Çağdaş değerlere sevdalı Bir Beşiktaş kentlisi: Türkan Saylan

Neden Beşiktaş, neden Dolmabahçe?
N.S: Dolmabahçe, Halife Abdülmecid’in 5 Mart 1924’ te ayrılışından beri
boş. Sarayın bulunduğu Beşiktaş, II. Mahmud ve ardından gelen altı padişah
ve bir halifenin, başkent içinde başkent gibi gözettikleri ayrıcalıklı bir
semt. 19.yüzyılda hayli gelişmiş, kentsel sorunlarının çözümüne öncelik
verilmiş. Çırağan, Yıldız Sarayları, bunlara bağlı köşk, kasır, ve sahilsaraylar,
devlet ricalinin, zenginlerin konak ve yalıları, başta kışlalar olmak üzere
birçok kamusal kurum, Robert Kolej ve diğer yabancı okullar Beşiktaş’ta
yapılanmış. İstanbul’un pek çok yeri o zamanlar virane. Doğru bir görüntü
vermiyor. Eski Türk uygarlığını iyi resmeden bir yer en azından. Gelen konuk
devlet adamları için iyi referanslar bunlar. Bir de ulaşım sorunu var tabii.
Motorlu taşıt ve uçak ulaşımı daha yaygınlaşmamış. Ankara ile bağlantı
Haydarpaşa garından trenle sağlanıyor. Beşiktaş rıhtımına gelelim: Haydarpaşa,
Derince, Yalova, Mudanya, Karadeniz bağlantılarına ne kadar el-
verişli. Bunlar dikkate alındığında, kıyıdaki Dolmabahçe Sarayı’nın alternatifi
olmayan tek cumhurbaşkanlığı konutu olduğu görülür zaten.
Saray yaşamı ve sadeliğe olan yatkınlığı bilinen Atatürk.
Bir çelişki değil mi bu?
N.S: İleri sürülen gerçekler bunlar olunca, Dolmabahçe’de oturmayı kabullenen
Atatürk’e, sarayın en sade dairesi ayrılmış. Bu daire sarayın üst katında.
Pencereleri Boğaziçi’ne bakan iki salon, bir yatak ve bir çalışma odasından
oluşuyor. Çalışma odası da oldukça küçük. Şunu da hemen belirteyim:
Atatürk’ün en sevdiği yer neresidir, bilir misiniz? Ankara’da Atatürk Orman
Çiftliği’nin bir köşesinde, önünde sundurması olan küçük kulübe. İçinde
bir somyası var. Fotoğrafı da vardır o sundurmada sandalyede otururken,
köpeğiyle. Atatürk ve saray yaşamı. Bunlar O’na göre değil. Saraydadır
ama saraylı olmamıştır.
B+ YAZ 13