Türkü Life Ocak Şubat Mart 2021

röportaj
TRT, türkülerin orijinal şekilde muhafazasının
garantörü bir kurumdur. TRT’miz türkülerin
orijinal kalması için her türlü tedbiri aldı, almaya da
devam ediyor.
üretilen, yayınlanan eserler
konusunda daha bir duyarlı
olmaya başladım. Yaptığım işi
hem edebi hem müzikal hem
de nazari yönünden genişletme
gayreti içerisine girdiğim bu yol,
beni birdenbire birikimlerimi
yayımlama aşamasına getirdi ve
sonucunda pek çok ortak çalışma
yaptığım kitaplar yayımlandı.
Son olarak üç ciltlik “Sivas Halk
Oyunları ve Türküleri Külliyatı”
kitabı yayımlandı. Elbette bunca yıl
derleyip toparladığım bu bilgileri
proje olarak önümüzdeki günlerde
ortaya çıkaracağım. Ben temelde
bir sanatçıyım. Festivalden
konserlere koşturuyorum
bu koşuşturma içinde fırsat
bulamadığım çalışmaları emekli
olduktan sonra tamamlayacağım.
2019 yılında TRT yeniden
derleme çalışmaları başlatmıştı,
nedir son durum?
Evet, Sayın Genel Müdürümüzün
ve yöneticilerimizin himmetleriyle
kurumsal olarak 1970’li yıllarda
yapılan son derleme çalışmaları
sonrasında, 50 yıl aradan sonra
resmi bir derleme çalışması
düzenlendi.
Pandemiden dolayı ara verildi,
duraklatıldı ama 2019 yılı
içerisinde yaklaşık beş bin kadar
bir derleme, alanda tespit edilerek
kayıt altına alındı. Şu anda kayıt
altına alınanların analizlerini ön
denetimlerini yapıyoruz. Sonra
bunlar TRT Repertuvar Kurulu
içerisinde gerekli denetimleri
yapıldıktan sonra yerlerini
alacaklar.
Her esere türkü diyebilir miyiz?
Kriterleri var mıdır?
Her okunan esere tabii ki türkü
denmez. Türkü diyebilmek için
o ezginin insanların dilinde,
gönlünde her an karşılık bulması
gerekir.
Peki ya varyantlar… Varyantlara
bakış açınız nedir?
Çok güzel bir soru… Varyantlar
inanılmaz zenginliklerimiz.
Avrupa’da halk bilimi açısından,
halk türküleri açısından yapılan
derlemelere dünden bugüne
baktığımızda, Macaristan’da,
Almanya’da veya Avrupa
ülkelerinde yapılan araştırmalar
şunu gösteriyor; bir ezginin, halk
ezgisinin onlarca, yirmilerce,
otuzlarca birçok varyantları
çeşitlemeleri var. Biz bunlara halk
dilinde “çatal” diyoruz. Çatalları
var, versiyon ya da varyant
anlamında. Bir türkünün ne
kadar çok varyantı varsa o türkü
gerçekten türküdür. Dolayısıyla
şimdiye kadar uygulamalarda,
denetimlerde daha çok bir
türkü bir türküye benziyorsa,
“bunun benzeri var, hadi bunu
görmeyelim, almayalım” denilmiş;
bu yanlış. O türkünün, söz, ezgi,
Türkülife
OCAK • ŞUBAT • MART 2021
13