Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜRK TORAKS DERNE SOLUNUM CHAZLARI REHBER<br />
<strong>Solunum</strong> Monitörizasyonu<br />
rfan Uçgun<br />
Eskiehir Osmangazi Üniversitesi, Tp Fakültesi, Göüs Hastalklar Anabilim Dal, Eskiehir, Türkiye<br />
Son 20-30 yl içinde bilgisayar teknolojilerindeki gelimelere<br />
paralel olarak solunum monitörizasyonu çok<br />
gelimitir. <strong>Solunum</strong> monitörizasyonu dört amaç için<br />
yaplr: solunum paterni, arter kan gaz deiiklikleri, solunum<br />
kas gücü ve solunum mekaniklerinin izlenmesi [1-6].<br />
<strong>Solunum</strong> Paterninin Monitörizasyonu<br />
<strong>Solunum</strong> says ve solunum ekli hastann solunum<br />
yetersizliinin en erken bulgularndan biridir (ekil 1).<br />
Hipoksi belirginletiinde hastann solunum saysnda<br />
artma, yardmc solunum kaslarnn kullanm, paradoks<br />
ve iç çekme eklinde solunumu gözlenir. Paradoks solunum,<br />
inspiryumda ve ekspiryumda karn ve göüs kaslar<br />
arasndaki koordinasyonun bozulmas, e zamanl kaslmamalar<br />
demektir. Diyafram yorgunluu veya paralizisine<br />
iaret edebilir.<br />
Arter kan gaz deiikliklerinin monitörizasyonu:<br />
Sürekli damar içi kangaz analizi: Pahal olmalar ve<br />
sonuçlarnn rutin kan gaz cihazlar kadar güvenilir olmamas<br />
nedenleri ile kullanm snrldr.<br />
Pulse oksimetre: Non-invazif olmas, hastalarn kolay<br />
uyumu ve sonuçlarnn güvenilirlii nedenleri ile solunum<br />
monitörizasyonunda çok sk kullanlmaktadr [1]. Ancak<br />
sonuçlarn doruluunu etkileyen pekçok faktör vardr.<br />
Hipokseminin erken farkedilmesi ve gereken önlemlerin<br />
alnmas için pulse oksimetre hem çok pratik, hem de hzl<br />
sonuç verir. Baz dezavantajlar da olmasna ramen hastann<br />
noninvazif takibinde deerli bilgiler vermesi nedeniyle<br />
hasta takibinde artk beinci vital bulgu olarak kabul<br />
edilmektedir.<br />
Normal solunum<br />
Cheyne-Stokes solunumu<br />
ekil 1. Normal ve anormal solunum ekilleri<br />
Biot solunumu<br />
Kusmaul solunumu<br />
Çalma prensibi, dokuda yaylan n absorbsiyonunun<br />
bir sensör aracl ile ölçülmesidir. Oksihemoglobin<br />
ile indirgenmi hemoglobinin iki farkl dalga boyundaki<br />
absorbe etmeleri prensibiyle çalr. Spektrofotometri<br />
ve fotopletismografi gibi iki fiziksel prensibi vardr. Genel<br />
olarak %80’in üstündeki satürasyonlar için pulse oksimetrelerin<br />
doruluk oran ±2 olarak kabul edilir. %80’in altndaki<br />
satürasyonlarda arter kan gaz ile kontrol edilmelidir.<br />
Pulse oksimetrelerin cevap zaman, probun lokalizasyonuna<br />
baldr. Örnein parmaktan ölçümlerde, kulak kepçesine<br />
yerletirilene göre yaklak 12 sn’lik gecikme olur. En<br />
sk ölçüm yerleri el ve ayak parmaklar, kulak kepçesi ve<br />
burundur.<br />
Pulse oksimetrelerin kullanmnda baz kstlanmalar<br />
vardr. Hareket parazitleri, anormal hemoglobinler, boya<br />
maddeleri, trnak cilalar, cilt pigmentasyonu, ortam ,<br />
perfüzyonun azalmas ve satürasyon düüklüü (%80’in<br />
altnda) durumlarnda pulse oksimetre kullanmnda<br />
sorunlarla karlalr. Ayrca pulse oksimetreler oksihemoglobin<br />
ile karboksihemoglobini ayramaz ve yanl<br />
olarak yüksek sonuç verir. Pulse oksimetre sonuçlarnn<br />
güvenilirlii için, oksimetrede okunan kalp hz ile ezamanl<br />
kalp hznn birbirine uygun olmas gerekir.<br />
Kapnografi: <strong>Solunum</strong> havasndaki CO 2<br />
’nin ölçülmesi<br />
ve grafik (kapnogram) olarak görüntülenmesidir. En sk<br />
kullanlan metodlar kzl ötesi spektroskopi ve kütle spektroskopisidir.<br />
Kzl ötesi absorbe etmesi ile orantl olarak<br />
gaz içindeki CO 2<br />
konsantrasyonu tahmin edilir.<br />
Kapnografi, trakeal entübasyonun belirlenmesi, PEEP titrasyonu,<br />
mekanik ventilasyondan ayrma ve kardiyopulmoner<br />
canlandrma (CPR) srasnda faydal olmaktadr [2].<br />
Transkütanöz korbon dioksit ve oksijen monitörizasyonu:<br />
Noninvaziv olarak ciltten oksijen ve karbon<br />
dioksit monitörizasyonu polarografik elektrodlarla uzun<br />
süredir yaplabilmektedir [6]. Transkütanöz cihazlarda<br />
stc elektrodlar aracl ile ölçüm yaplmaktadr. Ölçüm<br />
sonuçlarnn güvenilirlii hastalarn hemodinamik durumu<br />
ile yakndan ilgili olduu için, hastann hemodinamisi<br />
yakndan takip edilmelidir. Yenidoanlarda transkütanöz<br />
ölçümler ile arteriyel ölçümler arasnda çok iyi korelasyon<br />
gösterildiinden yenidoanlarda kullanm daha yaygn<br />
olmutur. Ancak yeni çalmalarda daha büyük çocuklar<br />
ve yetikinlerde de yeni teknolojilerin kullanm ile arteriyel<br />
oksijen ve karbondioksit deerleriyle iyi korelasyon<br />
19
Change language