türkiye-gürcistan ilişkileri çalıştayı raporu - SETA

S E T A
Ç A L I Ş T A Y
Konuya ilişkin yapılan tespitlerden ilki, Türkiye ile Gürcistan arasında eğitim, bilim, kültür
ve spor alanlarında işbirliğinin 1992’de imzalanan anlaşma ile erken bir tarihte başlamasına
karşın, ilişkilerin bugün henüz istenilen düzeye erişmediği yönündedir. Üniversiteler
arası ilişkilere bakıldığında, toplam 9 adet üniversitelerarası ikili anlaşma olduğu
belirtilerek, bunun önemli bir rakam olduğu ancak artırılması gerektiği ifade edilmiştir. Son
9 yıl içinde giderek artan sayıda Gürcü öğrencinin Türkiye’de eğitim aldığı, 2009 yılı itibari
ile bu sayının 277 olduğu, bunun diğer ülkelerde öğrenim gören Gürcü öğrenci sayısına
bakıldığında oldukça yüksek bir rakam olduğu bilgisi çalıştaydaki katılımcılarla paylaşılmıştır.
Bu sayının umut verici olmasına karşın, Gürcü öğrencilerin pek çok yabancı öğrenci gibi bir
takım sorunlarının olduğunun altı çizilerek, bunun olumsuz etkileri üzerinde durulmuştur.
Özellikle burs bulma güçlüğü, verilen burs miktarlarının düşüklüğü ve öğrencilerin kendileri
ile ilgilenecek yetkili merci bulamaması gibi sıkıntılarla karşı karşıya kalan Gürcü öğrencilerin,
Türkiye’deki üniversitelerde eğitim görme seçeneğinden uzaklaşması önemli bir sorun olarak
dile getirilmiştir.
Gürcistan’da eğitim gören Türk öğrencilerin durumuna ilişkin yapılan değerlendirmede, bu
ülkede değişik kaynaklara göre yaklaşık 280 ila 335 Türk öğrencinin eğitim gördüğü bilgisi
verilerek, bunun Türkiye’de Gürcü öğrencilerden fazla olduğuna dikkat çekilmiştir. Ancak Türk
öğrencilerin de başka bir takım sorunlarla mücadele etmek durum kaldığı ifade edilmiştir.
Gürcistan’daki çoğu üniversite ve programın YÖK tarafından tanınmamasının ciddi bir
sorun olarak varlığını sürdürdüğü, hatta ÖSYS Kılavuzunda üniversitenin ismi yer aldığı halde,
ÖSS ile bu üniversitelere yerleştirilmedikleri takdirde bu üniversitelerden mezun olanların
da diplomalarına denklik verilmediği dile getirilmiştir. Bununla birlikte, özellikle son yıllarda
yapılan çalışmalarla, Türkiye’nin bu sorunların çözümü için bir takım olumlu adımlar attığı ve
denklik sorununun çözümü için 2008-2009 yılları arasında önemli yönetmelik değişiklikleri
yapıldığı bilgisi verilmiştir.
İlişkilerin üniversiteler kanalıyla daha etkin bir şekilde geliştirilebilmesi için Kafkas ülkeleri ile
Türkiye arasında kapsamlı bir öğrenci ve öğretim üyesi değişimine ilişkin bir strateji belgesi
oluşturulması çalıştayda getirilen öneriler arasındadır. Bunun yanı sıra, Gürcü Dili ve Edebiyatı
bölümlerinin Türkiye’deki üniversitelerde kurulmasının ve üniversitelerarası işbirliği
protokollerinin sayısının artırılmasının da faydalı olacağı ifade edilmiştir. Ayrıca, Gürcistan’daki
üniversitelerde verilen eğitimin, Sovyet döneminden kalma bir etki ile fen bilimlerinde ileri,
ancak sosyal bilimlerde geri olduğuna dikkat çekilerek, bu dezavantajın iki ülke arasında işbirliği
ile avantaja dönüştürülebileceği dile getirilmiştir. Bu yönde yapılan önerilerden biri de ortak
teknoloji parkları kurularak, iki ülkeden bilim adamlarının ortak projelerde çalışması yönünde
olmuştur. Bölgesel bir fakülte veya enstitü kurulması yönünde yapılan önerilere ilişkin verilen
cevapta bunun, YÖK’ün iznine tabi olduğu ve YÖK’ün bu konularda oldukça tutucu olduğu
hatırlatılarak ve izin prosedürünün güçlüğüne dikkat çekilerek, öncelikle bunun aşılması
gerektiği ifade edilmiştir.
12
Katılımcılardan biri Türkiye ile Kafkas ülkeleri arasındaki yüksek öğretim ilişkilerinin her iki
taraf açısından da bir dış politika perspektifi ve stratejisi çerçevesinde kurgulanmadığını ifade