Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2.4. SEM<br />
Bakalite alınan numuneler optik mikroskop ile incelendikten<br />
sonra, soğuk çapak alma işleminin yüzey<br />
üzerindeki etkisini incelemek amacıyla BTÜ Merkez<br />
Laboratuvar bünyesinde bulunan Carl Zeiss marka<br />
SEM cihazı ile görüntüler alınmıştır. SEM analizlerinde<br />
hem bakalite alınan numuneler üzerinden hem de<br />
çekme testi sonrası kırılan yüzeyler üzerinden görüntüler<br />
alınmıştır.<br />
Şekil 3.<br />
Soğuk çapak alma makinasındaki tambur görüntüsü<br />
Numuneler soğuk çapak alma öncesi ve sonrası olacak<br />
şekilde isimlendirilmiştir. Bu çalışmada, Zamak 5<br />
ile üretilen numunelere soğuk çapak alma işleminin<br />
etkisinin araştırılması için darbe testi, sertlik testi, çekme<br />
testi, aşınma testi, optik mikroskop (OM), taramalı<br />
elektron mikroskobu (SEM), yüzey pürüzlülük testleri<br />
uygulanmıştır.<br />
2.5. Sertlik<br />
Numunelerin sertlik analizi BTÜ Merkez Laboratuvar<br />
bünyesinde AMİTTARİ marka sertlik ölçme cihazı ile<br />
gerçekleştirilmiştir. Soğuk çapak alınmış ve soğuk<br />
çapak alınmamış numunelerine 62,5 kg yük altında<br />
en az on olacak şekilde ölçümler gerçekleştirilmiştir.<br />
2.6. Yüzey Pürüzlülüğü<br />
Pro Metal bünyesinde bulunan MAHR marka yüzey<br />
pürüzlülüğü cihazı ile numunelerin yüzey pürüzlülük<br />
değerleri elde edilmiştir. Her numune üzerinden 3 ölçümün<br />
alınması gerçekleştirilmiştir.<br />
2.1. Darbe Testi<br />
10x10x55mm (kalın) ve 5x10x55mm (ince) ölçülerinde<br />
olan iki farklı numune hazırlanarak toplamda 4 numune<br />
üzerine Bursa Teknik Üniversitesi bünyesinde<br />
darbe testine tabi tutulmuştur. Uygulanan Carpy darbe<br />
testinde numuneye vuran çekicin ağırlığı 20.494<br />
kg ve çekicin boyu ise 0.770m’dir. Darbe testinde numunelerin<br />
kırılma enerjileri (J) ve kırılma açısı olmak<br />
üzere iki verinin elde edilmesi sağlanmıştır.<br />
2.2. Çekme Testi<br />
Üretimi gerçekleştirilen kalınlığı 5 mm ve 6 mm<br />
olan çekme testi çubuklarının; Bursa Teknik<br />
Üniversitesi’nde yer alan merkezi laboratuvar bünyesinde<br />
hizmet alımı şeklinde çekme testinin gerçekleştirilmesi<br />
sağlanmıştır.<br />
2.7. Aşınma Testi<br />
Soğuk çapak alma işleminin malzemenin yüzeyindeki<br />
etkisini araştırabilmek için numunelere aşınma testi<br />
uygulanmıştır. Aşınma testi BTÜ merkez laboratuvar<br />
bünyesinde TABE marka cihazın kullanılmasıyla gerçekleştirilmiştir.<br />
Gerçekleştirilen testin parametreleri<br />
ise şu şekildedir; 1000 devirde 3 N yük, toplam 10<br />
m mesafe.<br />
3. BULGULAR-TARTIŞMA<br />
3.1. Mikroyapı Görüntülerinin Sonuçları<br />
2.3. Optik Mikroskop İncelemesi<br />
Soğuk çapak alınmış ve soğuk çapak alınmamış<br />
numuneler Bursa Teknik Üniversitesi bünyesinde<br />
uygun boyutlarda kesilmiş ve bakalite alma işlemi<br />
uygulanmıştır. Bakalite alınan numunelere sırasıyla<br />
zımparalama ve parlatma işlemi uygulanmıştır. Zımparalama<br />
işlemi 800 ve 1200 grit zımparalar ile yapılmıştır.<br />
Parlatma işleminden sonra numunelere Keller<br />
çözeltisi ile dağlama işlemi uygulanmıştır ve mikro<br />
yapı görüntüleri numunelerin merkez ve kenarlarından<br />
olacak şekilde alınmıştır.<br />
Şekil 3.<br />
Mikroyapı Görüntüleri (a) Soğuk çapak alma işlemi öncesi<br />
numunenin merkezinden alınan mikroyapı görüntüsü (b) Soğuk<br />
çapak alma işlemi sonrası numunenin merkezinden alınan<br />
mikroyapı görüntüsü (c) Soğuk çapak alma işlemi öncesi numunenin<br />
kenarından alınan mikroyapı görüntüsü (d) Soğuk çapak<br />
alma işlemi sonrası numunenin kenarından alınan mikroyapı<br />
görüntüsü. Görüntülerin karanlık kısımları bakalit yüzeyini temsil<br />
etmektedir.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 89
Change language