AKHİSAR İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ E DERGİ SAYI 1

Yukarıda bahsedilen sosyoekonomik faaliyetlerden
ayrı olarak henüz yeri saptanamayan bir gladyatör
okuluna bağlı çok sayıda gladyatörün varlığı
bilinmektedir:Retiarius Stephanos, Secutor Petraeites,
Secutor Passareinos, Secutor Pardalas, Bestiarius
Kallidromos, Rudiarius Eugramos, Secutor Babidos,
Secutor Antallos, Secitor Aias. Buradan da
anlaşılacağı üzere Thyateira, Lydia bölgesinde,
Sardeis ve Philadelphia ile birlikte gladyatör
dövüşlerinin en yoğun olduğu yerleşim yerlerinden
biriydi. Gladyatör okulunun varlığı ve gladyatör
dövüşlerinde yaralananların tedavi edilme ihtiyacı
Theyateira’da tıp alanında da uzman kişilerin
yetişmesini sağlamıştır.
Tıp, hukuk, felsefe alanında önemli kişilere ev
sahipliği yapmış olmasına rağmen bu şehrin tarihi
yeteri kadar bilinememiş ve bu nedenle buradaki
önemli kişilerin hayatları hakkında detaylı bilgi
edinilememiştir.
Theyateira’da yaşadığı bilinen ünlü bilim
insanlarından en önemlileri :
1. THYATEIRALI ÜNLÜ GRAMER BİLGİNİ
NIKANDROS ( MÖ 185-135)
Nikandros; MÖ II. yüzyılın en önemli hekim, filolog
ve yazarlarındandır. Nikandros’un yazmış olduğu ve
döneminin ihtiyaçlarına cevap veren önemli eserleri
şunlardır:
Yılan ve zehirli böcek sokmalarına karşı
kullanılacak ilaçları anlatan "Theriake" adlı eseri
panzehirleri konu alır.
Günümüze birkaç satırı kalmış olan “Georgika”
ziraat hakkında yazılmış bir eserdir.
Kaybolan "Melissourgika" adlı eseri arıcılık
hakkındadır.
Ovidius’un ünlü "Metemorphoses"ine kaynaklık
eden "Heteroioumena" (Değişmeler) adlı bir eser
yazmıştır.
"Aleksipharmaka" bazı panzehirleri anlattığı
eseridir.
2. THYATEIRALI ÜNLÜ HUKUKÇU
LICINIUS RUFINUS
[(MS 185-238) Hukukçu, Retorik Ustası]
"Hayırlı olsun! Bahçıvanlar Derneği, İmparator
Meclisi’nin üyesi, Grekçe mektuplardan sorumlu
yazman, İmparator’un hocası, genel maliye
sorumlusu, imparatora yapılan bireysel başvurulardan
sorumlu yazman,Roma İmparatorluğu’nun adalet
sorumlusu (Praetor), Noricum Eyaleti’nin (bugünkü
Avusturya-Slovenya) valisi, geleneksel Titus Tatius
kültünün rahibi, Yirmiler Meclisi’nin (Vigintiviri)
üyesi, Caesar’ın (Gordianus) seçilmiş dostu (Amicus),
birçok kez imparatorlara elçi olarak giden ve öz
vatanını (Thyateira) tüm haklarına kavuşturan, atlı
sınıfına mensup görkemli Senatör M. Gnaeus Licinius
Rufinus’u, kente (Thyateira’ya ) karşı olan cömertliği
birçok büyük projeyi gerçekleştirmesi ve toplum ve
bireylerin hamisi olması nedeniyle (bir heykelini
dikerek) onurlandırdı."
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Akhisar’daki kazılarda bulunan yazıtın Prof. Dr.
Hasan MALAY tarafından yapılan çevirisinden
hareketle Licinius Rufinus’un bölgenin çok önemli bir
hukukçusu ve devlet adamı olduğu anlaşılmaktadır.
3. AHNENAIOS ( MS 2. yüzyıl): Hatip
4. ANNIANOS ( MS 2. yüzyıl): Avukat, hatip
5. (H)ELIES: Spor hekimi
6. MOSKHIANOS ( MS 3. yüzyıl): Başhekim
KAYNAKÇA
1. S. Akat, Lydia Bölgesinde Bulunan Gladyatör Anıtları,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ege Üniversitesi, İzmir,
2001.
2. P. Ö. Aytaçlar, Yazıtlar ve Antik Kaynaklar Işığında Batı
Anadolu’da Entelektüeller,Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege
Üniversitesi, İzmir, 2005.
3. C. Tanrıver, Antik Devir'de Lydia’da Sosyal ve Ekonomik
Amaçlı Dernekler,Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege
Üniversitesi, İzmir, 1996.
4. thyateirakazisi.deu.edu.tr.
5. kulturportali.gov.tr
6. F. Millar, The Journal of Roman Studies 89, 1999, 90 ve
dev.
Gökhan İYİKAL
24