solarbaba-gunesrehberi

Fotovoltaikler
Amorf hücrelerin en büyük dezavantaj› düflük
verimlilikleridir. Hatta, verimlilikleri kullan›mlar›n›n
ilk 6 ile 12. aylar› aras›nda ›fl›¤a ba¤l› olarak sabit
bir seviyede dura¤anlaflana kadar da azal›r. Bunu
önlemek için istiflenmifl hücreler üretilmifltir. Bu
hücrelerin her bölümü, spektrumdaki farkl› renk
band›na göre optimize edilerek toplam verimlilik
art›r›l›r. Üstelik, ›fl›¤a duyarl›l›k azalt›ld›¤› için ›fl›k
kaynakl› y›pranma etkisi de azal›r.
Hücrelerin flekilleri istenilen biçimde olabilir.
Modüllerin stabil durumda verimlilikleri % 5 ile
% 8 aras›nda de¤iflir. Standart modül boyutu,
maksimum 0,77 m x 2,44 m olmakla beraber özel
olarak 2 m x 3 m’lik modüller de üretilebilir.
1-3 mm aras›ndaki substrat kal›nl›¤›na ek olarak
yaklafl›k 0,001 mm’de amorf silikon kaplama
kal›nl›¤› vard›r. Yap›lar› homojendir ve renkleri
k›z›l›ms› kahverengiden siyaha do¤ru de¤iflir.
Bak›r ‹ndiyum Diselenid (CIS) Hücreler
Bu hücrelerin aktif yar› iletken malzemesi ad›ndan
da anlafl›ld›¤› üzere bak›r indiyum seleniddir. Bu
CIS bilefli¤i, s›kl›kla galyum ve sülfür ile alafl›m
oluflturur. Hücreler üretilirken, cam substrat ilk
olarak ince bir molibdenum tabakas›yla kaplanarak
arka yüzey ba¤lant›s› oluflturulur. P tipi CIS
so¤urucu tabaka ise vakumlu bir bölmede
500 ºC s›cakl›kta arka arkaya bak›r, indiyum ve
selenyumun buharlaflt›r›lmas›yla üretilir.
CIS hücreler, flekilsiz hücrelerde oldu¤u gibi ›fl›¤a
ba¤l› verim kayb›na u¤ramaz. Bununla beraber,
s›cak ve nemli koflullarda kararl›l›k sorunlar› bafl
gösterir. Bu nedenle, nemli ortamlarda yal›t›ma
çok önem verilmelidir. CIS hücreler, flu anda en
verimli ince film teknolojisidir. Seri üretimle birlikte,
üretim maliyetlerinin kristal silikon hücrelerden
hat›r› say›l›r oranda düflük olmas› beklenmektedir.
Bir dezavantaj olara,k CdS tampon katman›nda
kullan›lan kadmiyumdan vazgeçmek için daha
fazla araflt›rma yap›lmas› gereklidir. Selenyum
42
miktar›, toplamda çok düflük olmas› nedeniyle,
herhangi bir tehlike oluflturmaz.
Modül verimlilikleri % 7,5 ile % 9,5 aras›ndad›r.
fiekilleri istendi¤i gibi olabilir. Hücreler maksimum
1,20 mm x 0,60 m 2 boyutundad›r. 3 mm substrat
(sertlefltirilmemifl cam) ile 0,003 mm kaplama
kal›nl›¤›na sahiptir. Homojen bir yap›lar› vard›r ve
renkleri siyaht›r.
Kadmiyum Tellürid (CdTe) Hücreler
CdTe hücreler, cam substrat üzerine genellikle
indiyum kalay oksit (ITO) gibi, saydam bir iletken
tabakayla üretilir. Bu ön ba¤lant›, mümkün olan en
ince n tipi bir CdS tabakas›yla kaplan›r. Daha sonra
da p tipi CdTe so¤urucu tabakas› eklenir. Serigrafi,
galvanizleme ya da sprey proliz gibi basit üretim
metotlar› kullan›l›r. Büyük ölçekli modüller ve
yüksek verimler, substrat›n buhar maddelerine çok
yak›n tutuldu¤u buhar faz›nda kaplama
prosesiyle elde edilir. Vakumlama iflleminde CdS ve
CdTe tabakalar› yaklafl›k 700 ºC s›cakl›kta kaplan›r.
CdS tabakas›, spektrumun mavi bölümündeki
görünen ›fl›¤›n bir k›sm›n› so¤uran, pencere tabaka
gibi çal›fl›r. Geri kalan ›fl›n›m›n aktif CdTe tabakaya
geçmesini sa¤lar.
CIS teknolojisinde oldu¤u gibi bu teknolojide de
maliyetler seri üretimle düflmektedir. Burada da
problem olan etken, pazar pay›n› ve pazarda
kabuliyeti etkileyebilecek kadmiyum kaynakl›
kirliliktir. CdTe, kirlilik yaratmayan kararl› bir
bilefliktir. Yaln›zca, gaz faz›nda yani kapal› üretim
koflullar›nda, sa¤l›k bak›m›ndan tehlike
yaratabilecek riskli koflullar oluflmaktad›r.
Modüllerin verimlilikleri % 6 ile % 9 aras›ndad›r.
Hücrelerin flekilleri yine istendi¤i gibi olabilir.
Hücreler, 3 mm substrat kal›nl›¤›na ek olarak
0,008 mm kaplama kal›nl›¤›na sahiptir. Maksimum
boyut 1,20 mm x 0,60 m 2 ’dir. Yap›lar› homojendir,
renkleri de reflektif koyu yeflilden siyaha do¤ru
de¤iflir.
Tüm dünyada 1975 y›l›nda, 2 milyon dolardan az olan fotovoltaik endüstrisinin sat›fl rakam›, 2001 y›l›nda 2 milyar dolar seviyelerine kadar ç›km›flt›r.
TemizDünya Rehberi Günefl Enerjisi