pazarlama_akademisi_2017
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Türkiye Bilimler Akademisi<br />
TÜRKİYE’DE PAZARLAMA AKADEMİSİNİN GELİŞİMİ<br />
Türkiye’de Pazarlama Akademisinin gelişiminin ortaya konulmasından önce<br />
<strong>pazarlama</strong> biliminin ve eğitiminin nasıl ortaya çıktığı ve hangi aşamalardan<br />
geçtiğinin belirtilmesi gerekmektedir. Burada özet olarak geçilecek olmakla<br />
birlikte editörlüğü Prof. Dr. Muazzez Babacan (2016) tarafından yapılan<br />
“Türkiye’de Pazarlama Biliminin Akademik Tarihi” adlı kitap detaylı bir<br />
kaynak olması sebebiyle, daha derin okumalar yapmak isteyenlere önerilir.<br />
Pazarlama bilimi ABD’de 20. yüzyılın başında akademik bir ilgi görmeye<br />
başlamış ve takip eden yıllarda ekonomi biliminin bir alt birimi olarak<br />
kendine alan bulmuştur (Nakıboğlu, 2016: 5-6). Tarımsal ürünlerin dağıtılmasını<br />
konu alan ilk çalışmalar ile iktisat disiplinin dağıtım başlığı genişletilerek<br />
<strong>pazarlama</strong> alanının oluşmaya başlaması söz konusudur. Pazarlamanın<br />
keşfinin yapıldığı bu tarihlerde daha sonra sırasıyla biçimlenme (1920-<br />
1950), gelişme (1950-1980) ve olgunlaşma (1980-Günümüz) aşamalarının<br />
geçildiği görülmektedir (Paylan ve Torlak, 2009). Bu gelişmelerin büyük bir<br />
bölümü ABD ve Avrupa merkezli olmakla beraber, gelişmiş ülkelerdeki<br />
ekonomik, toplumsal ve politik tecrübeler ile şekillenmiştir.<br />
Türkiye’de Pazarlama Akademisinin gelişiminde en önemli noktalardan biri<br />
1950’li ve 1960’lı yıllar boyunca İstanbul Üniversitesi bünyesinde devam<br />
eden ve öncülüğünü de Prof. Dr. Mehmet Oluç hocanın yaptığı İşletme<br />
alanında ihtisaslaşma çalışmalarıdır. 1968 yılında aynı üniversite bünyesinde<br />
İşletme Fakültesinin kurulması bu çabaların bir sonucu ve başarısı olarak<br />
değerlendirilmelidir. Ayrıca İstanbul, Ankara, Bursa, Eskişehir ve İzmir’de<br />
kurulan İktisadi ve Ticari İlimler Akademileri işletmecilik ve bu vesileyle<br />
<strong>pazarlama</strong> eğitiminin tüm Türkiye’ye yayılmasında etkili olmuştur. Bu<br />
akademiler aynı zamanda kuruldukları şehirlerde üniversitelerin açılmasına<br />
ön ayak olmuşlardır. Buna göre İstanbul’da Marmara, Ankara’da Gazi,<br />
Bursa’da Uludağ, Eskişehir’de Anadolu ve İzmir’de Ege Üniversiteleri bu<br />
akademilerin mirası üzerine kurulmuştur (Babacan vd., 2006:65-66).<br />
Söz konusu akademilerde verilen <strong>pazarlama</strong> dersleri Amerikan hocaların<br />
rotasyonla ders vermesi şeklinde gerçekleşmiş olup, daha çok Amerikan<br />
<strong>pazarlama</strong> kitaplarının çevirisi ile bir müfredat oluşturma söz konusudur<br />
(Tuncer, 2016: 29). Bu durum yönetim bilimleri alanında 1940’lı yıllardan<br />
beri etkili olan Alman etkisinden “Amerikan ekolünün” egemenliğine doğru<br />
bir kayışın – en azından <strong>pazarlama</strong> alanında – söz konusu olduğunu<br />
göstermektedir (Üsdiken ve Çetin, 1999). Esasen bu durum, ülkemizdeki<br />
yükseköğretim kurumlarının temel karakteristiklerini hem kıta Avrupası<br />
6