You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
43<br />
Bor ve bileşikleri, katkı maddesi olarak da birçok<br />
alanda kullanılmaktadır. Petrol teknolojisinde<br />
boratlar, sondaj çukurlarında çimentonun<br />
donmasında bir polimer çapraz bağlayıcı veya bir<br />
geciktirici olarak işlev görmektedir. Perboratlar ise<br />
Bor ve Enerji<br />
polimer kalıntılarının bozunmasına ve giderilmesine<br />
yardımcı olurlar. Bor bileşiklerinin endüstride<br />
bir diğer kullanışlı uygulaması alüminyum ve<br />
magnezyum metallerinin oksidasyonunu önlemektir.<br />
Borun enerji bağlamında kullanımı aşağıdaki başlıklar altında incelenebilir.<br />
Bunlar:<br />
• Hidrojen taşıyıcı,<br />
• Lityum iyon pillerinde iyileştirme,<br />
• Doğrudan yakıt (Elementer Bor),<br />
• Güneş panellerinde verim artışı,<br />
• Üretimde enerji tasarrufu ve karbon salımında azalma (çimento, seramik, cam, metalurji vb. sektörlerde),<br />
• MgB 2<br />
süper iletken (sıfır kayıpla enerji nakli) dir.<br />
Hidrojen Üretimi ve Adsorplayıcısı Olarak Sodyum Borhidrür<br />
Yenilenebilir enerjiye geçme adına birçok yöntem<br />
kullanılmaktadır. Bunlar arasında; güneş, rüzgar,<br />
jeotermal kaynaklar, hidroelektrik ve hidrojen<br />
enerjisini saymak mümkündür. Hidrojen, yakın<br />
gelecekte en değerli ve "yeşil" enerji kaynaklarından<br />
biri olarak düşünülmektedir. Bir enerji kaynağı<br />
olarak kullanılmasıyla ilgili en büyük sorun depolama<br />
ve nakliye ile ilgili tehlikelerdir. Uygulanabilir<br />
bir çözüm elde etmek için kapsamlı araştırmalar<br />
sürmektedir. Olası hidrojen kaynağı olarak pek<br />
çok hidrür ve diğer hidrojen içeren malzemeler<br />
arasında, metal borhidrürler hafifliği ve kararlılığı<br />
nedeniyle eşsiz bir seçim olmuştur. Hidrojen<br />
üretimi ve adsorplayıcısı olarak sodyum borhidrür,<br />
hidrojenin yakıt olarak kullanılmasının yaygınlaşması<br />
ile birlikte enerji alanında önemli bir role sahip<br />
olacaktır. Sodyum borhidrür, su ile oda sıcaklığında<br />
yüksek basınç olmaksızın reaksiyona girmekte<br />
ve hidrojen üretmektedir. Bu reaksiyon, kontrol<br />
edilebilir bir ısı salmakta ve zararlı yan ürün ortaya<br />
çıkarmamaktadır. Bu reaksiyon aşağıdaki gibidir:<br />
NaBH 4(çöz)<br />
+2H 2<br />
O-----katalizör----->4H 2<br />
+NaBO 2(çöz)<br />
+ısı<br />
Yakıt Pillerinde Sodyum Borhidrür<br />
Sodyum borhidrür, hidrojeni depolama özelliğinin<br />
yanı sıra, yakıt pillerinde doğrudan yakıt olarak da<br />
kullanılabilmektedir. Yakıt pilleri çok sayıda avantajlar<br />
sağlamasına karşın henüz membran geliştirme ve katalizör<br />
miktarını düşürme gibi performans artırıcı ve maliyeti<br />
düşürücü araştırmaların yapılması gerekmektedir.<br />
Yakıt olarak gaz hidrojen yerine bor hidrür kullanılan<br />
metodun birçok avantajları vardır. Her şeyden önce<br />
depolama problemi çözülmüş olup hareketli uygulamalar<br />
için, tehlikeli yüksek basınç silindirleri veya sıvı hidrojen<br />
durumu için soğutulan enerji tüketim aparatları gibi özel<br />
aletlere gerek kalmamıştır. Bu noktada sodyum borhidrür<br />
hacimsel ve ağırlıkça hidrojen depolama kapasitesinin<br />
yüksek olması nedeniyle iyi bir alternatif olarak ön plana<br />
çıkmaktadır. Yakıt pillerinde sodyum borhidrür doğrudan<br />
ya da yakıt pili dışında istendiğinde hidrojen üretimi olmak<br />
üzere başlıca iki şekilde kullanılabilmektedir.