Predavanje 1

Mitohondrije poseduju ribozome prokariotskog tipa (65S) i DNK koja je
takođe prokariotskog tipa (cirkularna, ogolela - bez histona i hertona), , kao i sva tri
tipa RNK. Zahvaljujući tome, mitohondrije su sposobne da se samostalno dele
(nezavisno od deobe ćelije). Na osnovu toga smatra se da su mitohondrije
endosimbiotskog porekla, tj. vode poreklo od pra-prokariotskih aerobnih
organizama koji su se udružili sa anaerobnim eukariotskim organizmima, dobijajući
od njih (kao domaćina) potrebnu hranu i zaštitu, a dajući im energiju u vidu ATP-a.
Plastidi su složene, visokodiferencirane dvomembranozne organele dužine
do 5 m specifične za autotrofne organizme. Imaju spoljašnju i unutrašnju
membranu između kojih je periplastidijalni prostor. U unutrašnjost plastida je stroma
tečnog sadržaja. Plastidi poseduju DNK prokariotskog tipa (cirkularna, ogolela - bez
histona i hertona), ribozome prokariotskog tipa (65S) i sva tri tipa RNK. Zahvaljujući
tome, plastidi imaju sposobnost samostalne deobe, nezavisno od deobe ćelije, što,
slično kao kod mitohondrija ukazuje na endosimbiotsko poreklo ovih organela, što
znači da su poreklom od praprokariotskih ćelija sličnih modrozelenim algama koje su
se udružile sa heterotrofnim aerobnim eukariotskim ćelijama dobijajući od njih
zaštitu i potrebne neorganske materije, uz istovremenu proizvodnju energije i sintezu
organskih molekula za domaćina.
Postoje tri tipa plastida: leukoplasti, hloroplasti i hromoplasti, koji u isto
vreme predstavljaju i tri različita ontogenetska stupnja u razvoju plastida.
Leukoplasti su bez pigmenta, ali sa mogućnošu njihove produkcije ako se
izlože dejstvu svetlosti. Funkcija im je u akumulaciji rezervnih materija. Nalaze se u
plodovima, rizomima i krtolama. Na primer, u krtoli krompira se nalaze leukoplasti,
20