fulltext pdf - KEFAD

GAZİ ÜNİVERSİTESİ KIRŞEHİR EĞİTİM FAKÜLTESİ, Cilt 6, Sayı 2, (2005) 159İlanında ordunun etkisi görülen 1876Kanun-i Esasi, her ne kadar, dış etkenlerindeetkisiyle ortaya çıkmışsa da, bu durumsadece dış etkenlerin bir zorlaması veya birözenti olarak değerlendirilmemelidir. I.Meşrutiyet, bir sonuç olarak, LaleDevri’nden itibaren başlayanmodernleşmenin bir sonucu olarak dagörülmelidir.Tüm bunların yanında, I. Meşrutiyet,devlete, padişahla birlikte sahip çıkan, artıkdevlet sadece sana ait değil, bu devlet bizimde devletimizdir diyen ve halk içinden çıkıpyetişen bürokrasinin, yönetime ortak olmaisteğinin ve devleti iyice sahiplenmesinin birsonucu olarak da kabul edilebilir.4. SONUÇ“Devlet nasıl kurtulur?” bu soru, özellikletemel sorunları Devleti kurtarmak olanOsmanlı aydınlarının ortaya attıkları vetartıştıkları bir konu olup, Türk insanınıyüzyıllar boyunca uğraştırmıştır.Osmanlı Devleti’ndeki modernleşmeçabalarının bir nedeni olarak ortaya çıkan busorunun, Osmanlı Devleti modernleşmesüreci içindeki cevabı, Osmanlıcılığadayanarak, Kanun-i Esasi ve parlamentoyadayalı bir hukuk devleti kurmak olmuştur.Böylece Osmanlı Devleti’nde yaşananmodernleşme süreci, başka bir deyişle,devleti kurtarabilme süreci aynı zamanda birhukuk devleti olma ve demokratikleşmesüreci ile iç içe yaşanmış, modernleşme iledemokratikleşme süreci birbirine paralel veetkileşim içerisinde bir seyir izlemiştir.Bu bağlamda, Türkiye’deki Anayasal vedemokratik gelişim ile Batı’dakigelişmelerin birebir kıyaslanması doğrudeğildir. Çünkü bu sürecin Türkiye’dekibaşlama gerekçesi, aşamaları ile Batı’dakisüreç arasında oldukça önemli farklar vardır.Batı’da birçok sosyo-ekonomik nedene bağlıolarak gelişen ve halkın bizzat içindebulunduğu demokratikleşme süreci,Türkiye’de modernleşmenin zorunlu olarakyukarıdan aşağıya doğru gerçekleşmesindendolayı, onunla iç içe bir seyir izleyendemokratikleşme süreci de benzer biryöntemle geliştirilmeye çalışılmıştır. Bunedenle bu sürecin olmazsa olmazı olanhalk, Türkiye’de bu sürecin belirlenmesindeve geliştirilmesinde hep arka plandakalmıştır. Bu durumda, Türkiye’de bir çokdemokrasi geleneğinin yerleşmesini vegelişmesini önlemiş, Türkiye’dekidemokratikleşme süreci her dönem bir çokkez kesintiye uğramıştır.Anayasal bir devlet olmanın ilkdeneyiminin kazanıldığı ve böylelikleCumhuriyet tarihine olumlu ve olumsuz birçok miras bırakan I. Meşrutiyet dönemi, buanlamda çok önemli olup, her zamanincelenmeye değer bir nitelik taşır.5. KAYNAKLARAkşin, S., 1997, “Siyasal Tarih (1789-1908)”, Türkiye Tarihi, C.III, 5.Basım, İstanbul, s.s.(77-188).Aldıkaçtı, O., 1978, Anayasa HukukumuzunGelişmesi ve 1961 Anayasası, 3.Baskı, İstanbul.Armaoğlu, F., 1997, 19. Yüzyıl SiyasîTarihi, Ankara.Arsel, İ., 1993, Teokratik DevletAnlayışından Demokratik DevletAnlayışına, İstanbul.Baykal, B. S., “93 Meşrutiyeti”, Belleten,C.IV, Sayı: 21-22, Ankara, 1942,s.s.(45-83).Belge, M., “Dünya Anayasal TarihindeÖzgürlük ve İktidar Dengesi