Journo Almanak 2020

40
PLATFORMLAR
Zuckerberg
21. yüzyılda ifade
özgürlüğünün
anlamını kavrayamıyor
SIVA VAIDHYANATHAN
Facebook kurucusu Mark Zuckerberg bugünlerde
dünyanın dört bir yanında medya kuruluşlarını,
üniversiteleri ve sivil toplum örgütlerini ziyaret edip
konuşmalar yaparak sosyal medya devi adına kendi
pozisyonunu anlatmaya devam ediyor. Son olarak
NBC News’a bir röportaj veren Zuckerberg, “boş
konuşmakla” eleştiriliyor. Zuckerberg’in geçen hafta
Washington’da öğrencilere yaptığı konuşmayı izleyen
Virginia Üniversitesi medya profesörü ve The Guardian
yazarı Siva Vaidhyanathan zehir zemberek bir yazı
kaleme aldı. “Antisosyal Medya” adlı Facebook konulu
bir kitabın da yazarı olan Vaidhyanathan’ın orijinali
İngiliz gazetesinde yayımlanan yazısını aktarıyoruz:
Facebook CEO’su Mark Zuckerberg
eğitimsizlik yüzünden
mahrum kaldıklarını kibirle
telafi etmekte yetişkin hayatı
boyunca başarılı oldu. Washington’daki
Georgetown Üniversitesi’nde
perşembe günü “ifade
özgürlüğü” konusunda önemli
bir manifesto diye nitelenen bir
konuşmayla öğrencilere hitap e-
derken de bu eğilimini sürdürdü.
Zuckerberg bu konuşmada,
sanki dünyada giderek artan
sayıda otoriter diktatör farklı bir
şey söylüyormuş gibi, “Bugün
buradayım çünkü ifade özgürlüğünü
desteklememiz gerektiğine
inanıyorum” dedi.
Ancak aynı Zuckerberg’in
kendisi bu konuşmada ifade
özgürlüğüne karşı bir tez ortaya
attı. Kendisinin “muzır”
bulduğu pornografi ve nefret
söylemi gibi içeriklerin Facebook
tarafından kaldırılması veya
yayılımının sekteye uğratılması
pratiğini savundu.
Pratikte başarısız olsa da bu
uygulamada sorun yok, çünkü
bir şirket kendisinin ve kullanıcıların
yararına olan şeyi yapmalıdır.
Hiçbir reklamveren insan
türünün ortaya çıkarabileceği en
kötü ürünlerle kendi markasının
ilişkilendirilmesini istemez.
Fakat Zuckerberg’in ifade
özgürlüğü konusundaki sofistike
olmayan düşünceleri, olsa olsa
tutarsız denebilecek bir manifesto
da ortaya çıkardı. Facebook’un
içerik denetimi tasarım
ve faaliyet açısından tutarsız
olageldi ki bu da şaşırtıcı değil.
‘ÖĞRENCILER KONUŞSA
DAHA IYIYDI’
Birçoğu Amerikan anayasal
hukukunun tarihi ve onun demokrasiye
etkileri konusunda
derin bir kavrayışa sahip olan
Amerika’nın en parlaklarından
yüzlerce beynin orada nazikçe
oturup bu konularda belki bir
tane kitap okumuş, sarih bir
tez bile ortaya koyamayan bir
milyarderi dinlemesinin nasıl
bir hakaret olduğunu düşünün.
Sonuçta manifestonun herhangi
üniversite profesöründen
en fazla B- notu alabilecek zayıf
bir kompozisyon olduğu ortaya
çıktı. Zuckerberg ABD’de ifade
özgürlüğüne dair yasaların gelişim
tarihiyle ilgili basit ve eksik
bir taslak çizdikten sonra (sanki
bir devletin sansürleme yeteneğinin
herhangi bir şirketin ne yapıp
yapmaması gerektiğiyle bir
ilgisi varmış gibi) bunu kendi küresel
ve özel şirketine uygulayıp
en sevdiği iki cümlenin değerine
dair olabilecek en sığ yavanlığı
sundu: “İnsanlara daha fazla ses
vermek” ve “insanları bir araya
getirmek.”