Çarçuba 3.Sayı

ÇARÇUBA ‘‘SALDIRGANLIK’’
kontrol eden katılımcılar için Dalga 2'deki suçluluğa katılım ile istatistiksel olarak anlamlı bir negatif
ilişki bulunmaktadır. Bu bulgular, Dalga 2'de her iki ebeveyni ile birlikte yaşayan, 1. Dalga'da
bozulmamış ailelere sahip katılımcıların, Dalga 2'de daha az suça dahil olduklarını bildirme eğiliminde
olduklarını göstermektedir. Dalga 2'deki aile yapısının daha sonraki Dalga 3 ve 4'teki suçlulukla
önemli ölçüde ilişkili olmadığı da bildirilmiştir.
İkinci olarak, 2. Dalgadaki aile yapısı ile 1. Dalgada ebeveynleri evli olmayan katılımcılardaki suça
karışmadaki değişiklikler arasındaki ilişki incelenmiştir. Bulgular, 1. Dalgada evli olmayan ebeveynleri
olan katılımcılar için 2. Dalgada her iki ebeveyni ile birlikte yaşamanın ne o dalgada ne de sonraki
dalgalarda suçlu katılımdaki değişiklikleri önemli ölçüde etkilemediğini ortaya koymuştur.
Üvey ebeveynlerle yaşamak ile suça karışmadaki değişiklikler arasındaki ilişkiyi araştırılmıştır. 2.
Dalgada bir üvey ebeveyn ile yaşamanın, Dalga 1'de evli olmayan ebeveynleri olan katılımcılar
arasında Dalga 2'deki suçluluk ile önemli ölçüde ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır. Ek olarak 2. Dalgada
bir üvey ebeveynle yaşamanın, 1. Dalgada ebeveynleri evli olmayan katılımcılarda 3. ve 4. Dalgada
suçluluğa dahil olma ile anlamlı bir şekilde ilişkili olmadığı da saptanmıştır. Araştırmacılar Dalga 2'de
bir üvey ebeveyn ile yaşamanın, suçlu katılımındaki değişiklikleri önemli ölçüde etkilemediğini
belirtmişlerdir.
2. Dalga’da bir üvey ebeveynle yaşama ile ebeveynleri Dalga 1'de evli olan katılımcılar arasında
suça karışmadaki değişiklikler arasındaki ilişki incelendiğinde Dalga 1'de ebeveynleri Dalga 1'de evli
olan katılımcılar için Dalga 2'de bir üvey ebeveynle yaşamanın, Dalga 2'deki suça karışma ile pozitif
ve anlamlı bir şekilde ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgu, 2. Dalga ‘da bir üvey ebeveyn ile
yaşayan katılımcıların, 2. Dalga'da suça daha fazla dahil olduklarını bildirme eğiliminde olduklarını
göstermektedir. 2. Dalgada bir üvey ebeveynle yaşamanın, Dalga 3 ve 4'teki suçlu davranıştaki
değişikliklerle önemli ölçüde ilişkili olmadığı da bildirilmiştir. Bu bilgiler ışığında çocuk yaşlarda
boşanmış bir ailede yaşamanın kişinin suça itilmesine neden olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Daha
büyük yaşlarda ebeveynleri boşanan çocuklar daha az suçlu davranış sergilemektedir.
Melike Memur
T.C. İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü
Sonuç
Literatürdeki makaleler incelendiğinde aile birliğinin çocuk suçluluğu üzerinde son derece etkili
olduğu görülmektedir. Sogar (2017) bu etkiyi boşanma ya da bir ebeveynin ölümü durumunda tek
başına kalan ebeveynin çocuğun davranışlarını izleyecek daha az zamanı olmasına bağlayarak
açıklamaya çalışmıştır. Buna göre daha az izlenen çocuk suça karışmak için daha fazla fırsata sahip
olmaktadır. Diğer yandan Sabrina ve Suminar (2020), boşanmış ebeveyne sahip olan çocukların
babanın ölümü nedeni ile tek ebeveyne sahip olan çocuklara kıyasla daha fazla suça yönelim
gösterdiklerini ortaya koymuştur. Buradan hareketle boşanma durumunun çocuk suçluluğu üzerinde
bir ebeveynin ölümü durumundan daha etkili olduğu yorumu yapılabilir. Spohn ve Kurtz (2011)’ün
çalışma sonuçları da bu görüşü destekler niteliktedir. Bu çalışmaya göre, tek ebeveynli veya
ebeveynsiz (her iki ebeveynini de ölüm nedeni ile kaybetmiş, üvey aile veya akrabaları ile yaşayanlar)
katılımcılar aile birliği bozulmamış katılımcılara kıyasla anlamlı derecede daha yüksek suçluluk
oranları göstermiştir. Ancak Piang, Osman ve Mahadir (2017), çalışmalarında suçlu davranış ile aile
yapısı arasında anlamlı bir ilişki olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Buna göre aile yapısı yerine aile
ilişkisinin suçlu davranış ile daha fazla ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Boccio ve Beaver (2017) ise
aile birliği bozulmuş çocukların yıllar içerisinde suça yönelim ve su işleme durumlarını incelemiş
33