(IAHR)'nin Dinler Tarihi Metodolojisine Kurumsal ... - Düşünce Tarihi

(IAHR)’nin Dinler Tarihi Metodolojisine Kurumsal Katkısıkurumsal bağımlılıkla Dinler Tarihçiliği yapmaktadır. Bu hassasiyetlerinsonucunda Waardenburg’a göre doküman ve bilgi sıkıntısıçekmeye başlayan Dinler Tarihçiler, aynı zamanda beşeri açıdanBatılı insanın dünya üzerindeki yerini sağlamlaşmaya da önemvermek zorunda kalmıştır 72 . Waardenburg’un yanı sıra GuilfordDudley de, çok etkili bir tebliği sunarak -belki biraz ağır bir ithamolarak-Eliade’yi tarihi dışlayan dinler tarihçi (anti-historian of religions)olarak tenkit etmesi ilgimizi çekebilir 73 .1973 Turku toplantısından sonraki IAHR tarihinin ikinci metodolojiktoplantısı, 1-15 Eylül 1979 tarihleri arasında Polonya, Varşova’dadüzenlenmiştir. Bu toplantıda, Dinler Tarihi’nin temel metodolojiksorunların yanında, sosyal gelişim sürecindeki dinler ve laikkültürlerde din konuları ele alınmıştır. Bu toplantıda, bilhassaBianchi ve Kitagawa’nın tebliğleri dikkat çekicidir. Bianchi, DinlerTarihi’nin otonomisine yönelik bazı sorunlara yer verdiği tebliğinde,bu konuda sorun yaşanmak istenmiyorsa Dinler Tarihi çalışmaalanının, kesinlikle mukayeseli tarihsel araştırma perspektifini kaybetmemesindengeçtiğini belirtirken 74 Joseph Kitagawa, güncel metodolojikmeseleler konusundaki tebliğinde öncelikle global anlamdadisiplin içinde ortaya çıkan semantiğe dair terminolojik yanlışkavramlaştırma gayretlerinin bulunduğunu ifade eder. Ona göredisiplin için ikinci metodolojik sorun, kendi otonomisini güçlendirecektutarlı bir metoda ve amaca sahip olup olmadığı tartışmasıdır.72Jacques Waardenburg, “Some Observations about the Development ofReligionswissenschaft in Continental Europe over the Last Five Years”,History of Religions Proceedings of the Thirteenth International Congress of theInternational Association for the History of Religions ( Lancaster 15-22 August1975), ed. Michael Pye- Peter McKenzie, Leicester 1980, 107-108.73History of Religions Proceedings of the Thirteenth International Congress of theInternational Association for the History of Religions ( Lancaster 15-22 August1975), ed. Michael Pye- Peter McKenzie, Leicester 1980, 105-116. Bu tebliğdaha sonra genişletilip kitaplaştırılmıştır; Guilford Dudley, Religion on Trial:Mircea Eliade and His Critics, Philadelphia 1977.74Ugo Bianchi, “On Some Methodological Issues Concerning the Authonomyof the History of Religions”, Current Progress in the Methodology of the Scienceof the Religions, ed. Witold Tyloch, Warsaw 1984, 41-48.59MİLEL VE NİHALinanç–kültür–mitoloji