solarbaba-gunesrehberi

Di¤er Günefl Enerjisi Sistemleri
Gün Ifl›¤› ile Ayd›nlatma
Yazan: Hülya Okutan
Gün ›fl›¤›, yüzy›llard›r ayd›nlatman›n
temel kayna¤›d›r. Gün ›fl›¤› ile do¤al
ayd›nlatmay› sa¤layan yöntemlerden en
çok bilineni ve kullan›lan› da pencerelerdir.
Pencerelerden gelen ›fl›kla ayd›nlatma, evlerde
yeterli olabilmektedir. Ancak, sanayide ve çok
katl› ya da genifl oturum alanl› binalarda gün ›fl›¤›
pencere bölgesine yak›n k›s›mlarda kalmakta,
odan›n derinliklerine ›fl›k aktar›lamad›¤› için
homojen bir ayd›nlatma sa¤lanamamaktad›r.
Dolay›s›yla, gündüz saatlerinde yapay
ayd›nlatman›n kullan›lmas›na sebep olmaktad›r.
Ayr›ca s›cakl›k sebebiyle de, günefl ›fl›¤› her
mekânda istenmemekte yine depo gibi genifl
hacimli alanlarda yapay ayd›nlatma
kullan›lmaktad›r.
Gün ›fl›¤› ayd›nlatma sistemleri, pencereden
gelen ›fl›¤›n homojen olmamas›n›n yan› s›ra
s›cakl›k, kamaflma gibi olumsuz özellikleri de
beraberinde getirmesinden dolay› ‘geliflmifl’ ve
‘yenilikçi’ bir çözüm olarak ortaya ç›km›flt›r. Bu
sistemler, pencerelere ek kombinasyonlarla ve
pencerelerden ba¤›ms›z olarak gün ›fl›¤›n› iç
mekâna al›r. Geliflmifl olarak adland›r›lsa da her
koflulda sistemin olumlu bir flekilde çal›flaca¤›
garanti edilemez. Bu sistemler, karanl›k bir
mekâna gün ›fl›¤›n› tafl›mak, ayd›nlatma seviyesini
homojenlefltirmek, görsel konforu art›rmak,
gölgelendirme kontrolü ve s›cakl›k kontrolü
sa¤lamak, daha az enerji harcayarak enerji ve
Do¤al olarak pasif günefl sistemi uygulamalar› iyi bir mimari tasar›m ile bafllar.
maliyet tasarrufu elde etmek amac›yla
uygulanmaktad›r.
Bir yap›da hangi gün ›fl›¤› ayd›nlatma sisteminin
kullan›laca¤› tasar›m aflamas›nda belirlenmelidir.
Sonradan binalara entegre edilen sistemler uygulama
zorlu¤u, detay hatalar› ve daha fazla maliyet
getirmektedir. Projenin yap›s›, tasar›m aflamas›nda
veya sonraki aflamalarda hangi sistemin
kullan›laca¤›n› belirler. Bu belirleyiciler afla¤›da
s›ralanm›flt›r.
• Konum: Her binan›n bulundu¤u enlem ve
boylam flartlar›na göre günefllenme süreleri ve
iklimsel flartlar birbirinden farkl›d›r. Baz›
binalarda daha fazla gün ›fl›¤› iç mekâna
aktar›l›rken, baz›lar›nda ise s›cakl›k ve termal
flartlar sebebiyle gölgeleme ön plandad›r.
• Binan›n gün ›fl›¤› alma hali: Yap›laflman›n
do¤al getirisi olarak binalar di¤er binalarla ve
çevresindeki gölge verici flartlarla iliflki içindedir.
• Mimari tasar›m: Tasar›m, bir binan›n d›fl
kabu¤unu dolay›s›yla ayd›nlanma kararlar›n›
etkiler. Manzara, pencerelerin konumu ve
aç›kl›klar› gün ›fl›¤› ayd›nlatma sistemlerinin
seçiminde belirleyicidir.
• ‹fllev: Bina içindeki ifllevler ortamlar›n
ayd›nlanma seviyesini ve tasar›m ilkelerini
belirler. Örne¤in sinema, konferans salonlar›,
müzeler gün ›fl›¤›na az ihtiyaç duyarken ofisler,
marketler, evler daha fazla gün ›fl›¤›na ihtiyaç
duyan mekânlard›r.
TemizDünya Rehberi Günefl Enerjisi 131