemizde ve dünyada durum nasıl, pusulalar
şaştı mı
Amerika'da başlayan mali kriz giderek küresel kriz oldu.
Biraz pusulalar şaşmış durumda. Bizim "Pusula"da yapmaya
"Genelde uyumadan önce sevdiklerim için dua
ederim. Cephede bir çukur kazıp soğuktan
donmamak için yağlı battaniyelere sarındığımız
zamanlar da oldu. Beş yıldızlı bir otelin yeni
yıkanmış mis kokulu çarşaflarında uyuduğumuz
da. Nerede olursam olayım dua ederken insan
ister istemez, kendi muhasebesini de yapıyor.
O gün yaşadıklarını tahlil ediyor. Ben çok
hatırlarım ağladığımı, savaşlara küfrettiğimi."
çalıştığımız da bu; ele aldığımız konuda, insanların pusulası
şaşmışken, gerçeklerin ne olduğunu, geçmişini ve nereye doğru
gittiğini belgesel tarzında anlatmaya çalışmak. Zaman zaman
dünyanın belli yerlerinde ya da bazen Türkiye'de pusulalar şaşıyor.
Programın sloganı da buradan çıktı biraz; "Aman sakın pusulanızı
şaşırmayın, biz size neyin ne olduğunu anlatmaya çalışıyoruz."
Türkiye ve dünyada en önemli gündem maddesi şu anda kriz
mi
Hem Türkiye hem de dünya için en önemli gündem maddesi
kriz. Dünyanın en önemli bankaları, 150 yıllık, 600 küsur milyar
dolarlık bankalar battı. Bu sadece Amerikan ekonomisini değil,
dünya ekonomisini de etkileyen bir dalga oluşturdu ve bu dalga
hâlâ devam ediyor. Hatta Türkiye'nin kredi notunu veren kuruluşlar
battı. Yani çok enteresan bir değişime doğru gidiyor tablo. Bütün
dünyada kapitalizmin yeniden tanımlanması, yeniden kurallara
bağlanması gibi bir sürece doğru gidiyoruz.
New York, Washington ve Avrupa'da uzmanlarla konuştum.
Diyorlar ki, "Amerika'daki dalga geliyor ama Türkiye en korunaklı
ülkelerden biri." Çünkü biz krizi 2001 yılında, kendi çapımızda,
daha düşük seviyede yaşadık, buna karşı önlemler aldık, bankacılık
sistemimizi yeniledik ve sıkılaştırdık. Şimdi gelecek dalgalara
karşı avantajlı durumdayız. Bir nevi efsunlandık aslında. Ama
krizin dalgaları çok büyük. Yani Türkiye de bundan etkilenecek
ama daha az etkilenecek.
Bazen, birbirinden önemli onlarca sıcak gündem maddesi
oluşuveriyor. Bunların arasından program konularınızı belirlerken,
haberci içgüdüleriniz mi, izleyici ihtiyaçları mı size rehber
oluyor
Güncel olması çok önemli. Ben bir ay sonra ne olacağını
kestirebiliyorum. Mesela bir ay önce karar vermiştim mali krizi
incelemeye çünkü bu krizin büyüyeceğini görüyordum.
İncelediğiniz zaman tecrübeliyseniz, hangi olayın öne çıkacağını
biliyorsunuz. Günlük haberlerde çok fazla bilgi bombardımanı
oluyor. Fazla bilgiden insanların kafası karışıyor. "Pusula"nın bir
amacı da, neyin ne olduğunu oturtmak. Biraz da buna göre karar
veriyoruz. Bazen çok ünlü birinden röportaj alıyoruz. Yani oltalar
sallandırıyoruz, bazen vuran balık yönlendiriyor, bazen de konu
yönlendiriyor. Konu önemliyse ve ele alınmamış yönleri varsa
onları işliyoruz.
Mesela TRT'deki ilk programda, New York'daki bankacılık
sisteminde, işsiz kalıp sonra iş bulan Türk bankacılarla konuştuk.
1000 kişi kadar Türk bankacı var New York'ta. Onların
gözünden, yani bir anlamda içeriden, krizi, yaşananları
ve bundan sonra olabilecekleri anlattırdık.
İki tür habercilik var. Bir, bulunduğunuz yerden haber
yapmak. Yani, "Saat: 16.30'da teröristlerle sıcak temas
sağlandı ve iki terörist ölü ele geçti" demek var. Bir de
16.30'da o çatışma çıktığında orada olmak, olay yerine
gidip izleyenlere aktarmak var. Benim görevim temelde
muhabirlik. Muhabir ne demek Haber veren, malumat
veren insan demek. Benim haber ve malumatı doğru
verebilmem için, gidip orada olayı anlamam, görmem,
konuşmam, tanıklık etmem gerekiyor ki, size olayın
doğrusunu anlatayım. "İşte sayın seyirciler herkesin sıcak
dediği soba bu" demek var bir de "İşte sayın seyirciler
herkesin sıcak dediği soba bu, bakalım sıcak mı
Dokunalım, sıcak değilmiş" demek var. Ben bu ikinciyi
yapmaya çalışıyorum.
Tembellik yaparsam, gitmezsem, uzaktan yaparsam
işimi yanlış anlatırım. Benim tek bir sermayem var
muhabir olarak. O da inandırıcılığım. Verdiğim bilgi
doğru olmazsa, yanlış çıkarsa izleyicimiz, bir daha beni
seyretmez. En baba haberi yakalasam, en önemli adamla
söyleşi yapsam, en iyi görüntülerle haberi geçsem de
insanlar seyretmez, inanmazlar. İnandırıcılığı kaybetmek
çok kötü benim için.
Savaş muhabirliği virüs gibi bir şey mi Yani onca
tehlikesine rağmen, sizi ateş hattına iten şeyin birazcık
istem dışı olduğu söylenebilir mi
Savaş çıktı, yine kargaşa var hadi gideyim gibi bir
istek olmuyor tabii. Aksine, insanlar yanımda öldürüldü,
yaralandı, ben yaralandım, çatışmada kaldım, parçalanan
aileleri, insan hayatlarını görünce, savaşlardan daha çok
nefret ediyorsunuz. Ama benim işim muhabirlik ve 20
yıldır yapıyorum. İşimi doğru yapmak zorundayım. Öyle
hissediyorum, hiç üşenmeden oraya gitmek, orada
32
KASIM 2008