You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MAKALE<br />
Soğuk çapak alma öncesi ve sonrasında numunelerden<br />
optik mikroskobun kullanılmasıyla elde edilen<br />
mikroyapı görüntüleri Şekil 4’te yer almaktadır. Şekil<br />
4’te yer alan 4 adet mikroyapı görüntüsü incelendiğinde;<br />
η + β ötektiği ile çevrili birincil Zn bakımından<br />
zengin η dendritler (beyaz) ayırt edilebilir. Mikroyapı<br />
görüntüleri numunelerin merkezinden ve kenarından<br />
olmak üzere iki farklı bölgeden alınmıştır. Merkezden<br />
alınan iki görüntü incelemeye tabi tutulduğunda; mikroyapıların<br />
birbirleriyle benzer olduğu fark edilmiştir.<br />
Bu doğrultuda, soğuk çapak alma işleminin numunelerinin<br />
mikroyapısı üzerinde etkili olmadığı yorumu<br />
yapılmaktadır. Numunelerin kenarından alınan mikroyapıları<br />
görüntüleri incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işleminin numunelerin mikroyapıları üzerinde<br />
etkin bir fark yaratmadığı yorumu kolaylıkla tekrardan<br />
yapılmaktadır.<br />
yorumu kolaylıkla yapılmaktadır. Bu doğrultuda,<br />
soğuk çapak alma prosesinin sertlik değerlerinde<br />
azalmaya sebebiyet verdiği yorumu tayin<br />
edilmektedir. Buna ek olarak, her ne kadar<br />
belirtilen prosesin sertlik değerinde azalmaya<br />
sebebiyet verdiği tespit edilse de azalma oranın<br />
azlığı da kolaylıkla değerler kıyaslandığında<br />
fark edilmektedir (105 HB den 100 HB ye düşüş<br />
mevcuttur.).<br />
3.3. Çekme Testi Sonuçları<br />
3.2.Sertlik Testi Sonuçları<br />
Şekil 6.<br />
Soğuk çapak alma işlemi öncesinde ve sonrasında elde edilen gerilme değerleri<br />
(farklı kalınlığa sahip numuneler için)<br />
Şekil 5.<br />
Soğuk çapak alma işlemi öncesinde ve sonrasında elde edilen<br />
sertlik değerleri<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulan ve tabi<br />
tutulmayan numunelerin, brinell sertlik ölçümü<br />
yöntemi kullanılarak elde edilen sertlik değerleri<br />
Şekil 3’te görülmektedir. Şekil 5’de yer alan<br />
sertlik değerleri incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işlemi öncesinde elde edilen sertlik değerinin,<br />
soğuk çapak işlemi sonrasında elde edilen<br />
sertlik değerinden daha büyük olduğu fark<br />
edilmektedir. Soğuk çapak alma işlemi öncesinde<br />
elde edilen sertlik değeri yaklaşık olarak 105<br />
HB iken soğuk çapak alma işlemi sonrasında<br />
elde edilen sertlik değerinin yaklaşık olarak 100<br />
HB olduğu söylenmektedir. Soğuk çapak alma<br />
işlemine tabi tutulmamış ve tabi tutulmuş numunelerin<br />
hata bar aralıkları kıyaslandığında; bar<br />
uzunluklarının birbirine yakın olduğu grafikten<br />
tayin edilmektedir. Bu durumda, her iki numune<br />
içinde ölçülen değerlerin kendi içlerinde birbirine<br />
yakın olduğu ve homojenlik sergilediğini<br />
90<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmayan ve<br />
tabi tutulan numuneler üzerinden gerçekleştirilen<br />
çekme testi doğrultusunda elde edilen<br />
gerilme değerleri Şekil 6’da yer almaktadır.<br />
Grafikten gözlemlenebileceği gibi, soğuk çapak<br />
alma işlemi öncesi ve sonrasında teste tabi<br />
tutulan numunelerin kalınlığı 5mm ve 6 mm’dir.<br />
Numune kalınlığı fark etmeksizin elde edilen<br />
çekme dayanım değerleri, soğuk çapak işlemi<br />
öncesinde daha yüksek çıkmıştır. Soğuk çapak<br />
alma öncesinde elde edilen çekme dayanımı<br />
değerleri kıyaslandığında; kalınlığı 5 mm olan<br />
numunenin daha yüksek dayanım değerini sunduğu<br />
kolaylık fark edilmektedir ve yaklaşık olarak<br />
numunenin gerilme dayanım değeri, 317 N/<br />
mm2'dir. Soğuk çapak alma işleminden sonra,<br />
kalınlığı 5 mm olan numunenin çekme dayanım<br />
değerinin daha yüksek olduğu grafikten tespit<br />
edilmektedir. En düşük gerilme değeri soğuk<br />
çapak alma işlemine tabi tutulmuş kalınlığı 6<br />
mm olan numuneden elde edilmiştir. Grafikte<br />
yer alan değerler incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işleminin gerilme değerlerinde düşüşe sebebiyet<br />
verdiği bulgusu kolaylıkla saptanmaktadır.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Change language