Sayı 07- Ocak / Mart 2012 - Antalya Rehberler Odası
Sayı 07- Ocak / Mart 2012 - Antalya Rehberler Odası
Sayı 07- Ocak / Mart 2012 - Antalya Rehberler Odası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hacı Bektaş Veli<br />
Mehmet ERDEM, Arkeolog - Rehber<br />
Hacı Bektaş Veli’nin doğum ve<br />
ölüm tarihleri oldukça münakaşalıdır.<br />
Bazı kaynaklar doğumunu<br />
1208-1209, ölümünü ise 1271 olarak<br />
kayıt ederken, bazı kaynaklarda<br />
bu tarih 1248-1337 olarak geçmektedir.<br />
Tüm bu kaynaklardan<br />
Hacı Bektaş Veli’nin 13. yüzyılda<br />
yaşamış ünlü bir Türk-İslam düşünürü<br />
olduğunu bilmekteyiz. Doğduğu<br />
kent Horasan’ın Nişabur kenti<br />
idi. Annesinin adı Hatem Hatun,<br />
babasının adı ise Seyyid İbrahim<br />
Sani’dir. Asıl adı ise Mehmet idi.<br />
Horasan, yüzyıllar boyu ünlü Türk-<br />
İslam bilim insanlarının yetiştiği<br />
önemli bir kültür ve bilim merkezi<br />
idi. Bu nedenle de Hacı Bektaş Veli<br />
Horasan’da küçük yaştan itibaren<br />
her yönü ile çok iyi bir eğitim almış,<br />
zekası ve mucizeleri ile hocalarının<br />
dikkatini çekmişti.<br />
Hacı Bektaş Veli’nin doğumundan<br />
yaklaşık bir asır önce Türkler<br />
Anadolu’ya geçmiş, Alpaslan komutasındaki<br />
Türk orduları, Romen<br />
Diojen komutasındaki Bizans ordularını<br />
mağlup ederek, Anadolu’nun<br />
içlerine doğru yayılmaya başlamış<br />
ve 1<strong>07</strong>5 (veya 1<strong>07</strong>8) yılında Süleyman<br />
Şah Anadolu’da ilk Türk<br />
devleti olan Selçuklu Devleti’ni kurmuştu.<br />
Böylece de Orta Asya’dan<br />
Anadolu kentlerine doğru Türk boylarının<br />
göçleri başlamış ve kısa<br />
sürede Selçuklular Anadolu’yu bir<br />
baştan bir başa fethederek tüm<br />
Anadolu’ya egemen olmalarına<br />
rağmen Bizans İmparatorluğu, Bizans<br />
başkenti İstanbul’un fethine<br />
dek Anadolu’daki kültürel, dinsel ve<br />
toplumsal etkinliğini sürdürmüştür.<br />
13. yüzyılda ise Osmanlı Devleti’nin<br />
kuruluşu bir taraftan Anadolu’da<br />
İlimden gidilmeyen<br />
yolun sonu<br />
karanlıktır.<br />
(Hacı Bektaş Veli)<br />
Hayatta en hakiki<br />
mürşit ilimdir.<br />
(M. Kemal Atatürk)<br />
Bana bir harf<br />
öğretenin kırk yıl<br />
kölesi olurum.<br />
(Hz. Ali)<br />
diğer taraftan ise Balkanlar, Kuzey<br />
Afrika, Arap Yarımadası ve<br />
Kafkaslara dek uzanan geniş bir<br />
coğrafyada yeni bir toplumsal, siyasi<br />
ve ekonomik bir ivme yaratmıştır.<br />
Hacı Bektaş Veli’nin yaşadığı<br />
yüzyılda doğuda İslam merkezli<br />
bir toplumsal oluşum yayılırken,<br />
batıda ve Anadolu’da Hırıstiyan,<br />
özellikle Ortadoks merkezli bir<br />
toplumsal yapı mevcuttu. Bu toplumsal<br />
ve siyasal ortamda Türkler<br />
9. yüzyılda İslamiyetle tanışmışlar<br />
ve büyük gruplar, boylar halinde<br />
İslamiyeti kabul etmişlerdir.<br />
Hacı Bektaş Veli’nin doğduğu<br />
Horasan’da Türk, Moğol ve Farisi<br />
kökenli toplumlar yaşıyor ve<br />
ortak inanç merkezini ise İslamiyet<br />
oluşturuyordu. Nişabur, Buhara,<br />
Semerkant ve Taşkent gibi<br />
bilim İslam-Türk ve hümanizm<br />
felsefesi çerçevesinde birçok<br />
Türk-İslam düşünürü yetişiyordu.<br />
İşte bu toplumsal ve siyasal çalkantılar<br />
içerisinde büyüyen Hacı<br />
Bektaş Veli, ilk eğitimini Lokman<br />
Perende isimli şeyhten almıştır.<br />
38>39 ANTALYA REHBERLER ODASI DERGİSİ
Change language