tc süleyman demirel üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü iktisat

BOTAŞ verilerine göre, Şekil 2.1.’de görüldüğü gibi, Türkiye’de 2009 yılı
itibariyle, 63 ile doğalgaz arzı sağlanmış, 4 ilde boru hattı inşaatının devam ettiği, 5
ilde yapım ihalesi aşamasında ve 9 ile de ileriki dönemlerde arz edilmesi için
planlanır durumda olduğu belirtilmiştir. Doğalgaz boru hatlarının geçtiği ve birbirine
bağlandığı yerler Şekil 2.1.’de görülmektedir. İllerin %77,77’sinde doğalgazın
kullanılabilir durumda olduğu yani doğalgaz arzının sağlandığı belirlenmiştir.
Türkiye’deki toplam doğalgaz boru hattı 1989 yılında 845 km iken 2009 yılında
12024 km’ye ulaşmıştır. Özellikle 2001 yılından itibaren boru hattının hızla arttığı
görülmektedir. 63 ilde doğalgaz hattının olduğu düşünülürse, Türkiye’de bir ilden
ortalama 190,85 km boru hattı geçmektedir.
Çizelge 2.6.’da Türkiye’de 1984-2008 dönemindeki doğalgaz üretim ve
tüketiminin gelişimi incelenmiştir. Çizelgeden de görüldüğü gibi üretilen doğalgaz
1987 yılından itibaren tüketimi karşılamada yetersiz kalmıştır. Bu yetersizliğin en
önemli nedeni daha öncede bahsedildiği gibi, 1970’lerde başlayan petrol krizi
sonrasında dünyadaki tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de alternatif enerji
kaynakları arayışı ve neticesinde; alternatif birçok yakıta göre ucuzluğu, kullanım
kolaylığı, stoklama sorununun olmayışı gibi üstünlükleri nedeniyle doğalgazın tercih
edilmesidir.
İlk kez 1988 yılında Ankara ilinde konutlarda kullanımına başlanan doğalgaz,
ilerleyen yıllarda ülkede yaygınlaşmış ve buna bağlı olarak Çizelge 2.6.’da
görüldüğü gibi tüketimi her geçen sene artmıştır. Türkiye’de tüketilen doğalgazın
%99’u enerji üretimi, sanayi ve konutlarda ısınma amaçlı olarak tüketilmektedir.
Geriye kalan kısım ise ulaşımda kullanılmakta ya da taşıma, kullanım sırasında
verilen kayıplardan oluşmaktadır.
32