Teori ve Pratik - Kurtuluş Cephesi Dergisi

maddenin dýþýnda bir þey yoktur ve maddenin hareketi belli biçimler
içinde olur. Maddenin hareketinin her biçimi gözden geçirilirken,
hareketin diðer biçimleriyle olan ortak noktalarý dikkate alýnmalýdýr.
Ama asýl önemli olan ve þeyler üzerinde bilgimizin temelini
oluþturan, maddenin hareketinin özel noktalarýný hesaba katmamýz
gereði, yani hareketin bir biçimi ile öteki biçimleri arasýndaki
nitelik farkýdýr. Ancak bunu hesaba katmakla, þeyler arasýndaki
ayrýlýklarý farkedebiliriz. Hareketin herhangi bir biçimi, içinde, kendi
özel çeliþkisini taþýr. Bu özel çeliþki, o þeyi, bütün öteki þeylerden
ayýran özel niteliði oluþturur. Ýþte bu, iç nedendir ve buna, þeyleri
birbirinden farklý yapan, çeþitliliðinin esasýdýr da diyebiliriz. Doðada
pek çok hareket biçimi vardýr: mekanik hareket, ses, ýþýk, sýcaklýk,
elektrik, ayrýþma, bileþme vb. Bütün bu biçimler birbirlerine baðlý
olduklarý gibi, birbirlerinden nitelik bakýmýndan farklýdýr da. Her
biçimin sahip olduðu özel nitelik, kendisine özgü çeliþki ile belirlenir.
Bu, yalnýz doða için deðil, toplum için de, düþünce için de doðrudur.
Her toplum biçiminin, her düþünce tarzýnýn özel bir çeliþkisi,
özel bir niteliði vardýr.
Bilimsel incelemelerin sýnýflandýrýlmasý, konularýna özgü özel
çeliþkilerine dayanýr. Belli bir olgular alanýna özgü, belli cinsteki bir
çeliþki, belli bir bilim kolunun konusunu oluþturur. Örneðin, matematikte
artý ve eksi sayýlar; mekanikte hareket ve karþý-hareket; fizikte
artý ve eksi elektrik; kimyada ayrýþma ve bileþme; toplum bilimlerinde
üretici güçler ile üretim iliþkileri, sýnýflar ve sýnýflar arasýndaki
savaþým; askerlikte saldýrý ve savunma; felsefede idealizm ve
materyalizm, metafizik ve diyalektik görüþ vb. gibi. Bunlarýn herbiri,
çeþitli bilimler içinde incelenen özel bir çeliþkiye ve özel bir niteliðe
sahiptir. Kuþku yok ki, çeliþkinin evrenselliðini kabul etmeksizin,
þeylerin hareketinin [sayfa 38] geliþmesinin evrensel nedenini ya da
evrensel temelini bulup çýkartamayýz. Gene de çeliþkinin özgüllüðünü
incelemeden, bir þeyi öteki þeylerden ayýran özel niteliði saptayamayýz
ve þeylerin hareketinin geliþmesinin özel nedenini ya da
özel temelini bulamayýz, ve bir þeyi ötekinden ayýramayýz ya da bir
bilimsel inceleme alanýný sýnýrlayamayýz.
Ýnsan bilgisinin hareketindeki sýraya göre, tek bir þeyin bilgisinden
genellikle þeylerin bilgisine doðru, daima derece derece bir
geniþleme vardýr. Ýnsan genellemelere doðru gider ve farklý þeylere
özgü nitelikleri öðrendikten sonra, þeylerdeki ortak nitelikleri bilir.
34 Mao Çe-tung
Teori ve Pratik