Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2<br />
NEwzAD MEHMûD<br />
Silêmaniyê - Nîqaşên dawîn yên<br />
navbera Serokê YNK’ê Celal Talabanî<br />
û Serokê Tevgera Goran Noşîrvan<br />
Mistefa bi taybetî li herema<br />
Silêmanî tansiyona siyasî bilind kir.<br />
Gel ji mezinbûna aloziyê ditirse ku<br />
ew yek bibe sedemê pirsgirêkên<br />
giran û di navbera aliyan de tundûtûjî<br />
destpêkbikin.<br />
Her wek dihat çaverêkirin, Noşîrvan<br />
Mistefa bi bersivdana bi Talabanî,<br />
sêyemîn kevirê mezin avêt<br />
hundirê gomê û bi vê çendê jî peywendiyên<br />
navbera herdû aliyên<br />
nakok gaveke din li asoya geşbîniyê<br />
dûr ket û niha daniştvanên Silêmaniyê<br />
ditirsin, ku hildana<br />
rûpelên berê, rewşeke metirsîdar a<br />
tundûtûjiyê bi xwe re bîne. Aliyên<br />
siyasî jî bi nigeranî temaşeyî helwêsta<br />
herdû aliyan dikin û daxwaz<br />
dikin ku pêvajo were sekinandin.<br />
Piştî ku Malpera ‘Sibey’ a Dezgeha<br />
Wişe di roja 05.01.2010’an de<br />
bersivdana Noşîrvan Mistefa weşand,<br />
roja 06.01.2010’an seet 8ê<br />
sibê Emîrê Komela Îslamî ji bo nabençîtiyê<br />
berbi bajarê Bexda birêket<br />
ku bikaribe ligel Talabanî rûne.<br />
Endamê Polîtburoya Komela Îslamî<br />
Zana Rustayî, derbarê wê serdana<br />
Emîrê Komelê, wiha axifî:<br />
“Yek ji mijarên hevdîtin ligel Mam<br />
Celal pirsa normalkirina wê rewşê<br />
ye. Ew tevlîhevî ger liser asta<br />
xwarê be, wê were çareserkirin, lê<br />
pirsgirêk ew e niha tevlîhevî di<br />
navbera herdû serkirdeyan de ye û<br />
ev jî encamên nebaş liser proseya<br />
hilbijartinan dike.” Bi baweriya Endamê<br />
Polîtburoya Komela Îslamî,<br />
pêwîst e hewla dilsozane bê dan ji<br />
bo ku dawî li wê tevliheviyê were<br />
anîn, di demekê de ku prosesa hilbijartinê<br />
li pêşiya me ye. Herwiha<br />
Yekgirtûya Îslamî jî liser zarê Kar-<br />
gêrê Polîtburoya xwe ve daxwaz<br />
dike ku herdû alî zimaneke nerm<br />
bikar bînin.<br />
Kargêrê Polîtburoya Yekgirtûya<br />
Îslamî Selaheddîn Babekr jî di daxwiyaniya<br />
xwe ya bo <strong>Rûdaw</strong>ê, diyar<br />
kir, ger daxwaz bê kirin Yekgirtû ji<br />
bo hemû hewleke navbeynkariyê<br />
amade ye: “Em bi nigeranî li wê<br />
rewşê dinerin, ger xwedê neke tevlîhevî<br />
bidomin, dibe bandora negatîv<br />
liser pêvajoya hilbijartinan<br />
bike.” Babekr got, wan heta niha<br />
çend hevdîtin ligel herdû aliyan kirine:<br />
“Lê pirsgirêk ew e ku îrada<br />
gotûbêjan di navbera wan de tuneye.”<br />
Bi baweriya aliyên siyasiyên<br />
kurd, milmilanê û hevrikiyên nav-<br />
Kurdıstanî Hejmar 26 | Sêşem | 5. Çile 2010 <strong>Rûdaw</strong><br />
Nîqaşên Talabanî û Noşîrvan tansiyonê bilind kir<br />
Foto“Bêguman xelkê wê bedela wê bide, her çawa bedela şerê navxwe jî da.” (Wêne: <strong>Rûdaw</strong>)<br />
bera herdû serkirdeyan gihîştiye<br />
qonaxeke metirsîdar. Lewra ew<br />
daxwaz dikin pirsgirêk werin çareserkirin.<br />
Serkirdeyê yek ji partiyên<br />
kurdî wiha dibêje: “Pirsgirêka sereke<br />
ew e heta niha zamîna gotûbêjan<br />
di navbera wan de tuneye, ji ber<br />
vê çendê jî hewlên wan tu encamek<br />
dernakeve. Bêguman bi vê sedemê<br />
xelkê dê li dengdanê sar bibin û dê<br />
îstiqrar û aramiyê têk biçe.”<br />
Liser hêla, bi zimanê agir<br />
Talabanî di Plenûma 4. ya<br />
YNK’ê de çend mijarên hestiyar û<br />
metirsîdar anîbû ziman û gotibû ku<br />
Noşîrvan berpirsê gelek pirsgirêkan<br />
e ku li ber YNK’ê derxistine. Talabanî<br />
berpirsyariya kîmyabarnkirina<br />
Helebçeyê û Kerkûkê û çend pirsên<br />
din ên giring jî xistibû stûyê Noşîrvan<br />
Mistefa, ku wê demê ew cîhgirê<br />
Talabanî bû.<br />
Noşîrvan Mistefa jî, Talabanî<br />
wek berpirsê yekem yê destbirinên<br />
bûyerên borî û têkçûn û pirsgirêkan<br />
da xwiyakikrin: ‘’Piştî bidawîhatina<br />
şerê İraq û Îranê Talabanî çû<br />
derve. Di nebûna Sekreterê Giştî de<br />
– me bingehên stratejîk ên wê qonaxa<br />
ji nûh ve birêxist, me hêza<br />
Pêşmerge birêxist û ragehandinê<br />
xurt kir û di rojên şerê dûyem yê<br />
Kendavê de (têkçûna Enfalê) me<br />
serkeftina serhildanê bidest ist, me<br />
ew kar meşandin, wî çi kiriye?”<br />
Ji serkirdên Bizava Goran, Salar<br />
Ezîz wiha diaxife: “Em ji tevlîhevi-<br />
Profesorê Amerîkî Michael Günter:<br />
Şerê YNK û Goran deshilata kurd lewaz dike<br />
HAwAR EBDilREzAQ<br />
Hewlêr - Profesorê Zanistên Siyasî<br />
Michael Günther ku şehrezayê<br />
doza kurd û nakokiyên Rojhilata<br />
Navîn e û çendîn pirtûkan li ser<br />
kurdan nivîsandine, di hevpeyvîneke<br />
digel <strong>Rûdaw</strong>ê de ragehand ku<br />
şerê navbera serokatiya YNK û Goran’ê,<br />
ziyaneke mezin dide deskeftiyên<br />
kurdan bide: ”Dibe ku destên<br />
derveyî di van bûyer û nakokiyên<br />
navxweyî yên kurdan de hebin.”<br />
Günther ku çend salan jî di zanîngehên<br />
Tirkiye û çend welatên<br />
din de jî mamosteyê peywendiyên<br />
nêvnetewî bû, dilgiraniya xwe nîşanda<br />
ji êrîşkirina ser alîgirên<br />
Goran û tundûtûjiyên ku demeke bi<br />
sedema milmilaneya tund a navbera<br />
YNK û Tevgera Goran li devera<br />
Silêmaniyê heye. Ev metirsî jî<br />
bi sedema nêzîkbûna jivana helbijartinên<br />
Civata Nûnerên İraqê mezintir<br />
dibe û egera wê yekê heye ku<br />
tundûtûjî bêtir bibin: ”Ez bawer im<br />
ku ev polîtîkaya fermî ya YNK’ê be<br />
ku êrîşî alîgirên Goran’ê bike. Mam<br />
Profesor Michael Günther<br />
Celal jî ev tohmet redkirine û protestoya<br />
wan êrîşan kiriye, herweha<br />
daxwaz ji hêzên Asayişa Silêmanî<br />
û Hewlêrê kiriye ku hemû pêrabûnan<br />
encam bidin ji bona rêgirtina li<br />
her kiryareke ji vê corê di dahatûyê<br />
de. Serokkomarê İraqê û Sekreterê<br />
Giştî yê YNK’ê, kesekî rêzdar e û<br />
baweriya min bi daxuyaniyên wî<br />
heye. Kurd jî wê bikevin rewşeke<br />
xerab eger baweriya xwe pê<br />
nekin.” Di heman demê de gotî jî<br />
”Bêguman wê bûyerên êrîşkirin û<br />
revandina alîgirên Goran’ê tesîreke<br />
negatîf li ser aramiya Kurdistanê<br />
hebe.”<br />
Derbarê wê yekê ka kî li pişt van<br />
bûyeran de ye wiha got: ”Bêtir<br />
egera wê yekê heye ku hin kesên<br />
xeyidî yên nava YNK’ê li pişt van<br />
bûyerên metirsîdar bin. Lê xelk tiştekî<br />
ji wê yekê nizanin eger weha jî<br />
be.”<br />
Michael Günther di derbarê şere<br />
axaftinên navbera Talabanî û Noşîrwan<br />
de dipeyive û wiha dibêje:<br />
”Bêguman şere axaftinê yê navbera<br />
Talabanî û Noşîrwan, desthilata<br />
kurdî bi giştî lawaz dike. Hemû alî<br />
wê yekê baş dizanin ku di demên<br />
borî de bi sedemê perçebûna navxweyî,<br />
mezintirîn dijminê kurdan<br />
bûye.”<br />
Günther di wê baweriyê de ye ku<br />
li çav berê, rewşa niha ya kurdan ne<br />
metirsîdar e: ”Bi xweşhalî ve em<br />
dibînin ku li pêş berê, rewşa niha ne<br />
gelek metirsîdar e. Lê erkê hemû<br />
kurdan e ku rê nedin rewş xerabtir<br />
bibe.” Wî dilgiraniya xwe ji wê<br />
yekê nîşanda ku ew bûyer tesîreke<br />
nêgatîf bikin ser aramiya Kurdistanê.<br />
Herweha ew yek jî bi bîr anî<br />
ku yek ji sedemên sereke yên ku<br />
weha kirine ku ”Herêma Kurdistanê<br />
bala xelkê bikşîne ser xwe,<br />
aramî, derfetên karkirinê û serkeftîbûna<br />
proseya siyasî li vê herêmê.”<br />
Tevî ku Michael Günther di wê<br />
bawerê de ye ku belkî di helbijartinên<br />
îsal ên Parlamena İraqê de, ev<br />
perçebûna navxweyî zirarê li hêza<br />
Kurdî bide. Lê wî gotî jî ”Ev nayê<br />
wateya ku piştî hilbijartinan, PDK,<br />
YNK û Tevgera Goran ji bo berjewendiyên<br />
kurdan, nekarin bi hev re<br />
di Parlamenê İraqê de kar bikin.”<br />
Günther amaje dike girîngiya hebûna<br />
opozisyonê li Kurdistanê jî:<br />
”Ew hênceteke xerab e ku bibêjin<br />
nabe di nava kurdan de opozisyon<br />
hebe, ji ber ku ew jî zirarê digehîne<br />
yekgirtina kurdan. Ew hizir tenê<br />
berdewamiyê dide kiryarên derbasbûyê.<br />
Çunkî wê her kesên kevn li<br />
yan hez nakin û naxwazibin jî ku di<br />
navbera me û YNK’ê de pirsgirêk<br />
derkevin. Em rêza YNK’ê digrin,<br />
bila ew jî rêz li me bigrin. Em hez<br />
nakin behsa dîrokê bikin, lê Mam<br />
Celal, Kek Noşîrvan neçar dike ku<br />
bersiva wî bide.” Serkirdeyê Bizava<br />
Goran, YNK’ê tometbar dike<br />
ku dev ji Goran bernadin û diyar<br />
dike wek Bizava Goran wan ragehandiye<br />
ku tu peywendiya wan bi<br />
YNK’ê û derbasbûyî û pêşeroja wê<br />
re nemaye. Lê YNK dev ji wan bernade.<br />
Salar Ezîz daxwaz ji YNK’ê<br />
dike ku êrîşa ragehandinê bisekinîne:<br />
“Ji ber ku ew tu sûd û feydd<br />
jê nabînin.”<br />
Endamê Polîtburoya YNK’ê<br />
Îmad Ehmed jî wiha dibêje: “Zehmet<br />
e bersiv û bersivdan bi dawî<br />
were û raweste. Berpirsyariya encama<br />
wî karî jî dikeve stûyê aliyê<br />
ku pêşengî kiriye. Em hemû li wê<br />
derbasbûyiyê şirîk in û li başî û xerabiyên<br />
wê em hevbeş in.’’<br />
Xelk û rewşenbîr çi dibêjin?<br />
Daniştvanên Silêmaniyê ditirsin<br />
ku ji ber vê tevliheviyê tundûtûjî<br />
derkevin holê, bi taybet jî ku hilbijartin<br />
di rê de ne û hilbijartin jî<br />
bixwe agirê nakokî û dijheviyan<br />
gurtir dike. Demekê berî niha çend<br />
bûyerên teqekirin û lêdana hevwelatiyan<br />
li parêzgeha Silêmaniyê<br />
çêbûn. Gelek ji xelkê Silêmaniyê bi<br />
dirêjiya rojên kampanya hilbijartinên<br />
Parlamenê Kurdistanê jî dest li<br />
ser dilê xwe danîbûn, Bi baweriya<br />
Aga Salih ê 26 salî, rewşa niha<br />
berbi xerabiyê dimeşe û YNK’ê û<br />
Goran rexne dike û dibêje ku rikeberiya<br />
wan tu sûd û fêdeyek ji<br />
xelkê re tuneye: “Bêguman xelkê<br />
wê bedela wê bide, her çawa bedela<br />
şerê navxwe jî da.”<br />
ser deshilatê bihêle û wê rê li encamdana<br />
reformê bigire ku karekî<br />
gelekî pêwîst e. Demokrasî tê ramana<br />
hevrikiya di helbijartinê de û<br />
piştî hilbijartinan jî bi wateya tenazula<br />
ji bo berjewendiyên giştî tê.”<br />
Pisporê Amerîkî egera wê yekê<br />
bi dûr nexist ku destên derveyî û bi<br />
taybet jî Bexdayê li pişt nakokiyên<br />
navbera Noşîrwan Mistefa û Celal<br />
Talabanî de hebin: ”Dibe Bexda bi<br />
şêweyekî nehênî piştgitirya wan<br />
nakokiyên navbera YNK û Goran’ê<br />
bike. Taktîka perçebûnê taktîkeke<br />
belav e û ji aliyê dijminên kurdan<br />
ve bikar hatiye. Lê divê ez dakokiyê<br />
li ser wê yekê bikim ku eger<br />
destekî derveyî jî hebe, wê roleke<br />
biçûk hebe. Ji ber ku ev meseleyeke<br />
navxweyî ya Kurdan e.”<br />
Günther di derbarê bûyer û nakokiyên<br />
navbera YNK û Goran de, ji<br />
helwesta rêvebiriya Amerîka dilgiran<br />
e: ”Amerîka wê tenê wê demê<br />
dilgiran be eger ku ew bûyer xerabtir<br />
lêhatin û şer û pêkdadan dirust<br />
bibin. Ez ne di wê baweriyê de me<br />
ku tiştî weha biqewime.”
Change language