Cinedergi 45

Bu Son Olsun 12 Eylül’e mizah tarafıyla bakan, sokağa çıkma yasağı
ilan edildiğinde zaten evsiz olan ve sokağı evi belleyen insanların
‘içeri’ alınmaları sürecini ve sonrasında yaşananları anlatıyor. 12 Eylül
geride bir hesaplaşma malzemesi olarak bekliyor, bu kez Orçun Benli
gidip hesaplaşıyor onunla! Bu Son Olsun’u Benli ile konuştuk…
BANU BOZDEMİR
Öncelikle neden böyle bir öykü?
Evsizler sonuçta her zaman ve her ülkede
var. Acaba 12 Eylül ya da 12 Mart’ta ya da
sokağa çıkma yasağı ilan edildiği bir zamanda
evsizlere ne oldu acaba diye düşündük. Zaten
evsizler. Onlara neler yapmıştırlar diye
düşünerek…
12 Eylül tarih olunca öykü de farklı bir anlam
kazanıyor tabii…
Simgesel bir anlamı var, büyük bir organizasyon
12 Mart gibi değil. Bugünü şekillendiren
bir süreç. Bir de komedi yapmaya karar verdik,
çünkü yaşananlar bize komik geldi. 12
Mart daha dar ama sert bir operasyon. Ama
12 Eylül’dekiler o kadar ahmaktı ki… Ve de
çok geniş bir alana yayıldı komedi çok çıkmış
oralardan. Bir yerde dinliyorsun ya da okuyorsun.
Mesela bizim yüzbaşının adı Kenan
Kainat. Bir gazeteci Aziz Nesin’e soruyor bir
gün. Biliyorsunuz müfredatta değişiklikler var
diyor. Devrim kelimesi İnkılap oldu, Evren kelimesi
de Kainat oldu diyor. O da bunun üzerine
Evren Paşa’ya bundan sonra Kainat Paşa’mı
diyeceğiz diyor. Biz de o yüzden Kenan Kainat
yaptık, onun gibi takılıyor biraz da junior gibi.
O dönemin tiplemeleri size biraz yol gösterici
olmuş anlaşılan…
Birebir değil ama o dönem karakterlerini
andıran bir sürü tipleme var. Aziz Nesin’in
Zübük kitabındaki tipler gibiler. Zaten evsizler
cezaevine girdiklerinde de yönetimde büyük
bir koltuk davası var. Asker gelince müdürün
tahtı sarsılıyor, o da rahatsız oluyor. Müdür de
badem bıyıklı zaten. Adı Hızır, o da Hızır paşa olmak
istiyor. Gardiyan Cafer ‘in gözü de müdürün
koltuğunda. Bunu fark eden evsizlerin başındaki
Yaşar, ortamı daha gazlıyor, herkesi birbirine
düşürmeye başlıyor.
Cem Karaca’nın ‘Bu Son Olsun’ parçasının ilham
noktası nerede filmde?
Parça bizi etkiliyordu hep. Dönem içinde istenmeyen
bir sürü şey olduğu için finali de biraz
dramatik bitiyor. Ama ağlatmak gibi bir derdimiz
yok, ağlamayacaklar da zaten. Doğarken ağladığı
için insan öyle ironik bir hali de var.
Genelde kapalı mekanda mı geçiyor film? Seyirci
ilgisi gibi durumları düşündünüz mü?
Otuzuncu dakikadan sonra içeri giriyorlar. Üçte
biri dışarıda, üçte ikisi içeride geçiyor. Onu
çözmek için bir iki şey vardı. Bir kere metin çok
rahatlatıcıydı. Zaten o kadar adamı bu kadar bütçesiz
bir işte bir araya toplamanın nedeni benim
kara kaşım gözüm değil. Hepsi senaryoyu sevdi.
Bir kısmı arkadaşım zaten. İkincisi de mekan
seçimiydi. Üç ayrı cezaevi kurduk. Bakırköy’deki
cezaevinin sadece içini kullandık, avlu için
Toptaşı Cezaevi’ne girdik. Biraz zor oldu, tarihi
eser dokunamıyorsun falan. Çok iyi bir avlusu
var oranın ve daha önce de kullanılmadı bildiğim
kadarıyla. İdareyi de Beykoz’da kurduk. Klostrofobik
olmadı yani…
Şu an ki filmlere baktığımızda 80’lerle bir
hesaplaşma da var, bir yandan da Kürt filmlerinin
yoğunluğunu görüyoruz. Politik eksen olarak
80’lere neden yöneldin?
Ben popülist değilim çünkü. 12 Eylül’le ilgili çektin
nasıl popülist değilsin derlerse ben asker
üzerinden gitmedi derim. Askere vurmak çok
kolay. Sevdiğim ya da savunduğum için söylemi-