solarbaba-gunesrehberi

Fotovoltaik Uygulamalar›
Su Ar›tma
Amerika’n›n baz› eyaletleri ve ‹srail,
Hindistan, ‹spanya gibi kurak iklime sahip
ve su s›k›nt›s› çeken birçok ülkede bugün
günefl enerjisinden yararlan›larak, deniz suyundan
kullanma suyu elde edilmektedir. % 60’› körfez
ülkelerinde, % 30’u Suudi Arabistan’da olmak
üzere Ortado¤u ülkelerinde bu amaçla iflletilen
toplam 7500’den fazla tesis bulunmakta ve 48
milyar m 3 ’lük dönüflüm sa¤lanmaktad›r.
Deniz suyundan kullan›m suyu elde etmek için
esas olarak iki yöntem kullan›l›r. Bunlardan
geleneksel olan›nda, tuzlu su aç›k havuzlarda
günefl enerjisiyle buharlaflt›r›l›r, sonra da rüzgâr
enerjisiyle suyun dam›t›lmas› sa¤lan›r. Bu sisteme
alternatif olan di¤er yöntem, kullan›m suyunu
tuzlu su çözeltisinden elektrodiyaliz, ekstraksiyon
ve iyon de¤iflimi gibi kimyasal ifllemlerle ay›ran
sistemleri kullanmakt›r. Sera prensibiyle çal›flan
geleneksel sistemlerden uzun y›llard›r
yararlan›lmaktad›r. Fakat fazla alana ihtiyaç
duymalar› ve pratik olmamalar› nedeniyle daha az
yer kaplayan alternatif modeller gelifltirilmektedir.
Yeni gelifltirilen bu modellerin en büyük
dezavantaj› ise dönüflümün sa¤lanabilmesi için
çok fazla enerjiye ihtiyaç duyulmas›d›r. Temiz su
kaynaklar› bak›m›ndan yeterli olmayan, fakat
zengin petrol kaynaklar›na sahip Arap ülkelerinde
enerji ihtiyac› petrolden karfl›lanabilmektedir.
Yeterli enerji kayna¤›na sahip olmayan ülkeler için
ekonomik bir model olmamas› nedeniyle,
bu sistemin yap›lanmas›nda günefl enerjisinden
92
yararlan›lmaya bafllam›flt›r.
Asl›na bak›ld›¤›nda günefl enerjisi ile tatl› su elde
etme sistemleri do¤ada var olan döngülerden
esinlenerek oluflturulmufltur. Çeflitli yöntemlerle
dam›t›lan su ters ozmoz yöntemiyle kullan›labilir
duruma getirilir. Ters ozmoz yöntemi, 60 bar
bas›nç alt›nda dam›t›lm›fl deniz suyunun, içindeki
istenmeyen maddelerden ar›nd›r›lmas›n› sa¤layan
membran filtrasyon yöntemidir.
Yeni gelifltirilen birçok uygulamada hem enerjinin
temiz kaynaklardan elde edilmesini sa¤layacak,
hem de arazi problemi yaratmayacak ar›tma
sistemi modelleri kullan›lmaktad›r. Amerika’da
gelifltirilen bir modelde su s›cakl›¤›n› yaln›zca
10-15 °C art›rmak yeterli gelmektedir. Bu sayede,
suyun kaynat›lmas›na gerek kalmad›¤› için, sadece
günefl enerjisiyle çal›flan bir motordan ›s› ihtiyac›n›n
karfl›lanmas› mümkündür.
Maliyetleri nedeniyle tercih edilemeyen deniz
suyundan tatl› su elde etme sistemleri, bugün
maliyetlerin neredeyse tankerle su tafl›ma bedelinin
alt›na inmifl olmas› nedeniyle iflletmeler taraf›ndan
kullan›lmaya bafllam›flt›r. Deniz suyunun tuzluluk
oran›na ba¤l› olarak 1 m 3 tatl› suyun maliyeti
yaklafl›k 1 Dolar civar›ndad›r.
Tahmin edilen de¤erlere göre teknolojinin
ilerlemesiyle ve gereken ek maliyetlerin günefl
enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklardan
karfl›lanmas›yla, güncel maliyetlerin daha da
düflmesi beklenmektedir. Buna karfl›l›k klasik su
ar›t›m›nda kullan›lan mikrofiltrasyon,
Tübitak taraf›ndan düzenlenen Üniversiteleraras› Formula-G Günefl Arabas› Yar›fllar ilk kez 2005 y›l›nda yap›lm›flt›r.
TemizDünya Rehberi Günefl Enerjisi